نگاه کلی
ملانوم، جدی ترین نوع سرطان پوست می باشد که در سلول های تولید کننده ملانین (ملانوسیت های) ایجاد می شود،ملانین نوعی رنگدانه است که به پوست رنگ می دهد. ملانوما همچنین می تواند در چشم ها و به ندرت در داخل بدن مانند بینی یا گلو ایجاد شود.
علت دقیق همه ملانوماها مشخص نیست، اما قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش (UV) ناشی از نور خورشید یا لامپ ها و تخت های برنزه خطر ابتلا به ملانوم را افزایش می دهد. محدود کردن زمان قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش می تواند به کاهش خطر ابتلا به ملانوم کمک کند. به نظر می رسد خطر ابتلا به ملانوم در افراد زیر 40 سال به ویژه زنان در حال افزایش است. اطلاع از علائم هشدار دهنده سرطان پوست می تواند به شناسایی تغییرات سرطانی قبل از گسترش سرطان و درمان آن می شود. در صورت تشخیص به موقع ملانوم، می توان با موفقیت آن را درمان کرد.
علائم
ملانوما می تواند در هر نقطه از بدن ایجاد شود. آنها اغلب در مناطقی که در معرض آفتاب قرار گرفته اند، مانند پشت، پاها، بازوها و صورت ایجاد می شوند. همچنین ملانوماها می توانند در مناطقی که زیاد در معرض آفتاب قرار ندارند، مانند کف پا، کف دست و ناخن ایجاد شوند. این ملانومای پنهان بیشتر در افرادی با پوست تیره دیده می شود.
اولین علائم و نشانه های ملانوم عبارتند از:
- تغییر شکل خال
- ایجاد یک ضایعه رنگدانه ای یا ظاهری غیرمعمول جدید بر روی پوست
ملانوما همیشه به صورت خال آغاز نمی شود. همچنین می تواند روی پوستی با ظاهر طبیعی ظاهر شود.
خال های معمولی
خال های معمولی به طور کلی رنگ یکنواختی دارند - مانند برنزه، قهوه ای یا سیاه- با یک مرز مشخص خال از پوست اطراف جدا می شود. قطر آنها بیضی یا گرد است و معمولاً کمتر از 6 میلی متر است. بیشتر خال ها از کودکی ظاهر می شوند و خال های جدید ممکن است تا حدود 40 سالگی تشکیل شوند. تا زمان بزرگسالی، بیشتر افراد بین 10 تا 40 خال دارند. خال ها با گذشت زمان ممکن است از نظر ظاهری تغییر کنند و حتی برخی با افزایش سن از بین بروند.
خال های غیرمعمول که ممکن است ملانوم را نشان دهند
برای شناسایی خصوصیات خال های غیرمعمول که ممکن است ملانوم یا سایر سرطان های پوست را نشان دهند ، به حروف ABCDE توجه کنید. چک لیست ABCDE به شما می گوید که به چه نشانه هایی باید توجه کنید:
A اشاره به شکل نامتقارن دارد. به دنبال خال هایی با اشکال نامنظم مانند دو نیمه کاملاً متفاوت باشید.
B اشاره به حاشیه نامنظم دارد. به دنبال خال هایی با حاشیه های نامنظم، بریده بریده یا پوسته پوسته باشید - ویژگی های ملانوم.
C اشاره به تغییر رنگ دارد. به دنبال خال هایی باشید که دارای رنگ های زیاد یا توزیع ناهموار رنگ باشند.
D اشاره به قطر دارد. به دنبال خال هایی بزرگتر از 1/4 اینچ (حدود 6 میلی متر) باشید.
E اشاره به تغییرات و تکامل دارد. با گذشت زمان به دنبال تغییرات باشید، مانند خالی که اندازه آن بزرگ شده یا رنگ یا شکل آن تغییر می کند. خال ها همچنین ممکن است تکامل یافته و علائم و نشانه های جدیدی مانند خارش یا خونریزی جدید ایجاد کنند.
خال های سرطانی (بدخیم) از نظر ظاهری بسیار متفاوت هستند. برخی ممکن است همه تغییرات ذکر شده در بالا را نشان دهند، در حالی که برخی دیگر ممکن است فقط یک یا دو ویژگی غیرمعمول داشته باشند.
ملانومای پنهان
همچنین ملانوماها می توانند در مناطقی از بدن شما که در معرض آفتاب قرار ندارند یا به هیچ وجه در معرض آفتاب نیستند، مانند فضاهای بین انگشتان پا و کف دست، کف پا، پوست سر یا دستگاه تناسلی ایجاد شوند. از این موارد به عنوان ملانومای مخفی یاد می شود، زیرا در جاهایی اتفاق می افتد که بیشتر افراد تصور نمی کنند آن را بررسی کنند. هنگامی که ملانوم در افرادی که پوست تیره تری دارند ایجاد می شود، بیشتر در یک منطقه پنهان ایجاد می شود.
ملانومای پنهان شامل موارد زیر می باشد:
ملانوم زیر ناخن. ملانوم آکرال لنتیژینوس نوعی ملانوم است که می تواند در زیر ناخن انگشت یا پا اتفاق بیفتد. همچنین می تواند در کف دست یا کف پا دیده شود. این بیماری بیشتر در افراد با نژاد آسیایی، سیاه پوستان و دیگران با رنگدانه های تیره پوست دیده می شود.
ملانوم در دهان، دستگاه گوارش، مجاری ادرار یا واژن. ملانوم مخاط در غشای مخاطی ایجاد می شود که بینی، دهان، مری، مقعد ، مجاری ادرار و واژن را می پوشاند. تشخیص ملانومای مخاطی دشوار است، زیرا به راحتی می توان آنها را با سایر موارد بسیار شایع اشتباه گرفت.
ملانوم در چشم. ملانومای چشم، ملانومای چشمی نیز نامیده می شود ، اغلب در یووه آ رخ می دهد -لایه زیر سفید چشم (اسکلرا). ملانومای چشم ممکن است باعث تغییر بینایی شود و در معاینه چشم تشخیص داده شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت مشاهده هرگونه تغییر پوستی که غیرمعمول به نظر می رسد به پزشک مراجعه کنید.
علل بیماری
ملانوما زمانی اتفاق می افتد که در سلولهای تولید کننده ملانین (ملانوسیت) ، اشتباهی رخ دهد.
به طور معمول، سلول های پوستی به روشی کنترل شده و منظم توسعه می یابند - سلول های جدید و سالم سلول های پیر را به سمت سطح پوست هل می دهند و در نهایت از بین می روند. اما وقتی برخی از سلول ها به DNA آسیب می رسانند، سلول های جدید رشد خارج از کنترل خود را شروع می کنند و در نهایت می توانند توده ای از سلول های سرطانی را تشکیل دهند.
اینکه چه چیزی به DNA سلول های پوست آسیب می رساند و اینکه چگونه منجر به ملانوما می شود، مشخص نیست. این احتمال وجود دارد که ترکیبی از عوامل، از جمله عوامل محیطی و ژنتیکی باعث ایجاد ملانوم شود. هنوز هم پزشکان معتقدند قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش (UV) از خورشید و لامپ ها و سولاریم دلیل اصلی بروز ملانوم است. نور ماورا بنفش باعث ایجاد همه ملانوماها نمی شود، خصوصاً مواردی که در مکان هایی از بدن اتفاق می افتند که در معرض نور خورشید قرار ندارند و این مورد نشان می دهد که عوامل دیگری نیز در خطر ابتلا به ملانوم موثر هستند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عواملی که خطر ابتلا به ملانوم را افزایش می دهند عبارتند از:
پوست روشن. وجود میزان کمتری از رنگدانه (ملانین) در پوست به این معنی است که از پوست خود کمتر در برابر آسیب های اشعه ماورا بنفش محافظت کرده اید. احتمال ابتلا به ملانوم در افراد دارای موهای بور یا قرمز، چشم های رنگ روشن و کک و مک یا آفتاب سوختگی ، بیش از افراد با رنگ پوست تیره می باشد. اما ملانوم می تواند در افراد دارای رنگ پوست تیره تر نیز ایجاد شود.
سابقه آفتاب سوختگی. یک یا چند آفتاب سوختگی تاول زده می تواند خطر ابتلا به ملانوم را افزایش دهد.
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور ماورا بنفش. قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش که از آفتاب و از دستگاه های سولاریوم ناشی می شود، می تواند خطر ابتلا به سرطان پوست از جمله ملانوم را افزایش دهد.
زندگی در نزدیکی خط استوا یا در ارتفاعات بالاتر. افرادی که نزدیک به خط استوا زندگی می کنند، جایی که پرتوهای خورشید مستقیم تر هستند، مقادیر بیشتری از اشعه ماورا بنفش را نسبت به کسانی که در شمال یا جنوب زندگی می کنند، تجربه می کنند. علاوه بر این، در صورت زندگی در ارتفاعات زیاد، بیشتر در معرض اشعه ماورا بنفش قرار می گیرید.
وجود خال های زیاد یا خال های غیرمعمول. داشتن بیش از 50 خال معمولی روی بدن نشان دهنده افزایش خطر احتمال ابتلا به ملانوم می باشد. همچنین، داشتن یک نوع خال غیرمعمول خطر ابتلا به ملانوم را افزایش می دهد. از نظر پزشکی به عنوان خال های دیسپلاستیک شناخته می شوند که بزرگتر از خال های معمولی هستند و دارای مرزهای نامنظم و چند رنگ می باشند.
سابقه خانوادگی ملانوما. اگر یکی از بستگان نزدیک مانند پدر و مادر، فرزند یا خواهر و برادر مبتلا به ملانوم شده باشد، احتمال ابتلا به ملانوم افزایش می یابد.
سیستم ایمنی ضعیف. افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف خطر ابتلا به ملانوم و سایر سرطان های پوست را افزایش می دهند. در صورت مصرف دارویی برای سرکوب سیستم ایمنی بدن ، مانند داروهای بعد از پیوند عضو یا بیماری که سیستم ایمنی بدن را مختل می کند، مانند ایدز، سیستم ایمنی بدن مختل شود.
پیشگیری از بروز بیماری
در صورت بروز موارد زیر ، می توانید خطر ابتلا به ملانوم و سایر انواع سرطان پوست را کاهش دهید.
از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در اواسط روز خودداری کنید. همچنین فعالیت های فضای باز را برای سایر اوقات روز، حتی در زمستان یا وقتی آسمان ابری است، برنامه ریزی کنید.
فرد اشعه ماورا بنفش را در طول سال جذب می کند و ابرها محافظت کمی در برابر اشعه های آسیب رسان دارند. اجتناب از ور خورشید در شدیدترین حالت، به شخص کمک می کند تا از آفتاب سوختگی و آسیب ناشی از آن و همچنین خطر ابتلا به سرطان پوست، جلوگیری کند. همچنین قرار گرفتن در معرض آفتاب با گذشت زمان می تواند باعث سرطان پوست شود.
در تمام طول سال از ضد آفتاب استفاده کنید. حتی در روزهای ابری از ضد آفتاب با SPF حداقل 30 استفاده کنید. کرم ضد آفتاب را به درستی مصرف کنید و هر دو ساعت یکبار آن را مجددا استفاده کنید.
لباس محافظ بپوشید. از لباس های تیره و کاملا پوشیده استفاده کنید و از کلاه لبه دار استفاده کنید. عینک آفتابی را فراموش نکنید. و از عینک های استفاده کنید که هر دو نوع اشعه ماورا بنفش UVA و UVB را مسدود می کنند.
از استفاده لامپ ها و محصولات برنزه کننده خودداری کنید. لامپ ها و تخت های سولاریوم اشعه ماورا بنفش ساطع می کنند و می توانند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند.
پوست خود را مرتب برسی کنید تا متوجه تغییرات آن شوید. پوست خود را اغلب از نظر رشد پوست جدید یا تغییر در خال، کک و مک، برجستگی و علائم زایمان بررسی کنید. با کمک آینه صورت، گردن، گوش ها و پوست سر خود را بررسی کنید.
قفسه سینه، تنه و قسمت های بالایی و زیرین بازوها و دست ها را برسی کنید. جلو و عقب پاها و پاها را از جمله کف و فاصله بین انگشتان پا و همچنین ناحیه تناسلی و بین باسن خود را بررسی کنید.
تشخیص
آزمایشات و روشهایی که برای تشخیص ملانوما استفاده می شود شامل موارد زیر است:
- معاینه بدنی. پزشک سوالاتی مربوط به سابقه بیماری را از شخص می پرسد و پوست را بررسی می کند تا به دنبال علائم نشان دهنده ملانوم باشد.
- برداشتن نمونه ای از بافت برای آزمایش (نمونه برداری). برای تعیین ضایعه پوستی مشکوک به ملانوم ، پزشک برداشت نمونه ای از پوست را برای آزمایش توصیه می کند. نمونه برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می شود.
روش بیوپسی پیشنهاد شده به شرایط خاص شخص بستگی دارد. پزشکان در بیشتر مواقع و در صورت امکان حذف کل بافت را توصیه می کنند. یک روش معمول ، بیوپسی پانچ ، می باشد که با یک تیغه دایره ای شکل انجام می شود که به پوست اطراف خال مشکوک فشار وارد می شود. در تکنیک دیگر ، بیوپسی خارج از بدن ، با استفاده از چاقوی جراحی کل خال و مقدار کمی بافت سالم اطراف آن بریده می شود.
تعیین شدت ملانوم
اگردر شخص ملانوم تشخیص داده شود ، مرحله بعدی تعیین میزان (مرحله) سرطان است. برای اختصاص مرحله ی سرطان پزشک:
- ضخامت بافت را تعیین می کند. ضخامت ملانوم با بررسی دقیق ملانوم در زیر میکروسکوپ و اندازه گیری آن با ابزاری خاص تعیین می شود. ضخامت ملانوما به پزشکان کمک می کند تا در رابطه با برنامه درمانی تصمیم بگیرند. به طور کلی ، ضخامت تومور اگر بیشتر باشد بیماری شدیدتر می باشد.
در ملانومای نازک تر برای از بین بردن سرطان و برخی از بافت های طبیعی اطراف آن به جراحی نیاز می باشد. اگر ملانوم ضخیم تر باشد ، پزشک ممکن است قبل از تعیین گزینه های درمانی آزمایشات دیگری را برای تعیین گسترش سرطان توصیه کند.
- گسترش ملانوم به غدد لنفاوی. اگر خطر گسترش سرطان به غدد لنفاوی وجود داشته باشد ، پزشک روشی را توصیه کرده که به عنوان گره بیوپسی شناخته می شود.
در طی نمونه برداری از این گونه بافت ، یک ماده رنگی در ناحیه ای که ملانوم برداشته شده تزریق می شود. رنگ به غدد لنفاوی مجاور جریان می یابد. اولین غده لنفاوی برداشته شده و از نظر سلولهای سرطانی مورد آزمایش قرار می گیرند. اگر این غدد لنفاوی عاری از سرطان باشند ، احتمال زیادی وجود دارد که ملانوم از منطقه ای که برای اولین بار کشف شده است گسترش نیافته باشد.
- نشانه های سرطان در اطراف پوست. برای افرادی که ملانومای پیشرفته تری دارند ، پزشکان برای یافتن علائم سرطان به سایر مناطق بدن آزمایش های تصویربرداری را توصیه می کنند. آزمایشات تصویربرداری شامل اشعه X ، CT اسکن و اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)می باشد. این آزمایشات تصویربرداری معمولاً برای ملانومهای کوچکتر با خطر انتشار کمتر از سطح پوست توصیه نمی شود.
عوامل دیگری که در تعیین خطر گسترش سرطان (متاستاز) وجود دارد ، از جمله زخم باز و تعداد سلول سرطانی تقسیم کننده (میتوز) هنگام مشاهده زیر میکروسکوپ اهمیت دارد.
ملانوم با استفاده از اعداد رومی 0 تا IV مرحله بندی می شود. در مرحله 0 و مرحله I ، ملانوما کوچک است و سرعت درمان آن بسیار موفقیت آمیز است. اما هرچه عدد بالاتر باشد ، احتمال بهبودی کامل کاهش می یابد. در مرحله چهارم ، سرطان فراتر از پوست به سایر اندامها مانند ریه ها یا کبد گسترش یافته است.
درمان
بهترین گزینه درمان برای ملانوم به اندازه و مرحله سرطان ، سلامت کلی و اولویت های شخصی بستگی دارد.
درمان ملانومای کوچک
درمان ملانوماهای مرحله اولیه معمولاً شامل جراحی برای برداشتن ملانوم می باشد. ملانوم بسیار نازک در طی نمونه برداری کاملاً برداشته شده و دیگر نیازی به درمان بیشتر ندارد. در غیر این صورت ، جراح بافت سرطانی و همچنین حاشیه ای از پوست طبیعی و یک لایه از بافت زیر پوست را از بین می برد. برای افراد مبتلا به ملانومای مرحله اولیه ، این تنها درمان مورد نیاز است.
درمان ملانومایی که به فراتر از پوست گسترش یافته است
اگر ملانوم به نقاط دیگر پوست گسترش یافته باشد ، گزینه های درمانی شامل موارد زیر باشد:
- جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی آسیب دیده. اگر ملانوم به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته باشد ، جراح گره های آسیب دیده را از بین ببرد. درمان های اضافی قبل یا بعد از جراحی نیز توصیه می شود.
- ایمونوتراپی. ایمونوتراپی یک درمان دارویی است که به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا با سرطان مقابله کند. سیستم ایمنی بدن که علیه بیماری مبارزه می کند ممکن است به سرطان حمله نکند زیرا سلول های سرطانی پروتئین هایی تولید می کنند که به آنها کمک می کند از سلول های سیستم ایمنی پنهان شوند. ایمنی درمانی با تداخل در این روند فعالیت می کند.
ایمونوتراپی اغلب پس از جراحی برای ملانوم که به غدد لنفاوی یا سایر مناطق بدن گسترش یافته است توصیه می شود. وقتی ملانوم با جراحی به طور کامل از بین نرود ، ایمونوتراپی مستقیماً به ملانوم تزریق می شود.
- درمان هدفمند. درمانهای دارویی هدفمند روی نقاط ضعف خاص موجود در سلولهای سرطانی متمرکز هستند. با هدف قرار دادن این نقاط ضعف ، درمان های دارویی هدفمند می توانند سلول های سرطانی را از بین ببرند.برای بررسی تاثیر این شیوه درمانی سلول های ملانوم آزمایش می شوند.
برای درمان ملانوم، سرطان در غدد لنفاوی و یا سایر نواحی بدن این نوع درمان هدفمند توصیه خواهد شد.
- پرتو درمانی. در این روش درمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه X و پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. در صورت گسترش یافتن ملانوم در آنجا ، پرتودرمانی به غدد لنفاوی هدایت می شود. همچنین با پرتودرمانی می توان ملانومایی را درمان کرد که با جراحی نمی توان به طور کامل از بین برد.
پرتودرمانی می تواند به تسکین علائم ملانومی که به سایر مناطق بدن گسترش می یابد کمک کند.
- شیمی درمانی. درشیمی درمانی از داروهایی استفاده می شود که سلولهای سرطانی را از بین می برد. داروهای شیمی درمانی را می توان به صورت وریدی ، قرص یا هر دو مصرف کرد تا در سراسر بدن پخش شود.
شیمی درمانی همچنین می تواند از طریق وریدی در بازو یا پای شخص در روشی به نام پرفیوژن اندام جداگانه انجام شود. در طی این روش ، خون موجود در بازو یا پای شخص برای مدت کوتاهی به مناطق دیگری انتقال نمی یابد تا داروهای شیمی درمانی مستقیماً به ناحیه اطراف ملانوما بروند و سایر قسمت های بدن را تحت تأثیر قرار ندهد.
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری
تشخیص سرطان می تواند زندگی شخص را برای همیشه تغییر دهد. هر فرد روش منحصر به فردی برای کنار آمدن با تغییرات عاطفی و جسمی این بیماری ، پیدا می کند. اما گاهی اوقات تصمیم در رابطه با قدم های بعدی بعد از اولین بار تشخیص سرطان، دشوار است .
چند ایده برای کمک به کنترل بیماری وجود دارد:
- به اندازه کافی در رابطه با ملانوما بیاموزید تا در رابطه با مراقبت از خود تصمیم بگیرید. در رابطه با سرطان و گزینه های درمانی ، با پزشک خود مشورت کنید. کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با سرطان و تصمیم گیری در رابطه با شیوه درمانی اعتماد به نفس بیشتری به شخص بیمار می دهد.
- دوستان و خانواده را نزدیک نگه دارید. قوی نگه داشتن روابط نزدیک به شخص کمک می کند تا با سرطان مقابله کنید. دوستان و خانواده می توانند پشتیبانی های عاطفی مورد نیاز ،همچنین سایر کمک ها از جمله مراقبت از خانه در صورت بستری بودن در بیمارستان را فراهم کنند.
- کسی را پیدا کنید که با او صحبت کنید. از دوستان یا اعضای خانواده شنونده خوبی پیدا کنید که حاضر باشد به صحبت های شما درباره امیدها و ترس هایتان گوش دهد.
درک یک مشاور ، مددکار اجتماعی پزشکی ، روحانی یا گروه پشتیبانی سرطان نیز می تواند مفید باشد.
در رابطه با گروه های پشتیبانی منطقه خود از پزشک سوال کنید. سایر منابع اطلاعاتی شامل موسسه ملی سرطان و انجمن سرطان آمریکا می باشد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
در صورت مشاهده تغییرات پوستی نگران کننده ، با مراجعه به پزشک خانواده درمان خود را آغاز کنید. بسته به شرایط بیمار و نتیجه هر آزمایش ، شخص به پزشک متخصص بیماری های پوستی (متخصص پوست) یا به پزشک متخصص در درمان سرطان (متخصص انکولوژی) ارجاع داده خواهد شد.
از آنجا که زمان ملاقات شما با پزشک مختصر می باشد و اغلب، اطلاعات زیادی برای دانستن وجود دارد ، بهتر است که برای ملاقات با پزشک آماده باشید. در اینجا برخی از اطلاعات برای کمک به آمادگی برای ملاقات با پزشک ، آورده شده است.
آن چه می توانید انجام دهید
از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین وقت ، حتماً در رابطه با محدودیت های قبل از ملاقات با پزشک، مانند محدود کردن رژیم غذایی سوال کنید.
علائمی که تجربه می کنید ، از جمله علائمی که به نظر می رسد ارتباطی با دلیل بیماری فعلی نداشته باشند را یادداشت کنید.
اطلاعات شخصی کلیدی ، از جمله استرسهای عمده یا تغییرات اخیر زندگی را یادداشت کنید.
نام و مقدار داروها ، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که اخیراً مصرف کرده اید.
یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه داشته باشید. بعضی اوقات یادآوری تمام اطلاعات ارائه شده در هنگام قرار ملاقات دشوار است. شخصی که شما را همراهی می کند در یادآوری نکات پزشک به شما کمک می کند .
سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
وقت شما با پزشک محدود است ، بنابراین تهیه لیستی از سوالات می تواند به شما کمک کند تا از وقت مشترک خود نهایت استفاده را ببرید. در صورت اتمام زمان ، سوالات خود را از مهمترین تا کم اهمیت ترین لیست کنید. برخی از سوالات اساسی در رابطه با ملانوم ، شامل موارد زیر است:
آیا دچار ملانوم هستم؟
ملانوم من چقدر بزرگ شده است؟
عمق ملانوم چقدر است؟
آیا ملانوم من فراتر از ناحیه ای اولیه رفته است؟
به چه آزمایشات دیگری نیاز دارم؟
گزینه های درمان من چه هستند؟
آیا هیچ درمانی می تواند ملانوم من را درمان کند؟
عوارض جانبی بالقوه هر گزینه درمانی چیست؟
بهترین درمان در دسترس چیست؟
چه مدت می توانم در مورد گزینه درمانی تصمیم بگیرم؟
آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ این هزینه چقدر است و آیا بیمه من آن را پوشش می دهد؟
چه مجله ها و بروشورهایی در دسترس هستند؟ چه سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می دهید؟
آیا نیازی به مراجعه مجدد به متخصص می باشد؟
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.