موارد مصرف
دگزامتازون در درمان بیماری هایی مانند آرتروز، اختلالات خونی، مشکلات هورمونی، مشکلات سیستم ایمنی، واکنش های آلرژیک، برخی بیماری های پوستی و چشمی، اختلالات تنفسی، اختلالات روده ای و بسیاری از سرطان ها استفاده می شود. همچنین از این دارو برای تشخیص سندرم کوشینگ (نوعی اختلال درغدد فوق کلیه) استفاده می کنند.
این دارو نوعی هورمون کورتیکواستروئید یا گلوکوکورتیکوئید می باشد که با کاهش پاسخ دفاعی بدن باعث کاهش تورم و واکنش های آلرژیک می شود.
زمان و نحوه مصرف
این دارو باید به صورت خوراکی و مطابق دستور پزشک مصرف شود. می توان برای جلوگیری از ناراحتی معده، آن را همراه با غذا یا شیر مصرف کرد. این دارو باید به صورت خوراکی و همراه با یک لیوان آب کامل ( 8 اونس یا 240 میلی لیتر) مصرف شود، مگر آنکه پزشک خلاف آن را توصیه کرده باشد. در صورت مصرف فرم مایع دارو، از وسایل اندازه گیری مخصوص استفاده کنید و از استفاده از قاشق آشپزخانه به دلیل عدم دقت کافی خودداری کنید.
در صورت مصرف دارو یکبار در روز، صبح ها قبل از ساعت 9 صبح آن را مصرف کنید.اما اگر این دارو را یک روز در میان و یا مطابق برنامه دیگری مصرف می کنید ،برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو در تقویم خود علامت بگذارید.
دوز مصرفی دارو و طول درمان طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. ممکن است پزشک برای کاهش عوارض جانبی میزان دوز مصرفی را کاهش دهد.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید. حتی پس از بهبودی علائم نیز مصرف دارو نباید قطع شود.به دقت از برنامه دوزاژ دارو پیروی کنید و دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
از قطع ناگهانی دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.زیرا ممکن است بعضی از علائم با قطع ناگهانی دارو تشدید شوند و نیاز به کاهش به تدریج میزان دوز باشد.
در صورت عدم بهبود و بدتر شدن شرایط، پزشک معالج خود را در جریان امور قرار دهید.
عوارض جانبی
ناراحتی معده، سردرد، سرگیجه، اختلال در قاعدگی، اختلال در خواب، افزایش اشتها یا افزایش وزن می تواند از علائم مصرف این دارو باشد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، فوراً پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید.
واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون جوش، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
در صورت مشاهده ی هر گونه عارضه جانبی جدی اما نادر مانند، علائم عفونت (مانند، تب و گلودرد مداوم)، درد استخوان و درد مفصل، افزایش عطش و دفع ادرار، ضربان قلب تند و یا آهسته و نامنظم، درد چشم و فشار بالای چشم، مشکلات بینایی، سوزش معده، ورم صورت، مچ پای متورم، علائم خونریزی معده و یا روده (مانند درد معده و یا ناحیه ی شکمی، مدفوع سیاه، استفراغ شبیه کف قهوه)، درد، قرمزی، تورم بازوها و پاها، خستگی، اختلالات ذهنی و روحی مانند، افسردگی، نوسانات اخلاقی، تحریک پذیری، رشد عادی مو در پوست، درد یا گرفتگی عضلات، ضعف، کبودی و یا خونریزی ،کند ترمیم شدن زخم ها، نازک شدن پوست و تشنج فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون عارضه های پوستی، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
موارد احتیاطی و منع مصرف
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا دارو های کورتیکواستروئیدی دیگر مانند پردنیزون و هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص عفونت (مانند، سل، تبخال، عفونت های قارچی)، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، شرایط روحی / خلقی (مانند، روان پریشی، اضطراب، افسردگی)، کمبود مواد معدنی خون (به عنوان مثاسل، پتاسیم / کلسیم پایین)، بیماری تیروئید، معده / مشکلات روده ای (مانند، زخم، کولیت اولسراتیو، دیورتیکولیت، اسهال بی دلیل)، فشار خون بالا، مشکلات قلبی (به عنوان مثال، نارسایی احتقانی قلب، حمله قلبی اخیر)، دیابت، بیماری های چشم (به عنوان مثال، آب مروارید، گلوکوم، عفونت تبخال چشم ) ،شکنندگی استخوانها(پوکی استخوان)، سابقه لخته شدن خون مطلع سازید.
این دارو ممکن است علائم عفونت را پنهان کند یا فرد را بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت های بسیار جدی قرار دهد. هرگونه عارضه یا علائم عفونت (مانند، گلودرد / تب / سرفه مداوم، درد هنگام ادرار، درد عضلانی) مشاهده شده در طول درمان را گزارش کنید.
مصرف طولانی مدت داروهای کورتیکواستروئید می تواند پاسخ به استرس های جسمی را برای بدن دشوارتر کند. بنابراین، پیش از جراحی، درمان اضطراری و ابتلا به بیماری / جراحت جدی مصرف این دارو در حال حاضر یا طی 12 ماه گذشته را به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید. در صورت بروز خستگی غیرمعمول / شدید و کاهش وزن، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت مصرف طولانی مدت از این دارو کارت هوشمند سلامت خود را به همراه داشته باشید.
در حین مصرف این دارو از انجام واکسیناسیون یا آزمایشات پوستی، مگر به دستور پزشک خودداری کنید. زیرا دریافت واکسن های زنده ممکن است عوارض جدی (مانند، عفونت) را به همراه داشته باشند. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن خوراکی فلج اطفال یا واکسن آنفلوانزا از طریق بینی دریافت کرده اند، خودداری کنید.
از تماس با افراد مبتلا به آبله مرغان یا سرخک مگر آنکه دردوران کودکی به آن مبتلا شده باشید، اجتناب کنید. در صورت قرار گرفتن در معرض یکی از این دو بیماری که در گذشته به آن مبتلا نشده اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
در صورت سابقه ابتلا به زخم معده، دوزهای سنگین آسپیرین یا سایر داروهای آرتروز ،مصرف نوشابه های الکلی را در هنگام مصرف این دارو محدود کنید تا خطر خونریزی معده / روده کاهش یابد. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود و یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
این دارو کنترل سطح قند خون را در افراد مبتلا به دیابت دشوار می کند. بنابراین سطح قند خون خود را مرتباً کنترل کرده و نتایج را به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است نیاز به تنظیم دوباره ی دارو، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی باشد.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
ممکن است افراد مسن حساسیت بیشتری نسبت به عوارض این دارو مانند، پوکی استخوان، درد، خونریزی معده و روده و تغییرات روحی ذهنی (مانند گیجی) نشان دهند.
مصرف این دارو در طولانی مدت ممکن است باعث کند شدن رشد کودکان شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک یا پزشک داروخانه صحبت کنید. برای اندازه گیری قد و میزان رشد کودک به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید.
تنها در صورت لزوم از این دارو در دوران بارداری، استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است سطح هورمون کورتیکواستروئید در نوزادان متولد شده از مادرانی اند که برای مدت زمان طولانی یا در دوزهای بالا از این دارو استفاده کرده اند، پایین باشد. در صورت مشاهده علائمی مانند تهوع / استفراغ مداوم، اسهال شدید یا ضعف در نوزاد تازه متولد شده، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو می تواند از شیر مادر به نوزاد منتقل شود. اثرات این دارو بر نوزادان هنوز مشخص نمی باشد. بنابراین قبل از شیردهی با پزشک خود صحبت کنید.
تداخلات دارویی
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی دگزامتازون را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که می توانند با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از : آمینوگلوتتیمید، قرص های جلوگیری از بارداری، داروهای خاص سرطانی (داساتینیب، لاپاتینیب، سانیتینیب، آلدسلوکین)، کلستیرامین، دیگوکسین، داروهایی که می توانند باعث خونریزی / کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، داروهای رقیق کننده خون دابیگاتران، وارفارین، آسپیرین، سلکوکسیب، ایبوپروفن)، افدرین، داروی جایگزین هورمون استروژن، ایزونیازید، میفپریستون، ریلپیویرین، تالیدومید.
سایر داروها با دفع آلیسکیرن از بدن، بر روی عملکرد آن اثر می گذارند. از این دسته می توان به داروهای ضد قارچ آزول مانند کتوکونازول، باربیتورات ها مانند فنوباربیتال، ریفامایسین ها مانند ریفامپین، داروهای مخصوص درمان تشنج مانند فنی توئین.
در صورت مصرف آسپیرین با دوز کم برای حمله قلبی یا پیشگیری از سکته مغزی (معمولاً با دوزهای 325 الی 81 میلی گرم در روز) به دستور پزشک، به مصرف آن ادامه دهید، مگر به دستور پزشک. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
این دارو ممکن است باعث اختلال در برخی آزمایش های آزمایشگاهی (از جمله تست های پوستی) و نتایج کاذب شود. مطمئن شویدکه پرسنل آزمایشگاه و کلیه پزشکان از مصرف شما از این دارو مطلع هستند.
سوءمصرف
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا دشواری در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
توجه
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
از انجام منظم آزمایش های پزشکی دوره ای (مانند آزمایش سطح خون، مواد معدنی، فشار خون، معاینه ی چشم) غافل نشوید. انجام این آزمایش ها می توانند به ارزیابی صحیح از میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی کمک کنند.
تغییراتی در شیوه زندگی – مانند ورزش کردن و رژیم غذایی کم نمک / شامل مقدار زیاد پتاسیم و کلسیم - می تواند اثر دارو را تغییر دهد. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
دوز فراموش شده
در صورت مصرف دارو به صورت روزانه و طبق برنامه منظم، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در صورت مصرف این دارو یک روز در میان مصرف یا کاهش دوز به آرامی، اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، برای دریافت یک برنامه دوزاژ جدید بلافاصله با پزشک خود یا پزشک داروخانه تماس بگیرید.
نگهداری
دارو را در دمای محیط و به دور از نور و رطوبت نگه دارید و از نگهداری دارو در دستشویی یا حمام خودداری کنید. همچنین داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.