نگاه کلی
سارکومای رحم چیست؟
این بیماری نوعی سرطان است که در عضلات یا بافت های رحم ایجاد می شود. سارکوم رحم با سرطان آندومتر (سرطان پوشش داخلی رحم)، متفاوت است. سارکوم رحمی بسیار نادر می باشد.
چه کسانی در خطر ابتلا به این بیماری هستند؟
زنانی که تحت پرتودرمانی در ناحیه لگن قرار گرفته اند یا تحت درمان با داروی تاموکسیفن برای سرطان سینه قرار داشته اند، بیشتر در معرض ابتلا به سارکوم رحم هستند.
مرحله بندی سرطان چیست؟
یکی از بزرگترین نگرانی ها در مورد تشخیص سرطان این است که آیا سرطان فراتر از محل اولیه خود متاستاز داده (گسترش یافته است) است یا خیر. برای تعیین این موضوع، پزشک مرحله بندی I تا IV را برای تشخیص مرحله سرطان، اختصاص می دهد. هرچه این عدد بالاتر باشد، سرطان بیشتر در بدن گسترش یافته است. به این کار مرحله بندی سرطان گفته می شود، پزشک برای برنامه ریزی درمان به این اطلاعات نیاز دارد.
مراحل سارکوم رحم چگونه است؟
مراحل سارکوم رحم عبارتند از:
- مرحله اول: سرطان فقط در ناحیه رحم می باشد.
- مرحله دوم: سرطان به دهانه رحم گسترش یافته است.
- مرحله سوم: سرطان به خارج از رحم و دهانه رحم گسترش یافته است اما هنوز در داخل لگن وجود دارد.
- مرحله چهارم: سرطان به نواحی خارج از لگن، از جمله مثانه، شکم و کشاله ران گسترش یافته است.
علائم
علائم و نشانه های سارکوم رحم چیست؟
علائم و نشانه های اصلی سارکوم رحم عبارتند از:
- خونریزی غیر معمول از واژن که مربوط به دوره های قاعدگی نیست یا بعد از یائسگی اتفاق می افتد
- توده یا رشد بافت در واژن
- درد در ناحیه شکم
- احساس سیری همیشگی
- نیاز به ادرار مکرر
تشخیص
سارکوم رحمی چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر پزشک احتمال ابتلا به سارکوم رحم را بدهد، یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و سابقه پزشکی را دریافت می کند. پزشک همچنین نواحی لگنی واژن، دهانه رحم، رحم، لوله های فالوپ، تخمدان ها و راست روده را معاینه می کند. برای معاینه این اندام ها، پزشک با دستکش دست را وارد واژن و راست روده می کند تا هر چیزی غیر معمولی را احساس کند.
پزشک همچنین می تواند اقدامات زیر را انجام دهد:
- تست پاپ اسمیر: نوعی آزمایش غربالگری است که در آن نمونه ای از سلول های دهانه رحم و واژن با اسپکولوم (دستگاهی که برای باز شدن واژن استفاده می شود) گرفته می شود. متخصصین سلول ها را زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهند تا به دنبال نشانه هایی از سرطان باشند.
- سونوگرافی ترانس واژینال: سونوگرافی برای ایجاد تصاویری از ساختارهای بافت نرم از جمله اندام های تناسلی استفاده می شود. در طی این روش، نوعی مبدل تخصصی در مجرای واژن در حدود 5 تا 8 سانتی متر برای بررسی رحم و تخمدان ها وارد می شود.
- بیوپسی آندومتر: نمونه بافتی از آندومتر (پوشش داخلی رحم) برای بررسی برداشته می شود.
- اتساع و کورتاژ (D&C): یک عمل جراحی جزئی برای برداشتن بافت از رحم می باشد. این عمل منجر به اتساع دهانه رحم می شود، که در آن یک ابزار نازک به نام کورت وارد دهانه رحم شده است. سپس پزشک از یک دستگاه مکنده یا یک ابزار تراش، به نام کورت، برای پاکسازی بافت از رحم استفاده می کند.
درمان
سارکومای رحم چگونه درمان می شود؟
سارکوم رحم با یک یا چند مورد از این روش ها درمان می شود:
جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و هورمون درمانی.
عمل جراحي
جراحی برای برداشتن سرطان یا قسمتی از بافت بدن، رایج ترین روش درمانی برای سارکوم رحم می باشد. جراح، توده را برداشته یا یکی از روش های زیر را انجام می دهد:
- هیسترکتومی: برداشتن رحم و دهانه رحم.
- هیسترکتومی کامل با سالپنگو اوفورکتومی: برداشتن رحم و یک یا هر دو تخمدان و یک یا هر دو لوله فالوپ.
- هیسترکتومی رادیکال: برداشتن رحم، دهانه رحم، هر دو تخمدان، هر دو لوله فالوپ و برخی بافتهای اطراف.
- لنفادنکتومی: برداشتن غدد لنفاوی جهت بررسی وجود سرطان.
- لاپاروتومی: برشی در محوطه شکمی ایجاد می شود که از نظر سرطان مورد بررسی قرار می گیرد. در برخی موارد امکان دارد بافتی از اندام برداشته شود.
پرتو درمانی
پرتودرمانی نوعی درمان سرطان است که از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود، در حالی که آسیب به سلول های سالم را به حداقل می رساند. پرتودرمانی می تواند داخلی (در بدن قرار داده شود) یا خارجی (توسط دستگاهی خارج از بدن انجام می شود) باشو. در درمان سارکوم رحم، برخی از زنان هم اشعه داخلی و هم خارجی دریافت می کنند.
عوارض جانبی پرتودرمانی عبارتند از:
- خستگی
- اسهال
- تهوع و استفراغ
- تغییرات در پوست
- تحریکات در مثانه
- ادم (تورم) در پاها
شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروها برای از بین بردن یا کند کردن رشد سریع تکثیر سلول های سرطانی استفاده می شدد. این داروها اغلب به صورت وریدی، تزریق می شوند و می توانند عوارض جانبی عمده ای داشته باشند. برای برخی از بیماران مبتلا به سارکوم رحم، پرتودرمانی و شیمی درمانی با هم انجام می شود.
عوارض جانبی شیمی درمانی عبارتند از:
- تهوع و استفراغ
- ریزش مو
- از دست دادن اشتها
- میزان پایین پلاکت خون
- خستگی
هورمون درمانی
هورمون ها موادی هستند که بدن برای تنظیم عملکردهای خاص تولید می کند. به عنوان مثال می توان تستوسترون و استروژن را نام برد. در برخی موارد، هورمون ها به رشد سرطان کمک می کنند.
هورمون درمانی برای جلوگیری از رشد سرطان استفاده می شود. هورمون های مورد استفاده در درمان سارکوم رحم شامل پروژستین ها، آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین و مهار کننده های آروماتاز می باشند.
پیش آگهی
پیش آگهی (چشم انداز) برای زنانی که تحت درمان سارکوم رحم قرار گرفته اند چیست؟
پس از درمان، بیماران باید به طور منظم برای پیگیری به پزشک خود مراجعه کنند. زنانی که با موفقیت برای درمان سارکوم رحم درمان شده اند، بیشتر در معرض ابتلا به انواع دیگر سرطان ها مانند سرطان پستان، سرطان روده بزرگ، سرطان مثانه، سرطان واژن و سرطان رکتوم می باشند.