نگاه کلی
عفونت نوروویروس می تواند باعث شروع ناگهانی استفراغ شدید و اسهال شود. ویروس این بیماری بسیار مسری بوده و معمولاً از طریق غذا یا آبی در حین پخت و پز یا از سطوح، پخش می شود. همچنین از طریق تماس نزدیک با فرد آلوده منتقل می شود.
اسهال، درد معده و استفراغ معمولاً 12 تا 48 ساعت پس از مواجهه شروع می شود. علائم نوروویروس معمولاً یک تا سه روز طول می کشد و بیشتر افراد بدون درمان کاملاً بهبود می یابند. با این حال، برای برخی از افراد به ویژه نوزادان، افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری زمینه ای به علت استفراغ و اسهال شدید، نیاز به مراقبت های پزشکی دارند.
عفونت نوروویروس بیشتر در محیط های بسته و شلوغ مانند بیمارستان ها، خانه های سالمندان، مراکز نگهداری از کودکان، مدارس و کشتی های تفریحی دیده می شود.
علائم
علائم و نشانه های عفونت نوروویروس عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد یا گرفتگی معده
- اسهال آبکی یا شل
- احساس بی حالی
- تب خفیف
- درد عضلانی
علائم و نشانه ها معمولاً 12 تا 48 ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس نوروویروس شروع می شوند و یک تا سه روز ادامه دارند. پس از بهبودی، ویروس از طریق مدفوع چرخه خود را ادامه می دهد. در صورت وجود یک بیماری زمینه ای، این علائم می تواند هفته ها تا ماه ها ادامه داشته باشد.
برخی از افراد مبتلا به عفونت نوروویروس هیچ علائم و نشانه ای ندارند. با این حال، ناقل بیماری بوده و می توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت بروز اسهال که پس از چند روز بهبود پیدا نکرد، به پزشک مراجعه نمایید. همچنین اگر استفراغ شدید، مدفوع خونی، درد معده یا کم آبی در بدن رخ داده است، به پزشک مراجعه نمایید.
علل بیماری
ویروس های نوروویروس بسیار مسری هستند و در مدفوع انسان و حیوانات آلوده دیده می شوندو به وسیله راه های زیر انتقال می یابند:
- خوردن غذای آلوده
- نوشیدن آب آلوده
- پس از تماس دست با سطح یا جسم آلوده، و تماس دست با دهان
- تماس نزدیک با شخصی که به عفونت نوروویروس مبتلا است
از بین بردن ویروس در بدن دشوار است زیرا می توانند در برابر درجه حرارت سرد و گرم و بیشتر مواد ضد عفونی کننده مقاومت کنند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عوامل خطر ساز، آلوده شدن به نوروویروس عبارتند از:
- مصرف غذا در مکان های غیربهداشتی
- کار در مهد کودک یا مرکز مراقبت از کودکان
- زندگی در خانه های سالمندان
- اقامت در هتل ها، استراحتگاه ها، کشتی های تفریحی یا مناطق با تراکم جمعیتی بالا
- تماس با فرد مبتلا به عفونت نوروویروس
عوارض بیماری
برای اکثر افراد، عفونت نوروویروس معمولاً ظرف چند روز برطرف می شود و تهدید کننده زندگی نیست. اما در برخی از افراد به ویژه کودکان، افراد مسن و افراد دارای سیستم ایمنی آسیب دیده می تواند باعث تضعیف بدن شود. عفونت نوروویروس می تواند باعث کم آبی شدید بدن، سو تغذیه و حتی مرگ، به ویژه در افراد مسن یا دارای نقص ایمنی یا در زنان باردار شود.
علائم هشدار دهنده، دهیدراته شدن بدن عبارتند از:
- خستگی
- خشکی دهان و گلو
- بی حالی
- سرگیجه
- کاهش دفع ادرار
کودکانی که دچار کم آبی هستند نشانه هایی از قبیل کم گریه کردن یا عدم توانایی گریه دارند و به طور غیرمعمول خواب آلوده یا گیج هستند.
پیشگیری از بروز بیماری
عفونت نوروویروس بسیار مسری است و هر کسی می تواند بیش از یک بار آلوده شود. برای پیشگیری از شیوع آن:
- دستان خود را به خصوص پس از استفاده از توالت فرنگی یا تعویض پوشک کاملاً با آب و صابون بشویید.
- از مصرف غذا و آب آلوده خودداری کنید، از جمله غذایی که توسط افراد نامطمئن تهیه شده باشد.
- میوه ها و سبزیجات را قبل از خوردن بشویید.
- غذاهای دریایی را کاملا بپزید.
- مواد دفعی را به صورت صحیحی دفع کنید. تا از انتشار ویروس در هوا جلوگیری شود.
- سطحي را كه ممكن است آلوده باشد، ضدعفوني كنيد. از محلول سفید کننده کلر استفاده کنید و دستکش بپوشید.
- درخانه بمانید، به خصوص اگر کار شما مرتبط با تهیه غذا می باشد زیرا احتمال دارد تا سه روز پس از پایان بیماری ناقل باشید. کودکان نیز باید برای مراقبت در خانه بمانند.
- تا زمان از بین رفتن علائم از مسافرت خودداری کنید.
تشخیص
تشخیص معمولاً براساس علائم انجام می شود، اما نوروویروس را می توان از یک نمونه مدفوع تشخیص داد. اگر دچار نقص ایمنی هستید یا دچار سایر بیماری ها هستید پزشک آزمایش مدفوع را برای تأیید وجود نوروویروس توصیه می کند.
درمان
هیچ درمان خاصی برای عفونت نوروویروس وجود ندارد و بهبودی معمولاً به سلامت سیستم ایمنی بدن بستگی دارد. در بیشتر افراد، این بیماری معمولاً ظرف چند روز برطرف می شود.
جایگزینی مایعات از دست رفته اهمیت دارد در همین راستا از محلول های آبرسانی خوراکی استفاده کنید. اگر نمی توانید مایعات کافی برای جلوگیری از کم آبی بدن بنوشید، احتمالا نیاز به دریافت مایعات به صورت وریدی داشته باشید.
همچنین پزشک داروهای ضد اسهال بدون نسخه را به شخص توصیه می کند.
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری
اگر در خانواده، کودک خردسال وجود دارد، بهتر است محلول های آبرسانی خوراكی تهیه شده به صورت تجاری در دسترس داشته باشید. بزرگسالان می توانند نوشیدنی ها یا محلول های آبرسانی خوراکی را مصرف نمایند. نوشیدن مایعات حاوی مقدار زیادی قند مانند نوشابه و آب میوه می تواند اسهال را شدیدتر نماید.
وعده های غذایی کم و یک رژیم غذایی ملایم به کاهش استفراغ کمک می کند. برخی از غذاها مانند موارد زیر در این زمینه مفید هستند:
- سوپ
- نشاسته و غلات، مانند سیب زمینی، نودل، برنج یا کراکر
- موز
- ماست
- سبزیجات کبابی
آمادگی برای ملاقات با پزشک
در اینجا برخی از اطلاعات برای کمک به شخص جهت آمادگی برای ملاقات با پزشک آورده شده است.
آن چه می توانید انجام دهید
- علائم خود را از جمله زمان شروع بیماری و دفعات استفراغ و اسهال یادداشت کنید.
- نام و مقدار داروها، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که اخیراً مصرف کرده اید را یادداشت کنید.
- اطلاعات پزشکی اصلی خود را از جمله سایر بیماری ها را یادداشت کنید.
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس های عمده یا تغییرات اخیر زندگی را یادداشت کنید.
- سوالات خود را برای پرسش از پزشک یادداشت نمایید.
سوالاتی که می توانید از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر است:
- علت علائم من چیست؟
- چه روش های درمانی می توانند مفید باشد؟
- چگونه می توانم از شیوع بیماری خود به افراد دیگر جلوگیری کنم؟
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شخص می پرسد، از جمله:
- چه مدت از علائم شما یا فرزندتان گذشته است؟
- استفراغ و اسهال چقدر شدید است؟
- آیا استفراغ یا اسهال حاوی مخاط، خون یا مایعاتی به رنگ سبز تیره است؟
- آیا شما یا فرزندتان تب داشته اید؟