فنوباربیتال Phenobarbital

موارد مصرف

این دارو به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای کنترل تشنج استفاده می شود. کنترل و کاهش تشنج به شخص امکان می دهد کارهای عادی روزمره خود را انجام دهد، در صورت از دست دادن هوشیاری خطر آسیب کاهش می یابد و خطر ابتلا به بیماری های خطرناک مرتبط هم کم می شود. فنوباربیتال به گروهی از داروها معروف است که به عنوان داروهای ضد تشنج / خواب آور باربیتورات شناخته می شوند. نحوه اثر دارو با کنترل فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز که در هنگام تشنج رخ می دهد، عمل می کند و همچنین برای مدت کوتاهی (معمولاً بیشتر از 2 هفته) برای آرامش یا خواب مناسب در دوره های اضطراب استفاده می شود که با تأثیر بر قسمت های خاصی از مغز باعث ایجاد آرامش می شود.

زمان و نحوه مصرف

این دارو را به صورت خوراکی، معمولاً یک بار در روز قبل از خواب یا طبق دستور پزشک برای کنترل تشنج مصرف نمایید. در صورت بروز ناراحتی معده با غذا یا شیر مصرف کنید. اگر از فرم مایع این دارو استفاده می کنید، دوز را با دقت و با استفاده از وسایل مخصوص اندازه گیری محاسبه کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا امکان اشتباه در روند محاسبه وجود دارد.

میزان مصرف براساس شرایط پزشکی، میزان فنوباربیتال در خون و پاسخ به درمان متفاوت است. دوز مصرفی در کودکان نیز براساس وزن می باشد.

پزشک با دوز کم مصرف دارو را شروع کرده و برای جلوگیری از عوارض جانبی مانند خواب آلودگی و سرگیجه، به تدریج دوز خود را افزایش می دهد. دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید. بیش از مقدار تجویز شده از این دارو استفاده نکنید.

امکان دارد چندین هفته تا رسیدن به دوز صحیح درمانی و کنترل کامل تشنج ها زمان لازم باشد. این دارو زمانی که میزان دارو در بدن در حد ثابت نگه داشته شود، بهترین نتیجه را می دهد. بنابراین، آن را هر روز در ساعتی معین مصرف کنید.

بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو (و سایر داروهای ضد تشنج) را قطع نکنید. در صورت قطع ناگهانی این دارو، تشنج تشدید شده یا باعث صرع می شود که درمان آن مشکل است.

اگر ناگهان استفاده از این دارو را متوقف کنید، علائم ترک دارو (مانند اضطراب، توهم، تکان خوردن، مشکل خواب) بروز می کند. قطع مصرف فنوباربیتال می تواند شدید باشد و شامل تشنج و (به ندرت) مرگ شود. برای کمک به جلوگیری از ترک، پزشک دوز شخص را به آرامی کاهش می دهد. اگر به مدت طولانی یا در دوزهای بالا از فنوباربیتال استفاده کرده اید، ترک دارو بیشتر انجام می شود. در صورت قطع مصرف، فوراً به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

اگرچه این دارو برای بسیاری از افراد مفید است اما می تواند اعتیاد آور باشد. در صورت ابتلا به اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر / الکل) این خطر بیشتر می شود. این دارو را دقیقاً طبق دستورالعمل مصرف کنید تا خطر اعتیاد را کاهش دهد. از پزشک خود یا پزشک داروخانه جزئیات بیشتر را بخواهید.

استفاده طولانی مدت از این دارو ممکن است خواص اولیه را نداشته باشد. فنوباربیتال فقط باید برای مدت کوتاهی برای اضطراب یا خواب استفاده شود. برای قطع مناسب مصرف دارو با پزشک مشورت نمایید.

در صورت تشدید اضطراب یا افزایش تعداد تشنج به پزشک اطلاع دهید.

عوارض جانبی

سرگیجه، خواب آلودگی، تحریک، سردرد، خستگی، از دست دادن اشتها، حالت تهوع یا استفراغ می تواند درطی سازگاری بدن با دارو ایجاد شود. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

تعداد کمی از افرادی که برای هر شرایطی از داروهای ضدتشنج استفاده می کنند (مانند تشنج، اختلال دو قطبی، درد) امکان دارد دچار افسردگی، افکار / اقدام به خودکشی یا سایر مشکلات روحی و روانی شوند. اگر در شخص متوجه تغییرات غیرمعمول / ناگهانی در خلق و خو، افکار یا رفتار، از جمله علائم افسردگی، افکار / اقدام به خودکشی، افکار آسیب رساندن به خود شده اید، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله : پیاده روی شدید / عدم کنترل حرکات، دوبینی، تنفس سریع / آهسته / کم عمق، بیهوشی، ضربان قلب آهسته، خستگی / ضعف شدید، رنگ پریدگی پوست، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی، خارش/ تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت به باربیتورات های دیگر (مانند پریمیدون، سكوباربیتال) ؛ یا سایر داروهای ضد تشنج (مانند کاربامازپین، فسفنیتوئین، اوکسکاربازپین، فنی توئین)، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک خود یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: مشکلات خاص هورمونی (بیماری غده فوق کلیوی مانند بیماری آدیسون)، مشکلات کبدی، مشکلات کلیوی، بیماری های ریوی (مانند آپنه خواب، بیماری انسداد ریوی مزمن-COPD)، اختلالات روحی / خلقی (مانند افسردگی، افکار خودکشی)، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر / الکل)، سابقه شخصی / خانوادگی پورفیری، برخی از کمبودهای ویتامین (اسید فولیک، ویتامین K) مطلع سازید.

این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

فرم شربت این دارو می تواند حاوی الکل یا شکر باشد. در صورت ابتلا به دیابت، وابستگی به الکل، بیماری کبدی یا هر بیماری دیگری که نیاز به کنترل مصرف این مواد می باشد باید از مصرف دارو اجتناب کرد. در مورد استفاده بی خطر از این محصول از پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت نمایید.

تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.

افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه خواب آلودگی و سرگیجه حساسیت بیشتری دارند. با این حال، این دارو اغلب در افراد مسن می تواند باعث هیجان یا گیجی شود. خواب آلودگی، گیجی و سرگیجه می توانند خطر زمین خوردن را افزایش دهند.

کودکان حساسیت بیشتری نسبت به عوارض جانبی این دارو نشان می دهند زیرا این دارو اغلب می تواند به جای خواب آلودگی در کودکان خردسال باعث رفتار هیجانی شود.

این دارو برای استفاده در دوران بارداری توصیه نمی شود. زیرا می تواند به جنین آسیب برساند. با این حال، از آنجا که تشنج های درمان نشده یک بیماری جدی است که می تواند هم به یک زن باردار و هم به جنین آسیب برساند، مصرف این دارو را قطع نکنید، مگر اینکه به دستور پزشک باشد. اگر قصد بارداری دارید یا فکر می کنید باردار هستید، بلافاصله در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنید. از آنجا که در صورت استفاده از این دارو، قرص ها، چسب ها، ایمپلنت ها و آمپول های ضد بارداری موثر نیستند در مورد اشکال قابل اطمینان کنترل بارداری با پزشک صحبت نمایید.

این دارو می تواند سطح اسیدفولیک و ویتامین K را کاهش دهد و خطر نقص نخاعی را افزایش دهد. بنابراین، با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی اسیدفولیک و ویتامین K. مصرف می کنید. نوزادان متولد شده از مادرانی که در دوران بارداری از این دارو استفاده کرده اند ممکن است علائمی مانند کوفتگی، لرزش یا خونریزی داشته باشند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم در نوزاد خود، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

این دارو به شیر مادر منتقل می شود و می تواند باعث خواب آلودگی بیش از حد یا مشکلات تغذیه ای در کودک شیرخوار شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

محصولاتی که با این دارو تداخل دارند عبارتند از: داروناویر، اتراویرین، اورلیستات، ریلپیویرین.

گیاه گل راعی می تواند بر حذف فنوباربیتال از بدن یا نحوه عملکرد آن تأثیر بگذارد.

این دارو می تواند باعث کاهش سرعت دفع سایر داروها از بدن و تاثیر بر نحوه عملکرد آنها شود. از این داروها می توان به آرتمتر / لومفانترین، آسوناپرویر، آتازاناویر، بوپسرویر، کوبی سیستات، لوراسیدون، رانولازین، سوفوسبوویر، سورافنیب، ووریکونازول، برخی از مسدودکننده های کانال کلسیم مانند فلودیپین / نیمودین، ​​و غیره اشاره کرد.

این دارو می تواند اثر محصولات کنترل بارداری هورمونی مانند قرص، پچ یا حلقه را کاهش داده و باعث بارداری شود. در هنگام استفاده از این دارو باید از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید، با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید. همچنین اگر دچار لکه بینی یا خونریزی پیشرونده هستید، به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا اینها ممکن است نشانه هایی از بارداری باشد.

در صورت مصرف این دارو با سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی یا تنگی نفس می شوند، خطر عوارض جانبی جدی (مانند تنفس آرام / کم عمق، خواب آلودگی شدید / سرگیجه) افزایش می یابد. در صورت استفاده از سایر محصولات مانند داروهای تسکین دهنده درد یا سرفه (مانند کدئین، هیدروکدون)، الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، داروهای دیگر برای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، داروهای شل کننده عضله (مانند کاریزوپرودول، سیکلوبنزپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین) پزشک خود یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.

برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید (مانند آلرژی یا داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی) چرا که می توانند حاوی موادی باشند که باعث خواب آلودگی می شوند. از پزشک داروخانه نحوه استفاده صحیح داروها را جویا شوید.

فنوباربیتال بسیار شبیه پریمیدون است. هنگام استفاده از فنوباربیتال از داروهای حاوی پریمیدون استفاده نکنید.

سوءمصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت خستگی شدید / سرگیجه، عدم توانایی در بیدار شدن از خواب، سرعت تنفس بسیار کند باشد.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

تمام معاینات پزشکی را نگه داری کنید تا پزشک بتواند پیشرفت بیمار را کنترل یا عوارض جانبی را بررسی کند. برای استفاده طولانی مدت، آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (مانند سطح خون فنوباربیتال، شمارش خون، آزمایش کبد / کلیه) باید به صورت دوره ای انجام شود تا پیشرفت یا عوارض جانبی بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

دوز فراموش شده

درصورت مصرف دارو جهت جلوگیری از تشنج یا پس از فراموشی دوز مصرفی، آن را به محض یادآوری مصرف کنید مگر اینکه زمان مصرف دوز بعدی گذشته باشد. در این صورت، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. دوز بعدی را در زمان معین مصرف کنید و میزان دارو را برای جبران افزایش ندهید.

نگهداری

در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.