نگاه کلی
مری به هضم غذا کمک می کند تا غذایی که بلعیده می شود از پشت حلق به معده منتقل شود.
سرطان مری از سلول های داخل مری آغاز می شود و می تواند در هر نقطه از آن رخ دهد. مردان بیشتر از زنان به سرطان مری مبتلا می شوند.
سرطان مری ششمین علت شایع مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان می باشد. میزان آن در مکان های مختلف جغرافیایی، متفاوت می باشد. در بعضی مناطق، میزان بالاتری از سرطان مری را به دلیل استعمال دخانیات و الکل یا عادات غذایی و چاقی، شاهد هستیم.
علائم
علائم سرطان مری عبارتند از:
• مشکل در بلع (دیسفاژی)
• کاهش وزن ناگهانی
• درد، فشار یا سوزش در قفسه سینه
• بدتر شدن سوء هاضمه یا سوزش معده
• سرفه یا گرفتگی صدا
سرطان مری اولیه، هیچ علائمی ایجاد نمی کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر علائم مداوم و نگران کننده ای وجود داشتند، به پزشک مراجعه شود.
در صورت ابتلا به مری بارت، بیماری پیش سرطانی ناشی از ریفلاکس مزمن اسید، خطر ابتلا به سرطان را بیشتر می کند. از پزشک در مورد علائمی که بدتر شدن وضعیت بیماری را نشان می دهند، سوال شود.
غربالگری سرطان روشی برای افراد مبتلا به مری بارت می باشد. در صورت ابتلا به مری بارت، با پزشک در مورد جوانب مثبت و منفی غربالگری صحبت شود.
علل بیماری
عوامل مشخصی برای سرطان مری موجود نمی باشد.
سرطان مری زمانی اتفاق می افتد که سلول های مری تغییراتی (جهش) در DNA خودشان ایجاد کنند. این تغییرات باعث رشد و تقسیم بدون کنترل سلول ها می شود. سلول های غیر طبیعی تجمع یافته توموری را در مری تشکیل می دهند که رشد کرده و به ساختارهای مجاور حمله کرده و به سایر قسمت های بدن گسترش می یابد.
انواع سرطان مری
سرطان مری با توجه به نوع سلول های درگیر طبقه بندی می شود. نوع سرطان مری به تعیین شیوه های درمانی کمک می کند. انواع سرطان مری عبارتند از:
• آدنوکارسینوم. آدنوکارسینوم در سلول های غدد ترشح کننده مخاط مری آغاز می شود. آدنوکارسینوم اغلب در قسمت تحتانی مری اتفاق می افتد. آدنوکارسینوم رایج ترین شکل سرطان مری در ایالات متحده است و در درجه اول مردان سفید پوست را گرفتار می کند.
• سرطان سلول های سنگفرشی. سلول های سنگفرشی، سلول های مسطح و نازکی هستند که سطح مری می پوشانند. سرطان سلول های سنگفرشی اغلب در قسمت های فوقانی و میانی مری اتفاق می افتد. این نوع سرطان، شایع ترین سرطان مری در سراسر جهان می باشد.
• انواع نادر دیگر. برخی اشکال نادر سرطان مری شامل کارسینوم سلول کوچک، سارکوم، لنفوم، ملانوم و کوریوکارسینوم می باشند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
تصور می شود که تحریک مزمن مری در تغییراتی که باعث سرطان مری می شوند، نقش دارد. عواملی که باعث تحریک سلول های مری می شوند و خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می دهند عبارتند از:
• داشتن بیماری ریفلاکس معده و مری (GERD)
• استعمال دخانیات
• داشتن تغییرات پیش سرطانی در سلول های مری (مری بارت)
• چاقی
• نوشیدن الکل
• ریفلاکس صفرا
• مشکل در بلع، به دلیل منبسط نشدن اسفنکتر مری
• عادت ثابت به نوشیدن مایعات بسیار گرم
• عدم مصرف کافی میوه و سبزیجات
• پرتودرمانی در قفسه سینه یا بالای شکم
عوارض بیماری
با پیشرفت سرطان مری، عوارضی ایجاد می شوند، مانند:
• انسداد مری. سرطان، عبور غذا و مایعات را از مری با مشکل مواجه می کند.
• درد. سرطان پیشرفته مری باعث درد می شود.
• خونریزی مری. سرطان مری می تواند باعث خونریزی شود. گرچه خونریزی به تدریج اتفاق می افتد، اما گاهی اوقات ناگهانی و شدید می باشد.
پیشگیری از بروز بیماری
اقداماتی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان مری:
• ترک سیگار. در صورت استعمال دخانیات، با پزشک در مورد راهکارهای ترک آن صحبت شود. داروها و مشاوره برای کمک به ترک، موجود می باشند. در صورت عدم استفاده از دخانیات، هرگز شروع به استفاده نشوند.
• نوشیدن الکل به طور معتدل. در صورت نوشیدن الکل، این امر با اعتدال انجام شود. برای بزرگسالان سالم، این به معنای حداکثر یک مرتبه نوشیدن در روز برای زنان و حداکثر دو مرتبه در روز برای آقایان می باشد.
• مصرف بیشتر میوه و سبزیجات. انواع میوه و سبزیجات رنگارنگ، به رژیم غذایی اضافه شوند.
• وزن سالم. در صورت اضافه وزن یا چاقی، با پزشک صحبت شود. کاهش وزن آهسته و مداوم به صورت 1 پوند (0.45 کیلوگرم) یا 2 پوند (0.90 کیلوگرم) در هفته باشد.
تشخیص
آزمایش ها و روش هایی که برای تشخیص سرطان مری استفاده می شوند شامل موارد زیر می باشند:
• بررسی بلع باریم. در طول این بررسی، بیمار مایعی را که شامل باریم می باشد، می بلعد و سپس تحت اشعه ایکس قرار می گیرد. باریم، داخل مری را می پوشاند، سپس هرگونه تغییر در بافت اشعه ایکس را نشان می دهد.
• آندوسکوپی. طی آندوسکوپی، پزشک لوله ای انعطاف پذیر مجهز به لنز ویدئویی (ویدئوآندوسکوپ) را از پایین گلو و مری عبور می دهد. با استفاده از آندوسکوپ، پزشک مری را معاینه می کند و به دنبال سرطان یا متاطق تحریک شده می گردد.
• نمونه برداری. پزشک از آندوسکوپ برای نمونه برداری استفاده می کند. نمونه بافت برای جستجوی سلول های سرطانی به آزمایشگاه ارسال می شود.
تعیین میزان گسترش بیماری
به محض تأیید وجود سرطان مری، پزشک آزمایش های دیگری را برای تعیین اینکه آیا سرطان به غدد لنفاوی یا سایر مناطق بدن گسترش یافته است، تجویز می کند.
آزمایش ها شامل موارد زیر می باشند:
• برونکوسکوپی
• سونوگرافی آندوسکوپی (EUS)
• توموگرافی رایانه ای (CT)
• توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)
پزشک با استفاده از اطلاعات این روش ها، مرحله ی سرطان را تشخیص می دهد. مراحل سرطان مری با اعداد رومی نشان داده می شوند که از 0 تا 4 متغیر می باشند و کمترین عدد نشان دهنده کوچک بودن سرطان و فقط تحت تأثیر قرار گرفتن لایه های مری، می باشد. در مرحله چهارم، سرطان پیشرفته در نظر گرفته می شود و به سایر مناطق یدن گسترش یافته است.
سیستم مرحله بندی سرطان همچنان پیشرفت می کند و با بهبود پزشکان در تشخیص و درمان سرطان، پیچیده تر می شود. پزشک از مرحله سرطان برای انتخاب روش های درمانی مناسب استفاده می کند.
درمان
درمان های سرطان مری بر اساس نوع سلول های درگیر در سرطان، مرحله سرطان، سلامت کلی بیمار و ترجیحات بیمار برای درمان، انجام می شوند.
جراحی
جراحی برای از بین بردن سرطان به تنهایی یا در ترکیب با سایر روش های درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
عمل هایی که برای درمان سرطان مری استفاده می شوند شامل موارد زیر می باشند:
• جراحی برای برداشتن تومورهای بسیار کوچک. اگر تومور بسیار کوچک باشد، محدود به لایه های مری می شود و گشترش نیافته است، ممکن است جراح، برداشتن تومور و حاشیه سالم بافت اطراف را تجویز کند. جراحی با استفاده از آندوسکوپی که از حلق و مری عبور داده می شود، انجام می شود.
• جراحی برای برداشتن بخشی از مری. طی برداشتن بخشی از مری، جراح بخش سرطانی مری را همراه با بخشی از قسمت فوقانی معده و غدد لنفاوی مجاور خارج می کند. بخش باقیمانده مری به معده متصل می شود. این امر با کشیدن معده به سمت بالا برای اتصال به بخش باقی مانده مری انجام می شود.
• جراحی برای برداشتن بخشی از مری و قسمت فوقانی معده. حین این جراحی، جراح بخشی از مری، غدد لنفاوی مجاور و قسمت بیشتری از معده را بر می دارد. بخش باقی مانده معده بالا رفته و دوباره به مری متصل می شود. در صورت لزوم، بخشی از روده بزرگ برای کمک به پیوستن این دو بخش، مورد استفاده قرار می گیرد.
جراحی سرطان مری خطر عوارض جدی مانند عفونت، خونریزی و نشت از ناحیه ای که مری باقی مانده به معده متصل شده را به همراه دارد.
جراحی برداشتن مری به صورت روشی باز و با استفاده از برش های بزرگ یا ابزارهای خاص جراحی که از طریق چندین برش کوچک در پوست انجام می شود (به روش لاپاراسکوپی)، انجام می شود. نحوه انجام جراحی به شرایط فردی و رویکرد خاص جراح در مدیریت آن بستگی دارد.
درمان عوارض بیماری
درمان های انسداد مری و مشکل بلع (دیسفاژی) شامل موارد زیر می باشند:
• رفع انسداد مری. اگر تومور، مری را تنگ کند، جراح از آندوسکوپ و ابزار خاصی جهت قرار دادن لوله ای فلزی (استنت) برای باز نگه داشتن مری استفاده می کند. سایر روش ها شامل جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی، لیزر درمانی و فوتودینامیک می شوند.
• تأمین تغذیه. در صورت مشکل در بلع یا انجام جراحی مری، پزشک لوله ی تغذیه را تجویز می کند. لوله تغذیه، مواد غذایی را مستقیماً به معده یا روده کوچک منتقل می کند و به مری فرصتی برای بهبودی پس از درمان سرطان می دهد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی نوعی درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. داروهای شیمی درمانی قبل از جراحی یا بعد آن در افراد مبتلا به سرطان مری استفاده می شوند. شیمی درمانی را می توان با پرتو درمانی ترکیب کرد.
در افراد مبتلا به سرطان پیشرفته که فراتر از مری گسترش یافته است، شیمی درمانی به تنهایی برای کمک به تسکین علائم ناشی از سرطان استفاده می شود.
عوارض جانبی شیمی درمانی به داروهای آن بستگی دارند.
پرتو درمانی
در پرتو درمانی از پرتوهای پر انرزی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. تابش، به طور معمول از دستگاهی خارج از بدن ایجاد می شود که پرتوها را به سمت تومور هدایت می کند (تابش پرتوی خارجی). یا به ندرت، می توان اشعه را در داخل بدن، نزدیک تومور قرار داد (براکی تراپی).
پرتو درمانی اغلب با شیمی درمانی در افراد مبتلا به سرطان مری، همراه است. این روش معمولاً قبل جراحی یا بعضاً بعد جراحی استفاده می شود. پرتو درمانی همچنین برای تسکین عوارض سرطان پیشرفته مری استفاده می شود، مانند زمانی که تومور به اندازه کافی بزرگ می شود و از عبور غذا به سمت معده جلوگیری می کند.
از عوارض جانبی پرتو درمانی مری می توان به واکنش های پوستی مانند آفتاب سوختگی، بلع دردناک یا دشوار و آسیب اندام های اطراف مانند ریه و قلب اشاره کرد.
ترکیب شیمی درمانی و پرتو درمانی
ترکیب شیمی درمانی و پرتو درمانی اثر بخشی هر درمان را افزایش می دهد. این روش می تواند تنها درمانی باشد که انجام می شود یا می توان از آن، قبل از جراحی استفاده کرد. اما ترکیب شیمی درمانی و پرتو درمانی احتمال و شدت عوارض جانبی را افزایش می دهد.
درمان هدفمند
درمان های دارویی هدفمند روی نقاط ضعف خاص موجود در سلول های سرطانی متمرکز می شوند. با مسدود کردن این نقاط ضعف، درمان های دارویی هدفمند سلول های سرطانی را از بین می برند. برای سرطان مری، داروهای هدفمند با شیمی درمانی برای سرطان های پیشرفته یا سرطان هایی که به سایر درمان ها پاسخ نمی دهند، ترکیب می شوند.
ایمنی درمانی (ایمونوتراپی)
ایمنی درمانی، درمانی دارووی است که به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا با سرطان مقابله کند. سیستم ایمنی بدن که علیه بیماری مبارزه می کند، ممکن است به تومور حمله نکند زیرا سلول های سرطانی، پروتئین هایی تولید می کنند که تشخیص سلول های سرطانی را برای سلول های سیستم ایمنی سخت می کنند. ایمنی درمانی با تداخل در این روند، عمل می کند. از ایمنی درمانی برای سرطان مری، در صورت پیشرفت سرطان، بازگشت سرطان یا گسترش سرطان به سایر قسمت های بدن، استفاده می شود.
همچنین تجویز داروی کیترودا و داروی اپدیوو در تحقیقات اخیر درمان بسیار موثری برای درمان سرطان مری میباشد.
درمان های جایگزین
درمان های مکمل و جایگزین کمک می کنند تا بیمار با عوارض جانبی و درمان سرطان کنار بیاید. به عنوان مثال، افراد مبتلا به سرطان مری درد ناشی از درمان سرطان یا رشد تومور را تجربه می کنند. پزشک با کنترل علت یا داروها، درد را کنترل می کند.هنوز هم ممکن است درد ادامه داشته باشدو درمان ها مکمل جایگزین بهفرد کمک کنند تا با آن کنار بیاید.
روش های درمانی عبارتند از:
• طب سوزنی
• تصویرسازی های هدایت شده ذهنی
• ماساژ
• تکنیک های آرامش بخش
باید از پزشک در مورد خطرناک بودن این روش ها سوال شود.
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری
کنار آمدن با شوک، ترس و اندوه ناشی از تشخیص سرطان، زمان بر می باشد. فقط در مواقع نیاز به تصمیم گیری های اساسی، احساس سرپایی به وجود خواهد آمد. با گذشت زمان، هر فرد راهی برای کنار آمدن با تشخیص بیماری را پیدا می کند.
تا وقتی که بیشترین راحتی برای بیمار به ارمغان آورده شود، سعی شود:
• کسب اطلاعات کافی در مورد سرطان مری و تصمیم گیری در مورد مراقبت های لازم. مشخصات خاص سرطان، مانند نوع و مرحله آن از پزشک پرسیده شوند. و از پزشک در مورد منابع کمک کننده برای کسب اطلاعات، سوال شود. موسسه ملی سرطان و انجمن سرطان آمریکا مکان های خوبی برای شروع هستند.
• ارتباط با دوستان و خانواده. دوستان و خانواده، شبکه حمایت حیاتی را در طول درمان سرطان فراهم می کنند. با صحبت در مورد تشخیص سرطان مری با مردم، پیشنهاداتی برای کمک دریافت خواهد شد. پیش از این در مورد موارد حمایتی فکر شود، خواه صحبت با فردی دیگر برای رفع حس کمبود، خواه کمک گرفتن برای تهیه وعده های غذایی.
• پیدا کردن کسی برای صحبت. ممکن است دوستی صمیمی یا یکی از اعضای خانواده، شنونده خوبی باشد. یا می توان از مشاور، مددکار اجتماعی پزشکی یا مشاور روحانی و مذهبی کمک گرفت.
پیوستن به گروه پشتیبانی برای مبتلایان سرطان در نظر گرفته شود. بیمار در کنار افرادی که با همان چالش ها رو به رو هستند، قدرت پیدا می کند و تشویق می شود.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
اگر پزشک به سرطان مری مشکوک باشد، بیمار را به پزشکان دیگر برای ارزیابی وضعیت، ارجاع می دهد. تیم مراقبت های بهداشتی از پزشکان زیر تشکیل شده اند:
• متخصص گوارش
• متخصص آنکولوژی
• جراح
• آنکولوژیست پرتویی
برای صرفه جویی در زمان ملاقات، بهتر است بیمار از قبل آمادگی داشته باشد. در اینجا اطلاعاتی برای کمک به آماده سازی و دانستن اینکه چه انتظاری از پزشک باید داشت، آورده شده است.
آن چه می توانید انجام دهید
• آگاه بودن از محدودیت های قبل ملاقات. هنگام تعیین وقت، در مورد محدودیت های قبل مراجعه مانند محدود کردن رژیم غذایی سوال شود.
• نوشتن علائم، از جمله علائمی که به بیماری ارتباطی ندارند.
• نوشتن اطلاعات مهم شخصی، از جمله استرس های عمده یا تغییرات اخیر زندگی.
• تهیه لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل های مصرفی.
• همراه بردن یکی از اعضای خانواده یا دوستان. شخصی که همراه بیمار می رود، در یادآوری مطالب ذکر شده به او کمک می کند.
• نوشتن سوالاتی که باید از پزشک پرسیده شوند.
تهیه لیستی از سوالات، به صرفه جویی وقت کمک می کند. سوالات اساسی در مورد سرطان مری که باید از پزشک پرسیده شوند شامل موارد زیر می باشند:
• سرطان مری در کدام قسمت اتفاق افتاده است؟
• سرطان چقدر پیشرفت کرده است؟
• آیا می توانید گزارش آسیب شناسی را توضیح دهید؟
• به چه آزمایش هایی نیاز می باشد؟
• روش های درمانی چه مواردی هستند؟
• عوارض جانبی هر روش درمانی چه چیزهایی می باشند؟
• کدام روش درمانی بهترین روش می باشد؟
• در سرایط من به یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود چه پیشنهادی دارید؟
• آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
• چه بروشور و وب سایت هایی برای مطالعه وجود دارند؟
• چه چیزی ملاقات بعدی را تعیین می کند؟
در پرسیدن سوالات دیگر که حین مراجعه پیش می آید، تردید نشود.