ام آر آی (MRI) چیست؟
تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) آزمایشی است که با استفاده از آهن ربا های قدرتمند، امواج رادیویی و کامپیوتر می توان تصاویر مفصلی از داخل بدن شما ایجاد کرد.
پزشک می تواند از این تصویربرداری برای تشخیص بیماری شما یا اطلاع از پاسخ شما به درمان استفاده کند. بر خلاف اشعه X و اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، MRI از اشعه یونیزان آسیب رسان اشعه X استفاده نمی کند.
استفاده از MRI به پزشک در تشخیص بیماری یا آسیب کمک می کند و می تواند میزان موفقیت شما در درمان را کنترل کند. MRI می تواند در قسمت های مختلف بدن شما انجام شود. به خصوص برای مشاهده بافت های نرم و سیستم عصبی بسیار مفید است.
MRI مغز و نخاع میتواند به یافتن موارد زیادی کمک کند، از جمله:
- آسیب رگ های خونی
- آسیب مغزی
- سرطان
- مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)
- آسیب های نخاعی
- سکته
- مشکلات چشمی
- مشکلات گوش داخلی
MRI قلب و عروق به دنبال موارد زیر است:
- رگهای خونی مسدود شده
- آسیب ناشی از حمله قلبی
- بیماری قلبی
- مشکلات مربوط به ساختار قلب
MRI استخوان ها و مفاصل بدنبال موارد زیر است:
- عفونت استخوان
- سرطان
- آسیب به مفاصل
- مشکلات دیسک در ستون فقرات
- گردن یا کمردرد با علائم عصبی
برای بررسی سلامت این اندام ها نیز می توان MRI انجام داد:
- پستان ها (زنان)
- کبد
- کلیه ها
- تخمدان (زنان)
- پانکراس
- پروستات (مردان)
نوع خاصی از MRI به نام MRI عملکردی (fMRI) فعالیت مغز را ترسیم می کند.
این آزمایش جریان خون را در مغز شما بررسی می کند تا ببیند هنگام انجام بعضی کارها کدام مناطق فعال می شوند. fMRI می تواند مشکلات مغزی مانند اثرات سکته مغزی را تشخیص دهد، یا در صورت نیاز به جراحی مغز برای صرع یا تومورها ؛می توان از آن به عنوان نقشه مغز استفاده شود. پزشک می تواند از این تصویربرداری برای برنامه ریزی درمان شما استفاده کند.
خطرات ام آر آی
زنان باردار نباید در طول سه ماهه اول خود MRI بگیرند مگر اینکه کاملاً به آزمایش نیاز داشته باشند. سه ماهه اول زمانی است که اعضای بدن کودک رشد می کنند. هنگام بارداری نیز نباید از ماده حاجب استفاده کنید.
اگر قبلاً به آن واکنش آلرژیک نشان داده اید یا به بیماری کلیوی مبتلا هستید، از رنگ حاجب استفاده نکنید.
افراد خاصی که داخل بدن خود فلز دارند نمی توانند این تصویربرداری را انجام دهند، از جمله وجود:
- برخی از کلیپس ها برای درمان آنوریسم مغز استفاده می شوند.
- ضربان ساز و دفیبریلاتور قلب
- کاشت حلزون گوش
- سیم پیچ های فلزی خاصی که در رگ های خونی قرار می گیرند.
آماده سازی MRI
قبل از MRI ، هر یک از این موارد را به پزشک خود اطلاع دهید:
- هرگونه مشکل سلامتی مانند بیماری های کلیوی یا کبدی داشته باشید.
- اخیراً جراحی شده باشید
- هرگونه حساسیت به غذا یا دارو یا ابتلا به آسم
- باردار هستند یا ممکن است باردار باشید
- هیچ نوع فلزی در اتاق MRI مجاز نیست، زیرا میدان مغناطیسی موجود در دستگاه می تواند فلز را به خود جلب کند.
این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- دریچه های قلب مصنوعی
- پیرسینگ بدن
- کاشت حلزون گوش
- پمپ های دارویی
- پرکردگی و سایر کارهای دندانپزشکی
- محرک عصبی کاشته شده
- پمپ انسولین
- قطعات فلزی، مانند گلوله یا ترکش
- مفاصل یا اندام های فلزی
- ضربان ساز یا قلب و عروق دفیبریلاتور قابل کاشت (ICD)
- سنجاق یا پیچ
اگر خالکوبی دارید، با پزشک خود صحبت کنید. برخی از جوهرها حاوی فلز هستند.
در روز تصویربرداری لباس راحتی و گشادی بپوشید که فاقد چفت و بست یا اتصالات فلزی دیگری باشد. در طول آزمون ممکن است لازم باشد لباس شخصی خود را در آورده و گان بپوشید.
قبل از رفتن به اتاق MRI همه موارد زیر را در آورید:
- تلفن همراه
- سکه
- دندان مصنوعی
- عینک
- سمعک
- کلیدها
- سوتین فنردار
- ساعت
- کلاه گیس
اگر فضای بسته شما را اذیت می کند و یا از انجام این تصویر برداری استرس دارید، به پزشک خود بگویید. ممکن است بتوانید یک MRI باز داشته باشید و یا دارویی برای آرام سازی دریافت کنید.
تجهیزات ام آر آی
دستگاه MRI معمولی یک لوله بزرگ است که در دو انتها سوراخ دارد. آهن ربا لوله را احاطه کرده است. شما روی میزی دراز می کشید که تا انتهای لوله می رود.
در سیستم کوتاه، شما کاملاً در دستگاه MRI نیستید. فقط بخشی از بدن شما که اسکن می شود در داخل است. بقیه بدن شما خارج از دستگاه است.
MRI باز از هر طرف باز است. این نوع ماشین ها اگر مبتلا به کلاستروفوبیا باشید _ترس از فضاهای تنگ _ ممکن بهترین گزینه است. کیفیت تصاویر برخی از دستگاه های MRI باز به خوبی MRI بسته نیست.
در طی ام آر آی
قبل از برخی از MRI ها، ماده حاجب را در رگ بازو یا دست تزریق می کنند. این رنگ به پزشک کمک می کند تا ساختارهای داخل بدن شما را با وضوح بیشتری ببیند. رنگی که اغلب در MRI استفاده می شود گادولینیوم نام دارد. این ماده می تواند طعم فلزی در دهان شما ایجاد کند.
شما روی یک میز دراز می کشید که به داخل دستگاه MRI می رود. ممکن است از بندهایی برای ثابت نگه داشتن شما در طول تصویربرداری استفاده شود. بدن شما ممکن است کاملا درون دستگاه باشد. یا ممکن است بخشی از بدن شما در خارج از دستگاه باقی بماند.
دستگاه MRI یک میدان مغناطیسی قوی در داخل بدن شما ایجاد می کند. یک کامپیوتر سیگنال ها را از MRI می گیرد و از آنها برای ساختن یک سری عکس استفاده می کند. هر عکس یک برش نازک از بدن شما را نشان می دهد.
ممکن است در طول تصویربرداری صدای تپش یا ضربه تندی را بشنوید. این صدا ناشی از ایجاد انرژی برای عکس گرفتن در داخل بدن شما است. برای شنیده نشدن صدا می توانید از هدفون استفاده کنید.
در طول تصویربرداری ممکن است احساس کشیدگی داشته باشید.MRI باعث تحریک اعصاب در بدن شما می شود. طبیعی است و جای نگرانی نیست.
اسکن MRI باید 20-90 دقیقه طول بکشد.
بعد از ام آر آی
معمولاً می توانید پس از انجام MRI به خانه بروید و به روال عادی خود برگردید. اگر از آرامبخش استفاده کرده باشید، تا زمانی که کاملاً بیدار نشوید در مرکز تصویربرداری خواهید ماند. همچنین به شخصی احتیاج دارید که شما را به خانه برساند.
عوارض جانبی ام آر آی
رنگ کنتراست به پزشک شما کمک می کند تا جزئیات را بهتر ببیند و برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمی کند. اما می تواند در برخی افراد واکنش آلرژیک ایجاد کند. مراحلی وجود دارد که پزشکان برای درمان آنها انجام می دهند.
اگر باردار باشید، پزشک احتمالاً از آن در مورد شما استفاده نمی کند، حتی اگر هیچ مدرکی وجود نداشته باشد که نشان دهد به جنین آسیب می رساند. پزشک شما ممکن است عملکرد کلیه شما را قبل از آزمایش بررسی کند. افراد مبتلا به بیماری کلیوی شدید در معرض خطر بیماری نادری به نام فیبروز اسکلروزان نفروژنیک هستند.
این احتمال وجود دارد که مقداری از رنگ در بدن شما بماند و در مغز و سایر اندام ها جمع شود. هنوز مشخص نیست که آیا این جمع آوری مضر است یا خیر اما با این حال FDA استفاده از آن را محدود نکرده است.
نتایج ام آر آی
رادیولوژیست نتایج MRI شما را می خواند و گزارش را برای پزشک ارسال می کند.پزشک معنای نتایج آزمایش شما و آنچه را باید بعد از آن انجام دهید توضیح می دهد.