اطلاعات کلی
کلسیم ماده ای معدنی است که برای استخوان ها و دندان ها، ضروری است. قلب، اعصاب و سیستم های انعقاد خون نیز برای کار کردن، به کلسیم نیاز دارند. غذاهای سرشار از کلسیم، عبارتند از: شیر و فراورده های لبنی، کلم پیچ و کلم بروکلی و همچنین آب مرکبات عنی شده با کلسیم، آب معدنی، کنسرو ماهی با استخوان و محصولات سویای فراوری شده با کلسیم. کلسیم را طریق مکمل ها نیز می تواند استحصال کرد.
عموما کلسیم به منظور درمان و جلوگیری از سطح پایین آن در بدن، بصورت خوراکی مصرف می شود. همچنین برای بیماری هایی که با کمبود کلسیم مرتبط هستند از جمله گرفتگی ماهیچه، اوستئوپروزیس (پوکی استخوان)، راشیتیسم (نرمی استخوان در کودکان) و اوستئومالاسی (نرمی استخوان همراه با درد) کاربرد دارد. برخی از اوقات، به منظور کاهش سطح بالای هرمون های پاراتیروئید (هایپرپاراتیروئید) و علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS) و بسیاری از بیماری های دیگر نیز بصورت خوراکی استفاده می شود.
کربنات کلسیم، برای سوزش معده، به عنوان ضد اسید معده بصورت خوراکی استفاده می شود. خوردن کربنات کلسیم و کلسیم استات منجر به کاهش سطح فسفات در افراد مبتلا به بیماری کلیوی می شود.
نحوه عملکرد
بیش از 99 درصد کلسیم بدن افراد، در استخوان ها و دندان ها و باقیمانده آن نیز در خون، ماهیچه ها و دیگر بافت های بدن می باشد.کلسیم موجود در استخوان ها می تواند به عنوان یک ذخیره برای مواقع ضروری در هنگام نیاز بدن، استفاده شود. تمرکز کلسیم بدن، همرمان با افزایش سن افراد، تحلیل می رود زیرا از طریق تعرق، سلول های پوست دفع می شود. به علاوه، همزمان با افزایش سن در خانم ها، جذب کلسیم در بدن ها به دلیل کم شدن سطح استروژن، تحلیل می رود. جذب کلسیم، کاملا به نژاد، جنسیت و سن، وابسته است.
استخوان ها همیشه تجزیه و بازسازی می شوند و برای این فرایند، کلسیم مورد نیاز است. مصرف کلیسم بیشتر به بازسازی و استحکام استخوان ها کمک می کند.
موارد استفاده و اثربخشی
کلسیم برای موارد زیر اثربخش است:
- دیس پپسی (سوء هاضمه): مصرف خوراکی کربنات کلسیم به عنوان ضد اسید معده، برای درمان سوء هاضمه مؤثر است.
- هاپرکالمی (پتاسیم بالا در خون): تزریق وریدی پتاسیم گلوکونات توسط IV، برای درمان پایین بودن سطح کلسیم اثربخش است.
- نارسایی کلیوی: مصرف حوراکی کلسیم کربنات و یا کلسیم استات، برای کنترل بالا بودن فسفات خون در افراد مبتلا به نارسایی کلیه مؤثر است.
احتمالا کلسیم در موارد زیر اثربخش است:
- تحلیل رفتن استخوان در افرادی که داروهای کورتیکواستروئید مصرف می کنند: مصرف کلسیم به همراه ویتامین D، می تواند باعث کاهش تحلیل رفتن مواد معدنی استخوان ها در افرادی شود که داروهای کورتیکواستروئید را به مدت طولانی استفاده می کنند.
- هایپر پاراتیروئید (پاراتیروئید پرکار): مصرف خوراکی کلسیم، هورمون پاراتیروئید را در افراد مبتلا به نارسایی کلیوی و کسانی که سطح هورمون پارتیروئید آن ها بسیار بالا است، کاهش می دهد.
- اوستئوپروزیس (پوکی استخوان): مصرف خوراکی کلسیم برای جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان و درمان پوکی استخوان اثربخش است. بیشترین رشد استخوان در سنین جوانی رخ می دهد. پس از آن، توان استخوان ها تا سنین 30 الی 40 سال یکسان باقی می ماند. پس از 40 سالگی، تحلیل استخوان ها عموما با نرخ 0.5 تا 1 درصد در سال اتفاق می افتد. در مردان، این کاهش استخوان ها چندین دهه بعد رخ می دهد. این وضعیت در افرادی که کم تر از میزان توصیه شده در رژیم غذایی، کلسیم مصرف می کنند شدید تر است و در میان آمریکایی ها بسیار شایع است. تحلیل استخوان در زنان بالای 40 سال می تواند با استفاده از مکمل های کلسیم، کاهش پیدا کند. برخی از محققان تخمین می زنند که مصرف کلسیم به مدت 30 سال پس از یائسگی، ممکن است تا 10 درصد توان استخوان ها را تقویت کنند. همچنین مصرف کلسیم به تنهایی و یا به همراه ویتامین D، از شکستگب، در افراد مبتلا به پوکی استخوان جلوگیری می کند.
- سندوم پیش از قاعدگی PMS: به نظر می رشد ارتباطی بین مصرف رژیم کم کلسیم و علائم PMS وجود داشته باشد. استفاده از کلسیم بصورت روزانه، بطور قابل ملاحظه ای تغییرات خلق و خو، نفخ شکم، هوس های غذایی و درد را کاهش می دهد. همچنین، افزایش میزان کلسیم در یکی از رژیم ها می تواند از PMS جلوگیری کند. زنانی که بطور میانگین مقدار 1283 میلی گرم در روز کلسیم از رژیم غذایی دریافت می کنند، به نظر می رسد خطر ابتلا به PMS در آن ها کمتر از افرادی است که بطور میانگین 529 میلی گرم در روز کلسیم مصرف می کنند.
ممکن است کلسیم برای موارد زیر مؤثر باشد:
- سرطان روده و سرطان رکتال: تحقیقات بیانگر این است که مصرف مقادیر زیاد کلسیم در رژیم غذایی یا به عنوان مکمل، خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را کاهش می دهد ولی تمام تحقیقات موافق آن نیستند. مصرف مکمل های کلسیم، در افرادی که سطح ویتامین D در بدن آن ها پایین است و نیز افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند نیز سودی ندارد.
- افزایش استحکام استخوان در جنین: در زنان باردار که مقادیر کمی کلسیم در رژیم غذایی و یا از طریق مکمل ها مصرف می کنند، حجم مواد معدنی استخوان ها را در جنین افزایش می دهد. با این حال، به نظر نمی رسد برای زنانی که دارای سطح نرمال کلسیم هستند، سودمند باشد.
- فلوئوروزیس (بیماری ناشی از مصرف زیاد فلوراید): مصرف خوراکی کلسیم، به همراه مکمل های ویتامینC و ویتامینD، می تواند به کاهش میزان فلوراید در کودکان و بهبود علائم مسمویت فلوراید، کمک کند.
- کلسترول بالا: به نظر می رسد مصرف مکمل های کلسیم به همراه رژیم کم چربی یا کم کالری، بطور ناچیزی باعث کاهش LDL (کلسترول بد) شده و به مقدار ناچیزی HDL (کلسترول خوب) را افزایش می دهد. مصرف کلسیم به تنهایی و بدون رژیم مشخص، نمی تواند کلسترول را کاهش دهد.
- فشار خون بالا: مصرف مکمل های کلسیم، فشار خون را به مقدار کمی (حدود 1 تا 2 میلی متر جیوه)، کاهش می دهد. در افراد حساس به نمک، کلسیم تاثیر بیشتری دارد. برخی تحقیقات نیز پیشنهاد می کنند استفاده از کلسیم خطر ابتلا به فشار خون بالا را می تواند کاهش دهد.
- پره اکلامپسی (یکی از عوارض بارداری که فشار خون بالا و پروتئین در ادرار مشخص می شود): مصرف خوراکی 1 تا 2 گرم گرم کلسیم در روز، خطر ابتلا به فشار خون بالای مربوط به بارداری را کاهش می دهد. مصرف کلسیم در صورتی که در هفته بیستم بارداری شروع شود تاثیر زیادی بر زنانی که سطح کلسیم آن ها پایین است، بیشترین تاثیر را دارد.
- راشیتیسم (نرمی استخوان در کودکان): راشیتیسم، یکی از عوارض شایع ویتامینD است اما مصرف خیلی کم کلسیم نیز می تواند باعث راشیتیسم شود.
- ریتنشن دندان (جلوگیری از تحلیل رفتن دندان): مصرف خوراکی کلسیم و ویتامینD، در جلوگیری از از تحلیل دندان در افراد سالمند کمک می کند.
ممکن است کلسیم برای موارد زیر مؤثر نباشد
- سرطان سینه: برخی تحقیقات نشان می دهند، زنانی که کلسیم بیشتری مصرف می کنند، خطر پیشرفت سرطان سینه در آنان کمتر است. با این حال، تحقیقات دیگری نیز نشان می دهند سطح پایین کلسیم خون ارتباطی با خطر ابتلا به سرطان سینه ندارد. بطور کلی، بیشتر تحقیقات نشان می دهند که مصرف کلسیم، خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش نمی دهد.
- شکستگی: مصرف کلسیم به تنهایی با به همراه ویتامینD، از شکستگی در سالمندانی که پوکی استخوان ندارند جلوگیری نمی کند.
- حمله قلبی: تحقیقات اولیه حاکی از آن است، افرادی که کلسیم بیشتری در رژیم غذایی مصرف می کنند، خطر حمله قلبی در آنان کمتر است. با این حال تاثیر مکمل های کلسیم بر حملات قلبی مشخص نیست. برخی تحقیقات نشان می دهند که مکمل های کلسیم خطر حمله قلبی را تقویت می کنند. این در حالی است که تحقیقات دیگری بیان می کنند جنین تاثیری وجود ندارد. ممکن است برخی افراد بیشتر در معرض خطر باشند و برخی کمتر. به عنوان مثال افرادی که فقط از مکمل های کلسیم استفاده می کنند ممکن است بیشتر در معرص خطر باشند و در طرف دیگر، افرادی که کلسیم را با ویتامینD مصرف می کنند، کمتر در معرض خطر قرار بگیرند. همچنین کسانی که مکمل کلسیم مصرف می کنند و بیش از 805 میلی گرم در روز، کلسیم را به عنوان بخشی از رژیم غذایی مورد استفاده قرار می دهند بیشتر در معرض خطر باشند، در حالیکه کسانی که کلسیم کمتری مصرف می کنند چنین نیستند.
- چاقی: درحالیکه مصرف کلسیم با خطر چاقی یا اضافه وزن مرتبط است، بیشتر مطالعات نشان می دهد مصرف بیشتر کلسیم از طریق مکمل ها یا رژیم غذایی، کاهش وزن را در افراد چاق یا کسانی که اضافه وزن دارند، بهبود نمی دهد.
- مرگ: مصرف مکمل های کلسیم خطر کلی مرگ را کاهش نمی دهد.
کلسیم برای موارد زیر مؤثر نیست
- ایست قلبی: مصرف کلسیم در حین ایست قلبی احتمال زنده ماندن را افزایش نداده و در واقع ممکن است احتمال احیا را از بین ببرد.
- بیماری قلبی: ارتباطی بین مکمل های کلسیم و خطر بیماری قلبی و یا مرگ مربوط به آن، وجود ندارد.
- آسیب به اعصاب دست ها و پا ها ناشی از درمان دارویی سرطان: تجویز کلسیم و منیزیم بصورت وریدی، درد ناشی از داروی ضد سرطان اوکزالیپلاتین را کاهش نمی دهد.
برای موارد زیر، شواهد کافی در دست نیست:
- تصلب شرایین: مصرف کلسیم حداکثر برای 3 سال، خطر این عارضه را در زنان سالمند کاهش نمی دهد.
- اوتیسم: تحقیقات اولیه ارتباطی بین مصرف مکمل کلسیم در دوران بارداری و کاهش اوتیسم در فرزندان پیدا کردند.
- سرطان: تحقیقات نشان می دهند که مصرف کلسیم به تنهایی خطر ابتلا به سرطان را کاهش نمی دهد. استفاده از کلسیم و همراه ویتامینD، ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در برخی افراد کاهش دهد، اما نتایج متناقض هستند. برخی تحقیقات نشان می دهند مصرف 1400 تا 1500 میلی گرم کلسیم به همراه 1100 واحد بین المللی ویتامینD3 (کولکلسی فرول) بصورت روزانه، خطر پیشرفت سرطان را به میزان 60 درصد در زنان سالمندی که قبل از درمان، ویتامین D، در بدن آن ها پایین بوده است، کاهش داده است. اما تحقیق دیگری نشان می دهد که مصرف 1500 میلی گرم کلسیم بصورت روزانه به همراه 2000 واحد بین المللی ویتامین D3، خطر پیشرفت سرطان را در زنانی که قبل از درمان، سطح قابل قبولی از ویتامین D داشته اند، کاهش نداده است. علاوه بر این، مصرف مکمل های کلسیم به همراه ویتامینD، ممکن است خطر پیشرفت سرطان خون یا سیستم لنفاوی را در زنان سالمند کاهش دهد.
- دیابت: تحقیقات اولیه دریافته اند که مصرف کلسیم بیشتر از طریق مکمل ها یا رژیم غذایی، چه تنها و چه در ترکیب با ویتامینD، خطر پیشرفت دیابت نوع دو را کاهش می دهد. با این حال تحقیقات دیگر بیان می کنند که این تاثیر در پی مصرف کلسیم با منیزیم، حاصل می شود.
- دیسمنوره (گرفتگی های فاعدگی): مصرف کلسیم با مقادیر بالای ویتامینD، درد قاعدگی را کاهش نمی دهد. با این حال استفاده از کلسیم بدون ویتامینD، ممکن است سودمند باشد.
- مسمومیت با سرب: استفاده از مکمل های کلسیم، باعث کاهش سرب در خون نمی شود. با این حال برخی تجقیقات دیگر بیان می کنند مصرف کلسیم قادر است سرب خون را تا 11 درصد کاهش دهد.
- سرطان اندومتریال: مصرف مکمل های کلسیم می تواند خطر پیشرفت سرطان اندومتریال را کاهش دهد. با این حال کلسیم موجود در رژیم غذایی به نظر نمی رسد سودمند باشد.
- جلوگیری از زمین خوردن: شواهد پیشنهاد می کنند کلسیم به همراه ویتامینD، می تواند با کاهش تاب خوردن بدن و کمک به نگه داشتن فشار خون در حد نرمال، از زمین خوردن جلوگیری کند. کلسیم به تنهایی تاثیری ندارد. بصورت جالبی، کلسیم به همراه وبتامینD، از زمین خوردن در زنان جلوگیری می کند ولی در مردان چنین نیست.
- نارسایی فلبی: تحفیفات اولیه نشان می دهد که مصرف کلسیم و ویتامینD، از نارسایی قلبی در اکثر خانم ها جلوگیری نمی کند.
- سندروم متابولیک: برخی شواهد دریافته اند که مصرف کلسیم بیشتر از طریق رژیم غذایی و مکمل ها، خواه به تنهایی و خواه در ترکیب با ویتامینD، خطر پیشرفت سندروم متابولیک را کاهش می دهد.
- کمبود ویتامین ب12در افرادی که داروی متفورمین مصرف می کنند: مصرف مکمل های کلسیم می تواند کمبود کلسیم ناشی از داروی متفورمین را کم کند.
- سندروم نفروتیک (گروهی از علائمی که نشان دهنده آسیب کلیه هستند): مصرف مکمل های کلسیم به همراه ویتامینD، در کودکان مبتلا به سندروم نفروتیک که به درمان استروئیدی حساس هستند، حجم مواد معدنی استخوان ها بهبود نداده و از عود کردن آن جلوگیری نمی کند.
- موکوزیت دهانی: شواهد اینطور بیان می کنند که آبکشی دهان با محلول حاوی کلسیم فسفات، در ترکیب با درمان های فلوراید، طول مدت درد را افرادی که به دلیل پیوند سلول های بنیادی دچار زخم های دهانی شده اند کاهش می دهد.
- سرطان تخمدان: تاثیر کلسیم بر خطر ابتلا به این عارضه مشخص نیست. تحقیقات اولیه نشان می دهند که سطح بالای کلسیم در خون یا مصرف کلسیم از طریق رژیم غذایی با کاهش خطر سرطان تخمدان مرتبط است. با این حال تحقیقات دیگری، خلاف این نظر را دارند.
- افسردگی پس از زایمان: مصرف روزانه کلسیم که از هفته های 11 تا 21 بارداری شروع شود، افسردگی پس از زایمان را 12 هفته پس از زایمان کاهش می دهد.
- گرفتگی پا در زنان باردار: کلسیم می تواند به جلوگیری از گرفتگی عضلات پا در نیم دوم بارداری کمک کند.
- سرطان پروستات: تحقیقات درمورد اینکه کلسیم خطر ابتلا به سرطان پروستات را چگونه تحت تاثیر قرار می دهد، نتایج متناقضی دارند. مصرف مکمل های کلسیم بصورت روزانه خطر ابتلا به خطر سرطان پروستات را کاهش می دهد. با این حال برخی تحقیقات نشان می دهند که هیچ ارتباطی بین مصرف کلسیم و خطر پیشرفت سرطان پروستات وجود ندارد.
- تشنج: ممکن است کلسیم به کنترل تشنج ناشی از افت ناگهانی سطح کلسیم در قند خون کمک کند.
- سکته: شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مصرف کلسیم در رژیم غذایی ممکن است خطر سکته را کاهش دهد. شواهد دیگری نیز بر خلاف این ادعا هستند.
- ورتیگو (سرگیجه)
- بیماری لایم
- و غیره
به منظور ارزیابی اثربخشی کلسیم بر موارد فوق، شواهد بیشتری مورد نیاز است.
عوارض جانبی و ایمنی
- مصرف خوراکی: کلسیم برای بیشتر افراد درصورت مصرف به مقدار توصیه شده (حدود 1000 تا 1200 میلی گرم در روز) بی خطر است. کلسیم دارای عوارضی چون نفخ و باد معده است. اما اگر بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف شود کم خطر است. موسسه دارو، حداکثر مقدار قابل تحمل را برای کلسیم (UL)، 2000 میلی گرم برای بزرگسالان سنین 19 تا 50 سال و 2000 میلی گرم برای سالمندان 51 سال تنظیم کرده است. مصرف بیشتر از این مقدار در روز احتمال بروز عوارض جدی مانند بالا بودن شدید سطح های خون و سندروم میلک-آلکالی (عارضه ای که می تواند منجر به سنگ کلیه، نارسایی کلیه و مرگ شود). همجنین این نگرانی وجود دارد که مکمل های کلسیم می توانند خطر سکته قلبی را افزایش دهند. برخی تحقیقات نشان می دهند که کلسیم، اعلب در مقادیر بیش از میزان توصیه شده 100 تا 1300 میلی گرم در روز، با افزایش خطر حمله قلبی در سالمندان مرتبط است. تحقیقات دیگری نیز پیشنهاد نشان می دهند که ارتباطی بین این دو وجود ندارد. به همین دلیل می تواند مصرف را به مقدار توصیه شده ادامه داد و از اضافه مصرف پرهیز نمود. به منظور تنظیم رژیم کلسیم، 300 میلی گرم بر روز از مواد غذایی غیر لبنی به همراه 300 میلی گرم بر فنجان از شیر یا آب پرتقال عنی شده در نظر بگیرید. همچنین اگر نیاز به مصرف مکمل های کلسیم به همراه دریافت آن از مواد غذایی وجود داشته باشد، بایستی گزینه ای را انتخاب شود که کلسیم را به همراه ویتامینD تامین می کند.
- دریافت توسط IV: این روش برای اغلب مردم بی خطر است.
موارد احتیاط و هشدار های ویژه
- بارداری و شیردهی: مصرف خوراکی کلسیم در اغلب افراد وقتی در مقادیر توصیه شده در دوران بارداری و شیردهی بی خطر است. اطلاعات کافی در مورد ایمنی استفاده وریدی کلسیم در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. مصرف بیش از اندازه کلسیم در زنان باردار، کم خطر است. موسسه دارو حداکثر مقدار مجاز را برای زنان بر اساس سن، حاملگی بودن یا نبودن: 9 تا 18 سال، 3000 میلی گرم؛ 19 تا 50 سال، 2500 میلی گرم. مثادیر بیشتر ممکن است موجب بالارفتن فسفر و پایین آمدن هورمون پاراتیروئید در نوزادان در حین بارداری و در زمان تولد می شود که ممکن است خطر تشنج نوزادان را افزایش دهد. از مصرف بیش از حد کلسیم در بارداری بایستی خودداری شود. مصرف روزانه کلسیم نباید از 1000 تا 1200 کیلی گرم بیشتر شود مگر در صورت تجویز پزشک. ممکن است برای برخی زنان، کلسیم به منظور جلوگیری از فشارخون بالا در دوران بارداری، تجویز شود. به منظور تنظیم رژیم کلسیم، 300 میلی گرم بر روز از مواد غذایی غیر لبنی به همراه 300 میلی گرم بر فنجان از شیر یا آب پرتقال عنی شده در نظر بگیرید.
- کودکان: مصرف کلسیم بصورت خوراکی برای اغلب کودکان، درصورتیکه از میزان توصیه شده بیشتر نشود، بی خطر است. مقدار توصسه شده بر اساس سن متفاوت و به شرح زیر می باشد: سن 1 تا 3 سال: 700 میلی گرم در روز؛ 4 تا 8 سال، 1000 میلی گرم در روز؛ 9 تا 18 سال، 1300 میلی گرم در روز. مصرف بیشتر می تواند کم خطر باشد. مصرف بیش از اندازه ممکن است باعث افزایش احتمال بروز عوارض جدی شود. کودکان بایستی مقدار مجاز روزانه کلسیم را مصرف کنند.
- کم بودن اسید معده: افرادی که دچار این عارضه هستند، درصورت خالی بودن معده، اگر کلسیم مصرف کنند، میزان جذب آن کم خواهد شد. با این حال اگر با معده پر، کلسیم مصرف کنند، این عارضه، موجب کاهش جذب کلسیم نمی شود. بنابراین توصیه می شود چنین افرادی مکمل های کلسیم را همراه با غذا مصرف کنند.
- هایپر فسفاتمی یا هیپوفسفاتمی (بالابودن یا کم بودن فسفات خون): کلسیم و فسفات بایستی در بدن، تعادل داشته باشنند. مصرف بیش از حد کلسیم ممکن است باعث از بین بردن این تعادل شده و خطرناک باشد. بدون مشورت با پزشک نبایستی کلسیم را بیش از اندازه معمول، مصرف کرد.
- کم کاری تیروئید: کلسیم می تواند در درمان جایگزینی هورمون تیروئید احتلال ایجاد کند. کلسیم و داروهای تیروئید را حد اقل با 4 ساعت فاصله مصرف کنید.
- کلسیم مازاد در خون
- عملکرد ضعیف کلیه: مکمل های کلسیم می تواند باعث افزایش خطر بالا رفتن کلسیم خون در مبتلایان به ضعف عملکرد کلیه شود.
- سیکار کشیدن: افرادی که سیگار می کشند، کلسیم کمتری از طریق معده جذب می کنند.
- سکته: تحقیقات اولیه نشان می دهند که زنان سالمندی که سکته کرده اند و مکمل های کلسیم را به مدت 5 سال مصرف می کنند، خطر ابتلا به دمنتیا (زمال عقل) در آنان بیشتر می شود. تحقیقات بیشتری مورد نیاز اشت تا مشخص شود که آیا در افرادی که قبلا سکته کرده اند، از مصرف مکمل های کلسیم بایستی احتناب شود و یا خیر.
تداخل دارویی
تداخل شدید
کلسیم را با ترکیبات زیر مصرف نکنید:
- سفتریاکسون (روسفین): تزریق وریدی سفتریاکسون و کلسیم می تواند باعث آسیب منجر به مرگ در ریه و کلیه ها شود. کلسیم نبایستی تا 48 ساعت پس از تزریق وریدی سفتریاکسون، استفاده شود.
تداخل متوسط
در مصرف کلسیم با ترکیبات زیر احتیاط کنید
- آنتی بیوتیک ها (آنتی بیوتیک های کینولون): کلسیم می تواند مقدار جذب آنتی بیوتیک توسط بدن را کاهش دهد. استفاده همزمان کلسیم و آتی بیوتیک ها اثربخشی آنتی بیوتیک ها را نیز کم می کند. به منظور پیش گیری از این تداخل، مکمل های کلسین بایستی حداقل یک ساعت پس از آنتی بیوتیک ها مصرف شود. برخی از این آنتی بیوتیک ها عبارتند از: سیپروفلوکساسین (سیپرو)، انوکساسین (پنتریکس)، نورفلوکساسین (چیبروکسین، نوروکسین)، اسپارفلوکساسین (زاگام) و ترووافلوکساسین (ترووان).
- آنتی بیوتیک ها (آنتی بیوتیک های تتراسایکلین): کلسیم می تواند در معده به آنتی بیوتیک های تتراسایکلین متصل شود و در نتیجه باعث کاهش جذب و اثربخشی آن ها شود. به منظور پیشگیری از این تداخل، بایستی کلسیم را 2 ساعت قبل و یا 4 ساعت پس از مصرف تتراسایکلین، استفاده کرد. برخی آنتی بیوتیک های تتراسایکلین عبارتند از: دمکلوسایکلین (دکلومایسین)، ماینوسایکلین (مینوسین) و تتراسایکلین (آکرومایسین).
- بیسفوسفونات: کلسیم میزان جذب بیسفوسفونات و تاثیر آن را کاهش می دهد. به منظور پیشگیری، بایستی بیسفوسفونات حداقل 30 دقیقه قبل از کلسیم و یا در روزهای دیگر، مصرف شود. برخی از این داروها عبارتند از: آلندرونات، اتیدرونات، ریزیدرونات، تیلودرونات.
- کلسیپوترئین (دوونکس): کلسیوئترئین دارویی شبیه به ویتامینD است. ویتامینD به بدن در جذب کلسیم کمک می کند. مصرف همزمان این دارو با کلسیم باعث افزایش بیش از حد کلسیم در بدن می شود.
- دیگوکسین (لانوکسین): کلسیم می تواند بر روی قلب تاثیر بگذارد. دیژوکسین به منظور کمک به تقویت ضربان قلب مصرف می شود. استفاده همزمان این دارو و کلسیم داثیر دیژوکسین را افزایش داده و باعث ضربان نامنظم قلب خواهد شد. پیش از مصرف کلسیم به همراه این دارو بایستی با پزشک مشورت شود.
- دیلتیازم (کاردیزم، دیلاکور، تیازاک): این داروها مانند کلسیم روی قلب تاثیر می گذارند. مصرف مقادیر زیاد کلسیم و این داروها، می تواند تاثیر آنها را کاهش دهد.
- لووتیروکسین: این دارو برای عملکرد پایین تیروئید مصرف می شود. کلسیم می تواند مقدار جذب لووتیروکسین تویط بدن را کاهش دهد. برخی برندهای لووتیروکسی عبارتند از: آرمور تیروئید، التروکسین، استر، اوتیروکس، لوو-ت، لووتروئید، لووکسیل، سینتروئید، یونیتروئید و غیره.
- لیتیوم
- سوتالول (بتاپیس): استفاده از کلسیم به همراه استاتول مقدار جذب و تاثیر آن را کاهش می دهد. برای جلوگیری از این تداخل، کلسیم بایستی حداقل 2 ساعت قبل و یا 4 ساعت بعد از استاتول مصرف شود.
- وراپامیل (کالان، کوورا، ایزوپتین، ورلن): این دارو و کلسیم روی قلب تاثیر می گذارند. بنابراین اگر وراپامیل مصرف می شود، نبایستی مقادیر زیاد کلسیم مورد استفاده قرار گیرد.
- قرص های ادرار آور (تیازید دورتیک): برخی از این قرص ها، میزان کلسیم را در بدن افزایش می دهند. مصرف زیاد آن ها باعث بالارفتن مقدار کلسیم در بدن شده و می تواند باعث عوارض جدی مانند مشکلات کلیوی شود. برخی از این قرص ها عبارتند از: کلروتیازید (دیوریل)، هیدروکلروتیازید (هیدرو دیوریل، اسیدریکس)، اینداپامید (لوزول)، متولازون (زاروکسولین) و کلرتالیدون (هیگروتون).
تداخل پایین
در مصرف کلسیم با ترکیبات زیر دقت کنید:
- استروژن ها: استروژن ها به بدن برای جذب کلسیم کمک می کنند. مصرف قرص های استروژن با مقادیر زیاد کلسیم، ممکن است مقدار کلسیم بدن را به مقدار زیادی افزایش دهد. قرص های استروژن عبارتند از استروژن های کنجوگه (پریمارین)، اتینیل استرادیول، استرادیول و غیره.
- داروهای فشارخون بالا (مسدود کننده های کانال کلسیم): برخی داروهای فشارخون بالا، کلسیم را تحت تاثیر قرار می دهند. این داروها مسدود کننده های کانال کلسیم نامیده می شوند. دریافت کلسیم بصورت تزریقی می تواند اثربخشی این داروها بر فشارخون بالا را کاهش دهد. برخی از داروهای فشارخون بالا عبارتند از: نیفدیپین (عدالت، پروکاردیا)، وراپامیل (گالان، ایزوپتین، ورلان)، دیلتیازم (کاردیزم)، ایسرادیپین (دیناسیرک)، فلودیپین (پلندیل)، آملودیپین (نورواسک) و غیره.
مقدار مصرف مجاز
مقادیر زیر در تحقیقات علمی مورد مطالعه قرار گرفته است
مصرف خوراکی:
- جلوگیری از پایین آمدن کلسیم: 1 تا 2 گرم کلسیم بصورت روزانه بطور معمول مصرف شده است. برخی اوقات به همراه 800 واحد بین المللی ویتامینD مصرف شده است.
- سوزش معده: 0.5 تا 1.5 گرم کربنات کلسیم، درصورت نیاز مصرف شده است.
- کاهش فسفات در بزرگسالان دچار نارسایی کلیوی مزمن: 1 تا 6.5 گرم در روز کربنات کلسیم یا استات کلسیم مصرف شده است. این میزان، تقسیم شده و بین غذاها مصرف شده است.
- جلوگیری از پوکی استخئان ناشی از مصرف کورتیکواستروئید: مقدار مصرف روزانه تقسیم شده 0.5 تا 1 گرم کلسیم.
- کاهش سطح هورمون های پاراتیروئید: 1.2 تا 4 گرم کلسیم، معمولا به عنوان نمک کربنی. اعلب در ترکیب با یک رژیم کم فسفات یا 800 واحد بین المللی ویتامینD مصرف می شود.
- جلوگیری از پوکی استخوان: اکثر کارشناسان توصیه می کنند 1000 تا 1200 میلی گرم کلسیم بصورت روزانه به منظور جلوگیری از پوکی استخوان و شکستن استخوان مصرف شود.
- افزایش حجم استخوان جنین در زنان باردار با مصرف پایین رژیم کلسیم: 300 تا 2000 میلی گرم در روز، در سه ماهه دوم و سوم مصرف می شود.
- سندروم پیش از قاعدگی: 1 تا 1.3 گرم در روز به صورت کلسیم کربنات.
- جلوگیری از سرطان کولورکتال و عود تومورهای کولورکتال: حداکثر 2 گرم در روز.
- کلسترول بالا: روزانه 800 میلی گرم کلسیم تا حد اکثر دو سال. 1200 میلی گرم روزانه تقسیم به دو یا سه دوز، به تنهایی یا در ترکیب با 400 واحد بین المللی ویتامینD، نیز برای رژیم با چربی پایین یا رژیم با کالری محدود به مدت 12 هفته مصرف شده است.
- جلوگیری از فشارخون بالا در دوران بارداری (پره اکلامپسی): روزانه 1 تا 2 گرم کلسیم بصورت کربنات کلسیم.
- فشارخون بالا: حداکثر 0.4 تا 2 گرم در روز ، تا 4 سال.
- جلوگیری از تحلیل رفتن دندان در سالمندان: 500 میلی گرم کلسیم به همراه 700 واحد بین المللی میتامینD در روز برای 3 سال.
- کاهش وزن: 800 تا 1200 میلی گرم روزانه به تنهایی یا به همراه رژیم کم کالری مصرف شده است. در برخی موارد، کلسیم در ترکیب با 400 واحد بین المللی ویتامینD.
تزریق وریدی توسط IV
- پایین بودن کلسیم در خون: 100 تا 200 میلی گرم کلسیم به عنوان بولوس دوز.
- بالابودن پتاسیم خون: 20 میلی گرم از 10% کلسیم گلوکونات در 5 تا 10 دقیقه به اغلب بزرگسالان تزریق می شود. در بزرگسالانی که دیژوکسین مصرف می کنند، این دوز در 20 تا 30 دقیقه تزریق می شود.
کودکان
خوراکی
- جلوگیری از مسمویت فلوراید: 125 میلی گرم روزی دو مرتبه در ترکیب با آسکوربیک اسید و وبتامینD.
- فشارخون بالا: روزانه 1.5 گرم، برای 8 هفته در نوجوانان مصرف شده است.
تزریق وریدی
- پتاسیم بالا در خون: 0.5 میلی گرم از 10%کلسیم گلوکونات در 5 تا 10 دقیقه تزریق می شود.
کلسیم کربنات و کلسیم سیترات دو شکل بسیار رایج مورد استفاده کلسیم هستند.
مکمل های کلسیم همیشه به منظور افزایش مقدار جذب، به دو دوز تقسیم می شوند. بهتر است کلسیم به همراه غذا و به مقدار 500 میلی گرم و کمتر مورد استفاده قرار گیرد.
مؤسسه درمان مقدار مصرف مجاز روزانه کلسیم را برای تمام افراد سالم تعیین کرده است. مقدار مصرف مجاز فعلی در سال 2010 تعیین شده است و بر اساس سن به این ترتیب است: سن 1 تا 3 سال، 700 میلی گرم؛ 4 تا 8 سال، 1000 میلی گرم؛ 9 تا 18 سال، 1300 میلی گرم؛ 19 تا 50 سال، 1000 میلی گرم، مردان 51 تا 70 سال، 1000 میلی گرم؛ زنان 51 تا 70 سال، 1200 میلی گرم؛ برای بالاتر از 70 سال، 1200 میلی گرم، بارداری و شیردهی (زیر 19 سال): 1300 میلی گرم؛ بارداری و شیردهی (19 تا 50 سال)، 1000 میلی گرم.
این مؤسسه حداکثر مقدار قابل تحمل (UL) را بر اساس سن به این شرح تنظیم کرده است: 0 تا 6 سال، 1000 میلی گرم؛ 6 تا 12 سال، 1500 میلی گرم؛ 1 تا 3 سال، 2500 میلی گرم؛ 9 تا 18 سال، 3000 میلی گرم؛ 19 تا 50 سال، 2500 میلی گرم، بالای 51 سال، 2000 میلی گرم. از مصرف بالاتر از مقادیر اعلام شده در بالا بایستی پرهیز شود.
دوزهای بالاتر از 100 تا 1300 میلی گرم در روز برای اغلب بزرگسالان، همراه با خطر حمله قلبی بوده است. اطملنان حاصل شود که خداکثر مقدار کلسیم مصرفی را از رژیم غذایی و مکمل ها دریافت شده و بالاتر از 1000 تا 1300 میلی گرم در روز نبتشد. به این منظور 300 میلی گرم در روز از غذاهای غیر لبنی و 300 میلی گرم بر فنجان از شیر یا آب پرتقال غنی شده در نظر بگیرید.