نگاه کلی
متاتارسالژی، عارضه ای است که در آن، محل اتصال انگشتان پا، دردناک و ملتهب می شود. انجام فعالیت هایی مانند دویدن و پریدن، آن را گسترش خواهد داد. دلایل دیگری نیز وجود دارد از جمله تغییر شکل پا و استفاده از کفش بسیار تنگ یا گشاد.
متاتارسالژی گرچه عارضه جدی ای نمی باشد اما می تواند مانع از انجام برخی از فعالیت ها شود.
خوشبختانه، درمان های خانگی مانند یخ و استراحت، اغلب علائم را تسکین خواهند داد. پوشیدن کفش مناسب با کفی های ضربه گیر یا تکیه گاه های قوسی، از ایجاد متاتارسالژی در آینده جلوگیری کرده و یا احتمال ایجاد آن را به حداقل خواهد رساند.
علائم
علائم متاتارسالژی عبارتند از:
- درد ضربانی یا سوزاننده در محل اتصال انگشتان پا - بخشی از کف پا درست پشت انگشتان پا
- دردی که هنگام ایستادن، دویدن، خم شدن پاها یا راه رفتن - مخصوصاً پابرهنه روی یک سطح سخت - بدتر می شود و هنگام استراحت بهبود می یابد
- تیر کشیدن و درد زننده، بی حسی یا سوزن سوزن شدن انگشتان پا
- احساس وجود یک سنگریزه در کفش
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
همه مشکلات پا نیاز به مراقبت پزشکی ندارند. گاهی اوقات پاها پس از یک روز ایستادن یا یک تمرین ، درد می گیرند. اما بهتر است درد پایی که بیش از چند روز طول می کشند را نادیده نگیرید. اگر فرد در محل اتصال انگشتان پا، احساس سوزش کند و پس از تعویض کفش و اصلاح فعالیت ها نیز بهبود نیابد، باید به پزشک مراجعه نماید.
علل بیماری
گاهی اوقات یک عامل واحد می تواند منجر به متاتارسالژی شود اما بیشتر اوقات، چندین عامل از جمله موارد زیر، منجر به ایجاد این عارضه خواهند شد:
ورزش یا فعالیت شدید. دونده های مسافت به این دلیل که هنگام دویدن به ناحیه جلویی پاهایشان نیروی قابل توجهی وارد می شود، بیشتر در معرض خطر ابتلا به متاتارسالژی قرار دارند.همچنین هر فردی که ورزش شدید انجام می دهد، در معرض خطر ابتلا به این عارضه است مخصوصاً اگر کفشی که پوشیده است، جنس مناسبی نداشته باشد.
شکل خاص پا. قوس بالا در پا می تواند فشار اضافی به استخوان متاتارس وارد کند. همچنین داشتن انگشت دوم بلند تر از انگشت شست نیز، باعث می شود وزن بیش از حد طبیعی به سر متاتارس دوم منتقل شود.
تغییر شکل پا. پوشیدن کفش های خیلی کوچک یا پاشنه بلند می تواند باعث معیوب شدن پا شود. همچنین انگشت شست به سمت پایین (شست کژی) و برجستگی های متورم و دردناک در قاعده انگشتان شست پا (برآمدگی استخوان شست پا) نیز می توانند باعث متاتارسالژی شود.
اضافه وزن. از آنجا که بیشترین وزن بدن هنگام حرکت به قسمت جلویی بدن منتقل می شود، وزن اضافی به معنای فشار بیشتر بر روی متاتارس می باشد. کاهش وزن، این علائم را کاهش داده یا از بین خواهد برد.
کفش نامناسب. کفش های پاشنه بلند که وزن اضافی را به قسمت جلوی پای منتقل می کنند، یکی از دلایل عمده متاتارسالژی در زنان هستند. همچنین کفش هایی با چرم لای سر پنجه و یا کفش های ورزشی که فاقد پشتیبانی و بالشتک هستند نیز در بروز این مشکل سهیم هستند.
شکستگی متاتارس .شکستگی های کوچک در کف متاتاراس یا استخوان های انگشتان پا می توانند دردناک باشند و نحوه تحمل وزن روی پا را تغییر دهند.
نورومای مورتون. این عارضه، رشد غیر سرطانی بافت فیبری که در اطراف یک عصب ، معمولاً بین سرهای سوم و چهارم متاتارس اتفاق می افتد، می باشد. این عارضه همچنین علائمی را ایجاد می کند که مشابه متاتارسالژی است و می تواند در شکستگی متاتارس نقش داشته باشد.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
تقریبا هر فردی، ممکن است به متاتارسالژی مبتلا شود اما موارد زیر، خطر ابتلا به این عارضه را افزایش خواهند داد:
- شرکت در ورزش های پرتحرک مانند دویدن و پریدن
- پوشیدن کفش های پاشنه بلند، کفش های نامتناسب یا کفش های میخی
- اضافه وزن یا چاقی
- سایر مشکلات پا از جمله شست کژی و وجود پینه در پایین پاها
- آرتروز التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس
عوارض بیماری
اگر متاتارسالژی درمان نشود ، ممکن است منجر به درد در قسمت های دیگر در همان پا یا پای مخالف و درد در قسمت دیگری از بدن مانند کمر یا ران به دلیل لنگیدن (تغییر در راه رفتن) از درد پا شود.
تشخیص
مشکلات مختلف پا می تواند علائمی مشابه علائم متاتارسالژی ایجاد کند.پزشک برای کمک به تشخیص دقیق، پای فرد را هنگام ایستادن و نشستن معاینه می کند و در مورد سبک زندگی و سطح فعالیت وی ،سوالاتی می پرسد. همچنین برای شناسایی یا رد شکستگی یا سایر مشکلات پا ممکن است به رادیوگرافی، نیاز باشد.
درمان
اقدامات محافظه کارانه - مانند استراحت، تعویض کفش یا استفاده از پد کف پا - برای تسکین علائم و نشانه ها لازم است.
در موارد نادر، هنگامی که اقدامات محافظه کارانه درد را تسکین نمی دهد و متاتارسالژی به دلیل شرایط پا مانند شست کژی است، جراحی برای تنظیم مجدد استخوان های متاتارس یکی از گزینه ها می باشد.
سبک زندگی و درمان های خانگی
برای کمک به تسکین درد متاتارسالژی، می توان این نکات را امتحان کرد:
استراحت. با فشار نیاوردن به پا در برابر آسیب بیشتر، از آن محافظت کنید. پس از ایستادن یا راه رفتن پای خود را بلند کنید. شاید لازم باشد برای مدتی از انجام ورزش مورد علاقه خود پرهیز کنید اما می توانید ورزش هایی با فشار کم مانند شنا یا دوچرخه سواری را انجام دهید.
در ناحیه آسیب دیده، یخ بگذارید. بسته های یخ را به مدت چند دقیقه در هر نوبت و چند مرتبه در روز روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. برای محافظت از پوست خود، کیسه های یخ را در یک حوله نازک بپیچید.
مصرف مسکن بدون نسخه. برای کاهش درد و التهاب، از ایبوپروفن (آدویل، موترین IBو غیره)، ناپروکسن سدیم (آلِو) یا آسپرین استفاده کنید.
کفش مناسب بپوشید. از پوشیدن کفش های خیلی تنگ یا خیلی گشاد خودداری نمایید و پوشیدن کفش پاشنه بلند را محدود کنید. کفشی متناسب با ورزشی که می پوشید بپوشید.
از پدهای متاتارسال استفاده کنید. این پدها دقیقاً جلوتر از استخوان کف پا در کفش قرار می گیرند تا به شما کمک کنند فشار را از ناحیه دردناک منحرف کنید.
استفاده از پدهای پشتیبانی قوسی. در صورت موثر نبودن کفی ها، پزشک استفاده از پدهای پشتیبانی قوسی را برای به حداقل رساندن فشار بر استخوان های متاتارس و بهبود عملکرد پا توصیه خواهد کرد. می توانید پشتیبان های قوسی را بدون نسخه پزشک خریداری کنید.همچنین به صورت سفارشی نیز نصب می شوند.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
شما احتمالاً ابتدا به پزشک خانواده یا پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد و یا به یک متخصص استخوان (ارتوپد) یا یک متخصص پا ارجاع داده خواهید شد.
در اینجا برخی از اطلاعات برای کمک به شما برای آماده شدن برای ملاقات با پزشک، آورده شده است.
آنچه می توانید انجام دهید
لیستی از این موارد تهیه کنید:
- علائمتان از جمله علائمی که به نظر می رسد با درد پا ارتباطی ندارند و زمان شروع آنها
- اطلاعات شخصی اصلی از جمله ورزش هایی که در آنها شرکت می کنید و سابقه پزشکی تان
- سوالاتی که می خواهید از پزشک خود بپرسید
برای متاتارسالژی، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
- چه عواملی باعث بروز علائم من می شود؟
- آیا به آزمایش نیاز دارم؟
- آیا بیماری من موقتی است یا مزمن؟
- چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
- آیا لازم است فعالیت های خود را محدود کنم؟
- آیا بروشور یا سایر مطالب چاپی وجود دارد که بتوانم داشته باشم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً چندین سوال از جمله سوالات زیر را از شما خواهد پرسید:
- چه نوع کفشی را می پوشید؟
- چه فعالیت هایی انجام می دهید؟
- آیا کارهای روزمره شما شامل پیاده روی یا ایستادن زیاد است؟
- آیا اغلب پابرهنه می روید؟ روی چه نوع سطوحی؟
- علائمتان مداوم هستند یا گاه به گاه؟
- شدت علائمتان در چه حدی است؟
- فکر می کنید چه مواردی علائمتان را بهبود می بخشد؟
- فکر می کنید چه مواردی، علائمتان را بدتر می کند؟
آنچه می توانید در این بین انجام دهید
در حالی که منتظر ملاقات با پزشک خود هستید، تا آنجا که ممکن است پای خود را استراحت دهید و کفش های مناسب بپوشید.همچنین مسکن های بدون نسخه نیز در کاهش ناراحتی به شما کمک خواهند کرد.