نگاه کلی
فتق دیسک به مشکلی که در یکی از دیسک ها ، بین استخوان های جداگانه (مهره ها) قرار گرفته و ستون فقرات را تشکیل می دهد، می گویند
دیسک نخاعی دارای یک مرکز ژله ای است که در یک بخش سخت تر بنام حلقه ، محصور شده است. گاهی اوقات دیسک لغزیده یا دیسک پاره شده نیز خوانده می شود ، دیسک فتق شده زمانی اتفاق می افتد که برخی از هسته ها از طریق پارگی در حلقه به بیرون رانده شوند.
دیسک فتق شده، می تواند در هر قسمت از ستون فقرات ایجاد شود و می تواند عصب اطراف را تحریک کند. بسته به محل فتق دیسک ، می تواند منجر به درد ، بی حسی یا ضعف در بازو یا پا شود.
بسیاری از افراد از طریق دیسک فتق علائمی ندارند. برای رفع مشکل معمولاً جراحی لازم نیست.
علائم
بیشتر دیسک های فتق شده در ناحیه کمر وجود دارد ، اما ممکن است در گردن نیز وجود داشته باشد. علائم آن به محل قرارگیری دیسک و فشار دیسک بر روی عصب بستگی دارد. آنها معمولاً یک طرف بدن را تحت تأثیر قرار می دهند.
• درد بازو یا پا. اگر دیسک فتق شده در پایین کمرتان باشد ، معمولاً بیشترین درد را در باسن ، ران و ساق پا احساس خواهید کرد. ممکن است در قسمتی از پا نیز درد داشته باشید. اگر دیسک فتق در گردن شما باشد ، به طور معمول بیشترین درد را در شانه و بازو احساس خواهید کرد. این درد ممکن است هنگام سرفه ، عطسه یا حرکت در موقعیت های خاص به بازو یا پای شما سرایت کند. درد اغلب به صورت تیر کشیدن یا سوزش بروز پیدا می کند.
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن. افرادی که دارای دیسک فتق شده هستند ، اغلب در قسمت هایی از بدن که توسط اعصاب آسیب دیده بی حس می شوند ، دچار بی حسی یا تیر کشیدن می شوند.
• ضعف. ماهیچه هایی که توسط اعصاب آسیب دیده کار می کنند ، ضعیف می شوند. این می تواند باعث لکنت زبان شده، یا توانایی در بلند کردن یا نگه داشتن وسایل را تحت تأثیر قرار دهد.
فتق دیسک می تواند بدون علائم باشد. شاید ندانید که این مشکل را دارید مگر اینکه در تصویربرداری ها مشخص شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر گردن یا کمر درد به سمت پایین بازو یا پا حرکت کند ، یا اگر احساس بی حسی ، گزگز یا ضعف داشته باشید، به به پزشک مراجعه کنید.
علل بیماری
فتق دیسک غالباً نتیجه فرسودگی تدریجی و پیری آن (تحلیل رفتن دیسک) می باشد. با افزایش سن ، دیسک های شما از انعطاف پذیری کمتری برخوردار می شوند و حتی با فشار یا پیچ خوردگی جزئی مستعد پارگی می شود. اکثر افراد نمی توانند علت فتق دیسک خود را تشخیص دهند . گاهی اوقات، استفاده از عضلات پشت به جای عضلات پا و ران برای بلند کردن اجسام سنگین، می تواند منجر به فتق دیسک شود، همچنین چرخش هنگام بلند کردن می تواند این مشکل را به وجود آورد. به ندرت ، یک اتفاق آسیب زا مانند سقوط یا ضربه به پشت باعث ایجاد این مشکل می شود.
عوامل خطر ساز (ریسک فاکتورها)
عواملی هستند که می توانند خطر ابتلا به فتق دیسک را افزایش دهند ، عبارتند از:
• وزن. اضافه وزن بدن باعث ایجاد فشار اضافی بر روی دیسک های کمرتان می شود.
• مشاغل سخت. افرادی که دارای مشاغل سخت هستند بیشتر در معرض مشکلات کمر قرار دارند . بلند کردن ، کشیدن ، فشار دادن ، خم شدن به پهلو و پیچ خوردن نیز می تواند خطر ابتلا به دیسک فتق شده را افزایش دهد.
• ژنتیک. برخی از افراد زمینه ی ایجاد دیسک فتق شده را به ارث می برند.
• سیگار کشیدن. تصور می شود که سیگار کشیدن اکسیژن رسانی به دیسک را کاهش می دهد و باعث می شود که سرعت آن کند شود. عوارض آن از بالای کم شروع ، تا نخاع شما پایان می یابد. آنچه از طریق کانال نخاعی ادامه می یابد ، گروهی از ریشه های عصبی طولانی است که شبیه دم اسب می باشد. به ندرت ، فتق دیسک می تواند کل کانال نخاعی ، از جمله تمام اعصاب اسب را تحت تاثیر قرار دهد .ممکن است برای جلوگیری از ضعف دائمی یا فلج ، به جراحی اورژانسی نیاز داشته باشید .
اگر موارد زیر را دارید نیاز به جراحی پیدا می کنید:
• اگر علائم بدتر شوند. درد ، بی حسی یا ضعف می تواند تا حدی افزایش یابد که فعالیت های روزمره شما را مختل می کند.
• اختلال عملکرد مثانه یا روده. سندرم کودا اکینا می تواند باعث بی اختیاری یا مشکل ادرار حتی با مثانه پر شود.
• بی حسی . از دست دادن تدریجی حس نقاطی از بدن، - قسمت داخلی ران، پشت پاها و اطراف رکتوم از جمله این مناطق هستند.
پیشگیری از بروز بیماری
برای کمک به جلوگیری از فتق دیسک ، موارد زیر را انجام دهید:
• ورزش. تقویت عضلات تنه باعث ثبات و حمایت از ستون فقرات می شود.
•حفظ حالت مناسب بدن . این کار باعث کاهش فشار بر روی ستون فقرات و دیسک های شما می شود. کمرتان را صاف و مرتب نگه دارید ، مخصوصاً هنگام نشستن طولانی مدت. اشیا سنگین را به درستی بلند کنید و به پاها - نه پشت کمک کنید تا بیشتر کارها را انجام دهید.
•حفظ وزن متعادل . اضافه وزن فشار بیشتری به ستون فقرات و دیسک وارد می کند و باعث می شود آنها بیشتر در معرض فتق قرار بگیرند.
• سیگار نکشیدن . از استفاده از هر نوع محصول دخانیات خودداری کنید
تشخیص
در طول معاینه فیزیکی ، پزشک کمر شما را از نظر حساسیت بررسی می کند. ممکن است از شما خواسته شود صاف دراز بکشید و پاها را به حالت های مختلفی حرکت دهید تا به شما در تشخیص علت درد کمک کند.
همچنین ممکن است پزشک معاینه عصبی برای بررسی موارد زیر انجام دهد:
• رفلکس ها
• قدرت عضلانی
• توانایی راه رفتن
• توانایی احساس لمس سبک ، خرده چوب یا لرزش
در بیشتر موارد فتق دیسک ، معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی تمام مواردی است که برای تشخیص لازم است. اگر پزشک شما به بیماری دیگری مشکوک شود یا باید ببیند کدام عصب تحت تأثیر قرار گرفته است ، ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را تجویز کند.
آزمایشات تصویربرداری
• اشعه ایکس. با اشعه ایکس ساده دیسک فتق شده، تشخیص داده نمی شود ، اما می تواند سایر دلایل کمردرد مانند عفونت ، تومور ، مشکلات ستون فقرات یا شکستگی استخوان را مشخص کند.
• سی تی اسکن. سی تی اسکن تابش اشعه ایکس را از جهات مختلف می گیرند و سپس آنها را برای ایجاد تصاویر مقطعی از ستون نخاع و ساختارهای اطراف آن ترکیب می کند.
• ام آر آی. از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای ایجاد تصاویری از ساختارهای داخلی بدن شما استفاده می کنند. با استفاده از این آزمایش می توان محل فتق دیسک و اینکه کدام عصب تحت تأثیر قرار گرفته است را مشخص کرد.
• میلوگرام. قبل از گرفتن اشعه ایکس یک ماده رنگی به مایع نخاع تزریق می شود. این آزمایش می تواند فشار بر نخاع یا اعصاب شما را به دلیل وجود چندین دیسک فتق شده یا سایر شرایط نشان دهد.
آزمایش های عصبی
الکترومیوگرام و مطالعات هدایت عصبی میزان حرکت تکانه های الکتریکی در امتداد بافت عصبی را اندازه گیری می کنند. این می تواند به تعیین محل آسیب عصبی کمک کند.
• مطالعه هدایت عصب. این آزمایش تکانه های عصبی الکتریکی و عملکرد آنها را در عضلات و اعصاب از طریق الکترودهایی که روی پوست قرار داده شده اندازه گیری می کند.
• الکترومیوگرافی یا ای ام جی: پزشک شما الکترود سوزنی را از طریق پوست به عضلات مختلف وارد می کند. این آزمایش فعالیت الکتریکی عضلات را هنگام انقباض و زمان استراحت ارزیابی می کند. درمان محتاطانه ، اغلب اصلاح فعالیت ها برای جلوگیری از حرکتی که باعث درد و مصرف داروی ضد درد می شود - علائم را در اکثر افراد طی چند روز یا چند هفته تسکین می دهد.
داروها
• داروهای مسکن بدون نسخه. اگر درد خفیف تا متوسط است ، پزشک ممکن است داروی مسکن بدون نسخه ، مانند استامینوفن ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم را توصیه کند.
• تزریق کورتیزون. اگر با داروهای خوراکی درد شما بهبود نیابد ، ممکن است پزشک کورتیکواستروئید را برای تزریق به اطراف اعصاب نخاعی توصیه کند. تصویربرداری از ستون فقرات می تواند به هدایت سوزن کمک کند.
• شل کننده های عضله. در صورت گرفتگی عضلات ممکن است این مواد برای شما تجویز شود. آرام بخشی و سرگیجه از عوارض جانبی شایع آن می باشد.
• داروهای افیونی. به دلیل عوارض جانبی مواد افیونی و احتمال اعتیاد ، بسیاری از پزشکان از تجویز آنها برای فتق دیسک خودداری می کنند. اگر داروی دیگر درد را تسکین دهد ، پزشک ممکن است استفاده کوتاه مدت از مواد مخدر مانند کدئین یا یک ترکیب اکسی کدون-استامینوفن را در نظر بگیرد. آرام بخشی ، حالت تهوع ، گیجی و یبوست از عوارض جانبی احتمالی این داروها می باشد.
درمان
پزشک ممکن است برای کمک به درد فیزیوتراپی را توصیه کند. فیزیوتراپیست ها می توانند موقعیت ها و تمریناتی را برای کاهش درد دیسک فتق شده را آموزش دهند.
عمل جراحی
تعداد کمی از افراد مبتلا به فتق دیسک در نهایت نیاز به جراحی دارند. اگر بعد از شش هفته درمان های محتاطانه نتواند علائم شما را بهبود ببخشد ، ممکن است پزشک شما جراحی را توصیه کند ، به ویژه اگر موارد زیر همچنان ادامه داشته باشید:
• درد ضعیف کنترل شده
• بی حسی یا ضعف
• مشکل ایستادن یا راه رفتن
• از دست دادن کنترل مثانه یا روده
تقریباً در همه موارد ، جراحان می توانند فقط قسمت بیرون زده دیسک را بردارند. به ندرت ، کل دیسک برداشته می شود. در این موارد ، ممکن است مهره ها با پیوند استخوان ترکیب شوند.
برای اجازه دادن به روند همجوشی استخوان ، که ماهها طول می کشد ، وسیله ی فلزی در ستون فقرات قرار می گیرد تا ثبات ستون فقرات را فراهم کند. بندرت ، جراح شما ممکن است قرار دادن دیسک مصنوعی را توصیه دهد.
سبک زندگی و درمان های خانگی
علاوه بر مصرف داروهای ضد درد که پزشک توصیه می کند ، سعی کنید موارد زیر را انجام دهید:
• اعمال گرما یا سرما: در ابتدا می توان از کمپرس سرد برای تسکین درد و التهاب استفاده کرد. بعد از چند روز ، ممکن است گرمای ملایم برای آرامش و آسایش منطقه ی آسیب دیده مناسب باشد.
• از استراحت زیاد در رختخواب خودداری کنید: ماندن در رختخواب می تواند منجر به سفتی مفاصل و ضعف عضلات شود که می تواند بهبودی شما را پیچیده کند. در عوض ، به مدت 30 دقیقه در موقعیت راحتی استراحت کنید ، و سپس به یک پیاده روی کوتاه بروید یا برخی از کارها را انجام دهید. سعی کنید از انجام فعالیت هایی که درد شما را بدتر می کنند ، خودداری کنید.
• فعالیت را به آرامی شروع کنید: بگذارید دردتان شما را در از سرگیری فعالیت هایتان کنترل کند. اطمینان حاصل کنید که حرکات شما آهسته و کنترل شده است ، خصوصاً خم شدن به جلو و بلند کردن.
درمان های جایگزین
برخی از درمان های دارویی جایگزین و مکمل ممکن است به کاهش درد مزمن کمر کمک کنند. مانند:
• عمل کایروپراکتیک: مشخص شده است که دست عمل ستون فقرات برای کمردرد که حداقل به مدت یک ماه طول کشیده است ، موثر می باشد . بندرت ، درمان کایروپراکتیک گردن می تواند باعث بروز انواع خاصی از سکته شود.
• طب سوزنی. اگرچه نتایج معمولاً کم می باشد ، اما به نظر می رسد طب سوزنی درد مزمن کمر و گردن را تسکین می دهد.
• ماساژ. این روش عملی درمانی می باشد که می تواند برای افرادی که با کمردرد مزمن سر و کار دارند ، کوتاه مدت تسکین یابد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
شما احتمالاً با مراجعه به پزشک عمومی شروع خواهید کرد. ممکن است شما به پزشکی متخصص طب فیزیکی و توان بخشی ، جراحی ارتوپدی ، مغز و اعصاب یا جراحی مغز و اعصاب ارجاع داده شوید.
آن چه می توانید انجام دهید
قبل از قرار ملاقات خود ، آماده پاسخگویی به سوالات زیر باشید:
• علائم شما از چه زمانی شروع شده است؟
• آیا در اولین باری که علائم را احساس کردید ، چیزی را بالا می کشید ، فشار می دادید یا می کشید؟ کمرتان را می پیچیدید؟
• آیا درد ، شما را از شرکت در فعالیت ها باز داشته است؟
• چه مواردی ، علائم شما را بهبود می بخشد؟
• چه مواردی ، علائم شما را بدتر می کند؟
• چه داروها یا مکمل هایی مصرف می کنید؟
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک شما ممکن است سوالات دیگری از جمله موارد زیر را بپرسد :
• آیا درد شما به داخل بازوها یا پاهایتان می رود؟
• آیا احساس ضعف یا بی حسی در بازوها یا پاها دارید؟
• آیا تغییراتی در دفع مدفوع و یا ادرار خود مشاهده کرده اید؟
• آیا سرفه یا عطسه درد پای شما را بدتر می کند؟
• آیا درد باعث اختلال در خواب یا کار می شود؟
• آیا کار شما شامل وزنه برداری سنگین است؟
• آیا شما سیگار می کشید یا در غیر این صورت از محصولات دخانیات استفاده می کنید؟
• اخیراً وزن شما چگونه تغییر کرده است؟