سندرم لیز تومور Tumor Lysis Syndrome

نگاه کلی

هنگامی که سلول های سرطانی تجزیه شده و می میرند، موادی را در خون آزاد می کنند. اگر سلول های سرطانی به سرعت تجزیه شوند و کلیه ها نتوانند این مواد را از خون خارج کنند، این حالت می تواند منجر به سندرم لیز تومور (TLS) شود. TLS گروهی از عارضه های خونی است، که شامل سطوح بالای اسید اوریک (هایپراوریسمی)، پتاسیم (هایپرکالمی) و فسفات (هایپر فسفاتمی) و سطوح پایین کلسیم (هیپوکلسمی) می باشد.

TLS یک بیماری خطرناک بوده و باید فوراً درمان شود. در صورت عدم کنترل، مقادیر غیرطبیعی در خون می تواند مشکلات مختلفی را ایجاد کند. اسید اوریک می تواند در مفاصل رسوب کرده و باعث یک وضعیت دردناک شبیه نقرس شود. تجمع اسید اوریک در کلیه ها می تواند باعث آسیب و تشکیل سنگ شود. سطوح بالای فسفات همچنین می تواند به کلیه ها آسیب برساند و منجر به نارسایی کلیه شود. سطوح غیر طبیعی پتاسیم و کلسیم می تواند بر ضربان قلب تأثیر بگذارد و منجر به تغییرات عصبی مانند ضعف، تحریک پذیری و گیجی شود.

علائم

علائم سندرم لیز تومور در ابتدا خفیف است. سپس با افزایش سطح مواد غیر طبیعی در خون بدتر می شوند. علائم TLS عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• گرفتگی عضلات
• ضعف عمومی
• بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن اندام ها
• خستگی 
• کاهش ادرار
• ضربان قلب نامنظم
• گیجی
• بی قراری
• تحریک پذیری و زودزنجی
• هذیان
• توهم
• تشنج

بروز این علائم را در اسرع وقت به پزشک یا تیم مراقبت های پزشکی گزارش دهید.

علل بیماری

TLS بیشتر احتمال دارد زمانی ایجاد شود که برخی سرطانها یا اختلالات خونی با شیمی درمانی درمان شوند. این سرطان ها باعث افزایش تعداد گلبول های سفید خون، خواهند شد

 اگرچه میتوانند دارای سلولهای تقسیم کننده سریع باشند که به خوبی به درمان پاسخ می دهند. که شامل:

• لوسمی حاد
• لنفوم تهاجمی غیر هوچکین
• اختلالات میلوپرولیفراتیو
• تومورهای جامد مانند هپاتوبلاستوما و نوروبلاستومای مرحله چهارم
• سرطانهایی که باعث تضعیف عملکرد کلیه قبل از شروع درمان می شوند

سندرم لیز تومور معمولاً در شروع شیمی درمانی هنگامی اتفاق می افتد که تعداد زیادی از سلول های تومور از بین می روند. و طی چند ساعت پس از درمان رخ می دهد، اما اغلب 48-72 ساعت (2 تا 3 روز) پس از شروع درمان دیده می شود.

TLS تنها به شیمی درمانی سیستمیک محدود نمی شود، که برای از بین بردن سلول های سرطانی در سراسر بدن حرکت می کند. همچنین می تواند با شیمی درمانی داخل نخاعی رخ دهد، که مستقیماً در فضای پر از مایع در اطراف مغز و نخاع انجام می شود. TLS می تواند پس از کموآمبولیزاسیون ایجاد شود، روشی که جریان خون در تومور را متوقف می کند و شیمی درمانی را مستقیماً به تومور می رساند.

TLS با سایر درمانها از جمله پرتودرمانی، کورتیکواستروئیدها، درمان هورمونی و درمان بیولوژیکی مرتبط است.

تشخیص

سندرم لیز تومور معمولاً با موارد زیر تشخیص داده می شود:

• شمارش کامل خون (CBC)
• آزمایش مواد و سطح اسید اوریک در خون
• آزمایش ادرار

درمان

قبل از شروع درمان، تیم مراقبت های پزشکی تعیین می کند که آیا در معرض ابتلا به سندرم لیز تومور هستید یا خیر. ریسک بر اساس موارد زیر است:

• نوع سرطان
• میزان پیشرفت سرطان
• شرایط قبلی، مانند عملکرد ضعیف کلیه، بیماری قلبی یا فشار خون بالا
• تست های آزمایشگاهی

اگر شخص در معرض ابتلا به TLS باشد، پزشکان راه هایی برای جلوگیری از آن قبل از شروع درمان سرطان تجویز می کنند. معمولاً باید مایعات کافی به بدن برسد. مایعات به صورت وریدی تجویز می شود و معمولاً 24-48 ساعت قبل از شروع درمان و چند روز پس از پایان درمان تجویز می شوند. در حالی که به شخص مایعات داده می شود، تیم مراقبت های پزشکی میزان تولید ادرار (خروجی ادرار) را زیر نظر خواهند داشت که هر ساعت 150-200 میلی لیتر ادرار از بدن خارج شود. احتمالا برای حفظ جریان ادرار دیورتیک تجویز کنند. دیورتیک ها داروهایی هستند که به بدن در تولید ادرار کمک می کنند.

تیم مراقبت های پزشکی آزمایش خون را انجام می دهند و علائم TLS را در طول درمان مشاهده می کنند. اگر TLS ایجاد شود، آنها اقدامات زیر را برای درمان پیشنهاد می کنند.

دارودرمانی

احتمالا دارویی برای کاهش سطح اسید اوریک در بدن به شخص داده شود. آلوپورینول (زیلوپریم) دارویی است که بدن را از تولید اسید اوریک باز می دارد. فستورتک (راسبوریکاز) دارویی است که اسید اوریک را تجزیه می کند تا بدن آن را خارج نماید.

همچنین داروهایی برای جلوگیری از تشکیل کریستال اسید اوریک به شخص داده می شود. این امر باعث می شود کلیه ها بتوانند اسید اوریک را از بدن دفع کنند همچنین بی کربنات سدیم یا استازولامید (دیاموکس) همراه مایعات داخل وریدی تجویز می شود. در صورت دریافت رسبوریکیس نیازی به مصرف این دارو ندارید.

دیالیز

اگر TLS قابل اصلاح نباشد یا اگر نارسایی کلیه بدتر شود، امکان نیاز به دیالیز وجود دارد. هنگامی که کلیه ها به درستی کار نمی کنند، دیالیز مواد زائد را از خون خارج می کند.