نگاه کلی
دیابت ملیتوس یا همان بیماری های دیابت به گروهی از بیماری‌ها اشاره دارد که بر نحوه استفاده بدن از قند خون اثر می‌گذارند. گلوکز برای سلامتی بسیار حیاتی است چرا که منبع مهم انرژی برای سلول‌هایی است که ماهیچه‌ها و بافت‌ها را می‌سازند. همچنین گلوکز منبع اصلی سوخت و ساز مغز می باشد.
علت اصلی و زمینه دیابت بر اساس انواع آن متفاوت می باشد. صرف نظر از نوع دیابت، این بیماری می‌تواند قند خون را بیشتر از حد معمول افزایش دهد. قند زیاد در خون می‌تواند منجر به اختلالات جدی در سلامت افراد شود .
دیابت مزمن به دو نوع دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ تقسیم می شود. اگر میزان قند خون بالاتر از حد معمول باشد، اما نه به اندازه ای که به عنوان دیابت و دیابت حاملگی -که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد، اما ممکن است بعد از زایمان بهبود یابد- شناخته شود، در دسته پیش دیابت قرار می گیرد.
علائم
علائم دیابت بسته به میزانی که قند خون بالا می‌رود، تغییر می کند. ممکن است در ابتدا برخی افراد، به ویژه آن‌هایی که مبتلا به دیابت نوع ۲ یا پیش دیابت هستند، نشانه ای از بیماری را تجربه نکنند. در دیابت نوع ۱، علائم به سرعت ظاهر شده و شدید می‌شوند .
برخی از علائم دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ عبارتند از:
• تشنگی شدید
• تکرر ادرار
• گرسنگی شدید
• کاهش وزن بی دلیل
• وجود کتون در ادرار (کتون ها، محصول جانبی تجزیه ماهیچه و چربی می باشند که زمانی ایجاد می شوند که انسولین در دسترس نباشد)
• خستگی
• کج خلقی و تحریک پذیری بیش از حد
• تاری دید
• زخم هایی که دیر بهبود می یابند
• عفونت‌های مکرر، مثل عفونت های لثه، پوست یا واژن.
دیابت نوع ۱ می‌تواند در هر سنی بروز کند، ابا این حال اغلب در دوران کودکی یا نوجوانی ظاهر می‌شود. دیابت نوع ۲، که شایع‌تر است، می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اگرچه در افراد بیشتر از ۴۰ سال شایع تر است .
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
• اگر شک دارید که شما یا کودک تان به دیابت مبتلا شده اید. اگر متوجه هر گونه علایم احتمالی دیابت شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. هر چه بیماری زودتر تشخیص داده شود، می توان درمان را زودتر آغاز کرد.
• اگر پیش از این مبتلا به دیابت تشخیص داده شده اید. پس از قطعی شدن تشخیص، باید تا زمانی که میزان قند خون ثابت می شود تحت پیگیری و چک آپ مداوم بود.
علل بیماری
برای درک بهتری از بیماری دیابت، ابتدا باید بدانید گلوکز در بدن چگونه پردازش می شود.
عملکرد انسولین چگونه می باشد؟
انسولین هورمونی است که از غده ای در پشت و پایین شکم ( پانکراس/لوزالمعده ) سرچشمه می‌گیرد.
• لوزالمعده (پانکراس) انسولین را در جریان خون ترشح می کند.
• انسولین در گردش بوده و به ورود قند به سلول ها کمک می کند.
• انسولین میزان قند را در جریان خون کاهش می‌دهد .
• با افت قند خون، ترشح انسولین از پانکراس نیز کاهش می‌یابد.
نقش گلوکز
گلوکز –قند- یک منبع انرژی برای سلول‌هایی است که ماهیچه‌ها و بافت‌های دیگر را تشکیل می دهد.
• گلوکز از دو منبع اصلی تأمین می گردد: غذا و کبد .
• قند جذب جریان خون شده و به کمک انسولین وارد سلول‌ها می‌شود .
• کبد گلوکز را تولید و ذخیره می‌کند .
• هنگامی که سطح گلوکز خون پایین است، مانند زمانی که برای مدتی چیزی نخورده اید، کبد، به منظور حفظ سطح طبیعی گلوکز گلیکوژن ذخیره شده را شکسته و آن را به گلوکز تبدیل می کند.
علل دیابت نوع ۱
علت دقیق دیابت نوع ۱ نامعلوم است. چیزی که مشخص است این است که سیستم ایمنی - که معمولاً با باکتری های آسیب رسان یا ویروس‌ها مبارزه می‌کند- به سلولهای تولید کننده انسولین در پانکراس حمله کرده و آن ها را از بین می برد. این باعث می شود تولید انسولین بسیار کم یا حتی قطع شود و در نتیجه قند وارد سلول ها نشده و در خون تجمع پیدا کند.
به نظر می رسد که نوع ۱ به دلیل ترکیبی از استعداد ژنتیکی و عوامل محیطی ایجاد شود، با این حال هنوز این عوامل دقیقاً مشخص نیستند. تصور می‌شود که وزن فاکتوری مؤثر در دیابت نوع ۱ می باشد.
علل پیش دیابت و دیابت نوع 2
در پیش دیابت -که می‌تواند منجر به دیابت نوع ۲ شود- و دیابت نوع ۲، سلول‌ها نسبت به عملکرد انسولین مقاوم می‌شوند، و پانکراس قادر به ایجاد انسولین کافی برای غلبه بر این مقاومت نمی باشد. به همین دلیل به جای حرکت به داخل سلول هایی که نیاز به انرژی دارند، قند در جریان خون افزایش پیدا می کند.
این که دقیقاً چرا این اتفاق می‌افتد مشخص و قطعی نیست، اگرچه اعتقاد بر آن است که عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز دیابت نوع ۲ نیز نقش دارند. با آن که اضافه وزن به شدت با بروز دیابت نوع ۲ مرتبط است، اما لزوماً همه افراد با دیابت نوع ۲ اضافه وزن ندارند.
علل دیابت دوره بارداری
در دوران بارداری، جفت، هورمون‌هایی برای کنترل و حفظ دوره بارداری ترشح می کند. این هورمون‌ها، سلول‌ها را در برابر انسولین مقاوم تر می‌سازند.
به طور معمول، پانکراس برای غلبه بر این مقاومت، انسولین کافی تولید می کند. اما گاهی پانکراس نمی تواند این رویه را ادامه دهد و در نتیجه، گلوکز کمی به سلول‌ها وارد شده و باقی آن بیش از حد در خون باقی می‌ماند که منجر به دیابت حاملگی می‌شود.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
ریسک فاکتورهای دیابت به نوع آن بستگی دارد.
عوامل خطرساز دیابت نوع 1
اگرچه علت دقیق ابتلا به دیابت نوع 1 ناشناخته است، اما عواملی که به نظر می رسد این خطر را افزایش می دهند عبارتند از:
• سابقه خانوادگی. اگر والدین یا خواهر و برادر به دیابت نوع 1 مبتلا باشند، خطر ابتلا بیشتر است.
• فاکتورهای محیطی. به نظر می رسد شرایطی مانند قرار گرفتن در معرض یک بیماری ویروسی در بروز دیابت نوع یک نقش دارد.
• وجود سلولهای ایمنی آسیب دیده (اتوآنتی بادی). گاهی تمام اعضای خانواده افراد مبتلا به دیابت نوع 1 برای بررسی دارا بودن اتوآنتی بادی دیابت مورد آزمایش قرار می گیرند. اگر این اتوآنتی بادی ها در خون وجود داشته باشند، خطر ابتلا به دیابت نوع یک افزایش می یابد. لزوماً هرکسی که این اتوآنتی بادی ها را داشته باشد مبتلا به دیابت نمی شود.
• جغرافیا. آمار ابتلا به دیابت نوع 1 در برخی کشورها مانند فنلاند و سوئد بالاتر از بقیه می باشد.
عوامل خطرساز پیش دیابت و دیابت نوع 2
هنوز محققان به نتیجه نرسیده اند که چرا برخی از افراد به پیش دیابت و دیابت نوع 2 مبتلا می شوند و برخی دیگر دچار نمی شوند. روشن است که برخی عوامل خطر را افزایش می دهد، عواملی همچون:
• وزن. هرچه بافت چربی بیشتر باشد، سلول ها نسبت به انسولین مقاوم تر می شوند.
• کم تحرکی و بی تحرکی. هر چه فعالیت کمتر باشد، احتمال ابتلا بیشتر می شود. فعالیت بدنی به کنترل وزن کمک و از گلوکز به عنوان انرژی استفاده می کند و حساسیت سلول ها را نسبت به انسولین افزایش می دهد.
• سابقه خانوادگی. اگر والدین یا خواهر و برادر مبتلا به دیابت نوع 2 باشند، خطر ابتلا افزایش می یابد.
• نژاد. اگرچه هنوز دلیل آن مشخص نیست اما نژادهای خاصی - از جمله سیاه پوستان، اسپانیایی ها، سرخپوستان آمریکایی و آمریکایی-آسیایی ها – بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
• سن. خطر بروز دیابت با افزایش سن زیاد می شود. این اتفاق ممکن است به این دلیل باشد که افزایش سن باعث می شود تمایل افراد به ورزش کمتر شده، حجم عضله کاهش و وزن افزایش یابد. امروزه اما با تغییر سبک زندگی دیابت نوع 2 در بین کودکان، نوجوانان و بزرگسالان بیشتر مشاهده می شود.
• دیابت بارداری. ابتلا به دیابت در دوران بارداری، فرد را بیشتر در معرض ابتلا به پیش دیابت و دیابت نوع 2 قرار می دهد. اگر وزن نوزادی در هنگام زایمان بیش از 9 پوند (4 کیلوگرم) باشد نیز خطر دیابت نوع 2 افزایش می یابد.
• سندرم تخمدان پلی کیستیک. برای خانم ها، سندرم تخمدان پلی کیستیک - بیماری شایعی که با عادت ماهانه نامنظم، رشد موهای زائد و چاقی همراه است – می تواند خطر دیابت را افزایش دهد.
• فشار خون بالا. فشار خون بیش از 90/140 میلی متر جیوه (mm Hg) با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط است.
• سطح غیر طبیعی کلسترول و تری گلیسیرید خون. اگر سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول "خوب" کم باشد، احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 بیشتر است. تری گلیسیریدها نوع دیگری از چربی های انتقال یافته در خون هستند. افرادی که سطح تری گلیسیرید خونشان بالا است، بیشتر در معرض خطر می باشند. پزشک می تواند میزان کلسترول و تری گلیسیرید فرد را به او اطلاع دهد.
عوامل خطرساز دیابت بارداری
هر خانم بارداری ممکن است به دیابت حاملگی مبتلا شود، اما برخی از خانم ها نسبت به سایرین در معرض خطر بیشتری قرار دارند. عوامل خطرساز دیابت حاملگی عبارتند از:
• سن. خانم های بالاتر از 25 سال در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
• سابقه خانوادگی یا فردی. در صورت ابتلا به پیش دیابت – پیش زمینه ای در دیابت نوع 2 - یا ابتلای یکی از اعضای نزدیک خانواده مانند والدین یا خواهر و برادر به دیابت نوع 2، خطر ابتلا افزایش می یابد. ابتلا به دیابت در طی بارداری قبلی، وزن بالای نوزاد تازه متولد شده یا مرگ بی علت جنین بعد از هفته بیستم (مرده زایی) نیز خطرساز است.
• وزن. اضافه وزن قبل از بارداری خطر ابتلا را افزایش می دهد.
• نژاد. به دلایلی که مشخص نیست خانم های سیاه پوست، اسپانیایی، سرخ پوست های آمریکایی یا آسیایی بیشتر به دیابت بارداری مبتلا می شوند.
عوارض بیماری
عوارض طولانی مدت دیابت به تدریج ایجاد می شوند. هرچه دیابت طولانی تر باشد - و قند خون کمتر کنترل شده باشد - خطر عوارض بیشتر است. در نهایت، عوارض دیابت ممکن است ناتوان کننده یا حتی کننده باشد. عوارض احتمالی عبارتند از:
• بیماری های قلبی عروقی. دیابت خطر بروز مشکلات مختلف قلبی عروقی از جمله بیماری عروق کرونر با درد قفسه سینه (آنژین)، سکته قلبی، سکته مغزی و تنگ شدن شریان ها (آترواسکلروز) را به طور چشمگیری افزایش می دهد.
• آسیب عصبی (نوروپاتی). قند اضافی می تواند به دیواره رگ های خونی ریز (مویرگ) -که مسئولیت تغذیه اعصاب را بر عهده دارند- بخصوص مویرگ های پاها، آسیب برسانند. این می تواند باعث سوزن سوزن شدن، بی حسی، سوزش یا درد شود که معمولاً از نوک انگشتان دست یا پا شروع شده و به تدریج به سمت بالا منتشر می شود.
در صورت عدم درمان، ممکن است تمام احساس اندام آسیب دیده از بین برود. آسیب به اعصاب دستگاه گوارشی می تواند باعث بروز تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست شود. در آقایان نیز ممکن است منجر به اختلال نعوظ شود.
• آسیب کلیه (نفروپاتی). کلیه ها حاوی میلیون ها دسته رگ خونی ریز (گلومرولی) هستند که مواد زائد خون را فیلتر می کنند. دیابت می تواند به این سیستم فیلتر ظریف آسیب برساند. آسیب شدید به کلیه ها می تواند به نارسایی کلیه یا نارسایی برگشت ناپذیر کلیه در مرحله انتهایی (End-Stage Renal Disease/ESRD) و در نتیجه نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه منجر شود.
• آسیب چشم (رتینوپاتی). دیابت می تواند به عروق خونی شبکیه آسیب وارد کند (رتینوپاتی دیابتی)، که به طور بالقوه منجر به کوری می شود. دیابت همچنین خطر ابتلا به سایر اختلالات جدی در بینایی مانند آب مروارید و گلوکوم را افزایش می دهد.
• آسیب دیدگی پا. آسیب عصبی در پا یا جریان خون ضعیف به پاها، خطر بروز عوارض مختلفی را در پا افزایش می دهد. برش ها و تاول هایی که درمان نمی شوند می توانند عفونت های شدیدی ایجاد کنند که اغلب به درستی بهبود نمی یابند. در نهایت این عفونت ها ممکن است باعث شوند تا لازم باشد که انگشت، ساق یا کل پا قطع شود.
• مشکلات پوستی. دیابت می تواند فرد را نسبت به مشکلات پوستی از جمله عفونت های باکتریایی و قارچی حساس تر و ضعیف تر کند.
• اختلال شنوایی. مشکلات شنوایی در افراد مبتلا به دیابت شایع تر است.
• بیماری آلزایمر. دیابت نوع 2 خطر زوال عقل، مانند بیماری آلزایمر را افزایش می دهد. به نظر می رسد هرچه کنترل قند خون ضعیف تر باشد، خطر بیشتر خواهد بود. اگرچه نظریه هایی در مورد ارتباط این اختلالات وجود دارد، اما هنوز هیچ کدام اثبات نشده است.
• افسردگی. علائم افسردگی در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2 شایع است. افسردگی می تواند بر کنترل دیابت اثر منفی بگذارد.
عوارض دیابت بارداری
بیشتر خانم هایی که مبتلا به دیابت بارداری هستند، نوزادانی سالم به دنیا می آورند. با این حال، درمان یا کنترل نکردن سطح بالای قند خون می تواند مشکلاتی را برای مادر و کودک ایجاد کند.
در کودکان، عوارضی که می تواند در نتیجه دیابت بارداری ایجاد شود عبارتند از:
• رشد بیش از حد. گلوکز اضافی می تواند از جفت عبور کرده، و باعث شود پانکراس (لوزالمعده) جنین انسولین اضافی تولید کند. این می تواند باعث بزرگ شدن بیش از حد نوزاد (ماکروزومی) شود. معمولاً برای زایمان نوزادان بسیار بزرگ به سزارین نیاز می شود.
• قند خون پایین. بعضی اوقات، اندکی پس از تولد، نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری دچار کاهش قند خون می شوند (هیپوگلیسمی) چرا که به خودی خود تولید انسولین در آن ها زیاد است. تغذیه سریع و گاهی محلول داخل وریدی گلوکز می تواند سطح قند خون کودک را به حالت عادی برگرداند.
• احتمال ابتلای به دیابت نوع 2 در آینده. نوزادان مادرانی که به دیابت حاملگی مبتلا بوده اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به چاقی و دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی می باشند.
مرگ. دیابت درمان نشده در دوره بارداری می تواند منجر به مرگ نوزاد قبل یا کمی بعد از تولد شود.
عوارضی که در مادر می تواند در نتیجه دیابت حاملگی ایجاد شود عبارتند از:
• پره اکلامپسی. این وضعیت با فشار خون بالا، پروتئین اضافی در ادرار و تورم در پاها و ساق پاها خود را نشان می دهد. پره اکلامپسی می تواند منجر به عوارض جدی یا حتی کشنده ای برای مادر و نوزاد شود.
• دیابت در بارداری بعدی. در صورت ابتلا به دیابت در بارداری قبلی، احتمال دارد که در بارداری بعدی نیز مجدداً دچار آن شود. همچنین احتمال بروز دیابت – به خصوص دیابت نوع 2- در آینده نیز افزایش می یابد.
عوارض پیش دیابت
ممکن است پیش دیابت به دیابت نوع 2 تبدیل شود.
پیشگیری از بروز بیماری
دیابت نوع 1 قابل پیشگیری نیست. با این حال، همان سبک زندگی سالم که به کنترل پیش دیابت، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری کمک می کند ، می تواند به پیشگیری از آن نیز کمک کند:
• غذاهای سالم بخورید. غذاهای کم چرب و کم کالری اما با فیبر بیشتری را انتخاب کنید. میوه ها، سبزیجات و غلات کامل گزینه های بسیار مناسبی هستند. سعی کنید در مصرف آن ها تنوع را حفظ کنید.
• تحرک بدنی بیشتری داشته باشید. در روز حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی ملایم داشته باشید. پیاده روی روزانه را سریع انجام دهید. دوچرخه سواری کنید. شنا کنید. اگر نمی توانید به مدت طولانی ورزش کنید، آن را به جلسات کوتاه تری در طول روز تقسیم کنید.
• وزن خود را کاهش دهید. اگر اضافه وزن دارید، از دست دادن حتی 7 درصد از وزن بدن - برای مثال 14 پوند (6.4 کیلوگرم)، اگر وزنتان 200 پوند (90.7 کیلوگرم) است - می تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.
با این وجود سعی نکنید در دوران بارداری کاهش وزن داشته باشید. با پزشک خود در مورد میزان وزن طبیعی که می توانید در طول دوره بارداری اضافه کنید صحبت کنید.
برای حفظ وزن خود در یک حد سالم و مناسب، روی تغییر همیشگی عادات غذایی و ورزشی خود تمرکز کنید. با یادآوری فواید کاهش وزن مانند داشتن قلبی سالم، انرژی بیشتر و افزایش اعتماد به نفس به خود انگیزه دهید.
گاهی اوقات دارو نیز می تواند جز انتخاب ها باشد. داروهای خوراکی دیابت مانند متفورمین (گلوکوفاژ ، گلومتزا و غیره) می توانند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهند - اما انتخاب سبک زندگی سالم همچنان واجب و ضروری است. قند خون را حداقل سالی یک بار بررسی کنید تا متوجه شوید که آیا به دیابت نوع 2 مبتلا شده اید یا خیر.
تشخیص
معمولاً عامل اولیه بررسی قند خون، ظهور ناگهانی علائم دیابت نوع 1 می باشد. از آنجا که علائم سایر انواع دیابت و پیش دیابت به تدریج ظاهر می شوند و یا ممکن است مشهود نباشند، انجمن دیابت آمریکا (ADA) دستورالعمل هایی را برای غربالگری توصیه کرده است. ADA توصیه می کند افراد زیر برای دیابت غربالگری شوند:
• افرادی با شاخص توده بدنی بالاتر از 25 (23 برای آمریکایی-آسیایی ها) (BMI≥25) ، صرف نظر از سن، هر فردی که بیماری های زمینه ای دیگری مانند فشار خون بالا، سطح غیر طبیعی کلسترول، سبک زندگی بدون تحرک و فعالیت، سابقه سندرم تخمدان پلی کیستیک یا بیماری قلبی و خویشاوند نزدیکی مبتلا به دیابت داشته باشد.
• به هر کسی که بالاتر از 45 سال سن دارد توصیه می شود غربالگری اولیه قند خون داشته باشد و در صورت طبیعی بودن نتایج ، پس از آن هر سه سال یک بار غربالگری کند.
• به هر خانمی که مبتلا به دیابت حاملگی بوده است، توصیه می شود هر سه سال یکبار غربالگری دیابت داشته باشد.
• به هر کسی که مبتلا به پیش دیابت تشخیص داده شده است، توصیه می شود هر سال غربالگری کند.
آزمایش های دیابت نوع 1، نوع 2 و پیش دیابت
• آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله (A1C). این آزمایش خون، که نیازی به ناشتا بودن ندارد، میزان قند خون را در طی دو یا سه ماه اخیر نشان می دهد. در این آزمایش میزان قند خون متصل به هموگلوبین- پروتئین حامل اکسیژن در گلبول های قرمز- اندازه گیری می شود.
هرچه قند خون بیشتر باشد، تعداد هموگلوبین متصل به قند بیشتری وجود خواهد داشت. در دو تست مجزا اگر A1C مساوی یا بیشتر از 6.5 درصد باشد نشان دهنده ابتلای فرد به دیابت است. A1C بین 5.7 و 6.4 درصد نشان دهنده پیش دیابت است و زیر 5.7 طبیعی در نظر گرفته می شود.
اگر نتایج تست A1C یکسان نباشد، آزمایش در دسترس نبوده، یا شرایط خاصی دارید که می تواند باعث خطا در آزمایش A1C شود - مانند بارداری یا داشتن یک شکل غیرمعمول از هموگلوبین (معروف به واریان هموگلوبین) - ممکن است پزشک از آزمایش های زیر برای تشخیص دیابت استفاده کند:
• آزمایش تصادفی قند خون. بدون در نظر گرفتن زمان آخرین غذایی که خورده شده است، نمونه خون در زمان تصادفی گرفته می شود. میزان قند خون تصادفی 200 میلی گرم در هر دسی لیتر (mg/dL) - 11.1 میلی مول در لیتر (mmol/L)- یا بالاتر نشان دهنده دیابت است.
• آزمایش ناشتای قند خون. نمونه خون بعد از ناشتا بودن به مدت یک شب گرفته می شود. قند خون ناشتا کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر (5.6 میلی مول در لیتر) طبیعی است. سطح قند ناشتا از 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر (5.6 تا 6.9 میلی مول در لیتر) به عنوان پیش دیابت در نظر گرفته می شود. اگر در دو آزمایش جداگانه این مقدار 126 میلی گرم در دسی لیتر (7 میلی مول در لیتر) یا بالاتر باشد، ابتلا به دیابت تأیید می شود.
• آزمایش تحمل گلوکز خوراکی. در این آزمایش ، فرد برای کل شب ناشتا بوده، و سطح قند خون ناشتا اندازه گیری می شود. سپس یک مایع قندی نوشیده شده و برای دو ساعت آینده میزان قند خون به طور دوره ای بررسی می شود.
قند خون کمتر از 140 میلی گرم در لیتر (7.8 میلی مول در لیتر) طبیعی است. پس از دو ساعت، مقدار بیشتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر (11.1 میلی مول در لیتر) نشان دهنده دیابت می باشد. قند بین 140 تا 199 میلی گرم در دسی لیتر (7.8 میلی مول در لیتر و 11.0 میلی مول در لیتر) بیانگر پیش دیابت است.
در صورت شک به ابتلا به دیابت نوع 1، ادرار مورد آزمایش قرار می گیرد تا وجود کتون (فرآورده جانبی تولید شده ناشی از سوختن بافت ماهیچه و چربی برای تولید انرژی زمانی که بدن انسولین کافی برای استفاده از گلوکز موجود ندارد) در آن بررسی شود. احتمالاً پزشک آزمایش هایی را در دستور کار قرار می دهد تا ببیند آیا سلولهای آسیب رسان به سیستم ایمنی بدن در ارتباط با دیابت نوع 1 (اتوآنتی بادی ها) وجود دارند یا خیر.
آزمایش های مربوط به دیابت بارداری
به احتمال زیاد در اوایل بارداری پزشک فاکتورهای خطرساز در ابتلا به دیابت بارداری را ارزیابی خواهد کرد:
• اگر احتمال ابتلا به دیابت بارداری بالا باشد - به عنوان مثال، در صورت چاقی در ابتدای بارداری، ابتلا به دیابت بارداری در حاملگی پیشین، یا داشتن مادر، پدر، خواهر و برادر یا فرزند مبتلا به دیابت - ممکن است پزشک در اولین مراجعه توصیه کند تا آزمایش های بارداری انجام شود.
• اگر احتمال ابتلا به دیابت بارداری متوسط باشد، ممکن است لازم باشد تا در سه ماهه دوم -به طور معمول بین هفته 24 تا 28 بارداری- آزمایش غربالگری دیابت بارداری را انجام داد.
ممکن است پزشک دستور دهد تا آزمایش های غربالگری زیر انجام داده شود:
• آزمایش اولیه چالش گلوکز. این آزمایش با نوشیدن یک شربت گلوکزی آغاز می شود. یک ساعت پس از آن، خون برای اندازه گیری میزان قند، آزمایش می شود. معمولاً در آزمایش چالش گلوکز، قند خون زیر 140 میلی گرم در دسی لیتر (7.8 میلی مول در لیتر) طبیعی تلقی می شود، اگرچه ممکن است این مقدار در کلینیک ها یا آزمایشگاه ها متفاوت باشد.
قند خون بالاتر از حد نرمال نشان دهنده آن است که فرد در خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت حاملگی می باشد. به همین دلیل معمولاً برای قطعی شدن تشخیص، پزشک دستور به انجام آزمایش های دیگری می دهد.
• آزمایش ثانویه تحمل گلوکز. برای پیگیری و آزمایش ثانویه از بیمار درخواست می شود تا برای یک شب چیزی میل نکند و سپس قند خون ناشتا اندازه گرفته می شود. پس از آن یک محلول قندی دیگر نوشیده می شود - این ماده حاوی گلوکز با غلظت بیشتری است - و برای سه ساعت سطح قند خون هر ساعت اندازه گیری می شود.
اگر حداقل دو اندازه گیری از سه اندازه گیری در بررسی سه ساعته قند خون از مقدار معمول بیشتر باشد ابتلا به دیابت بارداری تأیید می شود.
درمان
بسته به نوع دیابت، کنترل و نظارت بر قند خون، انسولین و داروهای خوراکی در درمان نقش خواهند داشت. پیروی از یک رژیم غذایی سالم، حفظ وزن مناسب و فعالیت ورزشی منظم نیز از عوامل مهم در مدیریت و کنترل دیابت هستند.
درمان انواع دیابت
بخش مهمی از مدیریت دیابت - و همچنین سلامت کلی بدن - حفظ وزن سالم به کمک پیروی از یک برنامه سالم غذایی و ورزشی می باشد:
• تغذیه سالم. برخلاف تصور عموم، رژیم غذایی خاصی برای دیابت وجود ندارد. اساس رژیم غذایی شما باید مبتنی بر استفاده از میوه ها، سبزیجات، غذاهای پروتئینی کم چرب و غلات کامل - غذاهایی مقوی، پر فیبر و با چربی و کالری کم – بوده و مصرف چربی های اشباع شده، کربوهیدرات های فرآوری شده و شیرینی ها به حداقل برسد. در حقیقت، این بهترین برنامه غذایی برای یک خانواده است. هر از گاهی مصرف غذاهایی که قند زیادی دارند مشکلی ندارد، اما این غذاها نباید جزئی از رژیم معمول و روزانه غذایی باشند.
یافتن آن که چه نوع و چه مقدار از هر غذا مناسب است خود یک چالش محسوب می شود. یک متخصص تغذیه می تواند با توجه به اهداف سلامتی، علاقه مندی ها و سلیقه غذایی و سبک زندگی شما، برنامه غذایی مناسبی برای شما تنظیم کند. به احتمال زیاد این برنامه با محاسبه کربوهیدرات غذاها همراه خواهد بود، به خصوص اگر به دیابت نوع یک مبتلا هستید.
• فعالیت بدنی. همه افراد باید به طور منظم فعالیت های هوازی داشته باشند و مبتلایان به دیابت نیز از این قاعده مستثنی نمی باشند. ورزش با انتقال قند به سلول ها -جایی که از انرژی حاصل از سوخت آن استفاده می شود- سطح قند خون را پایین می آورد. به علاوه ورزش باعث افزایش حساسیت به انسولین می شود، و در نتیجه بدن برای انتقال قند به سلول ها به انسولین کمتری نیاز خواهد داشت.
با پزشک خود درباره فعالیت های ورزشی صحبت کنید و اگر موافق انجام آن بود فعالیت های بدنی را که از آنها لذت می برید، مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و غیره را انتخاب کرده و انجام دهید. مهمترین چیز آن است که فعالیت بدنی را جزئی از برنامه روزمره خود قرار دهید.
در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه یا بیشتر ورزش هوازی داشته باشید. فعالیت را می توان به اندازه 10 دقیقه، ولی سه بار در روز انجام داد. اگر برای مدت طولانی فعالیت ورزشی نداشته اید کم کم شروع کرده و به مرور زمان آن را افزایش دهید.
درمان های دیابت های نوع 1 و2
درمان دیابت نوع 1 به صورت تزریق انسولین یا استفاده از پمپ انسولین، بررسی مکرر قند خون و محاسبه کربوهیدرات غذا می باشد. در درجه اول درمان دیابت نوع 2 به صورت تغییر سبک زندگی و نظارت بر قند خون بوده، و معمولاً در کنار آن داروهای دیابت، انسولین یا هر دو تجویز می شود.
• نظارت بر قند خون. بسته به برنامه درمانی، ممکن است لازم باشد که چهار بار در روز یا بیشتر (اگر انسولین استفاده می کنید) قندخون خود را چک کرده و آن را ثبت کنید. تنها راه برای اطمینان از حفظ قند خون در حد مجاز، کنترل منظم آن است. معمولاً مبتلایان به دیابت نوع 2 که انسولین مصرف نمی کنند، قند خون خود را بسیار کمتر بررسی می کنند.
افرادی که تحت درمان با انسولین هستند نیز می توانند به کمک نمایشگر مداوم گلوکز خون میزان قند خون خود را کنترل کنند. اگرچه این فناوری هنوز به طور کامل جایگزین گلوکومتر نشده است، اما می تواند باعث شود کمتر به سر انگشتان سوزن زده شود و همچنین اطلاعات مهمی در مورد قند خون هر فرد ارائه دهد.
حتی با کنترل دقیق هم گاهی ممکن است سطح قند خون به طور غیرقابل پیش بینی تغییر کند. تیم درمانی دیابت، به شما آموزش های لازم را در مورد چگونگی تغییر سطح قند خون در پاسخ به غذا، فعالیت بدنی، داروها، بیماری، الکل، استرس - و برای خانم ها – تغییرات هورمونی خواهند داد.
علاوه بر نظارت روزانه قند خون، معمولاً برای اندازه گیری میانگین قند خون در دو تا سه ماه گذشته، پزشک دستور می دهد تا به طور منظم آزمایش A1C انجام شود.
آزمایش A1C در مقایسه با آزمایش های مکرر و روزانه قند خون، عملکرد کلی برنامه درمانی دیابت را بهتر ارزیابی می کند. افزایش سطح A1C ممکن است نشانگر لزوم تغییر داروهای خوراکی، رژیم انسولین یا برنامه غذایی باشد.
بهترین مقدار A1C هر فرد بسته به سن و عوامل مختلف دیگری، مانند بیماری های زمینه ای متفاوت است. با این حال انجمن دیابت آمریکا برای اکثر مبتلایان به دیابت، A1C زیر 7 درصد را توصیه می کند. از پزشک خود بپرسید که بهترین مقدار A1C برای شما چقدر است؟
• انسولین. بخش حیاتی درمان افراد مبتلا به دیابت نوع 1 انسولین است. بسیاری از مبتلایان به دیابت نوع 2 یا دیابت بارداری نیز به انسولین نیاز دارند.
انسولین انواع مختلفی دارد، از جمله انسولین با عملکرد سریع، انسولین طولانی و گزینه هایی دیگر. بسته به نیاز هر فرد، گاهی پزشک ترکیبی از انواع انسولین را برای استفاده در طول روز و شب تجویز می کند.
از آن جا که آنزیم های معده در عملکرد انسولین تداخل ایجاد می کنند، نمی توان برای کاهش قند خون آن را به صورت خوراکی مصرف کرد. غالباً انسولین با استفاده از یک سوزن و سرنگ بسیار نازک یا یک قلم انسولین -دستگاهی که شبیه یک خودنویس بزرگ است- تزریق می شود.
پمپ انسولین نیز می تواند یکی از گزینه ها باشد. این پمپ به اندازه یک تلفن همراه است که در قسمت بیرونی بدن قرار گرفته و لوله ای مخزن انسولین آن را به سوندی که در زیر پوست شکم قرار داده شده است متصل می کند.
در حال حاضر پمپ بدون لوله که به صورت بی سیم کار می کند نیز در دسترس است. با این دستگاه می توانید آزاد شدن مقدار معین انسولین را برنامه ریزی کنید. کم و زیاد شدن میزان انسولین آزاد شده را می توان بسته به وعده های غذایی، سطح فعالیت و سطح قند خون تنظیم کرد.
یک روش درمانی جدید که هنوز در دسترس نیست، سیستم حلقه بسته انسولین است که به عنوان لوزالمعده مصنوعی نیز شناخته می شود. این روش به طور منظم اطلاعات سطح قند خون را به پمپ انسولین انتقال می دهد و در صورت لزوم به طور خودکار مقدار صحیح انسولین را آزاد می کند.
چندین نسخه از پانکراس مصنوعی وجود دارد، و آزمایش های بالینی نتایج دلگرم کننده ای داشته است. باید تحقیقات بیشتری انجام شود تا بتوان کارآمدی مناسب لوزالمعده مصنوعی را تأیید کرد.
با این حال ، پیشرفت زیادی به سمت پانکراس مصنوعی انجام شده است. در سال 2016، سازمان غذا و دارو یک پمپ انسولین همراه با نمایشگر مداوم گلوکز و الگوریتم کامپیوتری را تأیید کرد. با این حال، کاربر هنوز هم باید اطلاعات لازم را در مورد میزان کربوهیدرات دریافت شده به دستگاه می داد.
• داروهای خوراکی یا سایر داروها. بعضی اوقات داروهای خوراکی یا تزریقی دیگری نیز تجویز می شوند. برخی از داروهای دیابت، لوزالمعده را به تولید و ترشح بیشتر انسولین تحریک می کنند. برخی دیگر تولید و ترشح گلوکز از کبد را مهار کرده و باعث کاهش نیاز به انسولین برای انتقال قند به سلول می شوند.
برخی دیگر از داروها عملکرد آنزیم های معده یا روده را که باعث تجزیه کربوهیدرات ها می شوند را مسدود کرده یا بافت ها را نسبت به انسولین حساس تر می کنند. به طور کلی متفورمین (گلوکوفاژ ، گلومتزا و غیره) خط اول داروهای تجویز شده برای دیابت نوع 2 می باشند.
• پیوند پیوند پانکراس در برخی مبتلایان به دیابت نوع یک، می تواند به عنوان یک گزینه مطرح شود. در حال حاضر بر روی پیوند سلول های جزایر لانگرهانس مطالعاتی در حال انجام است. با پیوند موفق پانکراس، دیگر نیازی به انسولین درمانی نمی باشد.
اما پیوندها همیشه موفقیت آمیز نیستند - و این روش خطرات جدی را به همراه دارد. برای جلوگیری از پس زدن اندام پیوندی، تا آخر عمر باید داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف شود. این داروها می توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند ، به همین دلیل معمولاً پیوند برای افرادی توصیه می شود که بیماریشان قابل کنترل نبوده یا به پیوند کلیه نیز نیاز دارند.
• جراحی باریاتریک. اگرچه درمانی به طور اختصاصی برای دیابت نوع 2 در نظر گرفته نشده است، اما افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که چاق هستند و شاخص توده بدنی بالاتر از 35 دارند از این نوع جراحی می توانند بهره مند شوند. در افرادی که تحت عمل بای پس معده قرار گرفته اند بهبودی چشمگیری در میزان قند خونشان مشاهده شده است. با این حال، خطرات و مزایای بلند مدت این روش برای دیابت نوع 2 هنوز به خوبی شناخته نشده است.
درمان دیابت حاملگی
کنترل سطح قند خون برای حفظ سلامت کودک و پیشگیری از عوارض در هنگام زایمان ضروری است. علاوه بر داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش، ممکن است برنامه درمانی شامل نظارت بر قند خون و در برخی موارد استفاده از انسولین یا داروهای خوراکی می باشد.
همچنین در طول زایمان پزشک میزان قند خون را کنترل خواهد کرد. اگر قند خون بالا رود، ممکن است نوزاد انسولین زیادی آزاد کند - که می تواند بلافاصله پس از تولد به کاهش قند خون منجر شود.
درمان پیش دیابت
اگر مبتلا به پیش دیابت هستید، انتخاب شیوه سالم زندگی می تواند کمک کند سطح قند خون خود را به حالت عادی برگردانیده یا حداقل مانع از افزایش آن به حدی که در دیابت نوع 2 مشاهده می شود، شوید. حفظ وزن سالم از طریق ورزش و تغذیه سالم می تواند کمک کننده باشد. حداقل 150 دقیقه ورزش در هفته و کاهش حدود 7 درصد از وزن بدن ممکن است از بروز دیابت نوع 2 جلوگیری کرده یا روند آن را به تأخیر بیاندازد.
گاهی اوقات اگر خطر ابتلا به دیابت بالا باشد، داروها - مانند متفورمین (گلوکوفاژ ، گلوفتزا ، و غیره) – نیز در گزینه های درمانی قرار می گیرند، به عنوان مثال زمانی که پیش دیابت در حال شدید تر شدن بوده یا مبتلا به بیماری قلبی و عروقی، بیماری کبد چرب یا سندرم تخمدان پلی کیستیک هستید.
در سایر موارد، برای کنترل کلسترول به داروهایی - به ویژه استاتین - و داروهای فشار خون بالا مورد نیاز است. در صورتی که خطر بروز دیابت بالا باشد، پزشک ممکن است آسپیرین با دوز کم تجویز کرده تا از ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی جلوگیری کند. با این وجود، انتخاب شیوه سالم زندگی مهم است.
علائم خطرناک و غیر عادی در هر نوع دیابت
از آنجا که عوامل زیادی می توانند بر قند خون تأثیر بگذارند، ممکن است گاهی مشکلاتی ایجاد شود که نیاز به مراقبت فوری دارند، مانند:
• قند خون بالا (هایپرگلیسمی). قند خون به دلایل زیادی از جمله خوردن بیش از حد، بیماری یا عدم مصرف کافی داروهای کاهنده قند خون، افزایش می یابد. سطح قند خون خود را طبق دستور پزشک بررسی کرده و مراقب علائم و نشانه های قند خون – تکرر ادرار، افزایش تشنگی، خشکی دهان، تاری دید، خستگی و حالت تهوع- باشید. اگر مبتلا به هایپرگلیسمی هستید، باید برنامه غذایی، داروها یا هر دو را تنظیم کنید.
• افزایش کتون در ادرار (کتواسیدوز دیابتی). اگر سلول ها نیاز به انرژی داشته باشند، بدن سلول های چربی را می شکند. این باعث تولید اسیدهای سمی موسوم به کتون می شود. مراقب از دست دادن اشتها، ضعف، استفراغ، تب، درد معده و نفس هایی با بوی شیرین و میوه ای باشید.
می توانید با کیت بدون نیاز به نسخة تست کتون، ادرار خود را برای وجود کتون های اضافی بررسی کنید. در صورت مشاهده کتون مازاد در ادرار، سریعاً با پزشک خود مشورت کرده یا به بیمارستان مراجعه کنید. این وضعیت بیشتر در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 دیده می شود.
• سندرم هایپر اسمولار هایپرگلیسمیک غیر کتونی. علائم و نشانه های این وضعیت خطرناک شامل قند خون بیش از 600 میلی گرم در دسی لیتر (33.3 میلی مول در لیتر)، خشکی دهان، تشنگی شدید، تب، خواب آلودگی، گیجی، کاهش بینایی و توهم است. سندرم هایپراسمولار ناشی افزایش شدید قند خون بوده که طی آن خون سیاه شده و مانند شربت غلیظ می شود.
این وضعیت در مبتلایان به دیابت نوع 2 مشاهده شده و اغلب قبل از بیماری بروز می کند. در صورت بروز علائم این بیماری، با پزشک خود تماس گرفته یا فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
• قند خون پایین (هایپوگلیسمی). اگر میزان قند خون از حد مورد نظر پایین تر بیاید، به عنوان قند خون پایین (هایپوگلیسمی) شناخته می شود. اگر از داروهایی –از جمله انسولین- استفاده می کنید که قند خون را کاهش می دهد، ممکن است قند خون به دلایل زیادی از جمله نخوردن غذا و فعالیت بدنی بیشتر از حد معمول کاهش یابد. مصرف بیش از حد معمول انسولین یا داروی کاهش دهنده قند خون که ترشح انسولین توسط لوزالمعده را افزایش می دهد، نیز باعث کاهش قند خون می شود.
میزان قند خون خود را مرتباً بررسی کنید و علائم و نشانه های قند خون پایین را کنترل کنید، این علائم عبارتند از: تعریق، لرز، ضعف، گرسنگی، سرگیجه، سردرد، تاری دید، تپش قلب، تحریک پذیری، لکنت زبان، خواب آلودگی،گیجی، غش و تشنج. قند خون پایین با کربوهیدرات هایی که به سرعت جذب می شوند مانند آب میوه یا قرص های گلوکز برطرف می شود.
سبک زندگی و درمان های خانگی
دیابت یک بیماری جدی بوده و مراقبت های درمانی آن باید به صورت شبانه روزی باشد. مدیریت و کنترل دقیق دیابت می تواند خطر عوارض جدی و حتی کشنده را کاهش دهد.
• خود را ملزم به کنترل و مدیریت این بیماری کنید. اطلاعات خود را در مورد بیماری افزایش دهید. با یک مشاور دیابت در تماس بوده و در صورت نیاز از تیم درمانی خود کمک بخواهید.
• غذاهای سالم را انتخاب کرده و وزن سالم حفظ کنید. اگر اضافه وزن دارید، در صورت ابتلا به پیش دیابت یا دیابت نوع 2، از دست دادن تنها 5 درصد از وزن بدن می تواند به کنترل قند خون کمک کند. یک رژیم غذایی سالم سرشار از میوه، سبزیجات، غذاهای پروتئینی کم یا بدون چربی، غلات کامل ، حبوبات و حداقل چربی اشباع شده است.
• فعالیت ورزشی را به عنوان بخشی از برنامه روزمره خود قرار دهید. ورزش منظم می تواند به پیشگیری از پیش دیابت و دیابت نوع 2 کمک کند، و می تواند به کسانی که مبتلا به دیابت هستند، در کنترل بهتر قند خون کمک کند. توصیه می شود بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط - مانند پیاده روی سریع – انجام شود.
انجام ترکیبی از تمرینات - تمرینات هوازی، مانند پیاده روی یا رقصیدن در بیشتر روزها، همراه با تمرینات مقاومتی مانند وزنه برداری یا یوگا دو بار در هفته – از هر ورزشی به تنهایی اثربخش تر بوده و اغلب به کنترل قند خون کمک می کند.
همچنین بهتر است که وقت کمتری را صرف نشستن کنید. سعی کنید حداقل هر 30 دقیقه یک بار برای چند دقیقه بلند شوید و کمی قدم بزنید.
سبک زندگی در دیابت نوع 1 و نوع 2
اگر مبتلا به دیابت نوع 1 یا نوع 2 هستید:
• وضعیت و شرایط شما برای بقیه روشن باشد. از برچسب یا دستبندی استفاده کنید که نشان دهنده ابتلای شما به دیابت است. در صورت بروز موارد اورژانسی کاهش قند خون ، یک کیت گلوکاگون را در نزدیکی خود نگه دارید - و از آگاهی دوستان و عزیزانتان از نحوه استفاده از آن اطمینان حاصل کنید.
• برنامه سالیانه چک آپ و معاینه چشم داشته باشید. چک آپ منظم دیابت نمی تواند جایگزین چک آپ کلی و معاینه چشم ها شود. در حین معاینه جسمی، پزشک باید وجود هرگونه عارضه مرتبط با دیابت یا سایر بیماری ها را بررسی کرده و غربالگری انجام دهد. متخصص چشم نیز باید علائم آسیب به شبکیه، آب مروارید و گلوکوم را بررسی کند.
• برنامه منظمی برای واکسیناسیون داشته باشید. قند خون بالا می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. واکسن سالانه آنفولانزا بسیار مهم بوده و حتی ممکن است پزشک توصیه کند تا برای ذات الریه (پنومونی) نیز واکسیناسیون انجام شود. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) توصیه می کند که اگر قبلاً بر ضد هپاتیت B واکسینه نشده اید و در سن 19 تا 59 سالگی مبتلا به دیابت نوع 1 یا 2 می باشید واکسیناسیون هپاتیت B را نیز در برنامه خود قرار دهید.
در جدیدترین دستورالعمل های CDC، توصیه می شود تا پس از تشخیص دیابت نوع 1 یا 2 در اسرع وقت واکسیناسیون های لازم انجام شود. اگر 60 ساله یا بالاتر و مبتلا به دیابت هستید و قبلاً واکسن را دریافت نکرده اید، درمورد بجا و درست بودن واکسیناسیون با پزشک خود مشورت کنید.
• مراقب پاهای خود باشید. پاهای خود را هر روز در آب ولرم بشویید. آنها را به خصوص بین انگشتان پا به آرامی خشک کرده، و با لوسیون مرطوب کنید، توجه داشته باشید که لوسیون را بین انگشتان پا نمالید. هر روز پای خود را از نظر وجود تاول، بریدگی، زخم، قرمزی یا تورم چک کنید. با پزشك خود در صورت وجود زخم یا مشكلی در پا كه به خودی خود به خوبی بهبود نمی یابد، مشورت كنید.
• فشار خون و کلسترول خود را کنترل کنید. تغذیه سالم و ورزش منظم می تواند فشار خون و کلسترول بالا را به خوبی کنترل کند. گاهی ممکن است به دارو نیز نیاز باشد.
• مراقب دندان های خود باشید. دیابت می تواند افراد را در معرض عفونت های جدی لثه قرار دهد. حداقل دو بار در روز دندان های خود را مسواک زده و از نخ دندان استفاده کنید. اگر به دیابت نوع 1 یا 2 مبتلا هستید، به طور منظم تحت معاینه دهان و دندان قرار بگیرید. در صورت خونریزی لثه یا قرمزی یا تورم، بلافاصله با دندانپزشک خود مشورت کنید.
• اگر سیگار می کشید یا انواع دیگری از دخانیات را مصرف می کنید، از پزشک خود بخواهید که در ترک آن به شما کمک کند. مصرف سیگار خطر ابتلا به عوارض مختلف دیابت را افزایش می دهد. به گفته انجمن دیابت آمریکا، افراد سیگاری که به دیابت مبتلا هستند، بیشتر از افراد غیر سیگاری که مبتلا به دیابت هستند، در اثر بیماری قلبی و عروقی جان خود را از دست می دهند. در مورد راه های ترک سیگار یا متوقف کردن استفاده از انواع دیگر تنباکو با پزشک خود مشورت کنید.
• اگر الکل می نوشید در مصرف آن اعتدال را رعایت کنید. بسته به میزان نوشیدن و مدت زمان مصرف آن، الکل می تواند باعث کاهش یا افزایش قند خون شود. اگر می خواهید الکل بنوشید این کار را با اعتدال انجام دهید - یک واحد در روز برای خانم ها و دو واحد نوشیدنی در روز برای آقایان - و همیشه همراه با غذا.
به یاد داشته باشید که کربوهیدرات های موجود در هر الکلی که می نوشید را در محاسبه کربوهیدرات روزانه خود قرار داده و قبل از خواب، قند خون خود را بررسی کنید.
• استرس را جدی بگیرید. هورمون هایی که در بدن در پاسخ به استرس طولانی مدت تولید می شود، می توانند در عملکرد انسولین اختلال ایجاد کرده و باعث افزایش قند خون شوند و حتی استرس شما را بیشتر کنند. محدودیت هایی را برای خود تعیین کرده و وظایف خود را اولویت بندی کنید. تکنیک های آرامش را یاد بگیرید و به اندازه کافی بخوابید.
درمان های جایگزین
در مطالعات بسیاری دیده شده است که برخی مواد حساسیت بدن را نسبت به انسولین بالا می برند، در حالی که مطالعات دیگر نتوانسته اند اثر آن ها در کنترل قند خون یا کاهش سطح A1C را ثابت کنند. به دلیل تناقض در یافته ها، همچنان هیچ روش درمانی جایگزینی وجود ندارد که بتوان در حال حاضر به همه برای کنترل قند خون توصیه کرد.
اگر تصمیم به پیگری هر نوع روش درمانی جایگزین دارید داروهایی را که پزشک تجویز کرده است، متوقف نکنید. قبل از استفاده از هر یک از روش های درمانی با پزشک خود صحبت کرده و از بی ضرر بودن آن و عدم اختلال در درمان کنونی اطمینان حاصل فرمایید.
علاوه بر این ، هیچ روش درمانی – به صورت جایگزین یا مرسوم - وجود ندارد که بتواند بیماری دیابت را درمان کند، بنابراین افرادی که انسولین دریافت می کنند، نباید بدون نظر و مشورت با پزشک مصرف انسولین را قطع کنند.
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری
زندگی با دیابت می تواند دشوار و گاه خسته کننده باشد. گاهی ممکن است با وجود آن که تمام دستورالعمل ها به درستی رعایت شده اند قند خون بالا رود. با این حال باید طبق برنامه کنترل دیابت طبق پیش رفت و احتمالاً هنگام مراجعه به پزشک تفاوت مثبت در مقدار A1C مشاهده خواهد شد.
از آنجا که مدیریت دقیق دیابت می تواند بسیار وقت گیر و گاهی خیلی شدید باشد، برخی افراد صحبت با کسی در این باره را آرام بخش ارزیابی می کنند. پزشک می تواند بیمار را به یک متخصص بهداشت روان یا یک گروه پشتیبان معرفی کند.
سخن گفتن و به اشتراک گذاشتن ناامیدی ها و پیروزی های خود با افرادی که شرایط شما را درک می کنند می تواند بسیار مفید باشد. گاه می بینید که دیگران به نکات خوبی برای مدیریت دیابت اشاره می کنند.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
قدم اول در صورت بروز علائم دیابت، مراجعه به پزشک می باشد. در صورت ابتلای کودک به دیابت بهتر است متخصص اطفال کودک را معاینه کند.
اگر قند خون به شدت بالا باشد، بیمار به بخش مراقبت های اورژانسی ارجاع داده می شود.
اگر قند خون به اندازه ای نباشد که بیمار یا کودک را فوراً در معرض خطر قرار دهد، احتمالاً به متخصص دیابت (اندوکرینولوژیست/متخصص بیماری های غدد با تخصص دیابت) ارجاع داده می شوند. پس از تشخیص، به منظور کسب اطلاعات بیشتر در مورد مدیریت و کنترل دیابت، بیمار با یک مشاور دیابت و یک متخصص تغذیه ملاقات خواهد کرد.
در این قسمت اطلاعاتی که به شما در آماده شدن پیش از ملاقات با پزشک کمک می کند و آن چه که باید انتظار داشته باشید ارائه شده است.
آنچه می توانید انجام دهید
از محدودیت های قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. قبل از ملاقات با پزشک، بپرسید که آیا به آمادگی خاصی نیاز هست یا خیر. این می تواند شامل تغییر برنامه غذایی برای آزمایش قند خون ناشتا باشد.
علائمی را که تجربه می کنید بنویسید ، حتی مواردی که ممکن است غیر مرتبط به نظر برسند.
اطلاعات فردی خود را یادداشت کنید، مواردی همچون استرس های شدید یا تغییرات اخیر زندگی خود را یادداشت کنید. اگر مقدار گلوکز خود را در خانه بررسی کرده اید، نتایج آن را به همراه جزئیات و تاریخ و زمان آزمایش را نوشته و همراه خود داشته باشید.
لیستی از آلرژی و همه داروها ، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید تهیه کنید.
سابقه بیماری را در خانواده خود را به دست آورید. به ویژه، اقوامی که مبتلا به دیابت، سکته قلبی یا سکته مغزی هستند.
در صورت امکان از یک خانواده یا یکی از دوستان خود بخواهید تا همراه شما بیایند. شخصی که شما را همراهی کند می تواند به شما در یادآوری اطلاعات مورد نیاز کمک کند.
سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را بنویسید. در مورد جنبه های مدیریت دیابت که برایتان مبهم است سوال کنید.
به نیاز به تغییر یا تمدید داروهای تجویز شده توجه کنید. ممکن است لازم باشد پزشک نسخه های شما را در حالی که آنجا هستید تجدید کرده یا تغییر دهد.
تهیه لیستی از سوالات می تواند به شما کمک کند تا در ملاقات با پزشک بتوانید از زمان به خوبی استفاده کنید. برخی از سؤالاتی که باید در مورد دیابت مطرح شوند عبارتند:
آیا علائمی که تجربه می کنم به دیابت مربوط می شود یا در نتیجه بیماری دیگری است؟
آیا به آزمایشی نیاز دارم؟
برای حفظ سلامتی خود چه کار دیگری می توانم انجام دهم؟
چه گزینه های دیگری برای مدیریت دیابت وجود دارند؟
دچار بیماری های دیگری نیز می باشم، چگونه می توانم به بهترین نحو این شرایط را مدیریت کنم؟
چه کارهایی نباید انجام شده یا انجام آن باید محدود شوند؟
آیا باید به متخصص دیگری مانند یک متخصص تغذیه یا مشاور دیابت مراجعه کرد؟
آیا جایگزین مناسب دیگری برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟
آیا بروشوری وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایتهایی را پیشنهاد می کنید؟
از پزشک چه انتظاری می رود
احتمالاً پزشک از شما سؤالاتی از این قبیل خواهد پرسید:
آیا می توانید علائم خود را توصیف کنید؟
علائم همیشگی است یا گذرا می باشند؟
علائم چقدر شدید است؟
آیا سابقه خانوادگی پره اکلامپسی یا دیابت دارید؟
در مورد رژیم غذایی خود بگویید.
آیا ورزش می کنید؟ چه نوع و چقدر؟