کایلیکس (دوکسوروبیسین لیپوزومال) Caelyx (Doxorubicin Liposomal)

موارد مصرف

دوکسوروبیسین لیپوزومی نوعی داروی شیمی درمانی از نوع آنتراسایکلین است که از آن برای درمان بعضی از سرطان (مانند سرطان تخمدان، سارکوم کاپوزی مربوط به ایدز، میلوم چندگانه/مالتیپل میلوما) استفاده می شود. این دارو باعث کاهش یا توقف رشد سلول های سرطانی می شود.

اَشکال دارویی

تزریق وریدی (2 میلی گرم در میلی لیتر)

زمان و نحوه مصرف

این دارو در مدت 30-60 دقیقه یا بیشتر توسط یک متخصص بهداشت و درمان تزریق می شود و مقدار مصرف آن براساس عارضه و شرایط پزشکی، اندازه بدن و پاسخ به درمان متفاوت است. در صورت بروز قرمزی، درد یا تورم در محل تزریق یا نزدیک آن، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

از تماس این دارو با پوست خودداری کنید و در صورت تماس، بلافاصله پوست را با آب و صابون به خوبی بشویید. اگر این دارو با چشم شما تماس پیدا کرد، پلک ها را باز کنید و به مدت 15 دقیقه با آب فراوان بشویید. سپس سریعا به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

اعضای خانواده و مراقبان نیز باید اقدامات احتیاطی (مثلاً استفاده از دستکش) برای جلوگیری از تماس با ادرار بیمار یا سایر مایعات بدن برای حداقل 5 روز پس از درمان را انجام دهند. با داروساز خود در این مورد مشورت کنید.

عوارض جانبی

از عوارض جانبی این دارو می توان به درد / بدن درد، سردرد، حالت تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال، ناراحتی معده و از دست دادن اشتها اشاره کرد. حالت تهوع و استفراغ ناشی از آن می تواند شدید باشد. در برخی موارد نیز، ممکن است برای جلوگیری یا بهبود حالت تهوع و استفراغ به درمان دارویی نیاز باشد. نخوردن غذا قبل از مصرف دارو می تواند به رفع استفراغ کمک کند. همچنین تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی، مانند خوردن چندین وعده غذایی کم و محدود کردن فعالیت ها، ممکن است به کاهش برخی از این عوارض کمک کند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، پزشک یا داروساز خود را در جریان قرار دهید.

مصرف این دارو ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار، اشک و عرق به رنگ نارنجی مایل به قرمز شود که این تاثیر طبیعی دارو است و نباید آن را با وجود خون در ادرار اشتباه گرفت.

ممکن است ریزش موی موقتی نیز رخ دهد اما رشد مو باید چندین ماه پس از پایان درمان به حالت طبیعی خود بازگردد.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

گاهی اوقات مصرف این دارو ممکن است باعث ایجاد واکنش پوستی بنام سندرم دست و پا (اریتروودیزهزی کف پا) شود. در صورت مشاهده تورم، درد، قرمزی، خشکی، پوسته پوسته شدن، تاول یا سوزن سوزن شدن و سوزش دست و پا، سریعا پزشک را مطلع سازید. این علائم می توانند در اثر گرما / فشار بر روی دست ها و پاها تشدید شوند. از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب، سولاریوم و همچنین قرار گرفتن غیرضروری در معرض گرما (به عنوان مثال آب گرم، حمام های گرم و طولانی) و از فشار به آرنج، زانو و کف پا (به عنوان مثال تکیه دادن به آرنج، زانو زدن، پیاده روی طولانی) نیز خودداری کنید. بهتر است لباس های گشاد بپوشید. بسته به شدت سندرم دست و پا، پزشک ممکن است دارویی برای کاهش علائم شما تجویز کند یا دوز بعدی دوکسوروبیسین لیپوزومی را کاهش داده یا به تأخیر بیندازد.

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله علائم نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا / پا، خستگی غیرعادی، افزایش وزن غیرعادی / ناگهانی)، خواب آلودگی، اختلال در خواب، تغییرات ذهنی / خلقی (به مانند اضطراب، گیجی، افسردگی)، سرفه / گرفتگی صدا، قرمزی / درد / تورم بازوها / پاها، قرمزی چشم / خارش، ادرار دردناک / دشوار، درد معده / شکم، زردی پوست / چشم، ادرار تیره، مدفوع تیره، موکوس خونی یا ترشحات در مدفوع، تغییرات بینایی (به عنوان مثال نابینایی)، ضربان قلب تند / نامنظم به پزشک خود اطلاع دهید.

همچنین این دارو ممکن است باعث ایجاد برخی اختلالات شدید خونی (که به ندرت منجر به مرگ می شود) (مانند تضعیف مغز استخوان که منجر به کم شدن گلبول های قرمز خون / گلبول های سفید خون و پلاکت ها می شود) شود. این دارو می تواند توانایی بدن را در مبارزه با عفونت و جلوگیری از خونریزی کاهش دهد. در صورت بروز علائم عفونت (مانند تب، لرز، گلودرد مداوم)، خستگی غیرعادی یا خونریزی / کبودی سریع، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

تورم یا زخم های دردناک در لب، دهان و گلو نیز ممکن است در نتیجه مصرف این دارو ایجاد شود. برای کاهش خطر بروز این عوارض، مصرف غذاها و نوشیدنی های گرم را محدود کنید، دندان های خود را با دقت مسواک بزنید، از استفاده از دهان شویه حاوی الکل خودداری کرده و دهان خود را مرتبا با آب خنک بشویید.

در صورت بروز عارضه جانبی نادر اما بسیار جدی مانند درد قفسه سینه، بلافاصله به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

چند روز تا چند هفته پس از درمان با داکسوروبیسین، ممکن است یک واکنش جدی پوستی که به نظر می رسد آفتاب سوختگی شدید باشد در هر ناحیه از پوست که قبلاً تحت تابش اشعه بوده، ایجاد شود. در صورت بروز قرمزی در پوست، درد، حساسیت به لمس، تورم، پوسته پوسته شدن یا تاول، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است برای بهبود سریعتر پوست و کاهش تورم دارو تجویز کند. نور خورشید نیز می تواند هرگونه واکنش پوستی که ممکن است هنگام استفاده از این دارو رخ می دهد را تشدید کند. از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب، سولاریوم و چراغ های آفتابی خودداری کرده و هنگامی که خارج از خانه هستید، از عینک آفتابی و پوشش های محافظت کننده استفاده کنید.

در کودکان، علائم آفتاب سوختگی ممکن است در ریه ها نیز رخ دهد. در صورت مشاهده خس خس سینه یا اختلال تنفس در کودکان، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

به ندرت ممکن است افراد مبتلا به سرطان که با این دارو تحت درمان قرار دارند، به سرطان های دیگری نیز مبتلا شوند (مانند سرطان خون ثانویه و سرطان دهان). اگر این دارو را به مدت طولانی (بیش از 1 سال) مصرف می کنید یا تحت درمان با انواع خاصی از شیمی درمانی یا پرتودرمانی هستید، بیشتر در معرض این خطر قرار خواهید داشت. برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله عارضه های پوستی، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید و اختلال در تنفس، فوراً به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف دوکسوروبیسین لیپوزومی، در صورت حساسیت به آن، به دوکسوروبیسین یا سایر داروهای حاوی پلی اتیلن گلیکول ؛ یا به لینکومایسین به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید زیرا ممکن است این محصول حاوی اجزای غیرفعالی باشد، که می تواند باعث ایجاد واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی ابتلا به کمبود سلول های خونی (مانند کم خونی، نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی)، نقرس، مشکلات قلبی، سابقه دریافت هر نوع دارو از نوع آنتراسایکلین (به عنوان مثال، دوکسوروبیسین، ایداروبیسین، داونوروبیسین، میتوکسانترون)، عفونت، مشکلات کبدی، پرتودرمانی (به ویژه در ناحیه قفسه سینه)، مشکلات کلیوی مطلع سازید.

بدون موافقت پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید و از تماس با افرادی که اخیراً واکسن فلج اطفال دریافت کرده اند خودداری کنید.

برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، با اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر در استفاده از آنها احتیاط کرده و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های تماسی خودداری کنید. برای کاهش خطر خونریزی لثه از مسواکی با موی نرم استفاده کنید.

همچنین برای جلوگیری از شیوع عفونت، دست های خود را به خوبی بشویید.

مصرف دوکسوروبیسین لیپوزومی در کودکان نیازمند احتیاط بیشتری است زیرا ممکن است نسبت به عوارض آن به ویژه بر روی قلب، حساسیت بیشتری نشان دهند.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک قبل از شروع درمان، تست بارداری تجویز خواهد کرد. در طول مصرف دوکسوروبیسین لیپوزومی نباید بارداری شوید زیرا دوکسوروبیسین لیپوزومی ممکن است به جنین آسیب برساند. در طول درمان با این دارو و 6 ماه پس از قطع درمان از روش های مطمئن کنترل بارداری استفاده کنید. همچنین در صورت بارداری، در مورد خطرات و فواید این دارو با پزشک خود مشورت کنید.

مردانی که همسرشان باردار است، باید در حین انجام فعالیت جنسی در طول درمان دوکسوروبیسین لیپوزومی و به مدت 10 روز پس از قطع درمان، باید از کاندوم استفاده کنند. همچنین مردانی که همسرشان در سنین باروری قرار دارد نیز، باید در طول درمان با این دارو و به مدت 3 ماه پس از قطع درمان از روش های مطمئن کنترل بارداری استفاده کنند. اگر همسرتان باردار شد یا مشکوک به بارداری است، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

این دارو به شیر مادر منتقل می شود. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی هنگام استفاده از این دارو و 10 روز پس از قطع درمان توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: دیگوکسین، پروژسترون، استرپتوزوسین، استاوودین، ​​تراستوزوماب، زیدوودین.

سایر داروها می توانند بر دفع دوکسوروبیسین از بدن و درنتیجه بر عملکرد دوکسوروبیسین تأثیر بگذارند. به عنوان مثال می توان به ضد قارچ های آزول (مانند کتوکونازول)، مسدود کننده های کانال کلسیم (مانند وراپامیل، نیفدیپین)، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین)، گل راعی، داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می شود (مانند کاربامازپین، فنی توئین، فنوباربیتال، پریمیدون)، و سایر دارو ها اشاره کرد.

در طول درمان با دوکسوروبیسین لیپوزومی، از مصرف غذاها یا محصولات حاوی زردچوبه (کورکومین) خودداری کنید. زیرا ممکن است باعث کاهش تاثیر این دارو شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود و یا پزشک داروخانه مشورت کنید.

سوءمصرف

در صورت مصرف بیش از حد و مشاهده علائمی مانند قطع و یا عدم تنفس با فوریت های پزشکی تماس بگیرید. همچنین خونریزی بی دلیل نیز می تواند از علائم سو مصرف این دارو باشد.

توجه

بهتر است آزمایش / یا معاینات پزشکی (مانند شمارش کامل خون، مطالعات قلب، آزمایش های عملکرد کبد) به صورت منظم انجام شود تا میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی بررسی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید. تمام قرار ملاقات های پزشکی و آزمایشگاهی خود را نیز به خاطر بسپارید.

دوز فراموش شده

مصرف این داو طبق برنامه تعیین شده مهم است. اگر مصرف یک دوز را فراموش کردید، بلافاصله از پزشک یا داروساز خود بخواهید یک برنامه دوز جدید برایتان مشخص کند.

نگهداری

برای اطلاع از نحوه نگهداری این دارو برگه راهنمای دارو را مطالعه کرده و با داروساز خود مشورت کنید. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.