نگاه کلی
سوزاک (گونوره آ)، عفونت ناشی از باکتری هایی است که از طریق جنسی به مردان و زنان منتقل می شود. سوزاک بیشتر بر روی مجرای ادرار (میزراه)، راست روده (رکتوم) یا گلو تأثیر می گذارد. سوزاک در زنان، دهانه رحم را نیز آلوده می کند.
سوزاک حین رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی، منتقل می شود. نوزادان مادران آلوده، هنگام زایمان مبتلا می شوند و چشم آنها تحت تأثیر قرار می گیرد.
پرهیز از رابطه جنسی، استفاده از کاندوم حین رابطه جنسی و داشتن تنها یک شریک جنسی، بهترین اقدامات برای جلوگیری از عفونت های مقاربتی می باشند.
علائم
در بسیاری از موارد، عفونت سوزاک علائمی ایجاد نمی کند. با این حال، این علائم بسیاری از نقاط بدن را تحت تأثیر قرار می دهد، اما معمولاً در دستگاه تناسلی ظاهر می شود.
سوزاک در دستگاه تناسلی
علائم عفونت سوزاک در مردان عبارتند از:
• درد هنگام ادرار
• ترشحات چرکی از نوک آلت تناسلی مرد
• درد یا تورم در یک بیضه
علائم عفونت سوزاک در زنان عبارتند از:
• افزایش ترشحات واژن
• درد هنگام ادرار
• خونریزی واژینال بین دوره های قاعدگی مانند زمانی پس از آمیزش واژینال
• درد شکم یا لگن
سوزاک در سایر نقاط بدن
سوزاک این قسمت های بدن را نیز متأثر می کند:
• رکتوم. علائم آن شامل خارش در مقعد، ترشحات چرکی از رکتوم، مشاهده لکه های خون به رنگ قرمز روشن و لزوم فشار زیاد هنگام دفع مدفوع، می باشد.
• چشم ها. علائم آن شامل درد چشم، حساسیت به نور و ترشحات چرکی از یک یا هردو چشم، می باشد.
• گلو. علائم آن شامل گلودرد و تورم غدد لنفاوی گردن، می باشد.
• مفاصل. اگر یک یا چند مفصل توسط باکتری آلوده شوند (آرتریت سپتیک)، قرمز، متورم و دردناک می شوند، هنگام حرکت به دنبال خواهند داشت.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت مشاهده علائم آزار دهنده مانند سوزش ادرار یا ترشح چرک از آلت تناسلی، واژن یا رکتوم، به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر شریک جنسی به سوزاک مبتلا باشد، باید به پزشک مراجعه نمود، زیرا ممکن است آلودگی بدون علامت ایجاد شده باشد. اگر درمان نشوید، هرچند که همسرتان بهبود یافته باشد اما دچار عفونت مجدد خواهید شد.
علل بیماری
سوزاک توسط باکتری نایسیریا گونوره آ ایجاد می شود. باکتری سوزاک هنگام تماس جنسی از جمله مقاربت دهانی، مقعدی یا واژینال، از یک شخص به فرد دیگر منتقل می شود.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
زنان زیر 25 سال که رابطه جنسی دارند و مردانی که با مردان دیگر تماس جنسی دارند، در معرض خطر ابتلا به سوزاک می باشند.
عواملی که خطر ابتلا را افزایش می دهند عبارتند از:
- داشتن شریک جنسی جدید
- داشتن شریک جنسی که شرکای جنسی دیگری داشته باشد
- داشتن بیش از یک شریک جنسی
- ابتلا به سوزاک یا عفونت مقاربتی دیگر
عوارض بیماری
عدم درمان سوزاک منجر به عوارض زیر می شود:
• ناباروری در زنان. گسترش بیماری به رحم و لوله های فالوپ، باعث بیماری التهاب لگن (PID) می شود. PID منجر به آسیب به لوله ها، عوارض بارداری و همچنین ناباروری می شود. PID به درمان فوری نیاز دارد.
• ناباروری در مردان. سوزاک باعث التهاب اپیدیدیم ( لوله کوچک و پیچ خورده عقب بیضه که مجاری اسپرم بر در آن قرار دارند) می شود. اپیدیدیم درمان نشده منجر به ناباروری می شود.
• عفونتی که به مفاصل و سایر نواحی بدن سرایت می کند. باکتری عامل سوزاک، از طریق جریان خون پخش می شود و سایر قسمت های بدن از جمله مفاصل را آلوده می کند. تب، بثورات پوستی، زخم های پوستی، درد و تورم و خشکی مفاصل از نتایج آن می باشد.
• افزایش خطر ابتلا به HIV\AIDS. سوزاک، خطر ابتلا به ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV، ویروسی که منجر به ایدز می شود) را افزایش می دهد. افرادی که هم مبتلا به سوزاک و هم مبتلا به HIV هستند، هردو بیماری را با سرعت بیشتری به شریک زندگی منتقل می کنند.
• عوارض در نوزادان. نوزادانی که هنگام تولد از مادر سوزاک به این بیماری مبتلا می شوند، کوری، زخم پوست سر و عفونت را به دنبال دارند.
پیشگیری از بروز بیماری
مواردی که خطر ابتلا به سوزاک را کاهش می دهند عبارتند از:
• در صورت داشتن رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید. پرهیز از رابطه جنسی، مطمئن ترین راه جلوگیری از سوزاک می باشد. اما اگر ترجیح می دهید رابطه جنسی برقرار کنید، در هنگام هر نوع تماس جنسی از جمله رابطه مقعدی، دهانی و واژینال از کاندوم استفاده کنید.
• تعداد شرکای جنسی را محدود کنید. قرار داشتن در رابطه تک همسری که در آن هیچ یک از دو شریک زندگی با شخص دیگری رابطه برقرار نکند، خطر را کاهش می دهد.
• خود و همسرتان مورد آزمایش قرار بگیرید. قبل از رابطه جنسی، آزمایش انجام دهید و نتایج را با هم در میان بگذارید.
• با کسی که مبتلا به عفونت مقاربتی می باشد، رابطه برقرار نکنید. اگر شریک زندگی، علائمی از عفونت های مقاربتی مانند سوزش هنگام ادرار یا بثورات و زخم پوستی در دستگاه تناسلی دارد، با او رابطه برقرار نکنید.
• غربالگری منظم سوزاک را در نظر بگیرید. غربالگری سالیانه برای زنان زیر 25 سال که رابطه جنسی دارند و زنان مسن که در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند، توصیه می شود. این مورد به زنانی که شریک جنسی جدید یا بیش از یک شریک جنسی دارند و افرادی که شرکای جنسی دیگر دارند یا شریک جنسی شان مبتلا به عفونت مقاربتی می باشد، توصیه می شود.
همچنین، غربالگری منظم به مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند و شریک جنسی آنها توصیه می شود.
برای جلوگیری از ابتلا به سوزاک، از رابطه جنسی خودداری کنید تا زمانی خود و شریک جنسی تان درمان را انجام دهید و علائم از بین بروند.
تشخیص
برای تشخیص سوزاک، پزشک نمونه ای از سلول ها را تجزیه و تحلیل می کند. نمونه ها را با استفاده از روش های زیر به دست می آورند:
• آزمایش ادرار. این مورد به شناسایی باکتری های میزراه، کمک می کند.
• سواب از ناحیه آسیب دیده. سواب از گلو، میزراه، واژن یا رکتوم، باکتری ها را جمع آوری می کند که در آزمایشگاه شناسایی می شوند.
برای خانم ها، بسته های تست خانگی برای سوزاک در دسترس می باشند. آنها شامل سواب واژن برای خودآزمایی هستند که برای آزمایش به آزمایشگاه مشخصی ارسال می شوند. هنگام آماده شدن نتایج، از طریق ایمیل یا پیامک، اطلاع داده می شود. همچنین می توان نتایج را به صورت آنلاین مشاهده کرد یا با آنها تماس گرفت.
آزمایش سایر عفونت های مقاربتی
پزشک انجام آزمایش هایی را برای سایر عفونت های مقاربتی تجویز می کند. سوزاک، خطر ابتلا به این عفونت ها به ویژه کلامیدیا را که همراه با سوزاک می باشد، افزایش می دهد.
همچنین برای افرادی که مبتلا به عفونت های مقاربتی می باشند، آزمایش HIV تجویز می شود. بسته به عوامل خطرساز، آزمایش های اضافی مربوط به عفونت های مقاربتی دیگر نیز مفید می باشند.
درمان
درمان سوزاک در بزرگسالان
بزرگسالان مبتلا به سوزاک با آنتی بیوتیک درمان می شوند. با توجه به سویه های مقاوم در برابر دارو و نایسیریا گونوره آ، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، برای سوزاک بدون عارضه، آنتی بیوتیک سفتریاکسون (به صورت تزریقی) همراه با آزیترومایسین خوراکی را تجویز می کنند.در صورت حساسیت به آنتی بیوتیک های دسته سفالوسپورین مانند سفتریاکسون، جمی فلوکساسین خوراکی یا جنتامایسین تزریقی و آزیترومایسین خوراکی را تجویز می کنند.
.jpg)
درمان سوزاک برای شرکای جنسی
شریک جنسی باید آزمایش و درمان سوزاک را انجام دهد، حتی اگر علائمی نداشته باشد. شریک هم همان درمانی را انجام می دهد که بیمار انجام دهد. اگر بیمار بهبود یابد، شریکی که اقدام به درمان نکرده است، دوباره سوزاک را منتقل خواهد کرد.
درمان سوزاک برای نوزادان
نوزادانی که از مادران مبتلا به سوزاک متولد می شوند و به این عفونت ابتلا می یابند، با آنتی بیوتیک درمان می شوند.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
به پزشک عمومی مراجعه کنید. در این جا اطلاعاتی برای آمادگی ملاقات آورده شده است.
آنچه می توانید انجام دهید
هنگام تعیین وقت ملاقات، در مورد محدودیت های قبل مراجعه مانند محدود کردن رژیم غذایی، سوال کنید.
لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
• علائم، حتی علائمی که با بیماری ارتباطی ندارند
• تمام داروها، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که مصرف می کنید و دوز مصرفی آنها
• سوالاتی که می خواهید بپرسید
سوالاتی که در مورد سوزاک باید از پزشک بپرسید شامل موارد زیر می باشند:
• به چه آزمایش هایی نیاز دارم؟
• آیا باید برای سایر عفونت های مقاربتی، آزمایش انجام دهم؟
• آیا شریک جنسی هم باید از نظر سوزاک آزمایش شود؟
• چه مدت باید برای داشتن رابطه جنسی صبر کنم؟
• چگونه از ابتلا به سوزاک جلوگیری کنم؟
• عوارض سوزاک چه مواردی می باشند؟
• چه مطالب و وب سایت هایی را برای مطالعه پیشنهاد می دهید؟
• آیا بار دیگری هم باید مراجعه کنم؟
در پرسیدن سوالات دیگر، تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
سوالاتی که پزشک خواهد پرسید عبارتند از:
• علائم مداوم هستند یا موقت؟
• شدت علائم چقدر است؟
• آیا در معرض عفونت های آمیزشی قرار گرفته اید؟
در این بین چه کارهایی می توان انجام داد
تا زمانی که پزشک مراجعه نکردید، از رابطه جنسی دوری کنید.
شرکای جنسی را از علائم خود مطلع کنید تا آنها هم به پزشک مراجعه کنند.