اطلاعات کلی
ادویه زردچوبه از گیاه زردچوبه تهیه می شود. این ماده معمولاً در غذاهای آسیایی مورد استفاده قرار می گیرد. زردچوبه بخش اصلی ادویه کاری است، طعم و مزه گرم و تلخی دارد و اغلب برای طعم دادن یا رنگ آمیزی پودرهای کاری، خردل، کره ها و پنیرها استفاده می شود؛ اما از ریشه زردچوبه نیز برای تهیه دارو استفاده می کنند. زردچوبه، حاوی ماده شیمیایی زردرنگی به نام کورکومین است که اغلب برای رنگ آمیزی مواد غذایی و مواد آرایشی استفاده می شود.
زردچوبه معمولاً را برای بیماری هایی مانند درد و التهاب آرتروز، تب یونجه، افسردگی، کلسترول بالا، نوعی بیماری کبدی، خارش و همچنین سوزش معده، مهارت های تفكر و حافظه، بیماری التهابی روده، استرس و بسیاری از بیماری های دیگر استفاده می كنند.
بایستی مراقب بود زردچوبه، با ریشه زردچوبه جاوه ای (Curcuma zedoaria) اشتباه گرفته نشود.
ویروس کرونا (COVID-19): برخی از کارشناسان هشدار می دهند که زردچوبه ممکن است در پاسخ بدن در برابر COVID-19 تداخل ایجاد کند. هیچ اطلاعات موثقی برای تایید این هشدار وجود ندارد، همانطور که توصیه ای برای استفاده از آن نیز موجود نیست. به عنوان جایگزین، بهتر است از گزینه های سبک زندگی سالم و روش های پیشگیری مطمئن پیروی شود.
نحوه عملکرد
زردچوبه حاوی ماده شیمیایی کورکومین است. کورکومین و سایر مواد شیمیایی موجود در زردچوبه می تواند التهاب را کاهش دهد، به همین دلیل، زردچوبه می تواند برای درمان بیماری هایی که التهاب دارند مفید باشد.
موارد استفاده و اثربخشی
تحقیقات نشان می دهد که مصرف زردچوبه می تواند در موارد زیر مؤثر باشد:
- تب یونجه: به نظر می رسد مصرف کورکومین (ماده شیمیایی موجود در زردچوبه) علائم تب یونجه مانند عطسه، خارش، آبریزش بینی و گرفتگی را کاهش می دهد.
- افسردگی: بیشتر تحقیقات موجود نشان می دهد که مصرف کورکومین (ماده شیمیایی موجود در زردچوبه) علائم افسردگی را در افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند، کاهش می دهد.
- چربی خون یا کلسترول بالا: زردچوبه می تواند سطح چربی های خون به نام تری گلیسیرید را کاهش دهد. اثرات زردچوبه بر میزان کلسترول متناقض است و محصولات مختلفی از زردچوبه وجود دارد که مشخص نیست کدام یک عملکرد بهتری دارد.
- کبد چرب غیرالکلی (NAFLD): تحقیقات نشان می دهد که مصرف عصاره زردچوبه، علائم آسیب کبدی را در افرادی که بیماری کبدی ناشی از الکل ندارند کاهش می دهد. به نظر می رسد به جلوگیری از تجمع چربی بیشتر در کبد افراد مبتلا به این بیماری نیز کمک می کند.
- آرتروز: مصرف عصاره زردچوبه، به تنهایی یا در ترکیب با سایر مواد گیاهی، می تواند باعث کاهش درد و بهبود عملکرد در افراد مبتلا به آرتروز زانو شود. در برخی تحقیقات، زردچوبه و همچنین ایبوپروفن، برای کاهش درد آرتروز تاثیر داشته است. اما به نظر نمی رسد که دیکلوفناک برای بهبود درد و عملکرد در افراد مبتلا به آرتروز به خوبی اثر کند.
- خارش: تحقیقات نشان می دهد که مصرف زردچوبه، روزانه سه مرتبه، بصورت خوراکی و به مدت 8 هفته، باعث کاهش خارش در افراد مبتلا به بیماری بلند مدت کلیوی می شود. همچنین، تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف روزانه محصول ترکیبی (C3 Complex ، Sami Labs LTD) حاوی کورکومین به همراه فلفل سیاه به مدت 4 هفته، شدت خارش را کاهش داده و کیفیت زندگی را در افراد مبتلا به خارش مزمن ناشی از گاز خردل، کاهش می دهد.
- زوال عقل (کاهش عملکرد حافظه و تفکر که به طور معمول با افزایش سن اتفاق می افتد): برخی تحقیقات نشان می دهد که کورکومین می تواند حافظه و تمرکز را در بزرگسالان مسن بهبود بخشد. برخی از این افراد علائم زوال خفیف ذهنی را قبل از مصرف کورکومین نشان دادند.
- آسم: به نظر می رسد افزودن زردچوبه به درمان معمول آسم، باعث بهبود عملکرد ریه یا کاهش بیشتر علائم آسم در بزرگسالان یا کودکان نمی شود. اما همین عمل در کودکان، ممکن است نیاز به اسپری را کاهش داده و بیداری های شبانه را کاهش دهد.
- بتا تالاسمی (بیماری خونی که باعث کاهش سطح پروتئین خون به نام هموگلوبین می شود): افراد مبتلا به بتا تالاسمی ممکن است به تزریق خون نیاز داشته باشند. این امر می تواند باعث افزایش آهن خون شود. تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف کورکومین، ممکن است میزان آهن خون را در افراد مبتلا به بتا تالاسمی کاهش دهد.
- سرطان روده بزرگ، سرطان رکتال: تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف یک محصول ویژه حاوی عصاره زردچوبه و عصاره زردچوبه جاوایی می تواند باعث تثبیت برخی معیارهای سرطان روده بزرگ شود. همچنین شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه مصرف روزانه کورکومین، به مدت 30 روز، می تواند تعداد غدد پیش سرطانی روده بزرگ افراد در معرض خطر سرطان را کاهش دهد.
- جراحی برای بهبود جریان خون در قلب (جراحی CABG): مصرف کورکومینوئیدها (مواد شیمیایی موجود در زردچوبه)، 3 روز قبل از جراحی و 5 روز بعد از جراحی، می تواند خطر حمله قلبی را بعد از عمل قلب باز کاهش دهد.
- نوعی بیماری التهابی روده (بیماری کرون): مصرف روزانه کورکومین، به مدت یک ماه، می تواند باعث کاهش دفع، اسهال و درد معده در افراد مبتلا به بیماری کرون شود.
- دیابت: مصرف زردچوبه می تواند از ابتلا به دیابت در افراد مبتلا به پیش دیابت جلوگیری کند.
- سو هاضمه: مصرف خوراکی زردچوبه، روزانه چهار مرتبه و به مدت 7 روز، می تواند به بهبود ناراحتی معده کمک کند.
- درد عضلات ناشی از ورزش: تحقیقات اولیه نشان می دهد که زردچوبه درد عضلات را پس از ورزش کاهش دهد.
- ژینژیویت (التهاب خفیف لثه): استفاده از دهانشویه زردچوبه به اندازه یک دهانشویه دارویی برای کاهش بیماری لثه و سطح باکتری در دهان افراد مبتلا به التهاب لثه موثر است.
- هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori، عفونت دستگاه گوارش که می تواند منجر به زخم شود): تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف روزانه زردچوبه به مدت 4 هفته نسبت به درمان معمول، برای از بین بردن برخی از باکتری ها (H. pylori) که می توانند باعث زخم معده شوند، تاثیر کمتری دارد. تحقیقات دیگری نشان می دهد که مصرف زردچوبه همراه با درمان های متداول برای از بین بردن این باکتری ها (H.pylori)، درمان معمولی را موثرتر نمی کند، اما ممکن است به کاهش ناراحتی معده کمک کند.
- سندروم روده تحریک پذیر IBS: مصرف روزانه عصاره زردچوبه به مدت 8 هفته، باعث کاهش علائم IBS در افراد مبتلا می شود. سایر تحقیقات حاکی از آن است که مصرف یک کپسول حاوی زردچوبه و رازیانه به مدت 30 روز، باعث بهبود درد و کیفیت زندگی در افراد مبتلا به IBS می گردد.
- درد مفاصل: مصرف یک محصول خاص، حاوی زردچوبه و سایر مواد تشکیل دهنده؛ سه بار در روز به مدت 8 هفته، از شدت درد مفاصل می کاهد. اما به نظر نمی رسد که به سفتی مفصل کمک کند یا عملکرد مفصل را بهبود ببخشد.
- لیکن پلان (نوعی بیماری التهابی که باعث ایجاد جوش یا زخم درسطح پوست یا دهان شود): مصرف روزانه سه بار از یک محصول ویژه، حاوی مواد شیمیایی که در زردچوبه یافت می شود، به مدت 12 روز؛ می تواند تحریک پوستی ناشی از لیکن پلان را کاهش دهد.
- سندرم متابولیک (گروهی از علائم که خطر دیابت ، بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد): تحقیقات اولیه در افراد مبتلا به سندرم متابولیک، نشان می دهد که مصرف کورکومین، به مدت 2 تا 3 ماه، باعث کاهش LDL یا کلسترول "بد" می شود. با این حال، کورکومین، بر وزن، فشار خون، قند خون یا سطح سایر چربی ها، در این افراد تأثیر نمی گذارد.
- موکوزیت دهانی (التهاب دهان و زخم های داخل دهان): قرقره کردن محلول زردچوبه در دهان، شش مرتبه در روز، به مدت 6 هفته، خطر التهاب در دهان و یا مری را که در اثر پرتودرمانی در افراد مبتلا به سرطان سر و گردن ایجاد می شود، کاهش می دهد.
- عفونت جدی لثه (پریودنتیت): در افراد مبتلا به پریودنتیت، استفاده از یک تکه زردچوبه، علاوه بر تمیز کردن دندان ها زیر خط لثه، نمی تواند باعث بهبود پلاک یا بیماری لثه شود اما می تواند تخریب را کاهش دهد. در مقابل، استفاده از ژل زردچوبه، علاوه بر اینکه دندان ها را در زیر خط لثه تمیز می کند، بیماری لثه یا از بین رفتن اتصال را بهبود نمی بخشد، اما می تواند پلاک را کاهش دهد.
- درد پس از جراحی: مصرف کورکومین پس از جراحی، می تواند درد، تورم، خستگی و نیاز به داروهای ضد درد را کاهش دهد.
- سندرم قبل از قاعدگی (PMS): تحقیقات نشان می دهد مصرف عصاره زردچوبه، به مدت 7 روز قبل از قاعدگی و 3 روز پس از پایان قاعدگی، باعث بهبود درد، خلق و خو و رفتار در زنان مبتلا به PMS شود.
- سرطان پروستات: مصرف ترکیب حاوی پودر کلم بروکلی، پودر زردچوبه، پودر میوه انار و عصاره چای سبز، سه بار در روز به مدت 6 ماه، از افزایش سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) در مردان مبتلا به سرطان پروستات جلوگیری می کند. سطح PSA برای بررسی میزان عملکرد درمان سرطان پروستات اندازه گیری می شود. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا این ترکیب یا زردچوبه به تنهایی، خطر پیشرفت یا عود کردن سرطان پروستات را کاهش می دهد یا به صورت ترکیبی چنین اثری دارند.
- پسوریازیس (پوسته پوسته شدن همراه با خارش پوست): تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده از تونیک زردچوبه بر پوست سر، باعث بهبود ظاهر و علائم پسوریازیس در افراد مبتلا می شود.
- آسیب پوستی ناشی از پرتودرمانی: تحقیقات اولیه در افراد مبتلا به سرطان سر و گردن نشان می دهد که استفاده از کرم مخصوص حاوی روغن زردچوبه و روغن چوب صندل در طی پرتودرمانی، در مقایسه با استفاده از روغن کودک، از فراوانی و شدت درماتیت ناشی از پرتو می کاهد.
- التهاب و آسیب به راست روده به دلیل پرتودرمانی: تحقیقات اولیه در افراد مبتلا به آسیب مقعدی ناشی از پرتودرمانی نشان می دهد که کورکومین، باعث کاهش التهاب راست روده یا مثانه نمی شود.
- آرتریت روماتوئید (RA): کورکومین، ممکن است برخی از علائم RA را کاهش دهد، مانند، سفتی ، زمان راه رفتن و تورم مفصل. تحقیقات دیگری نیز نشان می دهد که مصرف یک محصول زردچوبه، دو بار در روز، علائم RA را بیش از داروهای معمولی کاهش می دهد.
- استرس: مصرف زردچوبه، با فیبر غذایی؛ ممکن است استرس را در افراد سالم کاهش دهد.
- لوپوس اریتماتوی سیستمیک یا SLE (نوعی بیماری خود ایمنی که باعث تورم گسترده می شود): مصرف زردچوبه، به صورت خوراکی، سه بار در روز به مدت 3 ماه، می تواند باعث کاهش فشار خون و بهبود عملکرد کلیه در افراد مبتلا به التهاب کلیه (نفریت لوپوس) ناشی از SLE شود.
- بیماری سل: مصرف محصول حاوی زردچوبه و تینوسپورا کوردیفولیا، می تواند باعث کاهش سطح باکتری ها، بهبودی زخم ها و کاهش سمی بودن کبد، ناشی از درمان ضد سل در افرادی که تحت درمان هستند، شود.
- کولیت اولسراتیو (نوعی بیماری التهابی روده): مصرف کورکومین، همراه با درمان معمول کولیت اولسراتیو، می تواند احتمال بهبودی را افزایش دهد.
- آکنه
- کبودی
- اسهال
- فیبرومیالژیا
- سردرد
- هپاتیت
- زردی
- مشکلات کبد و کیسه صفرا
- مشکلات قاعدگی
- چاقی
- بیماری دردناک دهان که توانایی فرد در باز کردن دهان را کاهش می دهد(فیبروز زیر مخاط دهان)
- درد
- بیماری قرچی حلقوی
به منظور ارزیابی میزان اثربخشی زردچوبه در موارد فوق شواهد بیشتری مورد نیاز است.
عوارض جانبی و ایمنی
- مصرف خوراکی: اگر زردچوبه به صورت خوراکی و در مدت کوتاهی مصرف شود، بی خطر است. به نظر می رسد محصولات زردچوبه که حداکثر 8 گرم کورکومین در روز برای بدن فراهم می کنند در صورت استفاده تا 2 ماه، بی خطر هستند و به نظر می رسد که حداکثر 3 گرم زردچوبه در صورت استفاده تا 3 ماه بی خطر می باشد. زردچوبه، معمولاً عوارض جانبی جدی ایجاد نمی کند اما برخی از افراد می توانند عوارض جانبی خفیفی مانند ناراحتی معده، حالت تهوع، سرگیجه یا اسهال را تجربه کنند. این عوارض در دوزهای بالاتر، بیشتر دیده می شوند.
- مصرف روی پوست: زردچوبه وقتی روی پوست قرار می گیرد بی خطر است اما زمانی که به عنوان دهانشویه در سطح دهان قرار می گیرد تقریبا بی خطر است.
- استفاده در راست روده: زردچوبه زمانی که به عنوان تنقیه استفاده شود تقریبا بی خطر است.
موارد احتیاط و هشدارهای ویژه
- بارداری و شیردهی: زردچوبه وقتی به صورت خوراکی و به مقدار غذایی در دوران بارداری یا شیردهی مصرف شود، بی خطر است. با این حال، مصرف زرد چوبه به صورت خوراکی و در مقادیر دارویی، در دوران بارداری نسبتا پرخطر است. این ممکن است باعث قاعدگی یا تحریک رحم شود و بارداری را در معرض خطر قرار دهد. افراد باردار نبایستی از زرد چوبه در مقادیر دارویی استفاده کنند. اطلاعات موثق و کافی برای دانستن اینکه آیا استفاده از زردچوبه به مقدار دارویی در دوران شیردهی بی خطر است، وجود ندارد؛ بنابر این به منظور حفظ ایمنی از مصرف آن اجتناب شود.
- مشکلات کیسه صفرا: زردچوبه می تواند مشکلات کیسه صفرا را بدتر کند. در صورت ابتدا به سنگ کیسه صفرا یا انسداد مجاری صفراوی، از مصرف زردچوبه پرهیز شود.
- اختلالات خونریزی دهنده: مصرف زردچوبه ممکن است باعث کندی سرعت لخته شدن خود شود. این امر ممکن است خطر کبودی و خونریزی را در افراد مبتلا به اختلالات خونریزی دهنده افزایش دهد.
- دیابت: کورکومین، می تواند باعث کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت شود، بنابراین این افراد بایستی در مصرف آن احتیاط کنند زیرا ممکن است باعث افت شدید قندخون شود.
- ریفلاکس معده (GERD): زردچوبه می تواند باعث ناراحتی معده در برخی از افراد شود. این موضوع ممکن است مشکلات معده مانند ریفلاکس را بدتر کند. اگر مصرف زرد چوبه باعث بدتر شدن علائم ریفلاکس شد بایستی از ادامه مصرف خودداری کرد.
- بیماری های حساس به هورمون مانند سرطان سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، آندومتریوز یا فیبروم رحم: زردچوبه حاوی ماده ای شیمیایی به نام کورکومین است که ممکن است مانند هورمون استروژن عمل کند. از نظر تئوری، زردچوبه ممکن است بیماری حساس به هورمون را بدتر کند. با این حال، برخی تحقیقات نشان می دهد که زردچوبه اثرات استروژن را در برخی سلول های سرطانی حساس به هورمون کاهش می دهد. بنابراین، زردچوبه ممکن است اثرات مفیدی در بیماری های حساس به هورمون داشته باشد. تا زمانی که اطمینان حاصل شود، افراد مبتلا بایستی در مصرف زردچوبه، با احتیاط عمل کنند.
- ناباروری: زردچوبه می تواند سطح تستوسترون را کاهش داده، همچنین حرکت اسپرم ها را هنگامی که به صورت خوراکی توسط مردان مصرف می شود، کاهش دهد. این ممکن است باعث کاهش باروری شود. زردچوبه باید توسط افرادی که تمایل به بارداری دارند با احتیاط استفاده شود.
- کمبود آهن: مصرف مقادیر زیاد زردچوبه ممکن است از جذب آهن جلوگیری کند بنابراین زردچوبه باید در افرادی که با کمبود آهن مواجه هستند با احتیاط مصرف شود.
- جراحی: زردچوبه می تواند سرعت لخته شدند خون را کاهش دهد، همچنین ممکن است باعث خونریزی اضافی در حین و بعد از جراحی شود. حداقل دو هفته قبل از زمان جراحی، بایستی از مصرف زردچوبه اجتناب شود.
تداخل دارویی
تداخل متوسط
در مصرف زرد چوبه با این مواد احتیاط کنید:
داروهای ضد انعقاد خون: از انجا که زردچوبه می تواند باعث کندی سرعت لخته شدن خون شود لذا مصرف آن همراه با داروهای ضد انعقاد خون، می تواند باعث افزایش احتمال خونریزی یا کبودی شود. برخی از این داروها عبارتند از: آسپیرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، دیکلوفناک (ولتارن ، کاتافلام)، ایبوپروفن (ادویل ، موترین)، ناپروکسن (آناپروکس، ناپروسین)، دالتپارین (فراگمین)، انوکساپارین (لوونوکس)، هپارین، وارفارین (کومادین) و غیره.
مقدار مصرف مجاز
بزرگسالان
مصرف خوراکی:
- تب یونجه: 500 میلی گرم کورکومین، به مدت 2 ماه روزانه استفاده می شود.
- افسردگی: 500 میلی گرم کورکومین، دو بار در روز، به تنهایی یا همراه با 20 میلی گرم فلوکستین در روز، به مدت 6-8 هفته مصرف می شود.
- چربی خون و کلسترول بالا: 1.4 گرم عصاره زردچوبه بصورت تقسیم شده در دو وعده، روزانه به مدت 3 ماه استفاده می شود.
- کبد چرب غیرالکلی NAFLD: پانصد میلی گرم از محصول حاوی 70 میلی گرم کورکومین، به مدت 8 هفته روزانه استفاده می شود. همچنین، قرص های 500 میلی گرمی (Meriva ، Indena) حاوی 100 میلی گرم کورکومین دو بار در روز به مدت 8 هفته نیز استفاده می شود.
- آرتروز: غالباً 500 میلی گرم عصاره زردچوبه دو تا چهار بار در روز به مدت 1-3 ماه مصرف شود.
- خارش: روزانه 1500 میلی گرم زردچوبه بصورت تقسیم شده در سه وعده، به مدت 8 هفته استفاده شود. همچنین، یک محصول حاوی عصاره زردچوبه (C3 Complex ، Sami Labs LTD) به علاوه فلفل سیاه به مدت 4 هفته روزانه استفاده می شود.
کودکان:
مصرف خوراکی
- هایپرلیپیدمی (کلسترول و چربی خون بالا): 1.4 گرم عصاره زردچوبه بصورت تقسیم شده در دو وعده، روزانه به مدت 3 ماه در کودکان با سن حداقل 15 سال استفاده می شود.