نگاه کلی
صافی کف پا به عارضه ای اطلاق می شود که قوس طولی داخلی پا صاف بوده و هنگام ایستادن، کف پا کامل روی زمین قرار گیرد.
این عارضه معمولاً بدون درد بوده و به دلیل ایجاد نشدن قوس داخلی در دوران کودکی ایجاد می شود. در موارد دیگر کف پای صاف در نتیجه جراحت و یا استهلاک اندام ناشی از افزایش سن، ایجاد می شود.
صافی کف پا باعث تغییر در توازن پاها شده و به همین دلیل می تواند باعث بروز مشکلاتی در زانوها و مچ پا شوند. در صورتی که عارضه همراه با درد نباشد، درمان آن ضرورتی ندارد.
علائم
صافی کف پا در اغلب افراد علامت خاصی ندارد، اما برخی دردهایی در ناحیة کف و پاشنة پا را تجربه می کنند. ممکن است این درد با فعالیت بدتر شده و باعث تورم قوزک داخلی پا نیز بشود .
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت تجربه درد هایی در کف پا یا قوزک باید به پزشک مراجعه نمود.
علل بیماری
صافی کف پای خردسالان و کودکان نوپا عادی و طبیعی بوده، چرا که هنوز قوس داخلی پا رشد نکرده است. قوس کف پا در اغلب افراد در دوران کودکی تشکیل می شود، اما در برخی افراد هیچ گاه تشکیل نمی شوند. این تفاوت ساختار پاها کاملاً طبیعی بوده و نبود قوس کف پا در در گروهی افراد مشکل ساز خواهد بود.
کف پاهای برخی از کودکان صاف و انعطاف پذیر است، قوس ها در زمان نشستن و یا ایستادن بر روی پنجه قابل مشاهده هستند اما زمانی که کودک روی پاهای خود می ایستد ناپدید می شوند. صافی کف پا در این گروه اغلب مشکلی ایجاد نمی کند.
گاهی این قوس ها به مرور زمان و با افزایش سن از بین می روند، سال های متمادی قدم زدن و مستهلک شدن کف پا می تواند تاندون داخلی قوزک پا –که باعث تشکیل قوس ها می شود- را ضعیف کند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عوامل زیر می توانند احتمال صافی کف پا را افزایش دهند:
چاقی
آسیب به پا و یا قوزک پا
روماتیسم مفصلی
افزایش سن
دیابت
تشخیص
برای مشاهدة عملکرد صحیح پاها، پزشک پاها را از زوایای مختلف مورد بررسی و معاینه قرار داده و از فرد می خواهد که روی پنجه بایستید. به علاوه معمولاً تغییر شکل کفش ها را نیز بررسی می کند.
تست های تصویر برداری
در صورتی که درد پاها شدید باشند، معمولاً پزشک انجام آزمایش های زیررا تجویز می کند.
رادیوگرافی ساده. در رادیوگرافی ساده، به کمک تابش اشعه ایکس تصاویری از استخوانها و مفاصل پاها گرفته می شود. این روش به تشخیص التهاب مفاصل (آرتریت) کمک می کند.
سی تی اسکن: در این تست، اشعه ایکس از زوایای مختلف به پا تابانیده شده و تصاویری با جزئیات بیشتر گرفته می شود.
سونوگرافی. معمولاً اگر پزشک به آسیب دیدگی تاندون شک کند، توصیه می کند که از بافت مورد نظر سونوگرافی گرفته شود.
ام آر آی. در این روش با استفاده از امواج رادیویی و مغناطیسی قوی، تصاویر دقیقی از بافت های نرم و سخت گرفته می شود.
درمان
درمان در مواردی که صافی کف پا دردی را ایجاد نمی کند ضرورتی ندارد.
درمان های تسکینی
معمولاً اگر صافی کف پا باعث درد شوند، پزشک راهکارهای زیر را توصیه می کند:
کفی طبی کفش (ارتوز). این محافظ قوس پا (کفی طبی) می تواند درد ناشی از صافی کف پا را تسکین دهد. گاهی پزشک توصیه می کند تا از کفی های طبی که بر اساس قالب گیری از پا تهیه شده اند، استفاده شود. این محافظ ها وضعیت کف پا را معالجه نمی کنند بلکه علائم و ناراحتی های ناشی از آن را کاهش می دهند.
حرکات کششی. زردپی (تاندون) آشیل افرادی که دچار این عارضه هستند کوتاه است، انجام حرکات کششی روی این تاندون ها می تواند کمک کننده باشد.
کفش های طبی. این کفش ها می توانند به مراتب راحتر از صندل و کفش های غیر طبی باشند.
فیزیوتراپی. صافی کف پا ممکن است باعث تشدید آسیب در دوندگان شود. یک فیزیوتراپیست با بررسی فیلم هایی از نحوه دویدن بیمار می تواند نکاتی را برای بهبودی شکل پا و تکنیک راه رفتن به وی آموزش دهد.
جراحی
تنها برای درمان صافی کف پا انجام جراحی توصیه نمی شود، اگر چه احتمال دارد جراحی به منظور درمان عارضه دیگری همراه با صافی کف پا مانند پارگی تاندون انجام شود.
سبک زندگی و درمان های خانگی
در مواردی که صافی کف پا باعث درد خفیفی می شوند، می توان اقدامات زیر را انجام داد:
استراحت. از فعالیت هایی که باعث تشدید درد می شوند اجتناب کرده و به جای فعالیت های پرشی و دویدن، ورزش هایی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا را انتخاب کنید.
استفاده از کفی طبی. این کفی می تواند به تسکین دردکف پای صاف کمک کند.
دارو ها. مسکّن ها می تواند درد را کاهش دهند.
کاهش وزن. کم کردن وزن می تواند فشار را از روی پای شما بردارد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
اگر صافی کف پا باعث درد شدیدی شود، بیمار به پزشک متخصص پا یا طب ورزشی ارجاع داده می شود.
آن چه می توانید انجام دهید
کفشی که هر روز استفاده می کنید را در قرار ملاقات با پزشک بپوشید تا پزشک بتواند الگوی کف پای شما را تشخیص دهد. پیش از ملاقات سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را بنویسید، این سوالات شامل موارد زیر می باشد؛
چه زمانی متوجه مشکلی در پاهایتان شدید؟
چه مشکلات جسمی دیگری دارید؟
آیا پدر و مادر و یا خواهر و برادرتان نیز دچار این مشکل می باشند؟
آیا تا کنون پا و قوزک پای شما دچار آسیب شده است؟
چه دارو های و مکمل هایی را به طور منظم مصرف می کنید؟
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک ممکن است سوالات زیر را از شما بپرسد
دقیقاً کدام قسمت پا درد می کند؟
درد خود را چگونه توصیف می کنید؟ مداوم، ناگهانی، سوزش
آیا حرکت خاصی باعث افزایش یا کاهش درد می شود؟
آیا نوع خاصی از کفش بر روی درد اثر می گذارد؟
آیا می توانید روی پنجه ی یک پا بایستید؟
آیا تا کنون از کفی طبی استفاده کرده اید ؟
این درد چگونه بر روی زندگی روزمره شما اثر گذاشته است؟