کدئین Codeine

موارد مصرف

این دارو برای تسکین درد خفیف تا متوسط استفاده می شود. کدئین به گروه مسکن های افیونی تعلق دارد. مکانیسم عمل آن در مغز است و باعث ایجاد تغییر در میزان واکنش بدن نسبت به درد می شود.

زمان و نحوه مصرف

پیش از هر بار مصرف این دارو، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج یا پزشک داروخانه بپرسید.

این دارو بصورت خوراکی و طبق تجویز پزشک مصرف می شود. بیمار می تواند این دارو را همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کند. مصرف این دارو همراه با غذا می تواند باعث رفع حالت تهوع شود. از پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد روش های دیگر کاهش حالت تهوع (مانند دراز کشیدن به مدت 1 تا 2 ساعت با کمترین حرکت سر) سوال کنید.

اگر از فرم مایع این دارو استفاده می کنید، دوز را با استفاده از دستگاه اندازه گیری ویژه / قاشق مخصوص اندازه گیری به دقت بسنجید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.

دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ به درمان تعیین می شود. تعیین دوز برای کودکان، بر اساس وزن است. دوز مصرفی خود را افزایش ندهید و از این دارو بیشتر از زمان تعیین شده استفاده نکنید، زیرا ممکن است خطر ابتلا به عوارض جانبی افزایش یابد. مصرف دارو را در زمان مشخص شده قطع کنید.

داروهای مسکن زمانی بهتربن عملکرد را خواهند داشت که به هنگام بروز اولین علائم درد مصرف شوند.

اگر درد مداوم و پیشرونده دارید (مانند سرطان)، پزشک ممکن است به شما داروهای مخدر طولانی اثر تجویز کند. در این موارد، این دارو فقط در صورت لزوم می تواند برای درد ناگهانی (غیر منتظره) استفاده شود. سایر داروهای تسکین دهنده درد (مانند استامینوفن، ایبوپروفن) نیز ممکن است تجویز شود. از پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد تداخلات مصرف (استفاده ایمن) کدئین با سایر داروها سوال کنید.

قطع ناگهانی این دارو ممکن است باعث پشیمانی از ترک شود، به خصوص اگر به مدت طولانی یا در دوزهای بالا از آن استفاده کرده باشید. برای جلوگیری از آن، پزشک ممکن است دوز مصرفی را به آرامی کاهش دهد. در صورت بروز علائم ترک مانند بی قراری، تغییرات ذهنی / خلقی (از جمله اضطراب، اختلال در خواب، فکر خودکشی)، آبریزش چشم و بینی، حالت تهوع، اسهال، تعریق، دردهای عضلانی یا تغییرات ناگهانی در رفتار فورا به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

هنگامی که این دارو برای مدت طولانی مصرف می شود، ممکن است عملکرد خود را از دست بدهد. اگر این دارو به خوبی اثر نکرد با پزشک خود صحبت کنید.

اگرچه این دارو به بسیاری از افراد کمک می کند، اما گاهی ممکن است باعث ایجاد اعتیاد شود. در صورت ابتلا به اختلال مصرف مواد (مانند سوءمصرف یا اعتیاد به مواد مخدر / الکل) این خطر ممکن است بیشتر باشد. این دارو را دقیقاً طبق دستورالعمل مصرف کنید تا خطر اعتیاد را کاهش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

در صورت عدم بهبودی و تشدید شرایط، پزشک معالج را در جریان امور قرار دهید.

در صورت مصرف کدئین برای کنترل سرفه، عدم بهبودی سرفه در عرض 5 روز یا تشدید شرایط، به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی

حالت تهوع، استفراغ، یبوست، سبکی سر، گیجی، خواب آلودگی یا تعریق می تواند از عوارض این دارو باشند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک خود یا پزشک داروخانه مراجعه کنید.

برای جلوگیری از یبوست، رژیم غذایی حاوی فیبر را دریافت کنید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. همچنین ممکن است به مصرف ملین نیاز داشته باشید. از پزشک داروخانه در مورد انواع مناسب ملین برای خود سوال کنید.

برای کاهش خطر بروز سرگیجه، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی بلند شوید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله قطع تنفس هنگام خواب (آپنه خواب)، تغییرات ذهنی / خلقی (مانند اضطراب، افسردگی، توهم)، درد معده / شکم، اختلال در ادرار، ضربان قلب سریع / کند، تغییرات بینایی، علائم عدم عملکرد خوب غدد فوق کلیوی (مانند از دست دادن اشتها، خستگی غیرمعمول، کاهش وزن) را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت بروز هرکدام از این عوارض جانبی خطرناک: غش، تشنج بلافاصله به پزشك مراجعه کنید.

کدئین در بدن به داروی مخدر قوی (مورفین) تبدیل می شود. در بعضی از افراد، این تغییر سریعتر و کاملتر از حد معمول اتفاق می افتد که خطر بروز عوارض جانبی بسیار جدی را افزایش می دهد. در صورت بروز هرکدام از این عوارض جانبی خطرناک: تنفس کند / کم عمق، خواب آلودگی شدید / مشکل در بیدار شدن از خواب، گیجی بلافاصله به پزشك مراجعه کنید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش/ تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف کدئین، در صورت حساسیت به آن یا سایر داروهای ضد درد افیونی (مانند مرفین) یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعال (مانند سولفیت موجود در برخی مارک ها) باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص اختلالات مغزی (مانند ضربه به سر، تومور، تشنج)، مشکلات تنفسی (مانند آسم، آپنه خواب، بیماری انسدادی مزمن ریوی-COPD)، بیماری کیسه صفرا، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، اختلالات روحی / خلقی (مانند گیجی، افسردگی، افکار خودکشی)، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال در مصرف مواد (مانند سوء مصرف یا اعتیاد به مواد مخدر / الکل)، چاقی، مشکلات معده / روده (مانند انسداد، یبوست، اسهال ناشی از عفونت، ایلئوس فلج کننده)، بیماری لوزالمعده (پانکراتیت)، اختلال در ادرار (مانند بزرگ شدن پروستات) مطلع سازید.

این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.

ممکن است کودکان حساسیت بیشتری نسبت به عوارض جانبی کدئین مانند خواب آلودگی شدید، گیجی یا تنفس آرام / کم عمق / صدا دار نشان دهند.

افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه سر گیجه، خواب آلودگی و تنفس آرام / کم عمق حساسیت بیشتری نشان می دهند.

در دوران بارداری، این دارو باید فقط در موارد ضروری استفاده شود. این دارو می تواند به جنین آسیب برساند. در مورد معایب و مزایای مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.

این دارو به شیر مادر منتقل می شود و می تواند اثرات نامطلوبی مانند خواب آلودگی غیرمعمول، مشکل در تغذیه، مشکل تنفس یا لنگی غیرمعمول بر کودک شیرخوار داشته باشد. شیردهی در هنگام استفاده از این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی کدئین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

محصولاتی که با این دارو تداخل دارند عبارتند از: داروهای مخصوص درد (آنتاگونیست های مخلوط آگونیست مخدر مانند پنتازوسین، نالبوفین، بوتورفانول)، نالترکسون.

در صورت مصرف این دارو به همراه محصولاتی که باعث خواب آلودگی یا مشکلات تنفسی می شود، خطر بروز عوارض جانبی جدی (مانند تنفس آرام / کم عمق، خواب آلودگی شدید / سرگیجه) افزایش می یابد. در صورت مصرف سایر محصولات مانند داروهای تسکین دهنده درد یا سرفه (مانند مرفین، هیدروکودون)، الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، داروهای شل کننده عضلانی (مانند کاریزوپرودول، سیکلوبنزپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین) پزشک معالج یا پزشک داروخانه را مطلع کنید.

برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید/ راهنمای مصرف دارو را مطالعه کنید (مانند آلرژی یا داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی) چرا که می توانند حاوی مواد خواب آور باشند. از پزشک داروخانه نحوه استفاده صحیح داروها را جویا شوید.

داروهایی که می توانند باعث دفع کدئین از بدن شوند و بر عملکرد کدئین تأثیر بگذارند: داروهای ضد قارچ آزول (مانند کتوکونازول)، بوپروپیون، فلوکستین، آنتی بیوتیک ماکرولید (مانند اریترومایسین)، داروهای HIV (مانند ریتوناویر)، پاروکستین، کینیدین، ریفامایسین (مانند ریفابوتین، ریفامپین)، برخی از داروها برای درمان تشنج (مانند کاربامازپین، فنی توئین) و غیره.

این دارو می تواند بر روی نتایج برخی آژمایش های تشخیصی و پزشکی (از جمله سطح آمیلاز / لیپاز) اثر گذاشته و احتمالا منجر به کاذب شدن نتیجه آزمایش می شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع هستند.

سوء مصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن در صورت امکان به او نالوکسان بدهید و سپس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت تنفس آهسته / کم عمق، ضربان قلب آهسته، خواب آلودگی شدید و کما باشد.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید. 

این دارو برای شرایط فعلی شما تجویز شده است. از این دارو برای درمان بیماری های دیگر، مگر به دستور پزشک مصرف نکنید. در این موارد ممکن است داروی متفاوتی لازم باشد.

در صورت استفاده از نالوکسان برای درمان سوء مصرف مواد افیونی با پزشک معالج یا پزشک داروخانه صحبت کنید. در مورد علائم سوء مصرف مواد افیونی و نحوه درمان آن به خانواده یا اعضای خانه خود آموزش دهید.

دوز فراموش شده

اگر طبق برنامه منظمی پیش می روید و یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.

نگهداری

در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.