نگاه کلی
اگر شما و شریک زندگی خود در تلاش برای بچه دار شدن هستید، تنها نیستید. در ایالات متحده ١٠ تا ١٥ درصد زوجین نابارور هستند. ناباروری به این معنی است که علی رغم داشتن رابطه جنسی مکرر و بدون محافظت حداقل برای یک سال در اکثر زوجین، امکان بارداری وجود نداشته باشد.
ناباروری ممکن است به دلیل وجود مشکل از شما یا همسرتان یا ترکیبی از عواملی که مانع بارداری باشد. خوشبختانه، روش های درمانی بی خطر و موثر بسیاری وجود دارند که به طور قابل توجهی احتمال بارداری را بهبود می بخشند.
علائم
علامت اصلی ناباروری باردار نشدن است. ممکن است علائم واضح دیگری وجود نداشته باشد. گاهی اوقات، یک زن با ناباروری ممکن است قاعدگی های نامنظم یا غایب داشته باشد. در برخی موارد، ممکن است مردانی که دچار ناباروری هستند برخی از علائم مشکلات هورمونی مانند تغییر در رشد مو یا عملکرد جنسی را داشته باشند.
بیشتر زوجین در نهایت، با درمان یا بدون درمان، صاحب فرزند می شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
احتمالاً نیازی به مراجعه به پزشک در مورد ناباروری نیست مگر اینکه حداقل یک سال به طور منظم برای باردار شدن تلاش کرده باشید.
گر چه خانم ها باید زودتر با پزشک صحبت کنند، اگر:
• سن آنها ٣٥سال یا بیشتر است و شش ماه یا بیشتر در تلاش برای باردار شدن هستند
• بالای۴٠ سال دارند
• قاعدگی های نامنظم داشته باشند یا پریود نشوند
• پریودهای بسیار دردناکی داشته باشند
• مشکلات ناباروری در آن ها تشخیص داده شده است
• با آندومتریوز یا بیماری التهابی لگن تشخیص داده شده باشند
• چندین سقط داشته اند
• تحت درمان سرطان قرار گرفته اند
مردان در صورت داشتن موارد زیر باید با پزشک صحبت کنند:
• تعداد کم اسپرم یا سایر مشکلات اسپرم
• داشتن سابقه مشکلات بیضوی، پروستات یا جنسی
• تحت درمان سرطان قرار گرفته اند
• بیضه های کوچک یا تورم در کیسه بیضه
• سایر افراد در خانواده شما با مشکلات ناباروری مواجه هستند
علل بیماری
تمام مراحل تخمک گذاری و لقاح برای باردار شدن باید به درستی انجام شوند. بعضی اوقات مواردی که باعث ناباروری در زوجین می شوند از بدو تولد وجود دارند و گاهی اوقات در اواخر زندگی ایجاد می شوند.
علل ناباروری می تواند یک یا هر دو شریک زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. به طور کلی:
• در حدود یک سوم موارد، مشکل در مرد وجود دارد
• در حدود یک سوم موارد، مشکل در زن وجود دارد
• در موارد باقیمانده، مشکل هرهم در زن وهم در مرد وجود دارد، یا هیچ علتی نمی توان یافت
علل ناباروری مردان
علل ناباروری در مردان می تواند شامل موارد زیر باشد:
• تولید یا عملکرد غیرطبیعی اسپرم به دلیل بیضه نزول نکرده، نقایص ژنتیکی، مشکلات سلامتی مانند دیابت یا عفونت هایی مانند کلامیدیا، سوزاک، اوریون یا اچ آی وی. بزرگ شدن وریدها در بیضه (واریکوسل) نیز می تواند بر کیفیت اسپرم تأثیر بگذارد.
• مشکلات در انتقال اسپرم به دلیل مشکلات جنسی، مانند انزال زودرس، برخی بیماری های ژنتیکی، مانند فیبروز کیستیک ؛ مشکلات ساختاری، مانند انسداد در بیضه ؛ یا آسیب یا صدمه به اندام های تولید مثلی.
• قرار گرفتن بیش از حد در معرض برخی از عوامل محیطی مانند سموم دفع آفات و سایر مواد شیمیایی و تشعشعات. کشیدن سیگار، الکل، ماری جوانا، استروئیدهای آنابولیک و مصرف داروهایی برای درمان عفونت های باکتریایی، فشار خون بالا و افسردگی نیز می توانند بر باروری تأثیر بگذارند. قرار گرفتن مکرر در معرض گرما، مانند سونا یا وان آبگرم، می تواند درجه حرارت بدن را افزایش دهد و بر تولید اسپرم تأثیر بگذارد.
• آسیب مرتبط با سرطان و درمان آن، از جمله پرتودرمانی یا شیمی درمانی. درمان سرطان می تواند تولید اسپرم را مختل کند، گاهی اوقات به شدت.
علل ناباروری زنان
علل ناباروری زنان می تواند شامل موارد زیر باشد:
• اختلالات تخمک گذاری، که بر آزاد شدن تخمک از تخمدان ها تأثیر می گذارند. این موارد عبارتند از اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک است. هایپرپرولاکتینمی، وضعیتی که شما بیش از حد پرولاکتین دارید - هورمونی که تولید شیر مادر را تحریک می کند - همچنین ممکن است در تخمک گذاری تداخل ایجاد کند. افزایش هورمون های تیروئیدی (پرکاری تیروئید) یا کم بودن هورمون تیروئیدی (کم کاری تیروئید) می توانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند یا باعث ناباروری شوند. سایر علل زمینه ای می توانند شامل ورزش بیش از حد، اختلالات در خوردن یا تومورها باشند.
• ناهنجاری های رحم یا دهانه رحم، از جمله ناهنجاری های دهانه رحم، پولیپ در رحم یا شکل رحم. تومورهای غیرسرطانی (خوش خیم) در دیواره رحم (فیبروم رحم) می توانند با انسداد لوله های رحمی یا توقف کاشت تخمک بارور شده در رحم باعث ناباروری شوند.
• آسیب یا انسداد لوله فالوپ که اغلب به دلیل التهاب لوله رحمی (سالپنژیت) ایجاد می شود. این امر می تواند ناشی از بیماری التهابی لگن باشد، که معمولاً ناشی از عفونت مقاربتی، آندومتریوز یا چسبندگی است.
• آندومتریوز، که هنگام رشد بافت آندومتر در خارج از رحم اتفاق می افتد، ممکن است بر عملکرد تخمدان ها، رحم و لوله های رحمی تأثیر بگذارد.
• نارسایی اولیه تخمدان (یائسگی زودرس)، هنگامی که تخمدان ها از کار می افتند و قاعدگی قبل از۴٠سالگی پایان می یابد. گرچه علت آن اغلب ناشناخته است، اما عوامل خاصی با یائسگی زودرس مرتبط هستند، از جمله بیماری های سیستم ایمنی بدن، برخی شرایط ژنتیکی مانند سندرم ترنر یا ناقلین سندرم X شکننده، و پرتودرمانی یا شیمی درمانی.
• چسبندگی لگن، نوارهایی از بافت اسکار(جای زخم) که می توانند اندامهایی را که پس از عفونت لگن، آپاندیسیت، آندومتریوز یا جراحی شکم یا لگن ایجاد می شوند، متصل می کند.
• سرطان و درمان آن. برخی از سرطان ها - به ویژه سرطان های ارگان های تولید مثلی - غالباً قدرت باروری زنان را مختل می کنند. پرتودرمانی و شیمی درمانی می توانند روی باروری تأثیر بگذارند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
بسیاری از عوامل خطرساز ناباروری در زنان و مردان یکسان هستند. که عبارتند از:
• سن. قدرت باروری زنان به تدریج با افزایش سن، به خصوص در اواسط دهه ٣٠ کاهش می یابد و پس از٣٧ سالگی به سرعت کاهش می یابد. احتمال ناباروری در زنان مسن به دلیل کم بودن تعداد و کیفیت تخمک ها است و همچنین می تواند به دلیل مشکلات سلامتی باشد که روی باروری تأثیر می گذارند. مردان بالای ۴٠ سال ممکن است از مردان جوان کمترقدرت باروری داشته باشند.
• مصرف دخانیات. کشیدن تنباکو یا ماری جوانا توسط هر یک از طرفین ممکن است احتمال بارداری را کاهش دهد. سیگار کشیدن همچنین اثربخشی احتمالی درمان باروری را کاهش می دهد. سقط در زنان سیگاری بیشتر است. سیگار کشیدن می تواند خطر ابتلا به اختلال نعوظ و تعداد کم اسپرم در مردان را افزایش دهد.
• مصرف الکل. برای زنان، میزان ایمنی از مصرف الکل در دوران بارداری یا باروری وجود ندارد. مصرف الکل می تواند در ناباروری نقش داشته باشد. برای مردان ، استفاده زیاد از الکل می تواند تعداد اسپرم و تحرک آن ها را کاهش دهد.
• اضافه وزن داشتن. در میان زنان آمریکایی، داشتن سبک زندگی غیرفعال و اضافه وزن می تواند خطر ناباروری را افزایش دهد. در مردان، اضافه وزن نیز می تواند بر تعداد اسپرم تأثیر بگذارد.
• کمبود وزن. افرادی که دارای اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی یا پرخوری و افرادی که رژیم غذایی بسیار کم کالری یا محدودکننده ای را دنبال می کنند، در معرض خطر مشکلات باروری قرار دارند.
• ورزش کردن. کمبود ورزش در چاقی نقش دارد، که خطر ناباروری را افزایش می دهد. گاهی اوقات، مشکلات تخمک گذاری می تواند با ورزش سنگین، مکرر و شدید در زنانی که اضافه وزن ندارند، همراه باشد.
پیشگیری از بروز عارضه
برخی از انواع ناباروری قابل پیشگیری نیستند. اما چندین راهکار می تواند احتمال بارداری را افزایش دهد.
زوج ها
جهت داشتن بالاترین میزان بارداری، تقریباً در زمان تخمک گذاری چندین بار مقاربت منظم لازم است. مقاربت حداقل از پنج روز قبل و تا یک روز بعد از تخمک گذاری احتمال بارداری را بهبود می بخشد. تخمک گذاری معمولاً در اواسط چرخه - در نیمه بین دوره های قاعدگی - برای بیشتر زنان با چرخه قاعدگی با فاصله ٢٨ روز اتفاق می افتد.
مردان
گرچه بیشتر انواع ناباروری در مردان قابل پیشگیری نیست، اما راهکارهای زیر می توانند کمک کننده باشند:
• پرهیز از مصرف مواد مخدر و دخانیات و نوشیدن زیاد الکل که می توانند در ناباروری مردان نقش داشته باشند.
• پرهیز از دمای زیاد موجود در وان های آب گرم و حمام های گرم ، زیرا آنها می توانند به طور موقت بر تولید و تحرک اسپرم تأثیر بگذارند.
• پرهیز از قرار گرفتن در معرض سموم صنعتی یا محیطی که می توانند بر تولید اسپرم تأثیر بگذارند.
• محدود کردن مصرف داروهایی که ممکن است روی باروری تأثیر بگذارند، مصرف داروهای تجویز شده و هم داروهای بدون نسخه را محدود کنید. با پزشک خود در مورد هر دارویی که به طور منظم مصرف می کنید صحبت کنید، اما بدون توصیه های پزشکی مصرف داروهای تجویز شده را قطع نکنید.
• داشتن ورزش متوسط . ورزش منظم می تواند کیفیت اسپرم را بهبود بخشد و احتمال باروری را افزایش دهد.
زنان
برای خانم ها، تعدادی از استراتژی هایی وجود دارد که می توانند احتمال باردار شدن را افزایش دهند:
• ترک کردن سیگار. توتون و تنباکو تأثیرات منفی بسیاری بر باروری دارد، از جمله سلامتی عمومی شما و جنین شما. اگر سیگار می کشید و قصد بارداری دارید، اکنون آن را ترک کنید.
• پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر. این مواد می توانند توانایی شما در بارداری و داشتن یک بارداری سالم را مختل کنند. اگر قصد باردار شدن دارید الکل مصرف نکنید و از داروهای تفریحی مانند ماری جوانا استفاده نکنید.
• محدود کردن مصرف کافئین. زنانی که قصد بارداری دارند ممکن است بخواهند مصرف کافئین را محدود کنند. در مورد استفاده بی خطر از کافئین از پزشک خود راهنمایی بخواهید.
• ورزش کردن متوسط. ورزش منظم مهم است، اما ورزش شدید که قاعدگی شما کم کند یا باعث شود وجود نداشته باشد، می تواند روی باروری تأثیر بگذارد.
• پرهیز از اضافه وزن یا کمبود وزن. اضافه وزن یا کمبود وزن می تواند بر تولید هورمون تأثیر بگذارد و باعث ناباروری شود.
تشخیص
قبل از آزمایش ناباروری، پزشک یا کلینیک عادات جنسی شما بررسی می کنند و ممکن است توصیه هایی برای بهبود احتمال باروری ارائه دهند. در برخی از زوجین نابارور، علت خاصی یافت نمی شود (ناباروری بدون دلیل).
ارزیابی ناباروری ممکن است گران باشد و گاهی اوقات شامل اقدامات آزاردهنده ای است. برخی از برنامه های پزشکی نمی توانند هزینه درمان باروری را پوشش دهند. سرانجام، هیچ تضمینی - حتی بعد از تمام آزمایش ها و مشاوره ها - برای باردار شدن وجود ندارد.
آزمایش هایی برای آقایان
باروری مردان مستلزم تولید اسپرم سالم به مقدار کافی توسط بیضه هاست و اسپرم به طور موثر در واژن تخلیه می شود و به سمت تخمک می رود. آزمایش های مربوط به ناباروری مردان برای تشخیص اختلال در هر یک از این فرآیند ها انجام می شود.
ممکن است یک معاینه عمومی بدنی انجام شود، از جمله معاینه دستگاه تناسلی. آزمایش های خاص باروری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• تجزیه و تحلیل مایع منی. پزشک شما ممکن است یک یا چند نمونه منی بخواهد. مایع منی به طور کلی از طریق خودارضایی یا قطع رابطه و تخلیه مایع منی در ظرف تمیز بدست می آید. آزمایشگاه نمونه منی شما را تجزیه و تحلیل می کند. در بعضی موار ، ممکن است ادرار از نظر وجود اسپرم آزمایش شود.
• آزمایش هورمونی. احتمالا برای تعیین سطح تستوسترون و سایر هورمون های مردانه آزمایش خون انجام می شود.
• آزمایش ژنتیک. آزمایش ژنتیک می تواند جهت تشخیص وجود نقص ژنتیکی که باعث ناباروری می شود، انجام می گیرد.
• نمونه برداری از بیضه. در موارد انتخابی، ممکن است بیوپسی بیضه برای شناسایی ناهنجاری های مشخص که در در ناباروری نقش دارند یا بازیابی اسپرم برای روش های کمک باروری، مانند IVF انجام شود.
• تصویربرداری. در موقعیت های خاص، احتمالا مطالعات تصویربرداری مانند ام آر آی مغز، سونوگرافی ترانس رکتال یا اسکروتوم یا آزمایش واز دفرنس (وازوگرافی) انجام می شود.
• سایر آزمایش های تخصصی. در موارد نادر، آزمایش های دیگری جهت ارزیابی کیفیت اسپرم ممکن است انجام شود، مانند ارزیابی نمونه منی جهت بررسی ناهنجاری های DNA.
آزمایش هایی برای خانم ها
باروری در خانمها به آزادسازی تخمک هایی سالم بستگی دارد. دستگاه تولید مثل باید اجازه عبور تخمک از لوله های رحمی را بدهد تا برای لقاح با اسپرم پیوند یابد. تخمک بارور شده باید به رحم برسد و در پوشش داخلی کاشته شود. آزمایش های مربوط به ناباروری زنان جهت بررسی اختلال در هریک از این فرایند ها انجام می شود.
ممکن است یک معاینه عمومی بدنی انجام شود، از جمله آزمایش منظم زنان و زایمان. آزمایش های خاص باروری می توانند شامل موارد زیر باشند:
• آزمایش تخمک گذاری. آزمایش خون برای تعیین میزان تخمک گذاری، سطح هورمون ها را اندازه گیری می کند.
• هیستروسالپنگوگرافی. هیستروسالپلنگوگرافی ، وضعیت رحم و لوله های رحمی شما را ارزیابی می کند و به دنبال انسداد یا سایر مشکلات است. کنتراست اشعه ایکس به رحم شما تزریق می شود و عکسبرداری با اشعه ایکس انجام می شود تا مشخص شود حفره طبیعی است و اینکه آیا مایع از لوله های رحمی شما بیرون می ریزد یا خیر.
• آزمایش ذخیره تخمدان. این آزمایش به تعیین مقدار تخمک های موجود برای تخمک گذاری کمک می کند. این روش اغلب با آزمایش هورمونی در اوایل چرخه قاعدگی آغاز می شود.
• سایر آزمایش های هورمونی. سایر آزمایش های هورمونی میزان هورمون های تخمک گذاری و همچنین هورمون های هیپوفیز را، که فرایندهای تولید مثل را کنترل می کنند، بررسی می کنند.
• آزمایش های تصویربرداری. سونوگرافی لگن جهت پی بردن به بیماری رحم یا تخمدان انجام می شود. گاهی اوقات از سونوهیستروگرام، که سونوگرام تزریق سالین نیز نامیده می شود، برای دیدن جزئیات داخل رحم استفاده می شود که در سونوگرافی عادی دیده نمی شود.
بسته به شرایط شما، به ندرت آزمایش شما می تواند شامل موارد زیر باشد:
• هیستروسکوپی. بسته به علائم شما، پزشک شما ممکن است برای بررسی بیماری رحم درخواست هیستروسکوپی کند. در طی این روش، پزشک یک وسیله نازک و سبک را از طریق دهانه رحم وارد رحم می کند تا هر گونه اختلال احتمالی را مشاهده کند.
• لاپاراسکوپی. این جراحی با حداقل تهاجم عبارتست از ایجاد یک برش کوچک در زیر ناف و وارد کردن یک وسیله مشاهده گر نازک جهت بررسی لوله های رحمی، تخمدان ها و رحم. با لاپاراسکوپی ممکن است آندومتریوز، اسکا ، انسداد یا بی نظمی لوله های رحمی و مشکلات تخمدان ها و رحم مشخص شود.
قبل از اینکه علت ناباروری مشخص شود، لازم نیست همه افراد همه یا حتی بسیاری از این آزمایش هارا انجام دهند. شما و پزشک خود تصمیم می گیرید که چه آزمایش هایی را چه زمانی انجام دهید.
درمان
درمان ناباروری به موارد زیر بستگی دارد:
• چه عواملی باعث ناباروری می شود
• چه مدت نابارور بوده اید
• سن شما و همسرتان
• ترجیحات شخصی
برخی از دلایل ناباروری قابل اصلاح نیست.
در مواردی که حاملگی خود به خود اتفاق نمی افتد، زوجین اغلب می توانند با استفاده از فناوری کمک به باروری، بارداری را بدست آورند. درمان ناباروری ممکن است شامل تعهدات مالی، جسمی، روانی و زمانی قابل توجهی باشد.
درمان مردان
درمان مردان برای مشکلات جنسی عمومی یا عدم وجود اسپرم سالم می تواند شامل موارد زیر باشد:
• تغییرعوامل سبک زندگی. بهبود شیوه زندگی و برخی رفتارها می تواند شانس بارداری را بهبود بخشد، از جمله قطع داروهای انتخابی، کاهش یا از بین بردن مواد مضر، بهبود دفعات و زمان رابطه، ورزش منظم و بهینه سازی سایر عواملی که اگر بهبود نیابند، باعث اختلال در باروری می شوند.
• داروها. داروهای خاصی می توانند تعداد اسپرم و احتمال دستیابی به یک بارداری موفق را بهبود بخشند. این داروها ممکن است عملکرد بیضه، از جمله تولید و کیفیت اسپرم را افزایش دهند.
• عمل جراحی. در برخی شرایط، جراحی می تواند انسداد اسپرم را بر طرف کند و باروری را بازگرداند. در سایر موارد، ترمیم واریکوسل با جراحی ممکن است شانس کلی بارداری را بهبود بخشد.
• بازیابی اسپرم. زمانی که انزال مشکل دارد یا در مایع انزالی اسپرم وجود نداشته باشد، از این تکنیک ها جهت به دست آوردن اسپرم استفاده می شود. همچنین ممکن است در مواردی که تکنیک های کمک کننده به باروری برنامه ریزی شده اند و تعداد اسپرم کم یا غیرطبیعی است، از این روش ها استفاده شود.
درمان زنان
برخی از خانم ها برای بهبود باروری فقط به یک یا دو روش درمانی نیاز دارند. سایر خانم ها ممکن است برای رسیدن به بارداری به چندین روش درمانی مختلف نیاز داشته باشند.
• تحریک تخمک گذاری با داروهای باروری. داروهای باروری درمان اصلی برای زنانی است که به دلیل اختلالات تخمک گذاری نابارور هستند. این داروها تخمک گذاری را تنظیم یا القا می کنند. با پزشک خود در مورد گزینه های دارویی برای باروری - از جمله مزایا و خطرات هر نوع - صحبت کنید.
• تلقیح داخل رحمی (IUI ). طی IUI، اسپرم های سالم مستقیماً در رحم قرار می گیرند، تقریباً در زمانی که تخمدان یک یا چند تخمک برای لقاح آزاد می کند. بسته به دلایل ناباروری، زمان IUI می تواند با چرخه طبیعی فرد یا با داروهای باروری هماهنگ شود.
• جراحی برای بازگرداندن باروری. مشکلات رحمی مانند پولیپ های آندومتر، تیغه رحم، بافت اسکار داخل رحمی و برخی از فیبروم ها با جراحی هیستروسکوپی قابل درمان است. آندومتریوز، چسبندگی لگن و فیبروم های بزرگتر ممکن است به جراحی لاپاراسکوپی یا جراحی با برش بزرگتر در شکم نیاز داشته باشند.
روش های کمک کننده به تولید مثل
فن آوری کمک به باروری (ART) هر روش درمانی است که در آن تخمک و اسپرم به کار برده می شود. انواع مختلفی از ART وجود دارد.
لقاح آزمایشگاهی (IVF ) رایج ترین روش ART است. IVF عبارتست از تحریک و بازیابی چندین تخمک بالغ، لقاح دادن آنها با اسپرم در ظرف آزمایشگاهی و کاشت جنین در رحم چند روز پس از لقاح.
گاهی اوقات از تکنیک های دیگری در چرخه IVF استفاده می شود، مانند:
• تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی ((ICSI . یک اسپرم سالم به طور مستقیم به تخمک بالغ تزریق می شود. غالباً در صورت پایین بودن کیفیت یا کمیت مایع منی، یا در صورت عدم موفقیت در تلاش برای لقاح، از ICSI استفاده می شود.
• هچینگ جنین . این روش با باز کردن پوشش خارجی جنین (هچینگ)، به کاشت جنین در پوشش رحم کمک می کند.
• با استفاده از تخمک ها یا اسپرم های اهدا شده. در اغلب روش های ART، از تخمک و اسپرم خود زوج استفاده می شود. با این حال، اگر مشکلات شدید در تخمک یا اسپرم وجود داشته باشد، می توان از تخمک، اسپرم یا جنین های اهدا کننده شناخته شده یا ناشناس استفاده کرد.
• حامل حاملگی/ رحم اجاره ای. زنانی که رحم شان فعالیت ندارد و یا بارداری برای سلامتی آنها خطر جدی دارد، ممکن است IVF را با استفاده از یک حامل حاملگی انتخاب کنند. در این حالت جنین زوجین برای بارداری در رحم فرد ناقل قرار می گیرد.
عوارض درمان
عوارض درمان ناباروری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• بارداری چند قلویی. شایعترین عارضه درمان ناباروری بارداری چندقلو است - دوقلو، سه قلو یا بیشتر. به طور کلی، هرچه تعداد جنین ها بیشتر باشد، خطر زایمان و تولد زودرس وهمچنین مشکلاتی در دوران بارداری مانند دیابت بارداری افزایش می یابد. نوزادانی که نارس به دنیا می آیند در معرض افزایش خطر ابتلا به مشکلات سلامتی و رشد قرار دارند. قبل از شروع درمان در مورد هر گونه نگرانی در مورد چند بارداری با پزشک خود صحبت کنید.
• سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS ). داروهای باروری که جهت القای تخمک گذاری استفاده می شوند، می توانند باعث OHSS شوند، به ویژه با ART که در آن تخمدان ها متورم و دردناک می شوند. علائم ممکن است شامل درد خفیف شکمی، نفخ شکم و حالت تهوع باشد که حدود یک هفته طول می کشد یا اگر باردار شوید بیشتر طول می کشد. به ندرت، شکل شدیدتر آن باعث افزایش سریع وزن و تنگی نفس می شود که نیاز به درمان اضطراری دارد.
• خونریزی یا عفونت. مانند هر روش تهاجمی، خطر نادر خونریزی یا عفونت با روش های کمک به باروری یا جراحی باروری وجود دارد.
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری
مقابله با ناباروری بسیار دشوار است زیرا موارد ناشناخته بسیاری وجود دارد. این مسیر می تواند لطمه عاطفی به زن و شوهر وارد کند. انجام این مراحل می تواند به شما کمک کند تا با آن کنار بیایید:
• آمادگی داشته باشید. عدم اطمینان از آزمایش ناباروری و درمان ها می تواند دشوار و استرس زا باشد. از پزشک خود بخواهید مراحل را توضیح دهد و برای هر یک آماده شوید.
• محدودیت هایی را تعیین کنید. قبل از شروع درمان تصمیم بگیرید که کدام روش ها و چند مورد از نظر عاطفی و مالی برای شما و همسرتان قابل قبول است. درمان های باروری ممکن است گران باشند و اغلب تحت پوشش شرکت های بیمه نیستند و بارداری موفقیت آمیز اغلب به تلاش های مکرر بستگی دارد.
• گزینه های دیگر را در نظر بگیرید. گزینه های جایگزین- اسپرم یا تخمک دهنده دهنده، ناقل حاملگی یا فرزندخواندگی یا حتی نداشتن فرزند - را در اسرع وقت در ارزیابی ناباروری تعیین کنید. اگر بارداری اتفاق نیفتد، این کار می تواند اضطراب را در طول درمان و احساس ناامیدی کاهش دهد.
• به دنبال پشتیبانی باشید. برای کمک به تحمل روند کار و تسکین غم و اندوه در صورت عدم موفقیت در درمان، از گروه های پشتیبانی یا خدمات مشاوره ای برای کمک قبل و بعد از درمان استفاده کنید.
مدیریت استرس عاطفی در طول درمان
برای کمک به مدیریت استرس عاطفی در طول درمان راهکارهای زیر را امتحان کنید:
• خود را مطرح کنید. ارتباط داشتن با دیگران به شما کمک می کند تا با احساس گناه یا عصبانیت کنار بیایید.
• با عزیزان خود در ارتباط باشید. صحبت با شریک زندگی، خانواده و دوستانتان می تواند بسیار سودمند باشد. بهترین حمایت اغلب از جانب عزیزان و نزدیکان شما است.
• اضطراب را کاهش دهید. برخی مطالعات نشان داده است که زوجینی که دچار استرس روانی اند، با درمان ناباروری، نتایج ضعیف تری می گیرند. قبل از اقدام به بارداری سعی کنید استرس را در زندگی خود کاهش دهید.
• ورزش کنید و یک رژیم غذایی سالم داشته باشید. ادامه دادن یک ورزش متوسط و یک رژیم غذایی سالم می تواند چشم انداز شما را بهبود بخشد و شما را بر روی زندگی خود متمرکز کند.
بدون توجه به نتایج ، احتمالا با چالش های روانشناختی روبرو خواهید شد:
• عدم دستیابی به بارداری یا سقط جنین. استرس عاطفی ناشی از ناتوانی در به دنیا آوردن فرزند حتی در دوست داشتنی ترین و با محبت ترین روابط می تواند ویرانگر باشد.
• موفقیت. حتی اگر درمان باروری موفقیت آمیز باشد، تجربه استرس و ترس از شکست در دوران بارداری امری عادی است. اگر سابقه افسردگی یا اختلال اضطراب داشته باشید، در معرض خطر افزایش مجدد این مشکلات در ماه های پس از تولد فرزند خود هستید.
• چند قلوزایی. بارداری موفقی که منجر به زایمان های متعدد شود، پیچیدگی های پزشکی و احتمال استرس عاطفی قابل توجهی را چه در دوران بارداری و چه پس از زایمان به شما نشان می دهد.
اگر تأثیر عاطفی نتیجه درمان های باروری شما برای شما یا همسرتان بیش از حد سنگین است ، از متخصص خود کمک بگیرید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
بسته به سن و سابقه سلامت شخصی شما، پزشک ممکن است ارزیابی پزشکی را توصیه کند. یک متخصص زنان، متخصص ارولوژی یا عمومی می تواند در تعیین مشکلی که نیاز به متخصص یا کلینیکی دارد که مشکلات ناباروری را درمان می کند، کمک کند. در برخی موارد، ممکن است شما و همسرتان نیاز به ارزیابی جامع ناباروری داشته باشید.
آن چه می توانید انجام دهید
جهت کسب آمادگی برای اولین قرار ملاقات با پزشک خود:
• جزئیات تلاشهای خود برای باردار شدن را ارائه دهید. جزئیات مربوط به زمان شروع اقدام به بارداری و تعداد دفعات مقاربت، به ویژه در میانه چرخه خود را بنویسید - زمان تخمک گذاری.
• اطلاعات پزشکی کلیدی خود را به همراه داشته باشید. سایر شرایط پزشکی شما یا همسرتان و همچنین اطلاعات مربوط به هرگونه ارزیابی یا درمان های ناباروری قبلی را در آن بگنجانید.
• تهیه لیستی از داروهای مصرفی ، ویتامین ها ، داروهای گیاهی و یا سایر مکمل ها و دوزها و تعداد دفعات مصرف آنها.
• تهیه لیستی از سوالات جهت پرسیدن از پزشک خود. در صورت کوتاه بودن زمان ملاقات با پزشک، ابتدا مهمترین سوالات خود را مطرح کنید.
در مورد ناباروری، برخی از سوالات اساسی وجود دارد که باید از پزشک بپرسید و شامل موارد زیر است:
• دلایل احتمالی که هنوز بارداری اتفاق نیفتاده است، چیست؟
• به چه نوع آزمایش هایی نیاز داریم؟
• توصیه می کنید ابتدا چه درمانی را امتحان کنیم؟
• چه عوارض جانبی با درمانی که شما پیشنهاد می کنید همراه است؟
• احتمال بارداری چند نوزاد با معالجه ای که شما پیشنهاد می کنید چقدر است؟
• این روش درمانی را برای چند دوره آزمایش خواهیم کرد؟
• اگر اولین روش درمانی موثر واقع نشود، توصیه می کنید بعد از آن چه روشی را امتحان کنیم؟
• آیا عوارض طولانی مدتی در ارتباط با این روش درمانی یا سایر درمان های ناباروری وجود دارد؟
از دکتر خود بخواهید اطلاعات را تکرار کند یا سوالات بعدی را بپرسید.
از پزشک چه انتظاری می رود
جهت پاسخگویی به سوالات آمادگی داشته باشید تا به پزشک خود جهت تشخیص مراحل بعدی شروع مراقبت سریع کمک کنید.
سوالاتی از زوجین
سوالات احتمالی از زوجین عبارتند از:
• چه مدت به طور جدی برای باردار شدن اقدام کرده اید؟
• چند وقت یکبار رابطه برقرار می کنید؟
• آیا در هنگام رابطه جنسی از مواد چرب کننده استفاده می کنید؟
• آیا هرکدام از شما سیگار می کشید؟
• آیا هرکدام از شما از الکل یا داروهای روان گردان استفاده می کنید؟ هر چند وقت یکبار؟
• آیا در حال حاضر هرکدام از شما از داروها، مکمل های غذایی یا استروئیدهای آنابولیک استفاده می کنید؟
• آیا هرکدام از شما به دلیل بیماری های دیگر از جمله عفونت های مقاربتی تحت درمان قرار گرفته اید؟
سوالاتی از آقایان
پزشکان ممکن است سوالات زیر را بپرسند:
• آیا در عضله سازی مشکل دارید یا برای افزایش توده عضلانی ماده ای مصرف می کنید؟
• آیا شما به خصوص پس از ایستادن به مدت طولانی، متوجه پری در کیسه بیضه شده اید؟
• آیا بعد از انزال درد بیضوی یا درد را تجربه می کنید؟
• آیا شما از نظر جنسی از جمله مشکل در حفظ نعوظ، زود انزالی، عدم توانایی در انزال یا کاهش میل جنسی دچار مشکل شده اید؟
• آیا در روابط جنسی با افراد قبلی بارداری اتفاق افتاده است؟
• آیا شما به طور مرتب از حمام گرم یا حمام بخار استفاده می کنید؟
سوالاتی از خانم ها
پزشکان ممکن است سوالات زیر را بپرسند:
• از چه سنی قاعدگی شما شروع شده است ؟
• چرخه های قاعدگی شما به طور معمول چگونه است؟ چقدر منظم، بلند و سنگین هستند؟
• آیا قبلاً باردار بوده اید؟
• آیا چرخه های خود را ترسیم کرده اید یا آزمایش تخمک گذاری را انجام داده اید؟ اگر چنین است، برای چند چرخه؟
• رژیم روزانه معمول شما چیست؟
• آیا به طور منظم ورزش می کنید؟ چقدر؟