نگاه کلی
شوره سر یک عارضه رایج می باشد که باعث پوسته پوسته شدن پوست فرق سر می شود.این عارضه یک عارضه مسری یا جدی نمی باشد اما باعث خجالت زدگی می شود و به سختی نیز درمان خواهد شد.
شوره سر خفیف با شامپوهای ملایم روزانه درمان می شود.در صورت موثر واقع نشدن ،می توانید از یک شامپو درمانی استفاده کنید.امکان برگشت مجدد این عارضه وجود خواهد داشت.
شوره سر نوع خفیفی از بیماری سبوره ای می باشد. در نوزادان عارضه درماتیت سبورئیک را کلاه گهواره نیز می نامند.
علائم
- پوسته پوسته شدن پوست فرق سر و ریختن آن بر روی مو، ابرو، ریش یا سبیل و شانه ها
- خارش پوست فرق سر
- پوسته پوسته شدن پوست فرق سر نوزادان
درصورت افزایش اضطراب ، علائم تشدید خواهند شد.همچنین این علائم در سرما و فصل های خشک سال، تشدید می شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
بیشتر شوره ها نیاز به مراقبت های پزشکی ندارند. اما در صورتی که با وجود استفاده منظم از شامپوهای بدون نسخه شوره هنوز شوره سرتان بهبود پیدا نکرده است، به یک پزشک عمومی یا یک متخصص پوست مراجعه کنید.
علل بیماری
شوره سر علل مختلفی دارد که عبارتند از:
- پوست ملتهب ، دردناک و چرب
- به اندازه کافی شامپو نمی زنید
- قارچ مخمر مانند (مالاسزیا) از چربی پوست فرق سر بزرگسالان تغذیه می کند
- خشکی پوست
- حساسیت نسبت به محصولات مراقبتی مو(التهاب پوستی تماسی)
- سایر بیماری های پوستی مانند صدفک پوستی و اگزما
عوامل خطرساز(ریسک فاکتورها)
معمولاً هر فردی در معرض ابتلا به شوره سر قرار خواهد گرفت اما برخی از عوامل، احتمال ایجاد این عارضه را افزایش می دهند.
سن.شوره سر معمولاً از دوران جوانی شروع می شود و تا میانسالی ادامه خواهد داشت.افراد مسن معمولاً در معرض این عارضه قرار نخواهند گرفت.اما در برخی از افراد شوره سر یک عارضه مادام العمر می باشد.
مرد بودن.مردها بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار دارند.محققان بر این باور هستند که دلیل این امر، هورمون ها هستند.
بیماری های خاص.بیماری پارکینسون و سایر بیماری هایی که بر روی سیستم اعصاب اثرگزار هستند ، HIV و تضعیف سیستم ایمنی خطر ابتلا به شوره سر را افزایش می دهند.
تشخیص
پزشک به آسانی و با مشاهده پوست فرق سر و موها، وجود شوره سر را تشخیص می دهد.
درمان
خارش و پوسته پوسته شدن فرق سر و شوره همواره قابل کنترل هستند.برای شوره سر خفیف ابتدا استفاده روزانه از شامپو ملایم، برای کاهش چربی و تجمع سلول ها، توصیه می شود و در صورت کافی نبودن این کار از شامپو های شوره ، درمانی استفاده می شود. ممکن است نیاز به استفاده از چندین شامپو داشته باشید تا روتین مراقبت از موهایتان را متوجه شوید و احتمالاً نیاز به تکرار یا یک درمان طولانی مدت خواهید داشت.
در صورت مصرف محصولی دچار خارش، سوزش و قرمزی پوست سرتان شده اید، استفاده از آن را متوقف کنید.در صورت بروز واکنش آلرژیک- مانند جوش، کهیر و دشواری در تنفس- فوراً به پزشک مراجعه کنید.
شامپوهای شوره براساس داروهایی که دارند طبقه بندی می شوند:
شامپو زینک پریتیون (زینک پوستی، جیسون رفع شوره سر ۲ در ۱).این شامپو حاوی زینک پریتیون ضدباکتری و ضد قارچ است.
شامپوهای بر پایه قیر(تار/نوتروژنا).قیر زغال سنگ، فرآیند مردن سلول های پوست فرق سر و افتادن آنها را کند می کند.اگر رنگ موی روشنی دارید، این نوع شامپو موجب از بین رفتن رنگ موهایتان خواهد شد.همچنین باعث می شود تا پوست فرق سر نسبت به نور خورشید، حساسیت بیشتری پیدا کند.
شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید.این محصول پوسته پوسته شدن فرق سر را برطرف می کند.
شامپو سولفید سلنیم(متمرکز بر سر و شانه، آبی سلسون و غیره).این شامپو حاوی اجزا ضد قارچ می باشد. از این شامپو طبق دستورالعمل استفاده کنید و پس از شست و شو به خوبی آبکشی کنید. زیرا این شامپو باعث تغییر رنگ مو و پوست سر می شود.
شامپو کتوکونازول(نیزورال).از این شامپو برای کشتن قارچ های که در پوست فرق سر زندگی می کنند و باعث ایجاد شوره می شوند، استفاده می شود.این شامپو را می توان هم بدون نسخه پزشک و هم با تجویز او، تهیه کرد.
اگر از یکی از انواع شامپو برای رفع شوره سر استفاده می کردید ولی به تدریج خاصیت خود را از دست داده است، یک نوع شامپو دیگر را امتحان کنید.
دستورالعمل استفاده از شامپو که بر روی بطری های آن نوشته شده است را مطالعه کنید.برخی از محصولات نیاز دارند که چند دقیقه روی سر باقی بمانند درحالیکه برخی دیگر از آنها باید فوراً شسته شوند.در ابتدا از یک شامپو طبی شوره سر برای ۱ تا ۳ بار در هفته استفاده کنید.سپس برای پیشگیری از ایجاد شوره یک بار در هفته آن را مصرف کنید.
درصورتی که این شامپو را بصورت منظم و به مدت چندین هفته مصرف می کنید و هنوز به شوره سر مبتلا هستید، با پزشک یا متخصص پوستتان مشورت کنید.ممکن است به یک شامپو قوی یا لوسیون استروئید نیاز داشته باشید.
سبک زندگی و درمان های خانگی
برای کاهش شوره سر یا کنترل آن، اقدامات زیر را انجام دهید:
یادگیری مدیریت استرس.استرس بر روی سلامت عمومی بدن اثر می گذارد و افراد را نسبت به بیماری های مختلف حساس تر می کند و حتی باعث تحریک شوره سر و بدتر شدن علائم ناشی از آن، خواهد شد.
خوردن غذاهای سالم.یک رژیم غذایی سالم حاوی زینک(روی)، ویتامین B و چربی های مفیدی که از ایجاد شوره پیشگیری می کنند، می باشد.
استفاده زیاد از شامپو.اگر پوست فرق سر چربی دارید بصورت روزانه سرتان را با شامپو بشویید و ناحیه مورد نظر را به قدری ماساژ دهید تا پوسته های آن بریزد سپس کل سرتان را آبکشی کنید.
کمی آفتاب بگیرید.نور خورشید برای کنترل شوره سر بسیار مفید است اما به این دلیل که قرار گرفتن در معرض امواج فرابنفش، خطر سرطان پوست را افزایش می دهد،از قرار گرفتن برای مدت طولانی در معرض نور خورشید خودداری کنید و حتماً از کرم ضد آفتاب برای محافظت از پوست صورت و بدنتان استفاده کنید.
محدود کردن استفاده از محصولات حالت دهنده مو.استفاده از این محصولات، مو و پوست فرق سر را چرب خواهد کرد.
درمان های جایگزین
تحقیقات نشان داده است که استفاده از روغن درخت چای، شوره سر را کاهش خواهد داد اما هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.
روغن درخت چای که از درخت های چای استرالیا(میلالیوکا التیرنیفولیا) تهیه می شود، قرن ها است که مورد مصرف قرار می گیرد و خاصیت آنتی بیوتیکی، ضد عفونی و ضد قارچی دارد.این روغن اکنون در تعدادی از شامپوهای موجود در فروشگاه های مواد غذایی طبیعی گنجانده شده است.البته این روغن ممکن است در برخی از افراد منجر به ایجاد واکنش های آلرژیک شود.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
پیش از مراجعه به پزشک برای تشخیص شوره سر، نیازی به آماده سازی خاصی نیست.پزشک با مشاهده پوست فرق سر، به راحتی وجود شوره را تشخیص خواهد داد.اگر به تازگی مصرف محصولات مراقبت از موی جدیدی را شروع کرده اید، هنگام مراجعه به پزشک محفظه آن را همراه با خود ببرید تا او مشخص کند که آیا این محصول باعث ایجاد شوره سرتان شده است یا خیر.