ولکید (بورتزومیب) Velcade (Bortezomib)

موارد مصرف

این دارو برای درمان انواع خاصی از سرطان (مانند میلوم چندگانه/مالتیپل میلوما، لنفوم سلول منتل) استفاده می شود. عملکرد بورتزومیب همراه با کاهش یا توقف رشد سلولهای سرطانی است.

زمان و نحوه مصرف

این دارو به صورت داخل وریدی یا زیر جلدی توسط متخصص تزریق می شود.اگر دارو را بصورت زیر جلدی دریافت می کنید، برای کاهش آسیب دیدگی پوست؛ محل تزریق را تغییر دهید. دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد، تست های آزمایشگاهی و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود.

در طول دوره درمان برای جلوگیری از از دست دادن شدید آب بدن (دهیدراتاسیون)، نوشیدن مایعات فراوان ضروری است. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.

عوارض جانبی

سرگیجه، سبکی سر، حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، اسهال، یبوست، خستگی، ضعف یا درد / قرمزی در محل تزریق می تواند از عوارض این دارو باشند. حالت تهوع، استفراغ و اسهال می تواند بسیار شدید باشد. گاهی پزشک داروهای دیگری برای پیشگیری از عوارض جانبی نظیر حالت تهوع، استفراغ و اسهال تجویز می کند، در صورت عدم بهبود و بدتر شدن شرایط، پزشک معالج خود را در جریان امور قرار دهید.

برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی بلند شوید.

این دارو می تواند عوارض جانبی جدی داشته باشند. به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. نظارت دقیق توسط پزشک می تواند خطر عوارض جانبی را کاهش دهد.

بورتزومیب گاهی اوقات باعث ایجاد عوارض جانبی ناشی از تخریب سریع سلول‌های سرطانی (سندرم لیز تومور) می‌شود. پزشک ممکن است برای کاهش عوارض جانبی ناشی از مصرف دارو، مصرف فراوان مایعات و دارو هایی تجویز کند. در صورت بروز برخی از علائم زیر بلافاصله پزشک را مطلع کنید: کمردرد / پهلو (درد پهلو)، علائم مشکلات کلیوی (مانند درد هنگام دفع ادرار، ادرار صورتی / خونی، تغییر مقدار ادرار)، گرفتگی عضلات / ضعف.

بروز هرکدام از این عوارض خطرناک جانبی مانند گزگز / بی حسی / درد / احساس سوزش دست ها / پاها، غش کردن، سردرد شدید، تغییرات ذهنی / خلقی (مانند گیجی)، درد شدید معده / شکم، علائم بیماری کبدی (مانند زردی چشم / پوست، ادرار تیره)، علائم نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا / پا، خستگی غیرمعمول، افزایش وزن بصورت غیرمعمول / ناگهانی) را بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

در صورت بروز هر کدام از این عوارض خطرناک جانبی، بلافاصله به پزشك مراجعه کنید: درد قفسه سینه، تنگی نفس، تغییرات بینایی، تشنج، ضعف یک طرف بدن، اختلال در تکلم. این دارو می تواند باعث کاهش سلول های خونی و در نتیجه کم خونی شده، توانایی بدن را برای مبارزه با عفونت کاهش داده، یا باعث کبودی/خونریزی آسان شود.

مشاهده هریک از علائم زیر به منزله هشداری بوده و باید فوراً پزشک را در جریان قرار داد، این علائم عبارتند از: خونریزی/کبودی آسان، مدفوع سیاه/قیرمانند، استفراغی شبیه به تفاله قهوه، علائم عفونت (مانند گلودرد که برطرف نمی شود، تب، لرز)، خستگی غیرمعمول و بیش از حد، رنگ پریدگی پوست.

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش/ تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

بورتزومیب می تواند راش پوستی (عارضه های پوستی) ایجاد کند که معمولاً جدی نیستد. با این حال ممکن است نتوانید آن را از عارضه های پوستی نادری که می تواند نشانه ای از یک واکنش شدید باشد، افتراق دهید. پس در صورت بروز آن فوراً به پزشک مراجعه کنید..

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد(مانند بور، مانیتول) که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: مشکلات عصبی (مانند نوروپاتی محیطی)، بیماری کبدی، بیماری کلیوی، از دست دادن شدید آب بدن (دهیدراتاسیون)، بیماری قلبی (مانند نارسایی قلبی)، خونریزی / اختلالات خونی، عفونت های فعلی / اخیر، دیابت مطلع سازید.

این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.

بورتزومیب می تواند احتمال ابتلا به بیماری ها و یا شدت بیماری های فعلی را بیشتر کند. از تماس با افرادی که در آنها احتمال سرایت بیماری به سایر افراد وجود دارد (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) پرهیز کنید. اگر در معرض بیماری های مسری هستید و یا برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.

پیش از مشورت با پزشک، واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند اجتناب کنید (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود).

برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، در استفاده از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های تماسی خودداری کنید.

اگر قصد بارداری دارید یا فکر می کنید باردار هستید به پزشک خود اطلاع دهید.

قبل از شروع مصرف این دارو باید تست بارداری انجام دهید. هنگام استفاده از بورتزومیب نباید باردار شوید.

این دارو می تواند به جنین آسیب برساند. زنان باید در هنگام استفاده از این دارو و به مدت ۷ ماه پس از قطع درمان,و مردان باید در هنگام استفاده از این دارو و به مدت ۴ ماه پس از توقف درمان, درباره روش های مطمئن بارداری سوال کنند.

اگر باردار هستید فوراً در مورد معایب و مزایای استفاده از این دارو در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنید.

مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در هنگام استفاده از این دارو و 2 ماه پس از قطع این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی بورتزومیب را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

سایر داروها می توانند بر بورتزومیب اثر مهار کنندگی داشته باشند و بر نحوه عملکرد آن تأثیر بگذارند. به عنوان مثال می توان به ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین)، داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می شود (مانند کاربامازپین، فنی توئین) و سایر موارد اشاره کرد.

سوء مصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا تنگی نفس؛ با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت: سرگیجه شدید، غش کردن، یا خونریزی / کبودی آسان باشد.

آزمایش های پزشکی (مانند شمارش کامل فاکتورهای خونی)، باید در طول دوره مصرف این دارو انجام شود. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی را طبق برنامه انجام دهید.

برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.

دوز فراموش شده

دریافت هر دوز از این دارو طبق برنامه تعیین شده مهم است.

اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، برای تعیین یک برنامه دوز جدید با پزشک خود مشورت کنید .

نگهداری

این دارو قابل نگهداری در منزل نیست و تنها در بیمارستان تجویز می شود.