نگاه کلی
فیبروآدنوما، توده های پستانی جامد و غیرسرطانی است که بیشتر در زنان بین 15 تا 35 سال دیده می شود. فیبروآدنوم ممکن است احساس سفتی، صافی، لاستیکی یا سختی و شکلی کاملاً مشخص داشته باشد. معمولا ًبدون درد می باشد و مانند سنگ مرمر در پستان احساس می شود و هنگام معاینه به راحتی در زیر پوست حرکت می کند. اندازه فیبروآدنوما متفاوت است و می تواند بزرگ یا کوچک شود.
فیبروآدنوما از شایع ترین توده های غیر سرطانی (خوش خیم) پستان در زنان جوان است. درمان ممکن است شامل نظارت برای تشخیص تغییرات در اندازه یا احساس، نمونه برداری برای ارزیابی توده یا عمل جراحی برای حذف آن باشد.
علائم
فیبروآدنوم ها توده های پستانی جامدی هستند که معمولاً دارای خصوصیات زیر می باشند:
- دایره ای با مرزهای مشخص و صاف
- جا به جایی آسان
- سفت یا لاستیکی
- بدون درد
یک یا چند فیبروآدنوم در یک یا هر دو پستان می تواند وجود داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در فرد سالم، بافت نرمال پستان حالتی پف کرده دارد. در صورت به وجود آمدن شرایط زیر باید به پزشک مراجعه نمود:
- تشخیص توده ی جدید پستانی
- به وجود آمدن تغییرات دیگری در پستان
- بزرگ شدن یا تغییر توده پستانی که در گذشته تشخیص داده شده و دارای حالتی جدا از بافت اطراف پستان
علل بیماری
علت فیبروآدنوم ناشناخته است، اما ممکن است مربوط به هورمون های تولید مثل باشد. فیبروآدنوم در بیشتر مواقع در طی سالهای باروری اتفاق می افتد، می تواند در دوران بارداری یا با استفاده از هورمون درمانی بزرگتر شود و پس از یائسگی، هنگامی که سطح هورمون کاهش می یابد، کوچک شود.
انواع فیبروآدنوم
علاوه بر فیبروآدنوم های ساده، موارد زیر نیز وجود دارند:
فیبروآدنوم های پیچیده. اینها می توانند شامل تغییراتی مانند رشد بیش از حد سلول (هیپرپلازی) باشند که می توانند به سرعت رشد کنند. آسیب شناس پس از بررسی بافت نمونه برداری شده، فیبروآدنوم پیچیده را تشخیص می دهد.
فیبروآدنوم نوجوانان. این مورد رایج ترین نوع توده پستانی است که در دختران و نوجوانان بین 10 تا 18 سال دیده می شود. این فیبروآدنوم ها می توانند بزرگ شوند و با گذشت زمان بیشتر شوند و برخی نیز از بین می روند.
فیبروآدنومهای غول پیکر. اینها می توانند به بیش از 2 اینچ (5 سانتی متر) برسند. ممکن است لازم باشد برداشته شوند زیرا می توانند سایر بافت های پستان را فشار دهند یا جایگزین آنها شوند.
تومور فیلودس. اگرچه معمولاً خوش خیم است، اما برخی از تومورهای فیلود ممکن است سرطانی (بدخیم) شوند. پزشکان معمولاً بر خارج نمودن این نوع، تأکید دارند.
عوارض بیماری
اکثر فیبروآدنوم ها منجر به افزایش خطر احتمال ابتلا به سرطان پستان نمی شوند. با این حال، با وجود فیبروآدنوم پیچیده یا تومور فیلود، خطر سرطان پستان ممکن است کمی افزایش یابد.
تشخیص
در طول معاینه بالینی پستان، پزشک هر دو پستان را از نظر وجود توده و سایر مشکلات بررسی می کند. برخی از فیبروآدنوم ها خیلی کوچک هستند، بنابراین فقط در آزمایش های تصویربرداری می توان آنها را کشف کرد.
در صورت وجود توده ی قابل لمس، بسته به سن و خصوصیات توده، پزشک ممکن است آزمایش ها یا روش های خاصی را تجویز کند.
آزمایش هایی برای ارزیابی توده پستان
ماموگرافی تشخیصی. در ماموگرافی از اشعه ایکس برای تولید تصویر از مناطق مشکوک در بافت پستان استفاده می شود. فیبروآدنوم ممکن است در ماموگرافی به صورت توده پستانی با لبه های صاف و گرد و متمایز از بافت پستان اطراف ظاهر شود.
سونوگرافی پستان. این فناوری از امواج صوتی برای تولید تصاویر داخل پستان استفاده می کند. پزشک در صورت وجود بافت متراکم پستان، ممکن است علاوه بر انجام ماموگرافی، سونوگرافی پستان را برای ارزیابی توده پستان، توصیه کند.
برای خانم های زیر 30 سال که دارای توده پستان هستند، پزشک احتمالاً ابتدا سونوگرافی پستان را برای ارزیابی توده تجویز می کند.
اگر ماموگرافی توده پستان یا ناهنجاری دیگری را نشان دهد، ممکن است از سونوگرافی پستان برای ارزیابی بیشتر توده استفاده شود. سونوگرافی پستان می تواند به پزشک در تشخیص جامد یا پر از مایع بودن توده پستان کمک می کند. توده جامد به احتمال زیاد فیبروآدنوم و توده پر از مایعات به احتمال زیاد کیست است.
روش های ارزیابی توده پستان
نمونه بردرای با سوزن باریک. از طریق یک سوزن نازک که به پستان وارد می شود، پزشک تلاش می کند تا محتوای توده پستان را خارج کند. در صورت خروج مایعات، توده به احتمال زیاد کیست است.
کُر بیوپسی. یک رادیولوژیست با راهنمایی از سونوگرافی معمولاً این روش را انجام می دهد. پزشک با استفاده از یک سوزن، نمونه های بافتی را از توده جمع می کند که برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می رود.
درمان
در بسیاری از موارد، فیبروآدنوم ها نیازی به درمان ندارند. با این حال، برخی از خانمها برای آرامش خاطر خود عمل جراحی را انتخاب می کنند.
مدیریت بیماری بدون جراحی
اگر پزشک معقولاً مطمئن باشد که توده پستان، فیبروآدنوم است (براساس نتایج آزمایش بالینی پستان، آزمایش تصویربرداری و بیوپسی)، ممکن است نیازی به جراحی نباشد.
عواملی که مانع جراحی می شوند عبارتند از:
جراحی شکل و بافت پستان را مخدوش کند
فیبروآدنوم ها بعضی اوقات خود به خود کوچک می شوند یا از بین می روند
پستان دارای چندین فیبروآدنوم دائمی باشد (در سونوگرافی تغییری در اندازه در مقایسه با سونوگرافی قبلی وجود ندارد)
اگر ترجیح می دهید جراحی انجام ندهید، مهم است که با مراجعه به پزشک برای سونوگرافی پستان، فیبروآدنوم را کنترل کنید تا تغییرات در ظاهر یا اندازه توده را تشخیص دهید. اگر بعداً در مورد فیبروآدنوم نگران شدید، می توانید در مورد عمل جراحی برای برداشتن آن تجدید نظر کنید.
جراحی
اگر یکی از آزمایش ها (معاینه بالینی سینه، آزمایش تصویربرداری یا بیوپسی) غیر طبیعی باشد یا فیبروآدنوم بسیار بزرگ باشد، بزرگتر شود یا علائمی ایجاد کند، ممکن است پزشک جراحی را برای برداشتن فیبروآدنوم تجویز کند.
روش های برداشتن فیبروآدنوم شامل موارد زیر است:
لامپکتومی یا بیوپسی اکسیژنال. در این روش، جراح بافت پستان را برداشته و برای بررسی سرطان به آزمایشگاه می فرستد.
کرایوابلیشن. پزشک وسیله ای نازک و استوانه ای (کریوپروب) را از طریق پوست به فیبروآدنوم وارد می کند. از گاز برای سرما دادن و از بین بردن بافت استفاده می شود.
پس از برداشتن فیبروآدنوم، امکان ایجاد یک یا چند فیبروآدنوم جدید وجود دارد. توده های جدید پستان باید با انجام ماموگرافی، سونوگرافی و احتمالاً بیوپسی ارزیابی شوند تا مشخص شود توده فیبروآدنوم است یا ممکن است سرطانی باشد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
درمان با مراجعه به پزشک معالج یا متخصص زنان شروع خواهد شد. در اینجا برخی اطلاعات برای کمک به شما در آمادگی برای ملاقات و انتظارات از پزشک خود آورده شده است.
آنچه می توانید انجام دهید
هنگام تعیین وقت ملاقات، در مورد کارهایی که لازم است از قبل انجام دهید مانند محدود کردن رژیم غذایی، سؤال کنید. لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
علائم و زمان شروع آنها، از جمله مواردی که به نظر نمی رسد با پستان ارتباط داشته باشند
اطلاعات مهم شخصی، از جمله سابقه پزشکی یا سرطان پستان خود یا خانواده
تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل های مصرفی و دوز آنها
سؤالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید.
در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان را همراه بیاورید تا به شما کمک کند اطلاعات ارائه شده را به خاطر بسپارید.
سؤالات اساسی در مورد فیبروآدنوم که بهتر است از پزشک بپرسید عبارتند از:
علت ایجاد این توده چیست؟
به چه نوع آزمایش هایی نیاز دارم؟ آیا این آزمایش ها به آمادگی خاصی نیاز دارند؟
چه روش های درمانی موجود است؟
آیا بروشور یا سایر مواد چاپی وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
در پرسیدن سؤالات دیگر تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما می پرسد، از جمله:
چه موقع متوجه توده شدید؟ آیا اندازه آن تغییر کرده است؟
آیا اندازه توده در نزدیکی دوره های قاعدگی شما تغییر می کند؟
آیا شما یا سایر اعضای خانواده دچار مشکلات پستان شده اید؟
آخرین دوره قاعدگی شما از چه تاریخی شروع شد؟
آیا توده حساس یا دردناک است؟
آیا ترشح از نوک پستان داشته اید؟
آیا تاکنون ماموگرافی انجام داده اید؟ اگر چنین است، چه زمانی؟