اطلاعات کلی
گوجه فرنگی نوعی گیاه است که به عنوان یک ماده غذایی شناخته شده است، اما گاهی اوقات از میوه، برگ و بوته آن نیز برای تهیه دارو استفاده می شود.
برخی از افراد از گوجه فرنگی برای فشار خون، آرتروز، سرطان و بسیاری موارد دیگر استفاده می کنند.
نحوه عملکرد
گوجه فرنگی حاوی ماده ای شیمیایی به نام لیکوپن است که تصور می شود در پیشگیری از سرطان نقش دارد. استفاده از لیکوپنی که در محصولات گوجه فرنگی مانند رب گوجه فرنگی یا آب گوجه فرنگی حاصل می شود برای بدن آسان تر از گوجه فرنگی تازه است. همچنین گوجه فرنگی ممکن است به کاهش خطر بیماری های قلبی و آسیب های نور خورشید کمک کند.
وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) و محققان دانشگاه پوردو در حال تولید نوعی گوجه فرنگی هستند که بیش از دو برابر دیگر گوجه فرنگی ها لیکوپن دارد و ماندگاری بیشتری نسبت به آنها دارد. این گوجه فرنگی، که هنوز در مرحله تولید است، با ژن مخمر اصلاح شده است که روند رسیدن را کند می کند و به این ترتیب زمان بیشتری برای تجمع لیکوپن فراهم می شود. محققان فکر می کنند چندین سال طول می کشد تا این گوجه فرنگی در قفسه های فروشگاه قرار بگیرد.
موارد استفاده و اثربخشی
تحقیقات نشان می دهد که مصرف گوجه فرنگی می تواند در موارد زیر مؤثر باشد:
- بیماری قلبی: مصرف بیشتر غذاهای حاوی گوجه فرنگی با کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی مرتبط است.
- آب مروارید: خوردن بیش از 3 وعده گوجه فرنگی در هر هفته می تواند به پیشگیری از آب مروارید کمک کند.
- سرطان دهانه رحم: خوردن گوجه فرنگی بیشتر با کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم ارتباط دارد.
- سرطان روده بزرگ، سرطان رکتوم: گوجه فرنگی یا محصولات بر پایه گوجه فرنگی ممکن است به کاهش احتمال ابتلا به این نوع سرطان کمک کند.
- آسم ناشی از ورزش: مصرف عصاره گوجه فرنگی علائم را در افرادی که از ورزش به حملات آسم مبتلا می شوند، کاهش می دهد.
- هایپر لیپیدمی (بالا بودن کلسترول یا سایر چربی های بدن): به نظر می رسد گوجه فرنگی حاوی ماده شیمیایی لیکوپن باعث کاهش سطح چربی در خون می شود.
- فشار خون بالا: عصاره گوجه فرنگی می تواند فشار خون را در افراد با فشار خون بالا به میزان کمی کاهش دهد.
- سرطان ریه: برخی تحقیقات نشان می دهد که گوجه فرنگی یا محصولات بر پایه گوجه فرنگی می تواند به جلوگیری از سرطان ریه کمک کند.
- قدرت عضلانی: خوردن بیشتر گوجه فرنگی با کاهش قدرت دست در بزرگسالان مسن ارتباط دارد.
- سرطان تخمدان: برخی تحقیقات نشان می دهد که مصرف سس گوجه فرنگی دو یا چند بار در هفته خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می دهد.
- سرطان پانکراس: برخی مطالعات نشان می دهد که مصرف گوجه فرنگی خام و به طور کلی مصرف زیاد گوجه فرنگی با کاهش احتمال ابتلا به سرطان لوزالمعده ارتباط دارد.
- سرطان پروستات: برخی تحقیقات نشان می دهد که خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردانی که محصولات گوجه فرنگی، شامل گوجه فرنگی خام، سس گوجه فرنگی یا آب گوجه فرنگی را یک بار یا بیشتر در هفته مصرف می کنند، به طور متوسط کاهش می یابد.
- آرتروز
- سرماخوردگی
- لرز
- اختلالات گوارشی
به منظور ارزیابی میزان اثربخشی گوجه فرنگی در موارد فوق شواهد بیشتری مورد نیاز است.
عوارض جانبی و ایمنی
- مصرف به صورت خوراکی: گوجه فرنگی قرمز، گوجه سبز و برگ گوجه فرنگی، هنگام استفاده در مقادیر غذایی، بی خطر هستند. عصاره گوجه فرنگی اگر تا هشت هفته استفاده شود، تقریبا بی خطر است. مقادیر زیاد برگ های گوجه فرنگی یا گوجه سبز می توانند مسمومیت ایجاد کنند. علائم مسمومیت ممکن است شامل تحریک شدید دهان و گلو، استفراغ، اسهال، سرگیجه، سردرد، اسپاسم خفیف و مرگ در موارد شدید باشد. اطلاعات قابل اعتماد و کافی برای دانستن اینکه آیا بوته گوجه فرنگی بی خطر است یا عوارض جانبی آن چیست، وجود ندارد.
موارد احتیاط و هشدارهای ویژه
- بارداری و شیردهی: خوردن میوه گوجه فرنگی به احتمال زیاد برای زنان باردار و شیرده در مقادیر غذایی بی خطر است. اما اطلاعات قابل اعتماد و کافی برای دانستن اینکه آیا مقدار بیشتری که به عنوان دارو استفاده می شود بی خطر است، وجود ندارد. پس در مصرف آن احتیاط کنید و در مقادیر غذایی استفاده کنید.
تداخل دارویی
درحال حاضر اطلاعاتی برای تداخل دارویی با گوجه فرنگی موجود نیست.
مقدار مصرف مجاز
میزان مصرف مناسب گوجه فرنگی به عنوان دارو، به عوامل متعددی از جمله سن مصرف کننده، وضعیت سلامتی و موارد دیگر، بستگی دارد. یادآور می شود که استفاده از محصولات گیاهی، همیشه بی خطر نبوده و مقدار مصرف آن حائز اهمیت است. لذا بهتر است بروشور محصولات، مورد مطالعه قرارگرفته و قبل از مصرف با پزشک مشورت شود.