نگاه کلی
گاهی ویروس آنفولانزا از خوک ها به انسان ها و به خصوص به پرورش دهندگان خوک و دامپزشکان انتقال می یابد. احتمال انتقال آنفولانزای خوکی از یک فرد به فرد دیگر کم است.
در بهار سال 2009، دانشمندان سویه خاصی از ویروس آنفلوانزا را کشف کردند که به نام H1N1 شناخته می شود که در واقع ترکیبی از ویروس هایی از خوک ، پرنده و انسان می باشد. در فصول آنفولانزای سال 10-2009 ، H1N1 باعث یک بیماری شدید تنفسی در انسان شد که به نام آنفولانزای خوکی شناخته می شود. از آن جا که در آن سال افراد زیادی در سراسر جهان به این بیماری دچار شدند، سازمان بهداشت جهانی آنفلوآنزای ناشی از H1N1 را یک همه گیری جهانی (پاندمی) اعلام کرد.
در آگوست 2010 ، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد همه گیری این ویروس به پایان رسیده است. از آن زمان، دانشمندان نحوه نامگذاری ویروس ها را تغییر داده اند و اکنون ویروس H1N1 به H1N1v تغییر یافته است. v مخفف variant (تغییر و تبادل) است و حاکی از آن است که ویروس به طور معمول در بدن حیوانات وجود دارد اما در انسان کشف شده است. از سال 2011، سویة دیگری به نام H3N2v در حال انتقال بین انسان ها بوده که می تواند باعث آنفولانزا شود. در واکسن آنفلوانزای سال 21-2020 هر دو سویه این ویروس گنجانده شده است.
علائم
علائم و نشانه های آنفولانزای خوکی شبیه علائم عفونت ناشی از سایر سویه های آنفلوانزا است و می تواند شامل موارد زیر باشد:
• تب (اما نه همیشه)
لرز
سرفه
گلو درد
آبریزش یا گرفتگی بینی
آبریزش چشم ها و قرمزی آن
بدن درد
سردرد
خستگی
اسهال
تهوع و استفراغ
علائم آنفلوانزا حدود یک تا سه روز پس از قرارگیری در معرض ویروس ایجاد می شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت بروز علائم و نشانه های آنفولانزا مانند تب، سرفه و بدن درد در فردی که بیماری زمینه ای نداشته و سالم است، مراجعه به پزشک ضرورتی ندارد. اما اگر فرد باردار باشد یا به بیماری های زمینه ای مزمنی مانند آسم، آمفیزم، دیابت یا بیماری قلبی مبتلا باشد و دچار علائم آنفلوانزا شود باید به پزشک مراجعه کرد، زیرا در معرض خطر عوارض ناشی از آنفولانزا است.
علل بیماری
ویروس های آنفلوانزا سلول های پوششی بینی، گلو و ریه ها را آلوده می کنند. ویروس با استنشاق قطرات آلوده یا تماس دست با سطح آلوده و مالیدن آن به چشم، بینی یا دهان وارد بدن می شود.
لازم به ذکر است که خوردن گوشت خوک عامل ابتلا به آنفولانزای خوکی نمی باشد.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
زندگی کردن و سفر به مناطقی که افراد زیادی به این بیماری مبتلا شده اند.
افرادی مانند دامداران و دامپزشکانی که در تماس مستقیم با خوک ها هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفولانزای خوکی هستند.
عوارض بیماری
عوارض آنفلوانزا شامل موارد زیر است:
تشدید بیماری های مزمنی مانند بیماری های قلبی و آسم
ذات الریه (پنومونی)
علائم و نشانه های عصبی، از پریشانی و گیجی گرفته تا تشنج
نارسایی تنفسی
پیشگیری از بروز بیماری
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، واکسیناسیون سالانة آنفلوآنزا را برای همه افراد بالای 6 ماه توصیه می کند. واکسن سالانة آنفولانزای فصلی، بدن را در برابر ۳ یا ۴ ویروس شایع آنفولانزای همان سال محافظت می کند. واکسن آنفولانزا می تواند خطر ابتلا به آنفولانزا، شدت و عوارض ناشی از آن و در نتیجه نیاز به بستری شدن در بیمارستان را کاهش دهد.
واکسیناسیون آنفولانزا به خصوص در فصل آنفولانزای 2021-2020 از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که آنفولانزا و بیماری کووید 19 (بیماری که در نتیجه آلودگی با ویروس کرونا ایجاد می شود) علائم مشابهی ایجاد می کنند. واکسن آنفولانزا می تواند شدت علائمی را که ممکن است با علائم ناشی از کووید 19 اشتباه گرفته شود کاهش دهد. پیشگیری از آنفولانزا و کاهش شدت علائم آن می تواند به طور قابل توجهی نیاز افراد به مراجعه به مراکز پزشکی و بستری شدن را کاهش دهد.
این واکسن به صورت تزریق یا اسپری بینی در دسترس عموم می باشد. استفاده از اسپری بینی برای افراد سالم 2 تا 49 ساله ای که باردار نیستند، مجاز می باشد. اسپری بینی برای زنان باردار، کودکان بین 2 تا 4 سال مبتلا به آسم یا خس خس سینه و افرادی با سیستم ایمنی تضعیف شده، توصیه نمی شود.
همچنین اقدامات زیر به جلوگیری از ابتلا به آنفولانزا و شیوع آن کمک می کند :
در خانه بمانید. آنفولانزا یک بیماری مسری است، پس اگر به آنفولانزا مبتلا شده اید تا حداقل ۲۴ ساعت پس از بهبودی تب در خانه بمانید.
دستان خود را به خوبی و به طور مکرر بشویید. برای شستن دستان خود از آب و صابون استفاده کنید و در صورت عدم دسترسی به صابون از ضدعفونی کننده های بر پایه الکل استفاده کنید.
در هنگام سرفه و عطسه دهان و بینی خود را بپوشانید. در دستمال دستمال و یا بخش داخلی آرنج خود عطسه و سرفه کنید، و پس از آن دستان خود را بشویید.
پیش از شستن دست ها به چشم ها، بینی و دهان خود دست نزنید.
سطوح را تمیز کنید. به طور مرتب سطوحی که غالباً لمس می شوند را تمیز کنید تا از انتقال ویروس از سطوح آلوده به صورت جلوگیری شود.
از تماس با افراد دیگر خودداری کنید. در صورت امکان کمتر در مکان های پرازدحام قرار داشته باشید. اگر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض بیماری هستید -به عنوان مثال، کمتر از ۵ سال یا بیشتر از ۶۵ سال سن دارید، باردار هستید، یا بیماری مزمنی مانند آسم دارید-، کمتر در مکان های پرجمعیت و دامداری ها حضور پیدا کنید.
در همه گیری بیماری کووید-19، ممکن است هر دو بیماری کووید 19 و آنفولانزا هم زمان منتشر شوند. به همین دلیل بهتر است در خارج از منزل، فاصله اجتماعی را رعایت کرده و حداقل 2 متر از دیگران فاصله داشته باشید. به علاوه اگر با افراد دیگری در خارج از منزل تعامل دارید حتماً از ماسک استفاده کنید.
تشخیص
برای تشخیص انواع آنفولانزاها از جمله آنفولانزای خوکی، پزشک ابتدا بیمار را معاینه کرده و علائم آنفولانزا را بررسی می کند و احتمالاً انجام آزمایش هایی را برای تشخیص ویروس آنفولانزا می دهند.
آزمایش های مختلفی برای تشخیص آنفولانزا وجود دارد، همة افراد مبتلا به آنفولانزا نیازی به انجام آزمایش ندارند، چرا که در بیشتر موارد تشخیص قطعی یا غیرقطعی بیماری برنامة درمانی را تغییر نمی دهد. معمولاً در موارد زیر برای تشخیص آنفولانزا، انجام آزمایش توصیه می شود:
فرد در حال حاضر در بیمارستان بستری است.
فرد در معرض خطر ابتلا به عوارض آنفولانزا می باشد.
زندگی با‌فردی که در معرض خطر عوارض آنفولانزا می باشد.
همچنین ممکن است پزشک برای تشخیص اینکه علائم بیماری ناشی از ویروس آنفولانزا بوده یا عوامل دیگری دارد، انجام آزمایش های دیگری را نیز تجویز کند، این علائم عبارتند از:
مشکلات قلبی، مانند نارسایی قلبی یا عفونت عضله قلب
مشکلات ریوی و تنفسی، مانند آسم یا ذات الریه
مشکلات مغز و سیستم عصبی، مانند انسفالوپاتی یا انسفالیت
شوک سپتیک یا نارسایی اندام ها
آزمایش متداول در تشخیص آنفولانزا، تست سریع تشخیص آنفولانزا (RIDT) است که طی آن سوابی (وسیله ای مشابه گوش پاک کن) به پشت گلو و بینی کشیده می شود تا نمونه ای حاوی آنتی ژن گرفته شود.
نتیجه این تست ها در حدود ۱۵ دقیقه آماده می شود، اما همیشه دقیق نیستند. گاهی با وجود نتیجه منفی تست، آنفولانزا از روی علائم تشخیص داده می شود.
آزمایش های دقیق تر تشخیص آنفولانزا در برخی از بیمارستان ها و آزمایشگاه های تخصصی انجام می شود.
درمان
اغلب افراد مبتلا به آنفولانزا از جمله آنفولانزای خوکی، تنها به تسکین علائم احتیاج داشته و نیازی به اقدام درمانی خاصی ندارند. گاهی پزشک برای تسکین علائم افراد مبتلا به بیماری های مزمن تنفسی، داروهای دیگری نیز تجویز می کند.
برای تسکین علائم و کاهش عوارض آنفولانزا، ۴ داروی ضد ویروس مورد تایید FDA وجود دارد که در روز اول یا دوم بیماری تجویز می شود :
اوسلتامیویر (تامی فلو)
زانامیویر (رلنزا)
پرامیویر (راپیواب)
بالوکساویر (Xofluza)
اما گاهی ویروس های آنفولانزا در برابر این داروها مقاوم می شوند.
به همین دلیل برای کاهش احتمال مقاومت ویروس ها و حفظ ذخایر این داروها برای افرادی که بیشتر در خطر بروز عوارض هستند، تا حد امکان از تجویز آن خودداری می شود.
موارد زیر خطر بروز عوارض را افزایش می دهند:
حضور مداوم در بیمارستان، خانه سالمندان یا سایر مراکز مراقبت طولانی مدت
سن کمتر از 5 سال، به ویژه کودکان کمتر از 2 سال.
۶۵ سال یا بیشتر.
بارداری، دو هفته ابتدایی پس از زایمان، سقط جنین.
درمان طولانی مدت با آسپیرین در افراد زیر ۱۹ سال. مصرف آسپیرین در طول یک بیماری ویروسی، احتمال ابتلا به سندرم ری را که بیماری نادر اما بسیار خطرناک و حتی کشنده است، افزایش می دهد.
چاقی شدید، با شاخص توده بدنی بالای ۴۰.
ابتلا به بیماری های مزمنی مانند آسم، آمفیزم، بیماری های قلبی، دیابت، بیماری عصبی عضلانی یا بیماری های خون، کلیه و کبد.
سیستم ایمنی تضعیف شده در نتیجۀ استفاده از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و یا ویروس HIV .
نژاد سرخپوستان آمریکا و بومیان آلاسکا
سبک زندگی و درمان های خانگی
اقدامات زیر می تواند علائم مربوط به هرگونه آنفولانزا را بهبود بخشد:
مصرف مایعات را افزایش دهید. مصرف آبمیوه و سوپ های گرم می تواند از کمبود آب جلوگیری کند.
استراحت کنید. با خوابیدن و استراحت کردن می توانید به سیستم ایمنی بدن و قدرت مبارزه آن در برابر عفونت ها کمک کنید.
می توانید از مُسَکِن ها استفاده کنید. می توانید با احتیاط از مسکن های بدون نیاز نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. همچنین مصرف آسپیرین برای کودکان و نوجوانان باید با احتیاط بیشتری همراه باشد.
اگر چه مصرف آسپیرین برای کودکان بزرگتر از ۳ سال مورد تأیید می باشد ولی این دو گروه در دوره بهبودی از علائم شبه آنفولانزا و آبله مرغان نباید آسپیرین مصرف کنند. چرا که آسپیرین باعث ایجاد سندرم ری (نوعی بیماری ویروسی ناشی از مصرف آسپیرین است) می شود که می تواند به طور بالقوه برای این کودکان کشنده باشد.
بخاطر داشته باشید که مسکن ها می توانند علائم را بهبود بخشیده اما آنها را از بین نمی برند و ممکن است عوارض جانبی هم داشته باشند. برای مثال ممکن است ایبوپروفن باعث درد، خونریزی و زخم معده شود؛ و یا مصرف طولانی مدت و یا بیشتر از دوز توصیه شده استامینوفن می تواند باعث مسمومیت کبدی شود.