نگاه کلی
مالتیپل میلوما یا میلوم متعدد سرطانی است که در یک نوع از گلبول های سفید خون به نام پلاسما سل ایجاد می شود. پلاسما سل ها آنتی بادی هایی تولید می کنند که در شناسایی و از بین بردن میکروب ها و در نتیجه مبارزه با عفونت ها نقش دارند.
مالتیپل میلوما منجر به تجمع سلول های سرطانی در مغز استخوان می شود و باعث از بین رفتن سلول های خونی سالم می شود. سلول های سرطانی به جای تولید آنتی بادی های مفید ، پروتئین های غیرطبیعی تولید می کنند که می توانند عوارضی ایجاد کنند.
همیشه مالتیپل میلوما به درمان نیاز ندارد. در صورتیکه شما علائم و نشانه های بیماری را تجربه نکنید ممکن است به درمان نیاز نداشته باشید. برای افراد مبتلا به مالتیپل میلوما که به درمان نیاز دارند ، تعدادی گزینه برای کمک به کنترل بیماری در دسترس است.
علائم
علائم و نشانه های مالتیپل میلوما متفاوت بوده و در اوایل بیماری امکان دارد این علائم وجود نداشته باشند.
علائم این بیماری عبارتند از:
- درد استخوان ، به ویژه در ستون فقرات یا قفسه سینه
- حالت تهوع
- یبوست
- از دست دادن اشتها
- گیجی
- خستگی
- عفونت های مکرر
- کاهش وزن
- ضعف یا بی حسی در پاها
- تشنگی بیش از حد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر علائم و نشانه های نگران کننده دارید از پزشک وقت بگیرید.
علل بیماری
علت بروز میلوما مشخص نیست. پزشکان می دانند که میلوما با یک پلاسما سل غیرطبیعی در مغز استخوان آغاز می شود. مغز استخوان یک بافت نرم و تولید کننده خون است که قسمت مرکزی اکثر استخوان ها را پر می کند. سلول های غیرطبیعی به سرعت تکثیر می شوند.
از آنجاکه سلول های سرطانی نمی توانند بالغ شوند و سپس همانند سلول های طبیعی از بین روند، در مغز استخوان تجمع یافته و تولید سلول های سالم را مختل می سازند. در مغز استخوان ، سلولهای میلوما سلولهای خون سالم را از بین می برند ، که منجر به خستگی و ناتوانی در مبارزه با عفونت ها می شود.
سلول های میلوما همانند پلاسما سل های سالم برای تولید آنتی بادی تلاش می کنند اما آنتی بادی های غیرطبیعی تولید می کنند که بدن نمی تواند از آن ها استفاده کند. در عوض، آنتی بادی های غیرطبیعی (پروتئین های مونوکلونال یا پروتئین های M) در بدن جمع می شوند و مشکلاتی مانند آسیب به کلیه ها را ایجاد می کنند. سلول های سرطانی همچنین می توانند به استخوان ها آسیب برسانند که خطر شکستگی استخوان ها را افزایش می دهد.
ارتباط با MGUS
مالتیپل میلوما تقریباً همیشه به عنوان یک بیماری نسبتاً خوش خیم به نام گاموپاتی مونوکلونان با اهمیت ناشناخته (MGUS) شروع می شود.
MGUS، همانند مالتیپل میلوما، با حضور پروتئین های M در خون که توسط پلاسما سل های غیرطبیعی تولید می شوند، مشخص می شود. با این حال، در MGUS، میزان M پروتئین ها پایین تر بوده و آسیبی به بدن وارد نمی کند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عواملی که میتواند خطر ابتلا به مالتیپل میلوما را افزایش دهند عبارتند از:
- افزایش سن. خطر ابتلا به مالتیپل میلوما با افزایش سن افزایش می یابد و بیشتر افراد در اواسط دهه ششم زندگی تشخیص داده می شوند.
- جنسیت مذکر. مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می شوند.
- نژاد سیاه پوست. سیاه پوستان بیش از افراد نژاد دیگر به بیماری میلوما مبتلا می شوند.
- سابقه خانوادگی. اگر یک برادر ، خواهر یا پدر یا مادر مبتلا به مالتیپل میلوما باشند ، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر است.
- سابقه ابتلا به گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت ناشناخته (MGUS). میلوم مولتیپل تقریباً همیشه با نام MGUS شروع می شود ، بنابراین ابتلای مجدد به این بیماری احتمال بالایی دارد.
عوارض بیماری
عوارض مالتیپل میلوما شامل موارد زیر است:
- عفونت های مکرر. سلول های میلوما توانایی بدن شما را در مبارزه با عفونت ها مهار می کنند.
- مشکلات استخوانی. مالتیپل میلوما می تواند بر روی استخوان های شخص تأثیر بگذارد و منجر به درد استخوان ، نازک شدن استخوان و شکستگی استخوان شود.
- کاهش عملکرد کلیه. مالتیپل میلوما در عملکرد کلیه مشکلاتی ایجاد می کند ، از جمله نارسایی کلیه.
- کم خونی. همانطور که سلول های میلوما سلول های طبیعی خون را از بین می برد ، میلوم مولتیپل نیز می تواند باعث کم خونی و سایر مشکلات خونی شود.
تشخیص
گاهی اوقات مالتیپل میلوما زمانی تشخیص داده می شود که پزشک در حین آزمایش خون برای برخی از موارد دیگر به طور تصادفی آن را تشخیص می دهد. همچنین اگر پزشک به دلیل علائم و نشانه های شخص مشکوک به ابتلا به میلوما چندگانه باشد ، می توان آن را تشخیص داد.
آزمایش و روشهای مورد استفاده برای تشخیص مالتیپل میلوما شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون. تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی خون پروتئین های M تولید شده توسط سلول های میلوما را نشان می دهد. پروتئین غیرطبیعی دیگری که توسط سلولهای میلوما تولید می شود - بتا-2-میکروگلوبولین نامیده می شود - که در خون تشخیص داده شده و به پزشک سرنخ هایی درباره تهاجمی بودن میلوم بدهد.
علاوه بر این ، آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه ، تعداد سلول های خونی ، سطح کلسیم و سطح اسید اوریک می تواند کمکی برای تشخیص پزشک باشد
- آزمایش ادرار. تجزیه و تحلیل ادرار پروتئین های M را نشان می دهد ، که در هنگام شناسایی در ادرار به آنها پروتئین های بنس جونز گفته می شود.
- معاینه مغز استخوان. پزشک امکان دارد نمونه ای از مغز استخوان را برای آزمایش خارج کند. نمونه با یک سوزن بلند وارد استخوان (آسپیراسیون مغز استخوان و نمونه برداری) جمع آوری می شود.
در آزمایشگاه ، نمونه از نظر سلولهای میلوما بررسی می شود. آزمایشات تخصصی مانند فلورسانس در هیبریداسیون درجا (FISH) می تواند سلول های میلوم را برای شناسایی جهش های ژنی تجزیه و تحلیل کند.
- تست های تصویربرداری. برای تشخیص مشکلات استخوانی مرتبط با مالتیپل میلوما آزمایش های تصویربرداری توصیه می شود. این آزمایشات شامل اشعه ایکس ، MRI ، CT یا توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) می باشد.
مراحل بیماری
اگر آزمایشات نشان دهنده ابتلا به مالتیپل میلوما باشد ، پزشک از اطلاعات جمع آوری شده در آزمایش های تشخیصی برای طبقه بندی بیماری در 3 مرحله استفاده می کند. مرحله I نشان دهنده یک بیماری تهاجمی کمتر است و مرحله III نشان دهنده تهاجمی ترین حالت بیماری است.
میلومای مولتیپل دارای یک گروه خطرناک است که نشانگر آن پرخاشگری بیمار است.
مرحله میلوما چندگانه و گروه خطرناک به پزشک کمک می کند تا پیش درمانگاهی و گزینه های درمانی بیمار را تشخیص دهد.
درمان
باتوجه به علائمی که تجربه میکنید ، درمان می تواند به تسکین درد ، کنترل عوارض بیماری ، ایجاد ثبات در وضعیت و کند شدن پیشرفت مالتیپل میلوما کمک کند.
گاهی درمان فوری الزامی ندارد
اگر مبتلا به مالتیپل میلوما هستید اما هیچ علائمی را تجربه نمی کنید (همچنین به عنوان ملتهب شدن میلوم چندگانه شناخته می شود) ، ممکن است بلافاصله نیازی به درمان نداشته باشید. درمان فوری برای مالتیپل میلوما که رشد آن کند است و در مراحل اولیه قرار دارد الزامی ندارد. با این حال ، پزشک به طور منظم شرایط را از نظر علائم پیشرفت بیماری کنترل می کند. که شامل آزمایش های دوره ای خون و ادرار می باشد.
اگر علائم و نشانه هایی پیدا کردید یا میلوما چندگانه علائم پیشرفت را نشان داد ، می توانید تصمیم بگیرید که درمان را شروع کنید.
درمان های میلوما
گزینه های درمان استاندارد عبارتند از:
- درمان هدفمند. درمانهای دارویی هدفمند روی نقاط ضعف خاص موجود در سلولهای سرطانی متمرکز هستند. با مسدود کردن این ناهنجاری ها ، درمان های دارویی هدفمند می توانند سلول های سرطانی را از بین ببرند.
- ایمونوتراپی. ایمنی درمانی از سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان استفاده می کند. سیستم ایمنی بدن که علیه بیماری مبارزه می کند امکان دارد به سلول های سرطانی حمله نکند زیرا سلول های سرطانی پروتئین هایی تولید می کنند که به باعث می شود از دید سلول های سیستم ایمنی بدن پنهان شوند. ایمنی درمانی با تداخل در این روند فعالیت می کند.
- شیمی درمانی. درشیمی درمانی داروهایی استفاده می شود که سلولهای سرطانی را از بین می برد. این داروها سلولهای رشد سریع ، از جمله سلولهای میلوم را از بین می برند. قبل از پیوند مغز استخوان از دوزهای بالای داروهای شیمی درمانی استفاده می شود.
- کورتیکواستروئیدها. داروهای کورتونی سیستم ایمنی بدن را کنترل می کنند تا التهاب در بدن کنترل شود. آنها همچنین در برابر سلولهای میلوم فعال هستند.
- پیوند مغز استخوان. پیوند مغز استخوان که به آن پیوند سلول های بنیادی نیز گفته می شود ، روشی است که مغز استخوان بیمار را با مغز استخوان سالم جایگزین می کند.
قبل از پیوند مغز استخوان ، سلول های بنیادی خون ساز از خون جمع آوری می شود. سپس برای از بین بردن مغز استخوان بیمار ، دوزهای زیادی شیمی درمانی دریافت می کنید. سپس سلول های بنیادی به بدن تزریق می شود ، درمحلی که آنها به استخوان های می روند و مغز استخوان را بازسازی می کنند.
- پرتو درمانی. پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی انرژی منابعی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. که جهت کوچک شدن سریع سلولهای میلوما در یک منطقه خاص استفاده می شود - به عنوان مثال ، هنگامی که مجموعه ای از سلولهای غیرطبیعی پلاسما تومور (پلاسماسیتوما) ایجاد می شوند که باعث درد یا تخریب استخوان می شود.
نحوه استفاده از درمان ها
اینکه شما کدام ترکیب درمانی را احتمالاً دریافت خواهید کرد به این بستگی دارد که آیا ویژگی های مناسب برای پیوند مغز استخوان را دارید یا خیر که به پیشرفت بیماری ، سن و سلامت کلی فرد بستگی دارد.
- درصورت مناسب بودن برای پیوند ، درمان اولیه احتمالاً شامل ترکیبی از درمان ها مانند درمان هدفمند ، ایمونوتراپی ، کورتیکواستروئیدها و گاهی شیمی درمانی است.
سلولهای بنیادی خون بعد از چند ماه درمان ، احتمالاً جمع شده و به زودی پس از جمع آوری سلول ها ، پیوند مغز استخوان انجام می شود
اگر پیوند به تأخیر بیفتد ، در صورت بروز این مشکل در برخی شرایط ، پزشکان دو مورد پیوند مغز استخوان را برای افراد مبتلا به میلوما چندگانه توصیه می کنند.
بعد از پیوند مغز استخوان ، احتمالاً به عنوان یک درمان جایگزین برای جلوگیری از عود میلوم ، درمان هدفمند یا ایمونوتراپی دریافت خواهید کرد.
- درصورت مناسب نبودن پیوند برای شخص ، درمان اولیه شامل ترکیبی از درمانها مانند درمان هدفمند ، ایمونوتراپی ، کورتیکواستروئیدها و گاهی شیمی درمانی است.
- اگر میلومای شخص عود کرد یا به درمان پاسخ نداد ، پزشک دوره دیگری از درمان را تکرار میکند. گزینه دیگر درمانی ، شامل امتحان یک یا چند روش دیگر است که معمولاً به عنوان خط اول درمانی چه به تنهایی و چه به صورت ترکیبی استفاده می شود.
تحقیقات در مورد تعدادی از گزینه های درمانی جدید در حال انجام است و میتوانید برای دستیابی به این روش های درمانی آزمایشی واجد شرایط آزمایش بالینی باشید. با پزشک خود در مورد اینکه چه آزمایشات بالینی در دسترس هستند مشورت کنید.
درمان عوارض
از آنجا که میلوم مولتیپل می تواند عوارض زیادی ایجاد کند ، ممکن است برای آن شرایط خاص نیز نیاز به درمان داشته باشید. مثلا:
- درد استخوان. داروهای ضد درد ، پرتودرمانی و جراحی می توانند به کنترل درد استخوان کمک کنند.
- عوارض کلیوی. افرادی که آسیب جدی به کلیه دارند ممکن است نیاز به دیالیز داشته باشند.
- عفونت ها. پزشک ممکن است واکسن های خاصی را برای جلوگیری از عفونت ها مانند آنفولانزا و ذات الریه توصیه کند.
- از دست دادن استخوان. پزشک شما ممکن است داروهای استخوان سازی را برای جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان توصیه کند.
- کم خونی. اگر کم خونی مداوم دارید ، پزشک ممکن است داروهایی را برای افزایش تعداد گلبول های قرمز خون توصیه کند.
درمان جایگزین
هیچ دارویی جایگزین برای درمان مالتیپل میلوما یافت نشده است. اما داروی جایگزین کمک کننده وجود دارد تا با استرس و عوارض جانبی درمان این بیماری کنار بیایید.
با پزشک خود در مورد این شیوه های درمانی مشورت کنید ، از جمله:
- هنر درمانی
- ورزش
- مراقبه
- موزیک درمانی
- تمرینات آرامش
- معنویت
قبل از امتحان هر یک از این تکنیک ها با پزشک درارتباط با بی خطر بودن این روش ها مشورت کنید.
حمایت و پشتیبانی
تشخیص سرطان می تواند تکان دهنده و مخرب باشد. با گذشت زمان ، روش هایی برای کنار آمدن با استرس و زندگی همراه با سرطان پیدا خواهید کرد. تا زمانی که متوجه شوید چه چیزی برای شخص شما بهتر است ، سعی کنید:
- به اندازه کافی اطلاعات کسب کنید تا بتوانید در زمینه درمان خود تصمیم گیری کنید. از پزشک در مورد گزینه های درمانی و عوارض جانبی درمان ها سوال کنید.
برای جمع آوری اطلاعات از طریق کتابخانه محلی و بصورت آنلاین می توانید کمک بیشتری دریافت کنید. با انستیتوی ملی سرطان و بنیاد بین المللی میلوما شروع کنید.
- از کمک خانواده و دوستان خود جهت مقابله با استرس و نگرانی ها بهره ببرید. همچنین شما می توانید از گروه های حمایتی رسمی استفاده کنید.
دوستانی که در گروه های پشتیبانی ملاقات می کنید ممکن است مایل باشند توصیه های عملی برای کنار آمدن با سرطان و درمان سرطان را به اشتراک بگذارند. گروه های پشتیبانی به صورت آنلاین نیز در دسترس هستند.
- اهداف معقول و منطقی تعیین کنید. داشتن اهداف به شخص کمک کرده تا احساسات را کنترل کند و می تواند به شخص احساس هدفمند بودن بدهد
از تعیین اهداف غیر معقول پرهیز کنید. به عنوان مثال امکان دارد نتوانید هفته ای 40 ساعته کار کنید ، اما امکان کار بتوانید نیمه وقت را دارید. در حقیقت ، بسیاری از افراد دریافتند که ادامه کار در طول درمان سرطان می تواند در حفظ برخی از شرایط طبیعی مفید باشد.
- برای خود وقت بگذارید. خوب غذا خوردن ، آرامش و استراحت کافی می تواند به مقابله با استرس و خستگی سرطان کمک کند. همچنین ، برای زمان هایی که نیاز به استراحت بیشتر یا محدود کردن کار دارید ، از قبل برنامه ریزی کنید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
اگر علائم و نشانه های نگران کننده دارید، به پزشک مراجعه کنید.
اگر مبتلا به این بیماری هستید ، احتمالاً به متخصص خون یا متخصص انکولوژی ارجاع خواهید شد.
به علت محدود بودن زمان ملاقات با پزشک در اینجا برخی از اطلاعات جهت آمادگی فرد آورده شده موارد زیر کمک می کند تا برای ملاقات با پزشک آماده شوید.
آن چه می توانید انجام دهید
- به علائم خود توجه کنید. اگر علائم و نشانه های بیماری داشته اید یا احساس خوبی ندارید ، قبل از زمان ویزیت پزشک این جزئیات را یادداشت کنید. پزشک همچنین می خواهد بداند چه زمانی این علائم را مشاهده کرده اید و اینکه آیا با گذشت زمان تغییر کرده اند یا خیر.
- سایر بیماری های خو.د را ذکر کنید. پزشک میخواهد بداند که آیا فرد سایر اختلالات پلاسما مانند گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS) را داشته یا خیر.
- نام و مقدار داروها ، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که اخیراً مصرف کرده اید.
سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید
هنگام ملاقات با پزشک حتماً یکی از دوستان و یا اعضای خانواده خود را به همراه داشته باشید. چرا که گاهی به خاطر سپردن همه اطلاعات رد و بدل شده سخت بوده و همراه به شما در یادآوری گفته ها کمک خواهد کرد.
آن چه می توانید انجام دهید
برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:
- علت ایجاد علائم من چیست؟
- چه علائم دیگری محتمل است؟
- چه آزمایش هایی را باید انجام دهم؟
- برای تعیین مراحل تشخیص و درمان من چه اقداماتی را توصیه می کنید؟
- آیا محدودیتی وجود دارد که لازم باشد در این مدت از آنها پیروی کنم؟
سوالاتی که میتوانید از پزشک متخصص بپرسید شامل:
- آیا مبتلا به میلوم مولتیپل هستم؟
- چه مرحله ای از میلوم دارم؟
- آیا میلوم من دارای ویژگی های خطرناکی است؟
- اهداف درمان برای بیماری چیست؟
- چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
- دچار بیماری های دیگری نیز می باشم، چگونه می توانم به بهترین صورت این وضعیت را کنترل کنم؟
- عوارض جانبی احتمالی درمان چیست؟
- اگر اولین درمان موفقیت آمیز نباشد ، گزینه بعدی چه خواهد بود؟
- آیا من توانایی پیوند مغز استخوان را دارم؟
- آیا برای تقویت استخوان ها به دارویی نیاز دارم؟
- پیش بینی شرایط چگونه است؟
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک از بیمار سوالاتی خواهد پرسید، برای پاسخ دادن به این سوالات آماده باشید تا پزشک زمان برای بررسی بیشتر موضوع در اختیار داشته باشد،پزشک سوالات زیررا امکان دارد بپرسد:
- علائم بیماری چیست؟
- چه زمانی برای اولین بار علائم را تجربه کردید؟
- علائم با گذشت زمان تغییر کرده است؟
- آیا علائم شامل درد استخوان است؟ در چه نقاطی؟
- آیا علائم شامل حالت تهوع ، کاهش اشتها یا کاهش وزن می باشد؟
- آیا علائمی مثل ضعف یا خستگی دارید؟
- آیا عفونت هایی مانند ذات الریه ، سینوزیت ، عفونت مثانه یا کلیه ، عفونت های پوستی یا زونا داشته اید؟
- آیا تغییراتی در عادات روده خود مشاهده کرده اید؟
- آیا بیش از حد معمول تشنه می شوید یا احساس ادرار دارید؟
- چه علائم دیگری دارید؟
- آیا سابقه خانوادگی اختلالات پلاسما مانند MGUS دارید؟
- آیا بیماری دیگری داشته اید و تحت درمان قرار داشتید؟
- آیا سابقه لخته شدن خون دارید؟
- چه داروهایی مصرف می کنید؟