نگاه کلی
سرطان کیستیک آدنوئید نوعی سرطان نادر است که معمولاً از غدد سازنده بزاق آغاز می شود. این غدد در زیر زبان و در هر طرف فک در زیر استخوان فک قرار دارند. اما در سایر قسمت های دهان و گلو یا سایر نواحی بدن مانند غدد عرق یا اشک نیز رخ می دهد.
از 500000 نفری که سالانه به سرطان مبتلا می شوند، حدود 1200 نفر از آنها مبتلا به سرطان کیستیک آدنوئید هستند. این بیماری بیشتر از مردان بر زنان تأثیر می گذارد و می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد.
این سرطان رشدی آهسته داشته و بنابراین گاهی قبل از مشاهده هرگونه علامتی می تواند به سایر نقاط بدن مانند، مکان هایی که قبلاً تحت درمان قرار گرفته اند یا به ریه ها، کبد یا استخوان ها گسترش می یابد.
پزشکان نمی دانند چه چیزی باعث ایجاد سرطان کیستیک آدنوئید می شود البته این بیماری با برخی از عوامل سرطان زا مانند آلودگی یا آزبست مرتبط می باشد.
علائم
اولین نشانه، وجود توده ای در دهان در زیر زبان یا داخل لثه ها می باشد. این توده ها معمولاً به آرامی رشد می کنند و آسیبی نمی رسانند. امکان ایجاد مشکلاتی در بلع غذا یا حتی بم شدن صدا نیز می باشد.
این نوع سرطان می تواند در امتداد اعصاب گسترش یابد، بنابراین کمی درد یا بی حسی در صورت احساس خواهد شد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به پزشک خود مراجعه کنید.
تشخیص
اگر پزشک احتمال ابتلا به سرطان کیستیک آدنوئید را بدهد، اولین اقدام اغلب بیوپسی می باشد. آنها نمونه کوچکی از تومور را پس از ایجاد یک برش کوچک یا با سوزن می گیرند. سپس پزشک آسیب شناس متخصص در مطالعه بیماری ها، نمونه را برای یافتن علائم سرطان بررسی خواهد کرد.
این نوع تومورها می توانند اشکال متفاوتی داشته باشند. آنها می توانند جامد یا گرد و توخالی مانند یک لوله یا الک مانند باشند، به این معنی که آنها مانند پنیر سوئیسی سوراخ دارند. تومورهای جامد معمولاً سریعتر رشد می کنند.
پزشک اندازه و محل تومور را پیدا کرده و به دنبال علائم گسترش سرطان می باشد. در این راستا به یکی از این آزمایش ها نیاز می باشد:
- MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی): از آهنرباهای قوی و امواج رادیویی برای تهیه تصاویر دقیق استفاده می شود.
- سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری): چندین اسکن ساده گرفته شده از زوایای مختلف برای نشان دادن اطلاعات بیشتر کنار هم قرار می گیرند.
- اسکن PET (توموگرافی گسیل پوزیترون): از تابش برای ایجاد تصاویر رنگی سه بعدی استفاده می شود.
درمان
درمان معمول برای کارسینوم کیستیک آدنوئید جراحی می باشد و سپس درمان با اشعه انجام می شود.
هنگامی که تحت عمل جراحی قرار می گیرید، پزشک نه تنها تومور بلکه برخی از بافت های سالم اطراف آن را نیز بر می دارد. آنها بافت را بررسی می کنند تا مطمئن شوند سرطان از تومور فراتر نرفته است.
برخلاف بسیاری از سرطان های دیگر که می توانند از طریق غدد لنفاوی به سایر نقاط بدن سرایت کنند، کارسینوم کیستیک آدنوئید در امتداد اعصاب گسترش می یابد. پزشک، اعصاب را بررسی می کند تا مطمئن شود سرطان در ناحیه اطراف آنها وجود ندارد و سعی می کند هر گونه بافت سرطانی را بدون آسیب رساندن به اعصاب، از بین ببرد.
گاهی اوقات قسمتی از یک عصب برداشته می شود تا تمام سرطان درمان گردد، این کار، می تواند باعث دشوار شدن کنترل قسمتی از صورت و افتادگی شود. پزشک سعی می کند عصب آسیب دیده را به قسمتی از عصب دیگر وصل کند تا فرد بتواند ناحیه آسیب دیده را حرکت دهد.
در برخی موارد، قسمتی از حنجره باید برداشته شود.
اگر پزشک نتواند کل تومور را بدون آسیب رساندن به اندام های مهم خارج کند، یا اگر نگران هستید که سرطان در جایی گسترش یافته باشد که آنها متوجه آن نشده باشند، می توانید تحت درمان های پرتودرمانی قرار بگیرید. سه نوع روش برای این نوع درمان وجود دارد:
- تابش پرتوهای اشعه ایکس به صورت خارجی یا پروتون های پرانرژی که بر روی سلول های سرطانی متمرکز می شوند تا آنها را از بین ببرد. پزشک سعی می کند تا آنجا که ممکن است آسیب کمی به قسمت های اطراف بدن وارد کند.
- پرتودرمانی داخلی به عنوان براکی تراپی نیز شناخته می شود. پزشک "قطعه" های کوچک رادیواکتیو را در داخل یا نزدیک تومور قرار می دهد. این اغلب زمانی استفاده می شود که سرطان به ریه ها گسترش یافته است. رادیواکتیویته قطعه ها پس از چند هفته کاهش می یابد.
- درمان با نوترون می تواند تومورهای کوچک را با گرم کردن سلول ها با 100 برابر انرژی بیشتر از درمان معمولی با اشعه مورد هدف قرار دهد. این روش اغلب سلول های سرطانی را از بین می برد در حالی که اجازه می دهد سلول های طبیعی اطراف آنها بهبود یابند.
پرتودرمانی متمرکز بر سر و گردن عوارض جانبی دارد که می تواند شامل خشکی دهان، مشکل در بلع یا درد در ناحیه تحت درمان باشد. همچنین می تواند به دندان های شخص آسیب برساند. با پزشک خود در مورد این عوارض جانبی مشورت کنید و از آنها بپرسید که چه کارهایی می توانند برای شخص انجام دهند.
انتظار از درمان
رهایی کامل از سرطان بسیار دشوار است. تومورها سال ها بعد، یا در همان مکان یا به احتمال زیاد، در جایی دیگر - معمولاً در ریه های شخص باز می گردند. اکثر افرادی که مبتلا به سرطان کیستیک آدنوئید هستند حداقل 5 سال پس از تشخیص زندگی می کنند.
پس از درمان، به معاینات منظم برای یافتن علائم تومورهای جدید نیاز دارید. این‌معاینات، بسته به تشخیص ،شامل اسکن ساده، سی تی اسکن یا MRI می شود.