نگاه کلی
میوکلونوس شامل حرکات تند و سریع و غیرارادی عضلانی می‌شود. سکسکه نیز نوعی میوکلونوس محسوب می‌شود زیرا نوعی حرکت تند و ناگهانی است. همچنین می‌توان به «شروع خواب» که درست قبل از به خواب رفتن اتفاق می‌افتد اشاره کرد. این‌ها اشکالی از میوکلونوس هستند که در افراد سالم رخ می دهند و به ندرت نشانه‌ای از یک مشکل در فرد به شمار می‌آیند.
انواع دیگر میوکلونوس به علت اختلال در سیستم عصبی (نورولوژیکی) مانند صرع و یا یک وضعیت متابولیک یا واکنش به یک دارو رخ می دهد.
در حالت ایده آل، برطرف کردن علت زمینه‌ای به کنترل علائم میوکلونوس در فرد بیمار منجر خواهد شد. اگر علت میوکلونوس ناشناخته باشد و یا امکان درمان وجود نداشته باشد، در نتیجه روند معالجه بیشتر بر کاهش اثرات منفی میوکلونوس بر کیفیت زندگی فرد متمرکز می شود.
علائم
افراد مبتلا به میوکلونوس اغلب علائم و نشانه های خود را به عنوان حرکات تند و سریع، تکانه‌ها و یا اسپاسم‌هایی با مشخصات زیر توصیف می کنند:
- ناگهانی
- مختصر
- غیر ارادی
- شوک مانند
- از نظر شدت و تعدد متغیر
- نقطه ای در یک قسمت از بدن یا سراسر بدن
- گاهی اوقات به حدی شدید است که در غذا خوردن، گفتار یا راه رفتن تداخل ایجاد می کند
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر علائم میوکلونوس مکرر و مداوم بود، برای ارزیابی بیشتر و تشخیص و درمان مناسب با پزشک خود مشورت کنید.
علل بیماری
میوکلونوس به دلیل انواعی از مشکلات زمینه ای ایجاد می شود. پزشکان اغلب انواع میوکلونوس را بر اساس علل جدا می کنند که به تعیین درمان کمک می کند. انواع میوکلونوس شامل دسته های زیر است.
میوکلونوس فیزیولوژیکی
این نوع میوکلونوس در افراد سالم و طبیعی دیده می شود و به ندرت به درمان نیاز دارد. مثال ها عبارتند از:
- سکسکه
- شروع خواب
- لرزش یا اسپاسم در اثر اضطراب یا ورزش
- کشیدگی عضلات نوزاد در هنگام خواب یا بعد از تغذیه
میوکلونوس اسنشیال
این نوع از بیماری به خودی خود اتفاق می افتد، معمولاً بدون علائم دیگر و بدون ارتباط با هیچ بیماری زمینه ای. علت میوکلونوس ضروری اغلب غیر قابل توضیح (ایدیوپاتیک) یا در بعضی موارد ارثی است.
میوکلونوس صرعی
این نوع میوکلونوس به عنوان بخشی از اختلال صرع رخ می دهد.
میوکلونوس علامتی (ثانویه)
میوکلونوس علامتی، در نتیجه یک بیماری پزشکی زمینه ای رخ می دهد. مثالها عبارتند از:
- آسیب به سر یا نخاع
- عفونت
- نارسایی کلیه یا کبد
- بیماری ذخیره چربی
- مسمومیت شیمیایی یا دارویی
- کمبود اکسیژن طولانی مدت
- واکنش دارویی
- شرایط التهابی خود ایمنی
- اختلالات متابولیکی
- بیماری ویروس کرونا 2019 (COVID-19)
شرایط سیستم عصبی که منجر به میوکلونوس ثانویه می شود عبارتند از:
- سکته
- تومور مغزی
- بیماری هانتینگتون
- بیماری کروتزفلد جاکوب
- بیماری آلزایمر
- بیماری پارکینسون و زوال عقل بدن لوئی
- انحطاط کورتیکوبازال
- زوال عقلی فرونتوتمپورال
- آتروفی سیستمی چندگانه
تشخیص
برای تشخیص میوکلونوس، پزشک سابقه پزشکی و علائم را بررسی می کند و معاینه فیزیکی انجام می دهد.
برای تعیین علت میوکلونوس و رد سایر علل احتمالی بیماری، پزشک چندین آزمایش را پیشنهاد میکند از جمله:
الکتروانسفالوگرافی (EEG)
این روش فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می کند و به شخص کمک کرده تا منشا بیماری را مشخص کند.
در این روش پزشکان الکترودهای کوچکی را به پوست سر متصل می کنند سپس از شخص خواسته شده که عمیق و ثابت نفس بکشد و به نورهای روشن نگاه کند یا به صداها گوش دهد، این کارها میتوانند فعالیت های غیر طبیعی مغز را رصد نمایند.
الکترومیوگرافی (EMG)
در این روش، پزشکان الکترودهای سطح EMG را روی چندین عضله قرار می دهند، به ویژه بر روی عضلاتی که در حرکت تند درگیر هستند.
یک ابزار، فعالیت الکتریکی عضله را در حالت استراحت و هنگام انقباض عضله، مانند خم شدن بازو، ضبط می کند. این سیگنال ها به تعیین الگو و منشا میوکلونوس کمک می کنند.
مطالعات برانگیختن توسط محرک
این آزمایش ها فعالیت الکتریکی مغز، ساقه مغز و نخاع را اندازه گیری می کنند که در اثر لمس، صدا، بینایی و سایر محرک ها ایجاد می شود.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
انجام اسکن ام آر آی میتواند برای بررسی مشکلات ساختاری یا تومورهای مغزی یا نخاعی که میتواند علت اصلی میکلونوس در فرد باشند، مورد استفاده قرار گیرد. در اسکن ام آر آی از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از مغز، نخاع و دیگر مناطق بدن استفاده می‌شود.
تست های آزمایشگاهی
پزشک آزمایش ژنتیکی را برای کمک به شناسایی علل احتمالی میوکلونوس پیشنهاد میکند و همچنین میتواند درخواست آزمایش خون یا ادرار کند تا موارد زیر را بررسی کند:
- اختلالات متابولیکی
- بیماری خودایمنی
- دیابت
- بیماری کلیه یا کبد
- داروها یا سموم
درمان
درمان میوکلونوس بیشتر زمانی موثر است که یک علت زمینه ای برگشت پذیر داشته باشد که می تواند تحت درمان قرار گیرد، مانند یک بیماری دیگر، یک دارو و یا یک توکسین.
با این حال بیشتر اوقات علت زمینه‌ای میوکلونوس را نمی توان درمان یا حذف کرد، بنابراین معالجه بیشتر با هدف کاهش علائم میوکلونوس، به ویژه هنگامی که باعث ناتوانی فرد می‌شوند، انجام می‌گیرد. هیچ دارویی مخصوص درمان میوکلونوس طراحی نشده است، اما پزشکان از داروهای سایر بیماری‌ها برای از بین بردن علائم میوکلونوس استفاده می‌کنند. گاهی برای کنترل علائم به بیش از یک دارو نیاز است.
داروها
داروهایی که پزشکان معمولاً برای میوکلونوس تجویز می کنند عبارتند از:
- داروهای آرامش بخش. کلونازپام (کلونوپین)، داروی آرامبخش، متداول ترین دارویی است که برای مقابله با علائم میوکلونوس استفاده می شود. کلونازپام عوارض جانبی مانند از دست دادن هماهنگی و خواب آلودگی ایجاد می کند.
- ضدتشنج. داروهایی که برای کنترل حملات صرع استفاده می شوند در کاهش علائم میوکلونوس مفید هستند. متداول ترین داروهای ضد تشنج که برای میوکلونوس استفاده می شوند، لوتیراستام (کپررا، الپسیا XR، اسپریتام)، اسید والپروئیک، زونیسامید (زونگران) و پریمیدون (مایسولین) هستند. پیراستام یکی دیگر از داروهای ضد تشنج است که موثر شناخته شده است، اما در ایالات متحده موجود نیست.
عوارض جانبی محتمل اسید والپروئیک حالت تهوع می باشد. لوتیراساتام نیز عوارض جانبی مانند خستگی و سرگیجه دارد. عوارض جانبی ناشی از پریمیدون شامل آرام بخشی و حالت تهوع می باشد.
درمان تسکینی
تزریق آنابوتولینوم توکسین A (بوتاکس) در درمان اشکال مختلف میوکلونوس مفید است، به خصوص اگر فقط یک ناحیه منفرد تحت تأثیر قرار گرفته باشد. سموم بوتولینوم مانع ترشح یک پیام رسان شیمیایی می شود که باعث انقباضات عضلانی می شود.
جراحی
اگر علائم میوکلونوس ناشی از تومور یا ضایعه در مغز یا نخاع باشد، جراحی میتواند یک گزینه مناسب باشد.در افراد مبتلا به میوکلونوس که بخش‌هایی از صورت یا گوش درگیر می‌شود نیز می‌توان از عمل جراحی بهره مند شد.
تحریک عمقی مغز (DBS) برای برخی افراد مبتلا به میوکلونوس و دیگر اختلالات حرکتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحقیقات و مطالعه پیرامون تاثیر DBS برای میوکلونوس ادامه دارد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
شخص در ابتدا می تواند با مراجعه به پزشک عمومی روال درمانی را آغاز کند و ممکن است به پزشک متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده شود.
از آنجا که زمان ملاقات با پزشک بسیار کوتاه است و اغلب موارد زیادی برای بررسی وجود دارد، لذا بهتر است برای مراجعه به پزشک از قبل آماده باشید. در ادامه، اطلاعاتی وجود دارد که به شخص برای زمان ملاقات با پزشک کمک می کند.
آن چه می توانید انجام دهید
- از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین زمان ویزیت، از فعالیت های قبل از ویزیت آگاه باشید
- لیستی از علائم خود را بنویسید و عواملی که باعث وخامت یا بهبود علائم می شود را یادداشت نمایید.
- نام و مقدار داروها، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که اخیراً مصرف کرده اید را یادداشت کنید.
- سوالات خود، مانند علل احتمالی، روش های درمانی و پیش آگهی را از پزشک خود بپرسید.
وقت شما با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات می تواند به شما کمک کند تا از وقت خود نهایت استفاده را ببرید. در صورت اتمام زمان، سوالات خود را از مهمترین تا کم اهمیت ترین لیست کنید. در مورد این بیماری، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
- علت علائم من چیست؟
- دیگر علت های محتمل بیماری؟
- به چه نوع آزمایش هایی نیاز دارم؟
- آیا شرایط من موقتی است یا مزمن؟
- بهترین اقدام چیست؟
- گزینه های درمانی اصلی که پیشنهاد می کنید چیست؟
- دچار بیماری های دیگری نیز می باشم، چگونه می توانم به بهترین صورت این وضعیت را کنترل کنم؟
- آیا محدودیتی وجود دارد که لازم باشد آنها را دنبال کنم؟
- چه مجله ها و بروشورهایی در دسترس هستند؟ چه سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می دهید؟
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شخص می پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها باعث استفاده صحیح از زمان ویزیت می شود،پزشک امکان دارد بپرسد:
- از چه زمانی علائم شروع شده است؟
- آیا سابقه تشنج یا سایر بیماریهای عصبی دارید؟
- آیا در معرض مواد مخدر یا مواد شیمیایی قرار گرفته اید؟
- آیا سابقه خانوادگی میوکلونوس یا صرع دارید؟
- آیا علائم مداوم یا گاه به گاه بوده است؟
- شدت علائم چقدر است؟
- چه چیزی علائم را بهبود می بخشد؟
- چه عاملی باعث تشدید علائم می شود؟