نگاه کلی
تومور کاذب مغزی هنگامی رخ می دهد که فشار داخل جمجمه (فشار داخل جمجمه) بدون هیچ دلیل مشخصی افزایش یابد. به عارضه تومور کاذب مغزی، فشار خون داخل جمجمه ایدیوپاتیک نیز گفته می شود.
علائم این بیماری بسیار شبیه علائم به وجود آمده در تومور مغزی می باشد. افزایش فشار داخل جمجمه می تواند باعث تورم عصب بینایی و نهایتاً از دست دادن بینایی فرد شود. داروها اغلب می توانند این فشار و سردرد را کاهش دهند اما در بعضی موارد، انجام عمل جراحی امری ضروری است.
تومور مغزی کاذب محدودیت سنی نداشته و می تواند کودکان و بزرگسالان را درگیر کند، البته این عارضه مغزی بیشتر در زنان دارای اضافه وزن شایع بوده و معمولاً در سنین باروری، فرد را درگیر می کند.
علائم
علائم و نشانه های تومور کاذب مغزی شامل موارد زیر می باشد:
- اغلب سردردهای شدیدی که از پشت چشم ایجاد می شود
- صدای بلندی در سر که همزمان با ضربان قلب می باشد
- تهوع، استفراغ یا سرگیجه
- از دست دادن بینایی
- دوره های کوتاه نابینایی، چند ثانیه طول می کشد و یک یا هر دو چشم را درگیر می کند
- مشکل در زاویه کناری چشم
- دوبینی
- مشاهده چشمک زدن نور
- درد گردن، شانه یا کمر
گاهی اوقات، علائم برطرف شده می توانند ماه ها یا سال ها بعد عود کنند.
علل بیماری
علت اصلی بروز بیماری تومور کاذب مغزی هنوز مشخص نمی باشد. به این بیماری، فشار خون داخل جمجمه ثانویه گفته می شود.
مایع مغزی نخاعی بافت های حیاتی را مغز و نخاع را در برابر صدمات محافظت خواهد کرد. این مایع در مغز تولید شده و توسط جریان خون جذب می شود تا فشار داخل مغزی ثابت بماند.
افزایش فشار داخل جمجمه شبه تومور می تواند باعث بروز مشکلاتی در این فرایند جذب شده و در نتیجه فشار داخل مغز فرد شاهد افزایش قابل توجهی خواهد بود.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عوامل زیر با تومور کاذب مغزی در ارتباط هستند:
چاقی
زنان چاق در سنین باروری، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
داروها
مواد مرتبط با فشار خون ثانویه داخل جمجمه عبارتند از:
- هورمون رشد
- تتراسایکلین
- ویتامین A زیاد
انواعی از بیماری ها
شرایط و بیماری هایی که با فشارخون ثانویه داخل جمجمه ارتباط دارند عبارتند از:
- بیماری آدیسون
- کم خونی
- اختلالات انعقاد خون
- بیماری کلیوی
- لوپوس
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- آپنه خواب
- غدد پاراتیروئید کم کار
عوارض بیماری
برای برخی از افراد مبتلا به این بیماری،بیماری شدت یافته و منجر به نابینایی می شود.
تشخیص
برای تشخیص وضعیت، پزشک علائم و سابقه پزشکی را بررسی می کند، معاینه فیزیکی انجام می دهد و آزمایش هایی را تجویز می کند.
معاینه چشم
در صورت مشکوک بودن به این بیماری، یک پزشک متخصص به دنبال نوع متمایزی از تورم است که بر عصب بینایی در پشت چشم تأثیر می گذارد.
علاوه بر این برای تشخیص نقاط کور فرد، پزشک از آزمایش میدان بینایی استفاده خواهد کرد. علاوه بر این، ممکن است در فرآیند تشخیص، نیاز به عکس های چشمی و آزمایش تصویر برداری برای ارزیابی ضخامت لایه های شبکیه (مقطع نگاری همدوسی اپتیکی) باشد.
تصویربرداری از مغز
پزشک احتمالاً برای تشخیص دقیق تر، ام آر آی یا سی تی اسکن را تجویز خواهد کرد. این آزمایش ها می توند به تشخیص بیماری های دیگر با علائم مشابه تومور کاذب مغزی مثل تومورهای مغزی و لخته های خونی در داخل مغز کمک کند.
پونکسیون نخاعی
پزشک برای اندازه گیری فشار داخل جمجمه و بررسی مایعات موجو د در ستون فقرات، انجام پونکسیون نخاعی را تجویز می کند. برای انجام این آزمایش، متخصص، سوزنی را در فاصله بین دو مهره در قسمت پایینی کمر وارد کرده و مقدار کمی از مایع مغزی نخاعی را برای انجام آزمایش های بیشتر در آزمایشگاه از کمر خارج خواهد کرد.
درمان
هدف از انجام درمان تومور کاذب مغزی بهبود علائم و جلوگیری از کاهش بیشتر قدرت بینایی در فرد مبتلا به این بیماری می باشد. اگر دارای اضافه وزن هستید، پزشک پیروی از رژیم غذای کم سدیم را برای کاهش وزن و بهبود علائم ناشی از این بیماری پیشنهاد می کند. در نتیجه بهتر است برای کاهش وزن بیشتر، با متخصص تغذیه مشورت کرده و رژیم غذایی مناسبی دریافت کنید. برخی از افراد ممکن است برای رسیدن به هدف کاهش وزن خود از برنامه های مخصوص کاهش وزن یا عمل های جراحی معده استفاده کنند که بهتر است این کار زیر نظر پزشک صورت بگیرد.
داروها
داروهای گلوکوم. یکی از اولین داروهایی که معمولاً برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد، استازولامید یک نوع دارو برای گلوکوم می باشد. این دارو تولید مایع مغزی نخاعی را کاهش داده و در نتیجه باعث کاهش و بهبود علائم می شود.
عوارض جانبی احتمالی مصرف این دارو شامل ناراحتی های معده، بدن درد، سوزن سوزن شدن انگشتان دست، پا و دهان یا بروز سنگ کلیه در فرد مبتلا می باشد.
داروهای ادرار آور (دیورتیک ها). اگر مصرف استازول آمید به تنهایی مؤثر نباشد، گاهی اوقات این داروها با داروهای ادرار آور ترکیب می شود که با افزایش میزان ادرار، احتباس مایعات در داخل بدن فرد را تا حد قابل توجهی کاهش خواهد داد.
داروهای میگرنی. این داروها گاهی اوقات می توانند به کاهش علائمی مثل سردردهای ناشی از بیماری تومور کاذب مغزی کمک کند.
عمل جراحي
اگر علائم به وجود آمده برای بینایی فرد مبتلا با گذشت زمان شدت گرفته و بدتر شود. انجام عمل جراحی برای کاهش فشار اطراف عصب بینایی یا کاهش فشار داخل جمجمه فرد ضروری خواهد بود.
ایجاد سوراخ در غلاف عصب بینایی
در حین انجام این عمل جراحی، پزشک جراح، سوراخ کوچکی در غشای اطراف عصب بینایی ایجاد می کند تا مایعات اضافه انباشته شده در داخل این قسمت خارج شود.
در بیشتر موارد بعد از انجام این عمل جراحی، وضعیت بینایی فرد تثبیت یافته یا بهبود خواهد شد. افرادی که این عمل جراحی را برای یکی از چشم های خود انجام می دهند، از مزایای آن برای هر دو چشم بهره مند شده و در بیشتر موارد از انجام این عمل رضایت دارند.
با این حال، ممکن است همیشه انجام این عمل جراحی موفقیت آمیز نبوده و در بعضی از موارد باعث بروز مشکلات بینایی برای فرد مبتلا شود.
شنت مایع نخاعی. در نوع دیگری از عمل جراحی، پزشک یک لوله بلند و نازک به نام شانت را در داخل مغز یا قسمت پایینی ستون فقرات قرار می دهد تا مایع اضافه را از بدن فرد مبتلا خارج کند. البته عمل جراحی استفاده از شانت تنها در مواردی استفاده می شود که گزینه های دیگر درمانی تأثیری در کاهش علائم فرد مبتلا نداشته باشد.
انجام این عمل جراحی می تواند با کاهش فشار، سردرد و بروز عفونت همراه باشد.
استنت گذاری سینوس های وریدی. این روش نسبتاً جدیدی بوده و به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد. در این شیوه، استنت با هدف افزایش جریان خون داخل مغز، در یکی از رگ های بزرگ در داخل سر فرد مبتلا قرار می گیرد. اما استفاده از روش استنت سینوس های وریدی یکی از مواردی است که نیاز به مطالعات بیشتر و بررسی فواید و عوارض جانبی دارد.
دقت داشته باشید که پس از تشخیص اولیه بیماری تومور کاذب مغزی، فرد باید به طور منظم برای بررسی وضعیت سلامت چشم ها به چشم پزشک مراجعه کند.
راه کارهایی برای کنار آمدن با بیماری
کم کردن وزن و تثبیت وزن سالم از جمله موارد بسیار مهمی است که می تواند تا حد زیادی به کاهش احتمال ابتلا به این عارضه مغزی و درگیر کننده بینایی کمک کند.
چاقی، به طور چشمگیری خطر ابتلا به شبه مغزی در زنان جوان را افزایش می دهد. حتی در زنانی که چاق نیستند، افزایش متوسط وزن می تواند خطر را افزایش دهد.
کاهش وزن اضافی و حفظ وزن سالم می تواند به کاهش شانس ابتلا به این اختلال بینایی کمک کند.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
پس از بحث در مورد علائم با پزشک خانواده، پزشک، شخص را برای ارزیابی بیشتر به پزشک آموزش دیده در زمینه بیماری های مغز و سیستم عصبی (متخصص مغز و اعصاب) یا بیماری های چشم (چشم پزشک) یا هر دو (عصب چشم پزشک) ارجاع می دهد.
در اینجا برخی از اطلاعات به شخص کمک می کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شود.
آنچه می توانید انجام دهید
لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
- علائم بیماری، از جمله علائمی که به دلیل علت تعیین وقت ملاقات بی ارتباط باشد.
- اطلاعات وضعیت سلامتی، از جمله استرس های عمده یا تغییرات اخیر زندگی.
- همه داروها، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که مصرف می کنید و همینطور دوز های داروی مصرفی را یادداشت کنید.
- سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید را یادداشت کنید.
نتایج آزمایش و اسکن چشمان خود را برای ملاقات با پزشک، همراه خود داشته باشید. در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه داشته باشید تا به شما در یادآوری اطلاعات دریافتی کمک کند.
در مورد این بیماری، سوالاتی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
- چه چیزی به احتمال زیاد باعث علائم یا بیماری من می شود؟
- به چه آزمایش هایی نیاز دارم؟
- آیا وضعیت بیماری موقتی است یا مزمن؟
- بهترین راهکار درمانی کدام است؟
- آیا کاهش وزن به وضعیت من کمک می کند؟
- من دچار بیماری های دیگر نیز می باشم، چگونه می توانم آنها را به بهترین شکل با هم مدیریت کنم؟
- آیا محدودیت هایی وجود دارد که باید رعایت کنم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
- آیا بروشور یا سایر منابع اطلاعاتی کمک کننده، موجود می باشد؟
از پرسیدن هرگونه سوال دیگر، علاوه بر این سوالات، تردید نکنید.
چه انتظاری از پزشک می رود
به احتمال زیاد پزشک از شخص سوالاتی می پرسد، از جمله:
- آیا علائم مداوم بوده یا گاه به گاه؟
- علائم چقدر شدید است؟
- چه چیزی علائم را بهبود می بخشد؟
- چه چیزی علائم را بدتر می کند؟