نگاه کلی
سرطان آمپولاری (AM-poo-la-ree) نوعی سرطان نادر است که در ناحیه ای از سیستم گوارش به نام آمپول واتر تشکیل می شود. آمپول واتر در محلی قرار دارد که مجرای صفراوی و مجرای لوزالمعده (پانکراس) به هم متصل شده و در روده کوچک خالی می شوند.
سرطان آمپولار در نزدیکی بسیاری از قسمتهای دیگر سیستم گوارش مانند کبد، لوزالمعده و روده کوچک ایجاد می شود. هنگامی که سرطان آمپولار رشد می کند، ممکن است این اندام های دیگر را تحت تأثیر قرار دهد.
درمان سرطان آمپولار اغلب شامل جراحی گسترده برای از بین بردن سرطان و حاشیه زیادی از بافت سالم است.
علائم
علائم و نشانه های سرطان آمپولار ممکن است شامل موارد زیر باشد:
زرد شدن پوست و چشم (زردی)
مدفوع سفالی رنگ
درد شکم
تب
خونریزی از راست روده (خونریزی رکتال)
حالت تهوع
استفراغ
کاهش وزن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر علائم و نشانه های مداومی دارید که شما را نگران می کند به پزشک خود مراجعه کنید.
علل بیماری
مشخص نیست که چه عواملی باعث سرطان آمپولار می شوند.
به طور کلی، سرطان از زمانی بوجود می آید که جهش هایی در DNA سلول های آنها ایجاد می شوند این جهش ها به سلول می گوید که تکثیر غیرقابل کنترل را شروع کند و وقتی سلول های طبیعی از بین می روند، به زندگی ادامه دهد. سلولهای جمع شده، توموری را تشکیل می دهند که می تواند به بافت طبیعی بدن حمله کرده و آنها را از بین ببرد.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عواملی که می توانند خطر سرطان آمپولار را افزایش دهند عبارتند از:
سن. سرطان آمپولار بیشتر در بزرگسالان بالای 70 سال دیده می شود.
مرد بودن. مردها کمی بیشتر از زنان به سرطان آمپولولار مبتلا می شوند.
سندرم های ارثی که خطر سرطان را افزایش می دهند. برخی جهش های ژنی منتقل شده در نسل های خانواده می تواند خطر ابتلا به سرطان آمپولار را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. فقط درصد کمی از سرطان های آمپولار با ژن های ارثی مرتبط هستند. متداول ترین سندرم های ارثی که خطر سرطان آمپولار را افزایش می دهند، پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی و سندرم لینچ است که به عنوان سرطان روده بزرگ غیرپولیپوز وراثتی نیز شناخته می شود.
تشخیص
تست ها و روش هایی که برای تشخیص سرطان آمپولار استفاده می شود شامل موارد زیر است:
عبور یک لوله نازک و انعطاف پذیر از گلو (آندوسکوپی). آندوسکوپی روشی است که دستگاه گوارش را با یک لوله باریک و بلند (آندوسکوپ) مجهز به دوربین کوچک بررسی می کند. آندوسکوپ از گلو، از طریق معده و به روده کوچک منتقل می شود تا آمپولار مشاهده شود.
ابزارهای ویژه جراحی را می توان از طریق آندوسکوپ برای جمع آوری نمونه ای از بافت های مشکوک منتقل کرد.
برای ایجاد تصاویر می توان از آندوسکوپی نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، سونوگرافی آندوسکوپی ممکن است به ثبت تصاویر سرطان آمپولار کمک کند.
پزشکان همچنین ممکن است با استفاده از آندوسکوپی در روشی به نام کلانژیوپانکراتوگرافی آندوسکوپی، به مجرای صفراوی رتروگراد رنگی تزریق کنند. این رنگ در اسکن ساده دیده می شود و می تواند انسداد مجاری صفراوی یا مجرای پانکراس را نشان دهد.
تست های تصویربرداری. آزمایش های تصویربرداری ممکن است به پزشک کمک کند تا در مورد سرطان اطلاعات بیشتری کسب کند و تعیین کند که آیا آمپولار گسترش یافته است یا خیر. آزمایش های تصویربرداری ممکن است شامل سونوگرافی آندوسکوپی، کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی، کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی و توموگرافی کامپیوتری باشد.
آزمایش سلولهای سرطانی در آزمایشگاه. نمونه ای از سلولهای سرطانی برداشته شده در حین آندوسکوپی یا جراحی را می توان در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل کرد تا به دنبال ویژگی هایی باشد که ممکن است درمان و پیش آگهی را راهنمایی کند.
درمان
گزینه های درمان سرطان آمپولار ممکن است شامل موارد زیر باشد:
عمل جراحی ویپل. در صورتی که سرطان در ناحیه‌ی سر لوزالمعده بروز کند، این عمل بیشتر انجام می‌گیرد. در این عمل، جراح سر لوزالمعده و گاهی اوقات کل آن، همراه با قسمتی از معده، کیسه صفرا، غدد لنفاوی و بافت‌های دیگر را برمی‌دارد.
روش ویپل را می توان با استفاده از یک برش بزرگ در شکم، یا به عنوان یک جراحی با حداقل تهاجم، که از چندین برش کوچک استفاده می کند، انجام داد.
جراحی کم تهاجمی. برای سرطان های آمپولاری بسیار کوچک و تومورهای پیش سرطانی، ممکن است بتوان سرطان را با ابزار منتقل شده از آندوسکوپ (جراحی آندوسکوپی) برداشت. این ممکن است در شرایط خاص یک گزینه باشد.
شیمی درمانی و پرتوی ترکیبی. درشیمی درمانی داروهایی استفاده می شود که سلولهای سرطانی را از بین می برد. پرتودرمانی از پرتوهای انرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می کند. ممکن است این روش های درمانی برای سرطان آمپولار موثرتر باشند.
شیمی درمانی و پرتودرمانی ترکیبی ممکن است قبل از جراحی استفاده شود تا احتمال حذف سرطان در حین عمل کاملاً بیشتر شود. درمان ترکیبی همچنین می تواند پس از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده استفاده شود.
شیمی درمانی به تنهایی. شیمی درمانی بعضاً بعد از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی که ممکن است باقی بمانند استفاده می شود. در افراد مبتلا به سرطان آمپولولار پیشرفته، شیمی درمانی ممکن است به تنهایی برای کند کردن رشد سرطان استفاده شود.
درمانی برای کاهش درد و ناراحتی. اگر سایر درمان ها امکان پذیر نباشند یا کمکی نکنند، پزشک ممکن است درمان هایی را توصیه کند که در آنها احساس راحتی بیشتری را ایجاد می کنند. این می تواند شامل جراحی قرار دادن یک لوله کوچک مشبک (استنت) در مجاری صفراوی برای تخلیه مایعاتی باشد که باعث زرد شدن پوست و چشم می شود.
راهکارهایی برای کنارآمدن با بیماری
تشخیص سرطان می‌تواند بسیار ترسناک باشد. شما با داشتن نقشی فعال در حفظ سلامت خود، می‌توانید به حفظ کنترل خود کمک کنید.
در مورد سرطان اطلاعات کافی کسب کنید تا بتوانید در ارتباط با سلامت خود تصمیم‌های درستی بگیرید. در رابطه با سرطان خود، میزان گستردگی آن، انتخاب‌های درمانی و پیشبینی روند درمان، از پزشک خود بپرسید. هرچه بیشتر در مورد سرطان بدانید، اعتماد بنفس بیشتری در گرفتن تصمیمات درمانی خود خواهید داشت.
دوستان و خانواده خود را در نزدیکی خود نگاه دارید. داشتن ارتباطات صمیمانه بسیار به شما در مقابله با سرطان کمک می‌کند. دوستان و خانواده می‌توانند از شما حمایت کنند.
فردی را برای صحبت با او پیدا کنید. یک شنونده خوب پیدا کنید تا به امیدها و ترس‌های شما گوش بسپارد. او می‌تواند یکی از دوستان یا یکی از اعضای خانواده شما باشد. همچنین مشاورین، اعضای پزشکی اجتماعی و گروه‌های حمایتی سرطان نیز می‌توانند انتخاب خوبی باشند.
از پزشک خود در مورد گروه های پشتیبانی منطقه خود سوال کنید.
آمادگی برای قرار ملاقات با پزشک
اگر علائم یا نشانه هایی دارید که شما را نگران می کند، با قرار ملاقات با پزشک خانواده خود شروع کنید. در صورت مشکوک شدن پزشک به سرطان آمپولار، ممکن است به پزشکی که در زمینه درمان بیماری ها و بیماری های سیستم گوارش تخصص دارد (متخصص گوارش) یا پزشکی متخصص در درمان سرطان (متخصص سرطان) ارجاع داده شوید.
از آنجایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه است، بهتر است از پیش خود را برای آن آماده کنید.
آنچه می توانید انجام دهید
از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین وقت، حتماً سوال کنید که آیا کاری لازم است که از قبل انجام دهید، مانند محدود کردن رژیم غذایی.
- علائمی که تجربه می کنید را بنویسید، از جمله علائمی که به نظر می رسد ارتباطی با دلیل قرار ملاقات ندارند.
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس های عمده یا تغییرات اخیر زندگی را بنویسید.
- لیستی از تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید تهیه کنید.
- یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه با خود ببرید. بعضی اوقات ممکن است به خاطر سپردن تمام اطلاعات ارائه شده در هنگام قرار ملاقات دشوار باشد. شخصی که شما را همراهی می کند می تواند در بخاطر سپردن اطلاعات به شما کمک کند.
- سوالات خود را یادداشت کنید.
وقت شما با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات می تواند به شما کمک کند تا از وقت مشترک خود نهایت استفاده را ببرید. در صورت اتمام زمان، سوالات خود را از مهمترین تا کم اهمیت ترین لیست کنید. در مورد سرطان، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:
- آیا می توانید توضیح دهید که نتایج آزمایش من به چه معناست؟
- آیا آزمایش یا روش دیگری را توصیه می کنید؟
- مرحله سرطان آمپولار من چیست؟
- گزینه های درمان من چه هستند؟
- با هر روش درمانی چه عوارض جانبی محتمل است؟
- درمان چه تاثیری بر زندگی روزمره من دارد؟
- به نظر شما کدام گزینه های درمانی برای من بهتر است؟
- چقدر احتمال دارد که با درمان هایی که شما توصیه می کنید به بهبودی دست پیدا کنم؟
- چقدر سریع باید درباره درمان خود تصمیم بگیرم؟
- آیا باید نظر دوم را از یک متخصص بگیرم؟ هزینه آن چقدر است و آیا بیمه من آن را پوشش می دهد؟
- آیا بروشور یا سایر مطالب چاپی وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما می پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها ممکن است وقت شما را برای نکات دیگری که می خواهید مطرح کنید، نگه دارد. پزشک شما ممکن است سوالات زیر را بپرسد:
- چه زمانی برای اولین بار علائم را تجربه کردید؟
- آیا علائم شما مداوم یا گاه به گاه بوده است؟
- شدت علائم شما چقدر است؟
- به نظر می رسد چه مواردی، علائم شما را بهبود می بخشند؟
- چه مواردی علائم شما را تشدید می کنند؟