نگاه کلی
نفروپاتی IgA،همچنین به عنوان بیماری برگر (Berger Disease) شناخته می شود ، یک بیماری کلیوی است که با تجمع آنتی بادی به نام ایمونوگلوبولین IgAدر کلیه اتفاق می افتد و منجر به التهابی موضعی می شود که با گذشت زمان می تواند توانایی کلیه ها در تصفیه مواد زائد از خون را مختل کند.
نفروپاتی IgA معمولاً طی سالها به آرامی پیشرفت می کند ، اما روند بیماری در افراد مختلف متفاوت است.
برخی از افراد عوارض پیشرفته این بیماری را ندارند اما خون در ادرار آنها نشت میکند، برخی سرانجام به بهبودی کامل دست می یابند و برخی دیگر در مرحله نهایی نارسایی کلیه قرار می گیرند.
هیچ درمانی برای نفروپاتی IgA وجود ندارد ، اما برخی از داروها می توانند روند آن را کند کنند. کنترل فشار خون و کاهش سطح کلسترول نیز باعث کند شدن بیماری می شود.
علائم
نفروپاتی IgA معمولاً در مراحل اولیه علائمی ایجاد نمی کند ، بنابراین بیماری می تواند برای سالها یا دهه ها مورد توجه قرار نگیرد. گاهی اوقات وقتی آزمایش ها نشان دهنده پروتئین و گلبول های قرمز خون در ادرار باشد که بدون میکروسکوپ قابل مشاهده نباشد ، به این بیماری مشکوک می شوند.
علائم و نشانه های نفروپاتی IgA شامل موارد زیر است:
- ادرار تیره به رنگ قهوه ای (ناشی از وجود گلبول های قرمز خون در ادرار)
- تکرر ادرار تیره و گاهی اوقات خون قابل مشاهده در ادرار ، معمولاً در طی بیماری یا بعد از عفونت دستگاه تنفس فوقانی یا سایر عفونت ها و گاهی اوقات بعد از ورزش شدید دیده می شود.
- کف ادرار ناشی از نشت پروتئین به ادرار (پروتئینوریا)
- درد در یک یا دو طرف کمر در زیر دنده ها
- تورم (ادم) در دست ها و پاها
- فشار خون بالا
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت مشاهده خون در ادرار به پزشک مراجعه کنید. خونریزی ادراری می تواند دلایل زیادی داشته باشد ، اما خونریزی طولانی مدت یا مکرر میتواند نشان دهنده یک مشکل جدی باشد. همچنین در صورت ایجاد تورم ناگهانی در دست ها و پاها به پزشک مراجعه کنید.
علل بیماری
کلیه ها دو اندام لوبیا شکل به اندازه یک مشت هستند که در قسمت کوچکی از پشت بدن در دوطرف ستون فقرات قرار دارند ، هر کلیه حاوی رگ های خونی بسیار ریزی است که هنگام عبور از کلیه ها ، ضایعات ، آب اضافی و سایر مواد خون را فیلتر می کند. خون تصفیه شده به جریان خون اصلی وارد می شود ، و مواد دفعی به مثانه ها وارد و سپس خارج میشوند.
ایمونوگلوبولین IgAآنتی بادی است که با حمله به عوامل بیماری زای مهاجم و مبارزه با عفونت ها ، نقشی اساسی در سیستم ایمنی بدن ایفا می کند. اما در نفروپاتی IgA ، این آنتی بادی ها در گلومرول جمع می شود و باعث التهاب گلومرول(گلومرولونفریت) می شود و به تدریج بر توانایی فیلترکردن آنها تأثیر می گذارد.
محققان دقیقاً نمی دانند چه عواملی باعث رسوب IgA در کلیه ها می شود ، اما موارد زیر ممکن است مرتبط باشد:
- ژن ها: نفروپاتی IgA در بعضی از خانواده ها و در گروه های خویشاوندی خاصی بیشتر دیده می شود.
- بیماری های کبدی: که شامل سیروز کبدی میباشد ، وضعیتی است که در آن بافت اسکار جایگزین بافت طبیعی درون کبد می شود و عفونت های مزمنی مثل هپاتیت B و C.
- بیماری سلیاک:بوسیله خوردن گلوتن (پروتئینی در بیشتر غلات)ایجاد میشود و باعث بروز این وضعیت گوارشی می شود.
- عفونت ها:که شامل HIV و برخی از عفونت های باکتریایی است.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
اگرچه علت دقیق نفروپاتی IgA ناشناخته است ، اما این عوامل ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند:
- جنسیت: در آمریکای شمالی و اروپای غربی ، نفروپاتی IgA حداقل دو برابر مردان بر زنان تأثیر می گذارد.
- نژاد: نفروپاتی IgA در سفیدپوستان و آسیایی ها بیشتر از سیاه پوستان است.
- سن: نفروپاتی IgA اغلب در اواخر نوجوانی و اواخر 30 سالگی ایجاد می شود.
- سابقه خانوادگی. در برخی موارد،نفروپاتی IgA در کل خانواده دیده می شود ، که نشان می دهد عوامل ژنتیکی در این بیماری نقش دارند.
عوارض بیماری
دوره نفروپاتی IgA در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افرادی که سالها به این بیماری مبتلا هستند اکثرا دچار مشکل نمیشوند یا کمتر دچار میشوند.
در حقیقت ، بسیاری از موارد این بیماری تشخیص داده نمی شوند. سایر افراد دچار یک یا چند مورد از عوارض زیر می شوند:
- فشار خون بالا. صدمه به کلیه ها باعث ایجاد رسوبات IgA شده و میتواند فشار خون را افزایش دهد که متعاقبا باعث آسیب بیشتری میشود
- کلسترول بالا. مقادیر بالای کلسترول خون می تواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد.
- نارسایی حاد کلیوی:اگر کلیه ها به دلیل رسوبات IgA توانایی فیلتر کردن خود را از دست بدهند ، مواد زائد به سرعت در خون جمع می شوند.
- بیماری های مزمن کلیوی: نفروپاتی IgA می تواند باعث شود کلیه ها به تدریج از کار بیفتند و در این صورت برای ادامه ی زندگی به دیالیز دائمی یا پیوند کلیه نیاز میباشد.
- سندرم نفروتیک. که می تواند در اثر آسیب به گلومرول ایجاد شود ، از جمله سطح بالای پروتئین ادرار ، سطح پایین پروتئین خون، میزان زیاد کلسترول و چربی خون و تورم پلک ها ، پاها و شکم.
پیشگیری از بروز بیماری
شما نمی توانید از نفروپاتی IgA پیشگیری کنید. اگر سابقه خانوادگی این بیماری را دارید ، با پزشک خود در مورد عوامل سالم نگه داشتن کلیه ها مشورت کنید ، مانند کاهش فشار خون بالا و نگه داشتن کلسترول در سطح مناسب.
تشخیص
نفروپاتی IgA اغلب پس از مشاهده خون در ادرار یا هنگامی که یک آزمایش معمولی نشان دهد پروتئین یا خون در ادرار دارید ، تشخیص داده می شود.
این آزمایش ها می تواند درتشخیص نوع بیماری کلیوی کمک کننده باشد:
- آزمایش های ادراری:وجود خون یا پروتئین در ادرار ، اولین نشانه احتمالی نفروپاتی IgA ، که در طی یک معاینه معمولی مشخص میشود. اگر پزشک به مشکلی در کلیه مشکوک شود ، از شما می خواهد برای آزمایش های بیشتری از عملکرد کلیه ، 24 ساعت ادرار خود را نگه داری کنید.
- آزمایش خون. اگر به بیماری کلیوی مبتلا هستید ، آزمایش خون میتواند افزایش سطح مواد زائد کراتینین در خون را نشان دهد.
- نمونه برداری از کلیه. این روش تنها راهی است که پزشک می تواند تشخیص نفروپاتی IgA را تأیید کند. که شامل استفاده از یک سوزن مخصوص بیوپسی برای استخراج قطعات کوچک بافت کلیه برای معاینه میکروسکوپی است.
- تست میزان تصفیه یوتالامات: پزشک همچنین ممکن است آزمایشی از ماده حاجب مخصوص برای ردیابی میزان فیلتر شدن مواد زائد در کلیه ها را توصیه کند.
درمان
هیچ درمانی برای نفروپاتی IgA وجود ندارد و هیچ راهی مطمئنی برای دانستن سیر بیماری وجود ندارد. برخی از افراد برای تعیین میزان شدت یافتن بیماری فقط به نظارت نیاز دارند.
برای برخی دیگر ، تعدادی از داروها می توانند پیشرفت بیماری را کاهش دهند و به مدیریت علائم کمک کنند.
داروهای درمان نفروپاتی IgA عبارتند از:
- داروهای فشار خون بالا. مصرف مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) یا مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین (ARB) می تواند فشار خون را کم کرده و از دست دادن پروتئین را کاهش دهد.
- اسیدهای چرب امگا 3. این چربی ها ، موجود در مکمل های روغن ماهی در رژیم غذایی ، ممکن است التهاب در گلومرول ها را کاهش دهد بدون اینکه عوارض جانبی مضر داشته باشد. قبل از شروع مصرف مکمل ها با پزشک خود صحبت کنید.
- سرکوب کننده سیستم ایمنی. در برخی موارد ، داروهای کورتیکواستروئید مانند پردنیزون و سایر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی میتواند سیستم ایمنی بدن را از حمله به گلومرول دور نگه دارد. این داروها می توانند عوارض جانبی جدی مانند فشار خون ، افزایش قند خون و افزایش خطر عفونت ایجاد کنند.
- استاتین درمانی. اگر کلسترول بالایی دارید ، داروهای کاهش دهنده کلسترول می توانند به کنترل آن کمک کرده و روند آسیب کلیه را کند کنند.
- داروهای ادرار آور. این موارد به از بین بردن مایعات اضافی از خون کمک می کنند. حذف مایعات اضافی می تواند به بهبود کنترل فشار خون کمک کند.
هدف نهایی جلوگیری از نیاز به دیالیز کلیه یا پیوند کلیه است. اما در بعضی موارد ، دیالیز یا پیوند الزامی است.
سبک زندگی و درمان های خانگی
برای کمک به سلامت کلیه ها:
- فشار خون را پایین نگه دارید زیرا این کار می تواند به کاهش آسیب کلیه در اثر نفروپاتی IgA کمک کند. تغییرات سالم در سبک زندگی،از جمله محدود کردن مصرف نمک ، کاهش وزن اضافی ، تحرک بدنی ، استفاده از الکل در حد متوسط و مصرف داروهای فشار خون طبق تجویز پزشک،روش هایی برای کنترل فشار خون است.
- فشار خون خود را در خانه کنترل کنید. به میزان آن توجه کنید و این عدد را به همراه خود در معاینات پزشکی بیاورید.
- پروتئین کمتری مصرف کنید. کاهش مقدار پروتئین مصرفی و اقدامات لازم برای کاهش سطح کلسترول به کند شدن پیشرفت نفروپاتی IgA کمک کرده و از کلیه ها محافظت کند.
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری
کنار آمدن با انواع شدید نفروپاتی IgA می تواند چالش برانگیز باشد. اما لازم نیست این کار را به تنهایی انجام دهید. اگر سوالی دارید یا به راهنمایی نیاز دارید ، با یکی از اعضای تیم پزشکی صحبت کنید.
همچنین پیوستن به یک گروه پشتیبانی ، می تواند باعث گفت و گویی صمیمانه شده و اطلاعات مفید را ارائه دهد. برای اطلاع از گروه های پشتیبانی در منطقه خود که با بیماری کلیوی سر و کار دارند ، از پزشک خود بخواهید یا برای کسب اطلاعات بیشتر با بنیاد ملی کلیه (NKF) تماس بگیرید
آمادگی برای ملاقات با پزشک
شما احتمالاً با مراجعه به پزشک مراقبت های اولیه را شروع خواهید کرد. با این حال ، میتوانید به متخصص نفرولوژی نیز مراجعه کنید. در اینجا چند نکته برای آماده شدن برای زمان معاینه آورده شده است.
آن چه می توانید انجام دهید
درزمان مشخص شدن تایم ملاقات با پزشک درمورد شرایط و کارهایی که باید انجام دهید از قبیل عدم مصرف مواد غذایی برای ازمایش خون،ازپزشک بپرسید
فهرستی از این موارد تهیه کنید:
- علائم بیماری
- همه داروها ،از جمله داروهای بدون نسخه ، ویتامین ها ، گیاهان یا سایر مکمل هایی که مصرف می کنید
- سوالاتی که می توانید از پزشک خود بپرسید
- از یکی از اعضای خانواده یا دوست خود بخواهید تا با شما همراه شود و کمک کند تا اطلاعاتی را که دریافت می کنید به خاطر بسپارید.
سوالاتی که بهتر است از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- چه آزمایش هایی باید انجام دهم؟
- بهترین راه درمانی چیست؟ چه مدت به مصرف داروها احتیاج دارم؟
- آیا با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی می توانم این بیماری را کنترل کنم؟
- دچار بیماری های دیگری نیز می باشم، چگونه می توانم به بهترین صورت این وضعیت را کنترل کنم؟
- چه مجله ها و بروشورهایی در دسترس هستند؟ چه سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می دهید؟
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً سوالاتی مانند این موارد را می پرسد:
- آیا علائم مداوم یا گاه به گاه بوده است؟
- شدت علائم چقدر است؟
- چه چیزی علائم را بهبود میبخشد؟
- چه چیزی علائم را شدید تر میکند؟