نگاه کلی
آبله میمون چیست؟
آبله میمون یک بیماری ویروسی از خانواده آبله است، اگرچه علائم آن معمولاً جدی نیستند. دانشمندان در رابطه با این عارضه از سال ۱۹۵۸، زمانی که در میمون های آزمایشگاهی مورد استفاده برای تحقیق یافت شد. آبله میمون بیشتر در آفریقای مرکزی و غربی شایع است. اما در ماه می 2022، مقامات بهداشتی شروع به گزارش شیوع ویروس در چندین منطقه خارج از آفریقا کردند.
آبله میمون یک ویروس مشترک بین انسان و دام است، به این معنی که از حیوانات به انسان سرایت می کند. علاوه بر میمون ها، در سایر نخستی ها و بعضی جوندگان خاص در آفریقا نیز یافت می شود. اما مردم می توانند آن را به یکدیگر نیز منتقل کنند. اولین عفونت انسانی شناخته شده در سال 1970 در جمهوری دموکراتیک کنگو بود.
علائم
یکی از علائم آبله میمون، عارضه های پوستی است که به برجستگی تبدیل می‌شود و سپس پوسته پوسته می‌شود.
معمولاً بین 1 تا 2 هفته پس از قرار گرفتن در معرض ابتلا به ویروس آبله میمون، فرد بیمار‌می شود، اما ممکن است تا 3 هفته طول بکشد.
با شیوع اخیر، پزشکان متوجه چند علامت جدیدتر شده اند که کاملاً با توصیف معمول آبله میمون فرق دارد.
علاوه بر علائم معمول، علائم جدید آبله میمون ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عارضه های پوستی دردناکی که ممکن است در ناحیه شرمگاهی، اندام تناسلی یا اطراف مقعد فرد شروع شود.
- برآمدگی کمتر (یک تا دو برآمدگی)
- برجستگی هایی که شبیه تاول، برجستگی های پر از چرک یا زخم های باز هستند
- برآمدگی ها در مراحل متفاوت، حتی زمانی که در اطراف یک ناحیه یافت می شوند
- برخی از افراد ممکن است قبل از عارضه های پوستی، تب یا علائمی شبیه به آنفولانزا نداشته باشند. بعضی افراد اصلا تب نمی کنند.
در برخی موارد، افراد علائم دیگری مانند درد در اطراف مقعد، نیاز به مدفوع با وجود خالی بودن روده (تنسموس)، خونریزی در قسمت انتهایی روده بزرگ (رکتوم)، و التهاب دردناک مقعد و راست روده را گزارش کرده‌اند (پروکتیت). پزشکان این علائم را با برجستگی های دردناک در این ناحیه مرتبط می دانند.
متخصصان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث تغییر علائم شده است. اما تحقیقات ادامه دارد. در صورت مشاهده این علائم، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین علائم ممکن است شامل هر یک از موارد زیر باشد که در شیوع های قبلی دیده شده است:
- تب
- خستگی
- سردرد
- تیرکشیدن عضلات
- لرز
- کمر درد
- گلو درد
- سرفه خشک
- تورم غدد لنفاوی
- مشکل تنفس (در موارد جدی)
در شیوع های قبلی، علائم زیر معمولاً دیده می‌شدند و اکنون نیز ممکن است دیده شوند:
- یک تا 3 روز پس از شروع تب، عارضه های پوستی ظاهر می شوند. معمولاً قبل از انتشار به سایر قسمت‌های بدن، روی صورت فرد دیده می‌شوند.
- عارضه های بیشتر در دست ها و پاها دیده می شوند. همچنین این علائم تمایل به پیروی از یک الگوی خاص دارد: ضایعات صاف و گرد (ماکول ها) به برجستگی های کم (پاپول)، سپس به برجستگی های پر از مایع شفاف (وزیکول) تبدیل می شوند.
- افراد معمولاً بین 10 تا 150 برجستگی روی پوست خود گزارش کرده اند. سپس به برجستگی هایی با مایع زرد رنگ (پوستول) تبدیل می شوند که پوسته پوسته می شوند و می ریزند. درصورت دیدن هر یک از این علائم فوراً به پزشک خود گزارش دهید.
فرد می تواند آبله میمون را از یک روز قبل از ظاهر شدن عارضه های پوستی، به دیگران سرایت دهد و تا 21 روز پس از اولین نشانه یا تا زمانی که ضایعات پوسته پوسته شده و علائم دیگری وجود نداشته باشد واگیر دار می باشد.
علل بیماری
از طریق تماس نزدیک می تواند از فردی به فرد دیگر سرایت کند. فردی که به آن آلوده است می تواند آن را از طریق:
- تماس با مایعات بدن مانند خون یا مایع منی
- تماس با ضایعات آبله میمون روی پوست آنها (از جمله داخل بینی و دهان آنها)
- ذرات تنفسی که تنفس می شوند
- مواردی که در تماس با مایعات آلوده بدن قرار داشته اند، مانند رختخواب یا لباس (این اتفاق کمتر رخ می دهد.)
- در صورتی که حیوانات آلوده فرد را گاز بگیرند یا خراش دهند می توانند ویروس را منتقل کنند. همچنین ممکن است فرد، این عارضه را از مصرف گوشت آلوده نپخته دریافت کند.
این ویروس می تواند از طریق شکاف در پوست (که ممکن است از آن آگاه نباشید) یا از طریق دهان، بینی یا چشم وارد بدن فرد شود. همچنین ممکن است از راه تنفس وارد بدن شود، اما فرد باید برای مدت نسبتاً طولانی در تماس نزدیک با فرد بیمار باشد. به این دلیل که بیشتر ذرات نمی توانند تا فاصله خیلی دور حرکت کنند.
آبله میمون از نظر فنی یک عفونت مقاربتی (STI) در نظر گرفته نمی شود، زیرا می توان آن را به گونه های دیگر تماس، دریافت کرد. اما افراد مبتلا به آبله میمون می توانند آن را در هنگام رابطه جنسی منتقل کنند. مقامات WHO می گویند که بیشتر موارد در ماه می 2022 از طریق رابطه جنسی منتقل شده اند، به ویژه در میان مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند.
پیشگیری از بروز بیماری
برای جلوگیری از ابتلا به آبله میمون:
- از حیواناتی که ممکن است مبتلا به ویروس باشند، به خصوص حیوانات مرده در مناطقی که آبله میمون شایع است دوری کنید.
- از ملافه ها و سایر اشیائی که به فرد مبتلا به آبله میمون یا حیوان بیمار برخورد کرده است خودداری کنید.
- افراد یا حیوانات آلوده را از دیگران در معرض خطر عفونت جدا کنید.
- اگر مجبورید نزدیک حیوان یا فرد مبتلا به ویروس باشید، دست های خود را مرتباً با آب و صابون بشویید.
- اگر نمی توانید از تماس خودداری کنید از وسایل محافظ مانند ماسک، عینک ایمنی یا دستکش استفاده کنید.
آبله میمون چقدر جدی است؟
این بیماری معمولاً طی 2 تا 4 هفته ادامه می یابد. این بیماری می‌تواند بسیار جدی باشد، به‌ویژه در کودکانی که در معرض بسیاری از ویروس‌ها قرار گرفته‌اند یا در افرادی که سایر بیماری‌ها یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
در برخی موارد، هزاران ضایعه با هم رشد می کنند و باعث از بین رفتن بخش های بزرگی از پوست می شوند. مرگ، نادر اما ممکن است. درآفریقا، از هر 10 نفری که به آبله میمون مبتلا می شوند، 1 نفر فوت می شود. اما بسیاری از مردم این منطقه در مکانی زندگی می کنند که مراقبت های پزشکی کافی ندارند، کودکان بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های جدی و فوت هستند.
عوارض جدی احتمالی آبله میمون شامل عفونت های ثانویه مانند:
- آنسفالیت
- سپسیس
- برونکوپنومونی
- عفونت قرنیه با از دست دادن احتمالی بینایی
در معرض آبله میمون قرار گرفته اید؟ چه باید کرد
اگر فکر می کنید در معرض آبله میمون قرار گرفته اید، برای راهنمایی با پزشک خود تماس بگیرید. به مدت 21 روز پس از اولین تماس خود مراقب علائم باشید. شما باید:
- دمای بدن خود را دو بار در روز چک کنید.
- اگر لرز و غدد لنفاوی متورم دارید اما تب یا عارضه های پوستی ندارید، خود را به مدت 24 ساعت در خانه ایزوله کنید.
- اگر تب و یا عارضه های پوستی دارید، فورا خود را ایزوله کنید و با بخش بهداشت محلی خود تماس بگیرید.
- اگر لرز و تورم غدد لنفاوی از بین نرفت، با پزشک خود تماس بگیرید.
- اگر هیچ علامتی ندارید، می توانید طبق معمول به برنامه روزانه خود ادامه دهید. اما تا زمانی که علائم را تحت نظر دارید، خون، سلول، بافت، شیر مادر، مایع منی یا اندام اهدا نکنید.
تشخیص
پزشک به ضایعات بدن فرد نگاه می کند وبا جزئیات در مورد علائمی، مانند زمانی که احتمالاً با ویروس تماس پیدا کرده اید، سؤال می کند. وی سعی می کند شرایط مشابه مانند موارد زیر را رد کند:
- سرخک
- ابله مرغان
- سیفلیس
- آلرژی
- گال
- عفونت های پوستی باکتریایی
یک آزمایش درآزمایشگاه می تواند تشخیص دهد که آیا فرد مبتلا به آبله میمون می باشد یا خیر.
درمان
هیچ درمان خاصی برای آبله میمون وجود ندارد. پزشک احتمالاً به فرد کمک می کند تا راحت باشد و سعی می کند با استراحت، مایعات فراوان و داروهای بدون نسخه از عوارض جدی جلوگیری کند.
برای کنترل شیوع، پزشکان به داروهای ضد ویروسی و واکسینیا گاما گلوبولین (ساخته شده از خون افرادی که اخیراً علیه آبله واکسینه شده اند) و همچنین واکسن آبله روی آورند.
اگر اخیراً واکسن آبله زده اید (در 3 تا 5 سال گذشته)، در برابر آبله میمون محافظت می شوید. مطالعات نشان می دهد که واکسن آبله 85 درصد در پیشگیری از آبله میمون موثر می باشد.
ایالات متحده دو واکسن برای جلوگیری از آبله دارد: 2000 ACAM و (Imvamune, Imvanex) JYNNEOS، در سال 2019، FDA همچنین JYNNEOS را برای جلوگیری از آبله میمون تایید کرد.
این دو واکسن حاوی ویروس زنده هستند. 2000ACAM با سوزن به پوست تزریق می شود. ممکن است یک ضایعه کوچک ایجاد شود و ویروس روی آن رشد کند. (این باعث ایجاد جای زخم مشخص واکسن آبله می شود.) قبل از بهبودی، ویروس می تواند به سایر قسمت های بدن یا افراد دیگر سرایت کند. اگر این واکسن را دریافت می کنید، مراقب باشید تا زمانی که ضایعه بهبود می یابد، ویروس را پخش نکنید.
JYNNEOS در دو دوز با فاصله 4 هفته دریافت می شود. با این واکسن، هیچ خطری برای انتشار ویروس وجود ندارد.
در حالی که بهتر است واکسن را قبل از قرار گرفتن در معرض آبله میمون دریافت کرد، اما دریافت آن پس از مواجه با ویروس ممکن است به پیشگیری از بیماری یا کاهش جدی آن کمک کند. CDC توصیه می کند واکسن را ظرف 4 روز پس از قرار گرفتن در معرض آبله میمون دریافت کرد، اما حتی اگر تا 14 روز پس از قرار گرفتن در معرض آن واکسن را دریافت کنید، باز هم می تواند علائم آبله میمون را کاهش داد.
متخصصان توصیه می کنند اگر در معرض آبله میمون قرار گرفته اید و در 3 سال گذشته واکسن آبله نخورده اید، هر چه زودتر واکسینه شوید.
ممکن است فرد دچار عوارض جزئی ناشی از واکسن آبله یا آبله میمون مانند موارد زیر شود:
- تب خفیف
- خستگی
- تورم غدد
- قرمزی و خارش در محل واکسیناسیون
آبله میمون و بارداری
با توجه به CDC، اگر باردار یا شیرده هستید، در صورت ابتلا به عفونت ممکن است در معرض خطر بالاتری برای این بیماری باشید. اطلاعات محدودی در مورد اثرات آبله میمون در دوران بارداری وجود دارد، اما WHO بیان می کند که ممکن است مادر قبل از زایمان از طریق جفت، ویروس را به جنین منتقل کند. جفت عضوی است که نوزاد را به رحم (رحم) متصل می کند.
آبله میمون می تواند احتمال این عوارض مانند موارد زیر را افزایش دهد :
- سقط جنین
- مرده زایی
هیچ اطلاعاتی در مورد اینکه آیا آبله میمون می تواند خطر نقص مادرزادی را افزایش دهد یا خیر وجود ندارد. اما تب یکی از علائم اصلی آبله میمون است و اگر در سه ماهه اول بارداری خود به این عفونت مبتلا شوید، تب بالا می تواند احتمال برخی از نقص های مادرزادی را افزایش دهد.
همچنین می توانید ویروس را در حین یا پس از تولد از طریق تماس نزدیک به نوزاد خود منتقل کنید. با این حال، هیچ مدرکی مبنی بر اینکه آیا ویروس از طریق شیردهی منتقل می شود یا خیر، وجود ندارد.
اگر عفونت مشخص شده، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. آنها باید شما و کودکتان را تا زمان تولد به دقت زیر نظر داشته باشند. اگر بیش از 26هفته باردار هستید و احساس ناخوشی می کنید، پزشک ممکن است هر 2 تا 3 روز یکبار قلب کودک را تحت نظر داشته باشد. همچنین ممکن است نیاز به سونوگرافی منظم داشته باشید تا زمانی که پزشک تأیید کند که کودک به خوبی رشد می کند و جفت به درستی کار می کند.
در صورت ابتلا یا احتمال ابتلا به آبله میمون، پزشک ممکن است برای کاهش خطر انتقال عفونت به نوزاد در حین تولد، سزارین را توصیه کند. پس از تولد، ممکن است کودک برای محافظت از مادر جدا شود تا زمانی که خطر سرایت عفونت وجود نداشته باشد.
در مورد پیشگیری، واکسن آبله میمون JYNNEOS به طور خاص برای زنان باردار تایید نشده است. اما مطالعه ای که روی 300 زن باردار که این واکسن را دریافت کردند،انجام شده است، هیچ عارضه جانبی یا بارداری ناموفق مرتبط با این واکسن را نشان نداده است. اگر باردار هستید، قصد بارداری یا شیردهی دارید و در معرض ویروس آبله میمون قرار گرفته اید، با پزشک خود در مورد مناسب بودن واکسن صحبت کنید.
آیا باید از ماسک استفاده کرد؟
به گفته CDC، در صورت ابتلا به آبله میمون، باید از ماسک جراحی استفاده کرد، به خصوص اگر مشکلات تنفسی مانند سرفه، تنگی نفس یا گلودرد وجود دارد. این کار می تواند خطر عفونت را کاهش دهد.
در صورت عدم امکان ماسک زدن، بهتر است اطرافیانتان برای محافظت از خود ماسک بزنند.
مقایسه انواع آبله
آبله میمون در مقایسه با آبله مرغان
اگرچه هر دو باعث ایجاد عارضه های پوستی می شوند، آبله میمون و آبله مرغان توسط ویروس های مختلفی ایجاد می شوند. آبله میمون یک ویروس ارتوپاکس است، در حالی که آبله مرغان یک ویروس تبخال است. هر دو ویروس می توانند از طریق پوست به پوست یا تماس صورت در صورت طولانی مدت منتقل شوند، اما آبله مرغان بسیار مسری است و راحت تر از آبله میمون پخش می شود. احتمال تورم غدد لنفاوی در افراد مبتلا به آبله میمون بیشتر از افراد مبتلا به آبله مرغان است.
جوش ها متفاوت عمل می کنند. در حالی که عارضه های پوستی آبله مرغان می تواند به صورت برآمدگی ظاهر شود، زخم های آبله میمون در همان زمان ایجاد می شوند. علائم آبله مرغان - از جمله عارضه های پوستی - در عرض دو هفته بهبود می‌یابند، در حالی که رفع آبله میمون‌ها دو تا چهار هفته طول می‌کشد.
آبله میمون در مقایسه با آبله
آبله و آبله میمون هر دو بخشی از خانواده ارتوپاکس ویروس ها هستند، بنابراین توسط ویروس های مشابه اما متمایز ایجاد می شوند. به لطف واکسن های موثر، آبله تا سال 1980 ریشه کن شد (دیگر یک بیماری رایج نیست). آبله بسیار مسری بود و راحت تر از آبله میمون پخش می شد. علائم آبله میمون شبیه علائم آبله است اما خفیف تر از علائم آبله می باشد.