درباره سرطان پستان
سرطان پستان، سرطانی است که از سلول های پستان منشأ می گیرد.
در آمریکا، سرطان پستان پس از سرطان پوست شایع ترین سرطانی که در خانم ها تشخیص داده می شود. سرطان پستان هم در خانم ها و هم آقایان رخ می دهد، اما در خانم ها شایع تر است.حمایت مناسب از آگاهی در مورد سرطان پستان و اختصاص بودجه برای تحقیقات روی آن، به پیشرفت های قابل توجهی در زمینه تشخیص و درمان سرطان پستان کمک کرده است. بقای سرطان پستان افزایش یافته و تعداد مرگ های ناشی از آن به طور مداوم در حال کاهش است؛ این اتفاق به دلیل عواملی مانند تشخیص زود هنگام، شخصی سازی درمان برای هر فرد و درک بهتری از بیماری، می باشد.
انواع توده های سرطان پستان
کارسینوم درجای مجاری شیری (داکتال)
علائم اولیه و مخفی سرطان پستان
علائم سرطان پستان عبارتند از:
• توده یا ضخیم شدگی در بافت پستان که با بافت اطراف متفاوت است
• تغییر اندازه، شکل یا ظاهر پستان
• تغییراتی در پوست، مانند فرورفتگی در پستان
• فرورفتگی نوک پستان
• بلند شدن پوست، پوسته ریزی و پوسته پوسته شدن ناحیه رنگی اطراف نوک پستان (آرئول) یا پوست پستان
• قرمز شدن یا فرورفتگی پوست پستان، مانند پوست پرتقال
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر در بافت پستان توده یا هر تغییر دیگری مشاهده شد -حتی اگر در آخرین ماموگرافی نیز همه چیز طبیعی بوده است- همچنان باید برای بررسی سریع این وضعیت به پزشک مراجعه شود.
عوامل و ریسک فاکتور های موثر سرطان پستان
سرطان پستان در نتیجه رشد غیر طبیعی سلول های پستان بروز می کند. این سلول ها با سرعت بیشتری نسبت به سلول های سالم تقسیم می شوند، تجمع یافته و تشکیل توده می دهند. گاهی سلول های سرطانی از پستان به غدد لنفاوی یا سایر قسمت های بدن انتشار می یابند (متاستاز می دهند).
معمولاً سرطان پستان از سلول های موجود در مجاری تولید کننده شیر (کارسینوم تهاجمی مجرای پستانی (داکتال)) آغاز می شود. همچنین گاهی سرطان پستان از بافت غده ای به نام لوبول (کارسینوم تهاجمی لوبولار)، یا سلول های دیگر درون پستان نشأت می گیرند.محققان دریافته اند که عوامل هورمونی، سبک زندگی و محیطی خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهند. اما علت اینکه برخی افراد فاقد این فاکتورهای خطرناک هستند ولی به سرطان مبتلا می شوند، از طرفی برخی افراد در معرض عوامل خطرساز قرار داشته ولی هرگز به این بیماری مبتلا نمی شوند، مشخص نیست. به نظر می رسد سرطان پستان در نتیجه ی تعاملی پیچیده از ژنتیک و محیط ایجاد می شود.
ارثی بودن سرطان پستان
پزشکان تخمین زده اند که 5% تا 10% از سرطان های پستان ناشی از انتقال جهش های ژنی در نسل های یک خانواده می باشند.
تعدادی از ژن های جهش یافته ی ارثی، که احتمال بروز سرطان پستان را افزایش می دهند، شناسایی شده اند. معروف ترین ژن های محرک سرطان پستان، BRCA1 و BRCA2 می باشند که هر دو به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را افزایش می دهند.
در صورت دارا بودن سابقه خانوادگی قوی در ابتلا به سرطان پستان یا سایر سرطان ها، پزشک توصیه می کند تا برای شناسایی و تشخیص جهش های خاصی از ژن BRCA یا ژن های دیگر آزمایش خون داده شود.
گاهی لازم است برای بررسی سابقه سلامت خانوادگی، به مشاور ژنتیک مراجعه شود. مشاور ژنتیک توصیه های لازم را در مورد مزایا، خطرات و محدودیت های آزمایش ژنتیکی به بیمار ارائه داده و به او در تصمیم گیری کمک می کند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عامل خطرساز (ریسک فاکتور) به هر عاملی اطلاق می شود که خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد. اما داشتن یک یا چند عامل خطرساز، دلیل بر قطعی بودن ابتلا به سرطان پستان در آینده نمی باشد. بسیاری از خانم های مبتلا به سرطان پستان، عامل خطرساز شناخته شده ی دیگری به جز زن بودن ندارند.
عواملی که با افزایش خطر ابتلا به سرطان همراه می باشند، عبارتند از:
• زن بودن. زنان بسیار بیشتر از مردان در خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.
• افزایش سن. خطر ابتلا به سرطان با افزایش سن رابطه مستقیم دارد.
• سابقه فردی ابتلا به بیماری های پستان. در صورت تشخیص سرطان لوبولار درجا (LCIS) یا هایپرپلازی غیرمعمول در پستان در نمونه برداشته شده (بیوپسی) از بافت پستان، احتمال ابتلا به سرطان پستان افزایش می یابد.
• سابقه فردی ابتلا به سرطان پستان. در صورت سرطانی بودن یکی از پستان ها، احتمال ابتلای پستان دیگر به سرطان افزایش می یابد.
• سابقه خانوادگی سرطان پستان. اگر مادر، خواهر و / یا دختر فردی مبتلا به سرطان پستان شده باشند (به ویژه در سنین پایین)، خطر ابتلای او به سرطان پستان بیشتر است. هنوز هم اکثر افرادی که به سرطان پستان مبتلا می شوند، سابقه خانوادگی بیماری ندارند.
• ژن های ارثی که خطر بروز سرطان را افزایش می دهند. برخی جهش های ژنی خطر سرطان پستان را افزایش می دهند، این جهش های ژنی از والدین به فرزندان به ارث می رسند. معروف ترین جهش های ژنی BRCA1 و BRCA2 می باشند. این ژن ها خطر ابتلا به سرطان پستان و سایر سرطان ها را به میزان زیادی افزایش می دهند، باید توجه داشت که این جهش های ژنتیکی شانس ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند اما لزوماً و به طور قطع باعث آن نمی شوند.
• قرارگیری در معرض اشعه. در صورت قرارگرفتن ناحیه پستان و قفسه سینه در معرض اشعه در دوران کودکی یا بزرگسالی، خطر سرطان پستان افزایش می یابد.
• چاقی. چاقی خطر ابتلا به سرطان پستان را بیشتر می کند.
• شروع قاعدگی در سنین پایین. شروع قاعدگی قبل از 12 سالگی می تواند خطرساز باشد.
• یائسگی در سنین بالا. یائسگی در سنین بالا، احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد.
• اقدام به فرزنددار شدن برای اولین بار در سنین بالا. زنانی که پس از 30 سالگی اولین فرزند را به دنیا می آورند، در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان می باشند.
• بانوانی که هرگز باردار نشده اند. خطر ابتلا به سرطان پستان در زنانی که هرگز باردار نشده اند بیشتر از زنانی که یک یا چند بارداری داشته اند، می باشد.
• هورمون درمانی پس از یائسگی. استفاده از داروهای هورمونی که ترکیبی از استروژن و پروژسترون می باشند و برای درمان علائم یائسگی کاربرد دارند، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد. با قطع مصرف این داروها، خطر ابتلا به سرطان پستان کاهش می یابد.
• نوشیدن الکل. نوشیدن الکل خطر ابتلا به سرطان پستان را بیشتر می کند.
پیشگیری از بروز بیماری
کاهش احتمال بروز سرطان پستان در خانم هایی در معرض خطر متوسط
تغییراتی در زندگی روزمره به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان کمک می کند. اقدامات زیر می تواند به این موضوع کمک کند:
- با پزشک در مورد غربالگری سرطان پستان صحبت شود. با پزشک خود در مورد زمان شروع آزمایش ها و غربالگری سرطان پستان، مانند آزمایش های بالینی پستان و ماموگرافی مشورت کنید.
همچنین با پزشک خود در مورد مزایا و خطرهای غربالگری صحبت کنید. به این صورت در مورد روش های مناسب غربالگری سرطان برای شما به یک توافق مشترک خواهید رسید.
- آگاهی از وضعیت پستان ها از طریق خودآزمایی پستان. معمولاً خانم ها ترجیح می دهند با خودآزمایی پستان از وضعیت پستان های خود آگاه شوند. در صورت مشاهده ی تغییر یا توده جدیدی یا سایر علائم غیر معمول در پستان، به پزشک مراجعه کنید.
آگاهی از وضعیت پستان از سرطان پستان جلوگیری نمی کند، اما در درک بهتر تغییرات طبیعی پستان و شناسایی علائم غیر معمول کمک کننده می باشد.
- اعتدال مصرف، در صورت نوشیدن الکل. در روز حداکثر یک بار الکل نوشیده شود.
- ورزش کردن در بیشتر روزهای هفته. حداقل 30 دقیقه در بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. در صورت که فعالیت جسمی ندارید، با پزشک خود در مورد شروع صحیح آن صحبت کنید.
- محدود کردن هورمون درمانی بعد از یائسگی. هورمون درمانی ترکیبی، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد. با پزشک در مورد مزایا و خطرهای هورمون درمانی صحبت کنید.
گاهی علائم یائسگی به قدری آزاردهنده است که خانم ها تمام خطرات احتمالی ناشی از هورمون درمانی را قبول می کنند.
برای کاهش خطر سرطان پستان، بهتر است از کمترین دوز داروهای هورمونی و برای مدت کمی استفاده شود.
- حفظ وزن مناسب. در صورت نیاز به کاهش وزن، با پزشک در مورد راهکارهای آن صحبت کنید. میزان کالری مصرفی در روز را کاهش داده و از سوی دیگر فعالیت جسمی خود را افزایش دهید.
- رژیم غذایی سالم. استفاده از رژیم غذایی مدیترانه ای شامل روغن زیتون فرابکر و آجیل، خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می دهد. رژیم غذایی مدیترانه ای بیشتر بر روی مصرف غذاهای گیاهی مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و مغزها متمرکز می باشد. در رژیم غذایی مدیترانه ای چربی های سالم مانند روغن زیتون جایگزین کره و ماهی جایگزین گوشت قرمز می باشد.
کاهش احتمال بروز سرطان پستان در خانم هایی با ریسک بالای ابتلا
در صورتی که پرشک وضعیت خانوادگی ابتلا به سرطان پستان و سایر فاکتورهای دخیل در ابتلای فرد به بیماری را ارزیابی کرده و با توجه به همین موارد، خطر ابتلای او را بالا پیش بینی کند، ممکن است راهکارهایی را برای کاهش این خطر توصیه کند:
• داروهای پیشگیری (پیشگیری شیمیایی). داروهای مسدود کننده استروژن، مانند تعدیل کننده های انتخابی گیرنده استروژن و مهارکننده های آروماتاز، احتمال ابتلا به سرطان پستان را در زنانی که درمعرض خطر بالای بیماری قرار دارند، کاهش می دهد.
این داروها، عوارض جانبی را نیز به همراه دارند به همین علت پزشکان این داروها را تنها برای زنانی که خطر بالای بیماری تهدیدشان می کند تجویز می کند. درباره مزایا و خطرهای این داروها با پزشک خود مشورت کنید.
• جراحی پیشگیرانه. در صورت احتمال بالای ابتلا به سرطان پستان، برداشتن پستان سالم توسط جراحی (ماستکتومی پیشگیرانه) توصیه می شود. همچنین ممکن است برای کاهش خطر سرطان پستان و تخمدان، اقدام به یرداشتن تخمدان های سالم (اووفورکتومی پیشگیرانه) شود.
تشخیص سرطان پستان
آزمایش ها و روش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان پستان عبارتند از:
- معاینه پستان. اگر توده یا سایر ناهنجاری ها احساس شوند، پزشک هر دو پستان و غدد لنفاوی زیر بغل را معاینه می کند.
- ماموگرافی. ماموگرافی به صورت تاباندن اشعه ایکس به پستان است که به منظور غربالگری سرطان پستان انجام می شود. در صورت تشخیص ناهنجاری توسط ماموگرافی غربالگری، پزشک ماموگرافی تشخیصی را برای ارزیابی بیشتر عارضه توصیه می کند.
- سونوگرافی پستان. در سونوگرافی، از امواج صوتی برای تولید تصاویری از ساختارهایی در عمق بدن استفاده می شود. سونوگرافی پستان می تواند تشخیص دهد که توده لمس شده، جامد و توپر است یا کیستی پر از مایع.
- برداشتن نمونه ای از سلول های پستان برای آزمایش (نمونه برداری یا بیوپسی). تنها روش قطعی برای تشخیص سرطان، نمونه برداری است. طی بیوپسی، پزشک با هدایت اشعه ایکس یا سایر روش های تصویربرداری از دستگاه حاوی سوزن مخصوصی استفاده کرده و بافت ناحیه مشکوک را برمی دارد. نشانگر فلزی کوچکی در محل نمونه برداری قرار داده می شود تا در تصویربرداری های بعدی، منطقه مورد نظر به راحتی تشخیص داده شود.
نمونه ها برای ارزیابی به آزمایشگاه ارسال می شوند تا متخصصان سرطانی بودن آن ها را بررسی کنند. نمونه بیوپسی به تعیین نوع سلول های سرطان پستان، مرحله سرطان و احتمال داشتن گیرنده های هورمونی -که بر روی روش های درمانی تأثیر می گذارند- کمک می کند. - ام آر آی (MRI) پستان. دستگاه MRI با استفاده از آهنربا و امواج رادیویی، تصاویری از فضای داخلی پستان ایجاد می کند. پیش از انجام MRI، تزریق رنگ انجام می شود. MRI برخلاف تصویربرداری دیگر، از تابش اشعه برای ایجاد تصویر استفاده نمی کند.
استفاده از آزمایش های دیگر به شرایط بستگی دارد.
مرحله بندی سرطان پستان
پس از تشخیص سرطان پستان،مرحله آن تعیین می شود. تعیین مرحله سرطان به انتخاب روش درمانی و کسب پیش آگهی مناسب از بیماری کمک می کند.
ممکن است تا قبل از جراحی سرطان پستان، اطلاعات کاملی از مرحله سرطان در دسترس نباشد.
آزمایش هایی که برای تعیین مرحله سرطان استفاده می شوند، عبارتند از:
• آزمایش خون، مانند شمارش کامل سلول های خونی
• ماموگرافی پستان دیگر برای بررسی علائم سرطان
• MRI پستان
• اسکن استخوان
• اسکن توموگرافی رایانه ای (CT / سی تی اسکن)
• اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون (PET / پت اسکن)
همه خانم ها به انجام تمام این آزمایش ها نیازی ندارند. پزشک با توجه به شرایط بیمار و در نظر گرفتن علائم، آزمایش های مناسب را تجویز می کند.
مراحل سرطان پستان از 0 تا IV متغیر می باشند که 0 بیانگر غیرتهاجمی بودن سرطان یا وجود آن در مجاری شیر می باشد اما مرحله چهارم، متاستاتیک نامیده شده و بیانگر گسترش سرطان به سایر مناطق بدن می باشد.
مرحله سرطان، وجود نشانگرهای تومور مانند گیرنده های استروژن و پروژسترون و HER2، و فاکتورهای رشد در تعیین درجه آن نقش دارند.
درمان موثر سرطان پستان
پزشک براساس اندازه و حساس بودن سلول های سرطانی به هورمون ها، سلامت کلی و اولویت های بیمار، نوع، مرحله و درجه سرطان، روش های درمانی را تعیین می کند.
اکثر زنان مبتلا به سرطان پستان تحت عمل جراحی و بسیاری دیگر تحت درمان های اضافی مانند شیمی درمانی، هورمون درمانی یا پرتو درمانی قرار می گیرند. همچنین ممکن است در شرایط خاص، شیمی درمانی قبل از جراحی استفاده شود.
روش های درمانی زیادی برا سرطان پستان وجود دارند و پیچیده شدن روند تصمیم گیری، می تواند برای بیمار آزاردهنده باشد.
جراحی سرطان پستان
عمل هایی که برای درمان سرطان پستان انجام می شوند عبارتند از:
- برداشتن تومور پستان (لامپکتومی). طی جراحی لامپکتومی که به عنوان جراحی حفظ پستان یا برداشتن گسترده بافت درگیر هم شناخته می شود، جراح تومور و حاشیه کمی از بافت سالم اطراف آن را بر می دارد.
لامپکتومی برای برداشتن تومورهای کوچک انجام می شود. برخی افراد مبتلا به تومورهای بزرگتر، قبل از جراحی تحت شیمی درمانی قرار می گیرند تا تومور کوچک شود و برداشن کامل آن با روش لامپکتومی امکان پذیر شود. - برداشتن کل پستان (مستکتومی). در مستکتومی تمام بافت پستان شامل لوبول ها، مجاری شیر، بافت چربی و برخی از قسمت های پوست از جمله نوک پستان و آرئول (هاله اطراف نوک پستان)، برداشته می شود.
از تکنیک های نوین تر به منظور بهبود ظاهر پستان می توان استفاده نمود. مستکتومی با حفظ پوست و مستکتومی با حفظ نوک پستان، از تکنیک هایی هستند که امروزه به طور گسترده ای استفاده می شوند. - برداشتن تعدادی از گره های لنفاوی (نمونه برداری از گره لنفاوی نگهان). برای تعیین آن که آیا سرطان به گره های لنفاوی نیز انتشار پیدا کرده است یا خیر، جراح در مورد اهمیت برداشتن گره های لنفاوی که مایع لنفاوی پس از تماس با تومور در آن ها تخلیه می شود، صحبت خواهد کرد.
اگر هیچ سلول سرطانی در این گره های لنفاوی یافت نشود، احتمال وجود آن ها در سایر گره های لنفاوی باقی مانده اندک است و نیازی به برداشتن آن ها نمی باشد.
- برداشتن گره های لنفاوی (در آوردن گره های لنفاوی زیر بغل). اگر در گره های لنفاوی نگهبان، سلول های سرطانی مشاهده شود، جراح در مورد لزوم برداشتن سایر گره های لنفاوی تصمیم گیری خواهد کرد.
- برداشتن هردو پستان. در مواردی که یکی از پستان ها مبتلا به سرطان باشد، اگر بیمار استعداد ژنتیکی یا سابقه خانوادگی قوی در ابتلا به سرطان پستان داشته باشند، در معرض خطر درگیر شدن پستان دیگر به سرطان نیز می باشند، بنابراین بهتر است که هر دو پستان برداشته شود (مستکتومی پیشگیری کننده متقابل).
در بیشتر زنانی که یک پستان درگیر سرطان می شود، پستان دیگر هرگز درگیر سرطان نخواهد شد. بنابراین بهتر است در مورد مزایا و خطرهای این روش با پزشک مشورت شود.
عوارض جراحی سرطان پستان به روشی که انتخاب می شود بستگی دارند. جراحی سرطان پستان خطر درد، خونریزی، عفونت و تورم بازو (ورم گره های لنفاوی / لنف ادم) را به همراه دارد.
ممکن است بیمار تصمیم بگیرد تا بعد از جراحی بافت پستانی ترمیم شود. بهتر است در خصوص این کار با پزشک معالج مشورت شود.
بهتر است قبل از جراحی سرطان پستان به جراح پلاستیک مراجعه شود. جراحی های پلاستیک شامل بازسازی با پروتز پستان (سیلیکون یا آب) یا با استفاده از بافت بدن خود بیمار می باشند. این جراحی ها را می توان در زمان جراحی مستکتومی یا در زمان دیگری انجام داد.
پرتو درمانی (رادیوتراپی) سرطان پستان
در پرتو درمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. معمولاً پرتو درمانی توسط دستگاهی در اطراف بدن که پرتوهای انرژی را به بدن می تاباند، انجام می شود (پرتودرمانی خارجی / رادیوتراپی اکسترنال). اما می توان تابش پرتو را با قرار دادن مواد رادیواکتیو داخل بدن نیز انجام داد (براکی تراپی).
پرتودرمانی خارجی کل پستان پس از جراحی لامپکتومی انجام می شود. اگر احتمال عود سرطان کم باشد، بعد از جراحی لامپکتومی، براکی تراپی انجام می شود.
در مواردی که مستکتومی انجام شده است یا بیماری، گره های لنفاوی را درگیر کرده باشد، توصیه می شود که تمام قفسه سینه رادیوتراپی شود.
بسته به نوع درمان، پرتودرمانی سرطان پستان از سه روز تا شش هفته به طول می انجامد. پزشک برای تجویز نوع تعداد جلسات پرتو درمانی به شرایط، نوع سرطان و محل تومور توجه می کند.
عوارض جانبی پرتو درمانی شامل خستگی، عارضه های قرمز پوستی مشابه آفتاب سوختگی در محل تابش پرتو، و متورم و سفت شدن بافت پستان می باشند. به ندرت مشکلات جدی تری مانند آسیب به قلب یا ریه ها و سرطان های ثانویه در ناحیه تحت درمان، ایجاد می شوند.
شیمی درمانی سرطان های پستان
در شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول هایی با رشد سریع -مانند سلول های سرطانی- استفاده می شود. در مواردی که شانس عود مجدد یا گسترش بیماری به سایر نقاط بدن وجود دارد، توصیه می شود پس از جراحی شیمی درمانی انجام شود.
در مواردی که تومور بزرگ است، ممکن است توصیه شود تا شیمی درمانی قبل از جراحی انجام شود. هدف از این کار، کوچک کردن تومور به اندازه ای است که برداشتن آن با جراحی آسان تر شود.
همچنین زمانی که سرطان به سایر قسمت های بدن انتشار یافته باشد، نیز ممکن است شیمی درمانی تجویز شود. شیمی درمانی برای کنترل بیماری و کاهش علائم ناشی از آن توصیه می شود.
عوارض جانبی شیمی درمانی به نوع داروهای تجویز شده بستگی دارد. عوارض جانبی شایع عبارتند از: ریزش مو، تهوع، استفراغ، خستگی و افزایش خطر ابتلا به عفونت. عوارض جانبی نادر عبارتند از: یائسگی زودرس، ناباروری (در صورتی که فرد در سنین باروری باشد و یائسه نشده باشد)، آسیب به قلب و کلیه ها، آسیب عصبی و به ندرت سرطان سلول های خونی.
هورمون تراپی موثر برای سرطان پستان
از هورمون درمانی (در اصطلاح درمان های مسدود کننده هورمون ها) دردرمان سرطان های پستانی که به هورمون ها حساس می باشند، استفاده می شود. به این سرطان ها، سرطان هایی با گیرنده استروژن مثبت (ER مثبت) و گیرنده پروژسترون مثبت (PR مثبت) اطلاق می شود.
از هورمون درمانی قبل یا بعد از جراحی یا سایر روش های درمانی، برای کاهش احتمال عود سرطان استفاده می شود. در صورت انتشار سرطان، هورمون درمانی به کوچک شدن و کنترل آن کمک می کند.
داروهایی که در هورمون درمانی استفاده می شوند عبارتند از:
• داروهایی که مانع اتصال هورمون ها به سلول های سرطانی می شوند (تعدیل کننده های انتخابی گیرنده استروژن)
• داروهایی که پس از یائسگی از تولید استروژن در بدن جلوگیری می کنند (مهار کننده های آروماتاز)
• جراحی یا داروهایی برای جلوگیری از تولید هورمون در تخمدان ها
عوارض جانبی هورمون درمانی به نوع دارو بستگی دارد، اما عوارض شایع عبارتند از: گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن. عوارض جانبی جدی تر عبارتند از: نازک و پوک شدن استخوان و لخته شدن خون.
درمان های دارویی هدفمند جهت درمان توده های پستان
درمان های دارویی هدفمند به ناهنجاری های خاص درون سلول های سرطانی حمله می کنند. به عنوان مثال، برخی داروها در درمان هدفمند، پروتئینی که بیش از حد توسط سلول های سرطانی پستان تولید می شوند و گیرنده فاکتور رشد اپیدرمال انسانی (HER2) نام دارد، را مورد تهاجم قرار می دهند. پروتئین HER2 به رشد و بقای سلول های سرطانی کمک می کند. داروها با هدف قرار دادن سلول های سرطانی که بیش از حد HER2 تولید می کنند، به این سلول ها آسیب رسانده و در عین حال سلول های سالم، آسیبی نمی بینند.
داروهای دیگری در درمان های هدفمند وجود دارند که بر سایر ناهنجاری های موجود در سلول های سرطانی تمرکز دارند. درمان های هدفمند از موضوعات داغ در تحقیقات سرطان می باشد.
برای تأیید اثربخشی داروها روی هر فرد، سلول های سرطانی او مورد آزمایش و ارزیابی قرار می گیرند. برخی داروها برای کاهش خطر عود سرطان پس از جراحی تجویز می شوند. از برخی دیگر از داروها در سرطان های پیشرفته ی پستان، برای کند کردن رشد تومور استفاده می شود.
ایمنی درمانی (ایمونوتراپی) سرطان پستان
در ایمنی درمانی از سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان استفاده می شود. گاهی سلول های سرطانی پروتئینی تولید می کنند که باعث گمراه شدن سیستم ایمنی می شوند و در نتیجه باعث می شوند سیستم ایمنی بدن که وظیفه ی مبارزه با بیماری را دارد، به سلول های سرطانی حمله نکند . ایمنی درمانی در این فرآیند مداخله کرده و به درمان بیماری کمک می کند.
ایمنی درمانی می تواند به عنوان یکی از گزینه های درمانی سرطان پستان سه گانه منفی باشد؛ در سرطان پستان سه گانه منفی، سلول های سرطانی فاقد گیرنده ها استروژن، پروژسترون یا HER2 می باشند. در سرطان پیشرفته پستان سه گانه منفی که به سایر نقاط بدن انتشار پیدا کرده است، می توان از ترکیبی از ایمونوتراپی و شیمی درمانی استفاده نمود.
تجویز داروی کیترودا _ داروی اپدیوو _ داروی تسنتریک _ داروی کادسیلا _ داروی زومتا _ داروی لینپارزا _ داروی جمزار _ داروی ایبرانس در تحقیقات اخیر تاثیر بسزایی برای درمان سرطان پستان می باشند.
مراقبت های حمایتی (تسکینی)
مراقبت های تسکینی، مراقبت پزشکی ویژه ای است که بر روی تسکین درد و سایر علائم جدی بیماری، متمرکز می شود.
مراقبت تسکینی در کنار سایر روش های مناسب درمانی، به افراد مبتلا به سرطان احساس بهتری بخشیده و می تواند طول عمر آن ها را افزایش دهد.
مراقبت های تسکینی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر افراد متخصص آموزش دیده و با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده های آنها، ارائه می شود.
درمان های جایگزین
هیچ درمان دارویی جایگزینی، برای بهبود سرطان ثابت نشده است. اما درمان های مکمل و دارویی جایگزین می توانند در کنار آمدن با عوارض جانبی مربوط به مراقبت های پزشک، کمک کننده باشند.
درمان های کمک کننده برای رفع خستگی
بسیاری از بازماندگان سرطان پستان حین درمان یا بعد از آن دچار خستگی شده اند که این خستگی می تواند تا سالها همراه آنها باشد.
درباره موارد زیر با پزشک صحبت کنید:
- ورزش آرام. در صورت تأیید پزشک، انجام ورزش ملایمی را برای چند روز در هفته آغاز کنید، سپس در صورت احساس رضایت، میزان آن را افزایش دهید. پیاده روی، شنا، یوگا یا تای چی می توانند از ورزش های مناسب برای این دوره باشند.
- کنترل و مدیریت استرس. استرس را در زندگی روزمره خود کنترل کنید. تکنیک های کاهش استرس مانند شل کردن عضلات، تجسم فکری و گذراندن وقت با دوستان و خانواده می توانند کمک کننده باشند.
- ابراز احساسات. فعالیت هایی که می توان در آن احساسات را ابراز کرد مانند نویسندگی، شرکت در گروه های پشتیبانی یا صحبت با مشاور، نیز ممکن است اثربخش باشند.
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری
فهمیدن مبتلا بودن به سرطان پستان، می تواند بسیار سخت باشد و هنگامی که بیمار تازه می خواهد با شوک و ترس در مورد آینده کنار بیاید، باید در مورد روش های درمانی تصمیم بگیرد.
هر شخص برای کنار آمدن با تشخیص سرطان، روشی را مد نظر قرار می دهد. برای پیدا کردن روشی مناسب به موارد زیر توجه شود:
- به اندازه کافی در مورد سرطان پستان اطلاعات کسب کنید تا بتوانید بهترین تصمیم را برای انتخاب درمان بگیرید. برای کسب اطلاعات کافی در مورد سرطان پستان، از پزشک در مورد جزئیات بیماری مانند نوع، مرحله و وضعیت گیرنده های هورمون سؤال کنید. در مورد منابع مناسب برای کسب اطلاعات به روز در مورد روش های درمانی هم سؤال کنید.
داشتن اطلاعات کافی در مورد سرطان و روش های درمانی به بیمار در هنگام تصمیم گیری، اعتماد به نفس زیادی می دهد. هنوز هم خانم هایی هستند که تمایل به کسب اطلاعات در مورد سرطان خود ندارند و در صورت وجود این احساس، با پزشک صحبت کنید. - صحبت با دیگران در شرایط مشابه، به بیمار حس دلگرمی می دهد.
- پیدا کردن فردی برای بیان کردن احساسات خود به او. یکی از دوستان، اعضای خانواده یا مشاور می تواند شنونده خوبی باشد. از پزشک خواسته شود تا بیمار را به مشاور یا متخصصی که با بازماندگان سرطان در ارتباط است، ارجاع دهد.
- داشتن رابطه ی صمیمی با دوستان و خانواده. دوستان و خانواده بیمار شبکه حمایتی حیاتی را برای بیمار در طول درمان سرطان فراهم می کنند.
- حفظ صمیمیت با شریک زندگی. سرطان پستان و مستکتومی اعتماد به نفس بیمار را در روابط شخصی خود با همسرش کم می کند یا حتی از بین می برد. با شریک زندگی خود در مورد ناامنی و احسسات پیش آمده صحبت کنید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
مشاوره با تیم مراقبت های پزشکی بیمار
زنان مبتلا به سرطان می توانند به پزشک یا متخصص مراجعه کنند، از جمله:
• متخصص بهداشت پستان
• جراح پستان
• رادیولوژیست
• متخصص سرطان
• مشاور ژنتیک
• جراح پلاستیک
آنچه می توانید انجام دهید
• نوشتن علائمی که تجربه می شوند، از جمله مواردی که با بیماری ارتباطی ندارند.
• نوشتن اطلاعات مهم شخصی، از جمله استرس های عمده و تغییرات اخیر زندگی.
• نوشتن سابقه سرطان خانوادگی. به هریک از اعضای خانواده که مبتلا به سرطان بوده اند، نوع سرطان، سن ابتلای او به بیماری توجه شود.
• تهیه لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل های مصرفی.
• حفظ تمام سوابقی که به تشخیص و درمان سرطان مربوط می شوند. سوابق مرتب در پوشه قرار داده شوند تا هنگام مراجعه، آماده باشند.
• همراه بردن یکی از دوستان یا اعضای خانواده. گاهی اوقات به خاطر سپردن تمام اطلاعات ارائه شده سخت می باشد. شخصی که همراه بیمار می باشد در یادآوری اطلاعات به او کمک می کند.
• نوشتن سؤالاتی که بیمار می خواهد از پزشک بپرسد.
سؤالاتی که بهتر است از پزشک پرسید
زمان ملاقات محدود می باشد، بنابراین تهیه لیستی از سؤالات به صرفه جویی در وقت کمک خواهد کرد. در صورت اتمام زمان، سؤالات از مهم ترین تا کم اهمیت ترین لیست شوند. برخی سؤالات در مورد سرطان پستان که باید از پزشک پرسیده شوند شامل موارد زیر می باشند:
• سرطان پستان از چه نوعی می باشد؟
• سرطان پستان در چه مرحله ای قرار دارد؟
• آیا ممکن است گزارش آسیب شناسی را توضیح دهید؟ آیا ممکن است نسخه ای برای سوابق بنویسید؟
• به چه آزمایش هایی نیاز می باشد؟
• چه روش های درمانی برای این نوع سرطان مناسب می باشند؟
• مزایای هر درمانی که تجویز می کنید چیست؟
• عوارض درمانی هر روش درمانی چه چیزهایی می باشند؟
• آیا درمان، یائسگی را به دنبال دارد؟
• هر روش درمانی چه تأثیری بر زندگی روزمره خواهد داشت؟ آیا می توان به کار کردن ادامه داد؟
• چه روش درمانی را بیش از سایرین تجویز می کنید؟
• از کجا می دانید که این روش درمانی مفید می باشد؟
• در صورت وجود چنین شرایطی، چه پیشنهادی به دوست یا خانواده خود می کنید؟
• چه مدت زمان برای انتخاب روش درمانی مدنظر می باشد؟
• اگر درمان سرطان انجام نشود چه اتفاقی خواهد افتاد؟
• هزینه درمان سرطان چقدر است؟
• آیا بیمه، آزمایش ها و معالجات را پوشش می دهد؟
• آیا باید راه دومی هم مد نظر قرار گرفته شود؟
• آیا بروشور یا وب سایتی را برای مطالعه پیشنهاد می کنید؟
• آیا آزمایش های بالینی یا روش های درمانی جدیدتری وجود دارند؟
علاوه بر سؤالاتی که تهیه شده اند، از پرسیدن سؤالاتی که هنگام ملاقات برای بیمار پیش می آید، دریغ نشود.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک تعدادی سؤال از بیمار خواهد پرسید. آمادگی برای پاسخ به سؤالات در صرفه جویی زمان برای نکات دیگر، مفید خواهد بود. سؤالاتی که ممکن است پرسیده شوند عبارتند از:
• علائم از چه زمانی شروع شده اند؟
• علائم مداوم هستند یا گذرا؟
• شدت علائم چقدر است؟
• چه چیزهایی علائم را بهبود می بخشند؟
• چه چیزهایی علائم را بدتر می کنند؟