کیترودا چیست و مکانیزم اثر دارو چگونه است؟ ?What is Keytruda and How it Works

داروی کیترودا چیست و در درمان سرطان چگونه عمل می کند؟

کیترودا نوعی داروی ایمونوتراپی است که به آن مهارکننده چک پوینت های ایمنی بدن گفته می شود. داروی کیترودا (نام عمومی: پمبرولیزومب) توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تایید شده است تا برای موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:
در ترکیب با شیمی درمانی برای درمان سرطان های پیشرفته لوکال و غیر قابل برداشت متاستاتیک سه گانه منفی یا PD-L1 مثبت.

همچنین از کیترودا برای درمان موارد زیر نیز استفاده شود:

سرطان متاستاتیک پستان یا غیرقابل برداشت که دارای بیومارکر (نشانگر زیستی) با بی ثباتی بالای ریزماهواره ها (MSI-H) یا نقص در پروتئین های ترمیم عدم تطابق (dMMR) است که پس از درمان قبلی رشد کرده است. تومورهای MSI-H و dMMR ناهنجاری هایی دارند که بر نحوه بازسازی DNA تأثیر می گذارد.
سرطان متاستاتیک پستان یا تومور غیرقابل جراحی در آن با بار جهشی بالا (TMB-H) که پس از درمان قبلی رشد کرده است. TMB-H به این معنی است که تومور سرطانی دارای سطح بالایی از جهش در DNA خود است.

دانستنی مفید :

نقش تکاملی درمان های ترکیبی با کیترودا، استیوارگا، تسنتریک و آوستین

نحوه عملکرد کیترودا چگونه است؟

کیترودا نوعی داروی ایمونوتراپی است که به آن مهارکننده چک پوینت های ایمنی می گویند. چک پوینت ایمنی، پروتئین هایی در بدن هستند که به سیستم ایمنی کمک می کنند تا تفاوت بین سلول های خودی و مهاجمان خارجی مانند باکتری های مضر را تشخیص دهد. سلول های سرطانی گاهی راه هایی برای استفاده از این پروتئین های چک پوینت ایمنی به عنوان سپری برای جلوگیری از شناسایی و حمله به سیستم ایمنی پیدا می کنند.
مهارکننده ‌های چک پوینت، این پروتئین‌ها را هدف قرار داده و به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا سلول‌های سرطانی را شناسایی کرده و به آنها حمله کند. PD-1 نوعی پروتئین چک پوینت است که روی سلول‌های T یافت می‌شود؛ سلول های T، سلول‌های سیستم ایمنی هستند و در تمام بدن به دنبال علائم بیماری یا عفونت می گردند. PD-L1 پروتئین چک پوینت دیگری است که در بسیاری از سلول های سالم بدن یافت می شود. هنگامی که PD-1 به PD-L1 متصل می شود، سلول های T را از کشتن یک سلول باز می دارد.
با این حال، برخی از سلول‌های سرطانی مقدار زیادی PD-L1 روی سطح خود دارند، که سلول‌های T را از کشتن این سلول‌های سرطانی باز می‌دارد. یک داروی مهارکننده چک پوینت ایمنی که از اتصال PD-1 به PD-L1 جلوگیری می کند، به سلول های T اجازه می دهد تا به سلول های سرطانی حمله کنند.

کیترودا برای چه کسانی موثر است؟

کیترودا برای درمان انواع خاصی از سرطان پستان سه گانه منفی مورد تایید FDA است.

سرطان پستان سه گانه منفی سرطان پستان است که:

• گیرنده استروژن منفی است
• گیرنده پروژسترون منفی است
• HER2 منفی است

سرطان پستان سه گانه منفی معمولاً تهاجمی تر بوده، روند درمانی سخت تری دارد و احتمال بازگشت (عود) آن بیشتر از سرطان هایی است که گیرنده هورمونی مثبت یا HER2 مثبت هستند. سرطان پستان سه گانه منفی معمولاً به داروهای هورمون درمانی یا داروهایی که پروتئین HER2 را هدف قرار می دهند پاسخ نمی دهند.

دانستنی مفید:

کیترودا چیست؟

کیترودا ممکن است گزینه ای برای افراد مبتلا به سرطان پستان سه گانه منفی باشد که:

• سرطان پستان لوکال پیشرفته غیرقابل جراحی
• سرطان متاستاتیک پستان
• سرطان پستان در مراحل اولیه با خطر بالای عود

سرطان پستان لوکال پیشرفته غیرقابل جراحی، سرطان پستانی است که در خارج از پستان به بافت‌های اطراف گسترش یافته و غیر قابل جراحی به این معنی است که با به دلایلی تومور قابل جراحی و برداشتن نمی باشد.
سرطان متاستاتیک پستان سرطانی است که به سایر نقاط بدن و دور از پستان مانند استخوان ها یا کبد گسترش یافته است.

همچنین کیترودا می تواند گزینه ای در درمان نوعی از سرطان متاستاتیک یا غیر قابل جراحی باشد که:

سرطان متاستاتیک پستان یا نوع غیرقابل جراحی آن که بیومارکر (نشانگر زیستی) با بی ثباتی بالای ریزماهواره ها (MSI-H) یا نقص در ترمیم عدم تطابق (dMMR) دارد و پس از درمان قبلی مجدد رشد کرده است. تومورهای MSI-H و dMMR ناهنجاری هایی ایجاد می کنند که بر نحوه ترمیم DNA تأثیر می گذارد.
سرطان متاستاتیک پستان یا تومور غیرقابل برداشت آن با بار جهشی بالا (TMB-H) که پس از درمان قبلی دوباره رشد کرده است. TMB-H به این معنی است که تومور سرطانی دارای سطح بالایی از جهش در DNA خود است.

میزان انتظار از درمان با این دارو چقدر است؟

کیترودا، هر 3 یا 6 هفته، بسته به دوز مورد نظر و به صورت درون وریدی و طی 30 دقیقه تجویز می شود. تزریق کیترودا پیش از تزریق شیمی درمانی انجام می شود. در صورت تجویز کیترودا برای سرطان پستان سه گانه منفی پیشرفته متاستاتیک یا غیرقابل جراحی دریافت می کنید، ممکن است درمان با آن و شیمی درمانی تا 2 سال ادامه داشته باشد، مگر اینکه سرطان گسترش یافته یا دارو عارضه جانبی غیرقابل قبولی در شخص ایجاد کند.
خانم هایی که باردار هستند یا قصد باردار شدن دارند نباید تحت درمان با کیترودا قرار گیرند. چرا که دارو می تواند باعث مرگ جنین و نقایص مادرزادی شود؛ بنابراین باردار نشدن در زمان مصرف این دارو اهمیت زیادی دارد و باید از روش های مؤثر در کنترل بارداری استفاده کرد.

عوارض جانبی کیترودا

مانند بسیاری از درمان های سرطان، کیترودا می تواند عوارض جانبی ایجاد کند که برخی از آنها ممکن است شدید باشد.
شایع ترین عوارض جانبی کیترودا عبارتند از:
• خستگی
• حالت تهوع
• اسهال
• یبوست
• استفراغ
• ریزش مو
• کهیر
• سرفه کردن
• از دست دادن اشتها
• سردرد
• کاهش گلبول های سفید خون
• کم خونی

کیترودا ممکن است عوارض جانبی جدی دیگری ایجاد کند، عوارضی همچون:

مشکلات ریوی: ممکن است کیترودا باعث التهاب ریه ها شود که می تواند خطرناک باشد. علائم این عارضه شامل مشکلات تنفسی، تشدید سرفه و درد قفسه سینه است.
مشکلات کبدی: کیترودا می تواند باعث هپاتیت (التهاب کبد) شود. اگر دچار زردی پوست یا سفیدی چشم‌ها، تیرگی ادرار، خونریزی یا کبودی متفاوتی با حالت عادی، حالت تهوع یا استفراغ یا درد در سمت راست ناحیه شکمی شدید، فوراً به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
کولیت (التهاب پوشش داخلی روده بزرگ): علائم آن شامل اسهال، خون یا مخاط در مدفوع و درد شدید معده است.
اختلال غدد هورمونی: کیترودا ممکن است بر غده هایی که هورمون های مورد نیاز بدن را برای عملکرد صحیح می سازند، از جمله تیروئید، غدد فوق کلیوی، لوزالمعده و غده هیپوفیز تأثیر بگذارد. علائم آن به صورت سردردهای مداوم، خستگی مفرط، افزایش یا کاهش وزن، تغییر در خلق و خو یا رفتار، احساس سرما و یبوست می باشد.
سایر عوارض: گاهی کیترودا بر سایر اندام های بدن تأثیر می گذارد. ضعف شدید عضلانی، گیجی، تاری یا دوبینی، خشکی گردن، تاول های پوستی، ضربان قلب نامنظم، تنگی نفس، یا تورم مچ پا از علائم رایج عوارض جانبی کیترودا می باشد.
عفونت شدید: علائم آن شامل تب، سرفه، علائم شبه آنفولانزا، درد هنگام ادرار کردن یا کمردرد می باشد.