نگاه کلی
درد مچ دست اغلب به دلیل پیچ خوردگی و شکستگی ناگهانی آن می باشد. اما این درد می تواند ناشی از مشکلات طولانی مدت مانند فشار های مکرر، آرتروز و سندرم مجرای مچ دست نیز باشد.
به دلیل اینکه عوامل متعددی منجر به درد مچ دست می شوند، تشخیص علت دقیق آن دشوار است اما پیدا کردن علت دقیق آن برای درمان و علاج، ضروری می باشد.
علائم
درد مچ دست بسیار متنوع است و به علت ایجاد آن بستگی دارد.
برای مثال درد آرتروز شبیه به درد دندان است در حالیکه درد سندرم مجرای کارپال مچ دست شبیه به سوزن سوزن شدن می باشد. مخصوصاً اگر در شب رخ دهد.
مکان دقیق مچ درد نیز می تواند علت آن را نشان دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
تمامی مچ دردها نیاز به مراجعه به پزشک ندارند. پیچ خوردن های خفیف را می توان با گذاشتن یخ بر روی آن، مصرف داروهای بدون نسخه و استراحت کردن، درمان کرد.اما اگر درد و تورم بیشتر از چند روز طول کشید و تشدید شد، به پزشک مراجعه کنید.
تاخیر در تشخیص و درمان منجر به کاهش دامنه حرکات، معالجه ضعیف و ناتوانی های طولانی مدت خواهد شد.
علل بیماری
آسیب به هر قسمت از مچ دست باعث ایجاد درد و ناتوانی در استفاده از مچ دست و دست خواهد شد.
آسیب ها
ضربه ناگهانی.آسیب به مچ زمانی اتفاق می افتد که روی دست خود بیفتید که این امر می تواند منجر به پیچ خوردگی و حتی شکستگی شود.شکسته شدن استخوان ناوی مچ دست که استخوانی در قسمت شست دست می باشد، ممکن است در رادیوگرافی و بلافاصله پس از شکسته شدن، نشان داده نشود.
فشار مکرر.هرگونه فعالیتی که منجر به حرکت مکرر مچ دست شود مانند نواختن یک ویولن، ضربه زدن به توپ تنیس یا رانندگی، می تواند موجب ملتهب شدن بافت اطراف مفصل ها و یا شکستگی بشود مخصوصاً اگر آن فعالیت را ساعت ها و بدون هیچ گونه استراحتی انجام دهید.بیماری کوئروین یک آسیب ناشی از فشار مکرر است که منجر به درد در زیر استخوان شست می شود.
آرتروز
ورم مفاصل انگشتان دست.این نوع آرتروز زمانی اتفاق می افتد که غضروف هایی نرم که انتهای استخوان های شما را محافظت می کنند، در طول زمان فرسوده می شوند.این عارضه زیاد رایج نیست و معمولاً در افرادی که در گذشته در ناحیه مچ دستشان آسیبی دیده اند، رخ می دهد.
روماتیسم مفصلی.اختلالی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت های خودی حمله می کند.روماتیسم مفصلی معمولاً مچ دست را درگیر می کند.در صورتیکه یکی از مچ ها به این عارضه مبتلا شود، مچ دیگر نیز به آن مبتلا خواهد شد.
سایر بیماری ها و عارضه ها
سندرم مجرای مچ دست.هنگامی که فشار بر روی عصب میانی که از طریق مجرای مچ دست عبور می کند افزایش بیابد، یک مجرا در مچ دست ایجاد خواهد شد.
کیست گانگلیون.این کیست های بافت نرم اغلب در قسمتی از مچ که در مقابل کف دست قرار گرفته اند، ایجاد می شوند.کیست های گانگلیون دردناک هستند و ممکن است درد آنها با هرفعالیتی بهتر یا بدتر شود.
بیماری کینبوک.این بیماری اغلب بر جوانان اثر می گذارد و باعث فروپاشی یکی از استخوان های کوچک مچ می شود.این عارضه زمانی اتفاق می افتد که خونرسانی به این استخوان به خطر افتاده است.
عوامل خطرساز(ریسک فاکتورها)
درد مچ دست برای هر فردی _اگر بسیار متحرک باشد یا بی تحرک باشد و یا میان این دو باشد_می تواند اتفاق بیفتد. اما موارد زیر این خطر را افزایش خواهد داد:
ورزش های مشارکتی.در ورزش هایی که فشار مکرر بر مچ دست زیاد است، خطر آسیب مچ دست وجود خواهد داشت.این ورزش ها عبارتند از: فوتبال، بولینگ، گلف، ژیمناستیک، اسکی روی برف و تنیس.
کار تکراری.عموماً هرگونه فعالیتی که دست ها و مچ ها را درگیر می کند، حتی کوتاه کردن و بافتن مو اگر با قدرت زیاد و بصورت مداوم انجام شود، باعث آسیب به مچ دست خواهند شد.
بیماری های خاص.حاملگی، دیابت، بارداری، روماتیسم مفصلی و نقرس، خطر ابتلا به سندرم مجرای مچ دست را افزایش خواهند داد.
پیشگیری از بروز بیماری
بهترین راه برای پیشگیری از بروز بیماری، انجام ندادن فعالیت های سنگین برای مچ دست می باشد.اما مواردی که در ادامه ِآورده شده است نیز می توانند مفید باشند:
استخوانتان را مستحکم کنید. دریافت مقادیر کافی کلسیم - ۱۰۰۰ میلی گرم در روز برای بیشتر بزرگسالان و حداقل ۱۲۰۰ میلی گرم در روز برای زنان بالای ۵۰ سال - می تواند از شکستگی جلوگیری کند.
جلوگیری از سقوط. افتادن روی دست دلیل اصلی بیشتر آسیب های مچ دست می باشد. برای کمک به جلوگیری از زمین خوردن ، از کفش های معقول استفاده کنید. خطرات موجود در خانه را برطرف کنید.نور محل زندگی خود را بیشتر کنید. و در صورت لزوم میله هایی را در دستشویی و نرده هایی را در راه پله خود نصب کنید.
در فعالیت های ورزشی از وسایل محافظ استفاده کنید. برای فعالیتهای پرخطر مانند فوتبال ، اسکی سواری روی برف و اسکیت سواری از محافظ مچ استفاده کنید.
به ارگونومی توجه کنید. اگر برای مدت طولانی از صفحه کلید استفاده می کنید ، مرتب استراحت کنید. هنگام تایپ کردن ، مچ دست خود را در حالت خنثی و آرام نگه دارید. صفحه کلید ارگونومیک و فوم یا ژل می توانند کمک کننده باشند.
تشخیص
در طول معاینه فیزیکی ، پزشک ممکن است:
مچ دست را از نظر حساسیت ، تورم یا تغییر شکل بررسی کند.
از فرد بخواهد مچ دست خود را حرکت دهد تا میزان دامنه حرکتی را بررسی کند.
قدرت گرفتن و بازو را ارزیابی کند.
در برخی موارد ، پزشک ممکن است آزمایش های تصویربرداری ، آرتروسکوپی یا آزمایش ها عصبی را پیشنهاد دهد.
تصویربرداری
رادیوگرافی.از این نوع تصویربرداری معمولاً برای درد مچ دست استفاده می شود. با استفاده از مقدار کمی اشعه ، اشعه ایکس می تواند شکستگی استخوان یا علائم آرتروز را نشان دهد.
CT اسکن.این نوع تصویر برداری می تواند نمایی با جزئیاتی از استخوان های مچ دست فراهم کند و ممکن است شکستگی هایی را که در اشعه ایکس نشان داده نمی شوند، نشان دهد.
MRI.این نوع تصویربرداری از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر دقیق از استخوان ها و بافت های نرم استفاده می کند. برای MRI مچ دست ممکن است بتوانید بازوی خود را به جای قرار دادن تمام بدن ، در دستگاه کوچکتری قرار دهید.
سونوگرافی.این آزمایش ساده و غیرتهاجمی می تواند به تجسم تاندون ها ، رباط ها و کیست ها کمک کند.
آرتروسکوپی
اگر آزمایش تصویربرداری بی نتیجه باشد ، پزشک ممکن است آرتروسکوپی را انجام دهد ، روشی که در آن ابزاری به اندازه مداد به نام آرتروسکوپ از طریق یک برش کوچک در پوست به مچ دست وارد می شود. این ابزار شامل یک دوربین سبک و کوچک است ، که تصاویر را بر روی مانیتور تلویزیون پخش می کند. آرتروسکوپی استاندارد طلایی برای ارزیابی درد طولانی مدت در مچ دست محسوب می شود. در برخی موارد ، پزشک ممکن است مشکلات مچ دست را از طریق آرتروسکوپ ترمیم کند.
آزمایش اعصاب
در صورت مشکوک بودن به سندرم تونل کارپ ، پزشک ممکن است الکترومیوگرام را تجویز کند. این آزمایش تخلیه های الکتریکی بسیار ریز تولید شده در عضلات را اندازه گیری می کند. الکترود نازک سوزنی به عضله وارد می شود و فعالیت الکتریکی آن هنگام استراحت و انقباض عضله ثبت می شود. مطالعات هدایت عصب نیز به عنوان بخشی ازالکترومیوگرام انجام می شود تا ارزیابی شود آیا تکانه های الکتریکی در ناحیه تونل کارپ کاهش یافته است یا خیر.
درمان
درمان های مربوط به مشکلات مچ دست بسته به نوع ، محل و شدت آسیب و همچنین سن و سلامت کلی فرد بیمار، بسیار متفاوت است.
داروها
مسکن های بدون نسخه ، مانند ایبوپروفن(ادویل و مورتین IB ) و استامینوفن (تیلنول و غیره )، ممکن است به کاهش درد مچ دست کمک کنند. مسکن های قوی تر با نسخه پزشک در دسترس می باشند.
تسکین
یک فیزیوتراپیست می تواند درمان ها و تمرینات خاصی را برای آسیب مچ دست و مشکلات تاندون انجام دهد. در صورت نیاز به جراحی ، فیزیوتراپیست می تواند به توان فرد پس از جراحی کمک کند. همچنین ممکن است یک ارزیابی ارگونومیک که عوامل موثر در درد مچ دست در محیط کار را بررسی می کند ، موثر واقع شود.
اگر در مچ دست یک استخوان شکسته شده باشد ، باید قطعات آن استخوان بر روی هم قرار بگیرند تا استخوان بتواند به درستی بهبود یابد. گچ یا آتل می تواند در هنگام بهبودی، قطعات استخوان را در کنار هم نگه دارد.
در صورت پیچ خوردن یا کشیده شدن مچ دست ، ممکن است برای محافظت از تاندون یا رباط آسیب دیده هنگام بهبودی ، از آتل استفاده شود. آتل به ویژه در آسیب های ناشی از حرکات تکراری بسیار مفید می باشد.
جراحی
در برخی موارد مانند موارد زیر، انجام جراحی لازم است:
شکستگی استخوان. در برخی موارد ، برای ایجاد ثبات در شکستگی استخوان ، ممکن است جراحی لازم باشد.همچنین ممکن است جراح نیاز داشته باشدکه قطعات استخوان را به همراه ابزار فلزی به هم متصل کند.
سندرم تونل کارپ. در صورت تشدید علائم ، ممکن است نیاز به باز شدن رباطی که سقف تونل را تشکیل می دهد ،باشد تا فشار وارد بر عصب کاهش یابد.
ترمیم تاندون یا رباط. برای ترمیم تاندون ها یا رباط هایی که پاره شده اند گاهی اوقات جراحی لازم است.
سبک زندگی و درمان های خانگی
درد مچ دست همیشه به درمان پزشکی نیاز ندارد. برای آسیب جزئی مچ دست، روی آن یخ قرار دهید و مچ دست خود را با باند الاستیک بپیچید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
اگرچه ممکن است در ابتدا با پزشک خانواده خود مشورت کنید ، اما ممکن است وی شما را به پزشکی متخصص در زمینه اختلالات مفصل (متخصص روماتولوژی) ، پزشکی ورزشی یا حتی یک جراح ارتوپدی ارجاع دهد.
آنچه می توانید انجام دهید
می توانید لیستی شامل موارد زیر بنویسید:
شرح مفصلی از علائم
اطلاعات مربوط به مشکلات پزشکی سابق
اطلاعاتی در مورد مشکلات پزشکی والدین یا خواهر و برادرها
تمام داروها و مکمل های غذایی که مصرف می کنید
سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید
از پزشک چه انتظاری می رود
ممکن است پزشک برخی از سوالات زیر را بپرسد:
علائم شما از چه زمانی آغاز شد؟
به نظر می رسد که آنها با آسیب اخیر ارتباط دارند؟
آیا حرکت خاصی در مچ دست درد شما را تحریک می کند؟
آیا دست شما بی حسی یا گزگز دارد؟
راست دست هستید یا چپ دست؟
شغل شما چیست؟ آیا به حرکت مچ دست زیادی نیاز دارد؟
آیا در ورزش یا سرگرمی هایی که مچ دست را تحت فشار قرار می دهد شرکت می کنید؟