نگاه کلی
پروستاتیت تورم و التهاب غده پروستات است، غده ای به اندازه گردو در مردان که در زیر مثانه قرار دارد. غده پروستات مایعی تولید می کند که باعث تغذیه و انتقال اسپرم می شود.
پروستاتیت اغلب باعث دردناک یا دشوار شدن دفع ادرار می شود. علائم دیگر به صورت درد کشاله ران، ناحیه لگن یا دستگاه تناسلی و گاهی علائم مشابه آنفولانزا بروز می کند.
پروستاتیت مردان در هر سنی را درگیر می کند اما بیشتر در مردان 50 سال یا کمتر شیوع دارد. این بیماری دلایل مختلفی دارد. گاهی اوقات علت مشخص نمی شود. اغلب عفونت های باکتریایی عامل پروستاتیت با آنتی بیوتیک قابل درمان است.
بسته به علت، پروستاتیت به تدریج یا به طور ناگهانی ظاهر شده و حتی به سرعت، با درمان یا بدون نیاز به آن بهبود یابد. برخی از انواع پروستاتیت برای ماه ها ادامه داشته یا به طور مکرر عود می کنند.
علائم
علائم پروستاتیت بنا بر علت ایجاد بیماری متفاوت است اما به طور کلی این علائم به اشکال زیر بروز می کنند:
- درد یا احساس سوزش هنگام ادرار (دیس اوریا)
- مشکلات ادراری، مانند جریان نامنظم یا تأخیر در خروج ادرار
- ضرورت تخلیه ادرار، به خصوص در شب (ناکچریا)
- نیاز ضروری به ادرار کردن
- ادرار کدر رنگ
- خون در ادرار
- درد ناحیه شکم، کشاله ران یا کمر
- درد در ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد (پرینه)
- درد یا ناراحتی آلت تناسلی یا بیضه
- انزال دردناک
- علائم و نشانه های مشابه آنفولانزا (در نتیجه پروستاتیت باکتریایی)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت بروز درد در لگن، دشوار یا دردناک شدن ادرار یا انزال، باید به پزشک مراجعه کرد. برخی از انواع پروستاتیت در صورت درمان نشدن می تواند باعث تشدید عفونت یا بروز سایر بیماری ها شود.
علل بیماری
اغلب پروستاتیت های حاد باکتریایی توسط سویه های شایع باکتری ایجاد می شوند. معمولاً این عفونت زمانی آغاز می شود که باکتری های ادرار وارد پروستات شوند. برای درمان از آنتی بیوتیک استفاده می شود. در صورتی که آنتی بیوتیک ها نتوانند باکتری ها را از بین برند، بیماری عود کرده یا به درمان مقاوم شوند (پروستاتیت مزمن باکتریایی).
آسیب به اعصاب مجاری اداری تحنانی در اثر ضربه یا جراحی می تواند منجر به پروستاتیت غیرعفونی شود. در بسیاری از موارد، علت آن مشخص نیست.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
موارد زیر خطر ابتلا به پروستاتیت را افزایش می دهند:
- قرار داشتن در سنین جوانی یا میانسالی
- سابقه ابتلا به این بیماری
- عفونت مجرای ادراری
- آسیب دیدگی لگن، مانند آسیب های ناشی از دوچرخه سواری یا سوارکاری
- استفاده از سوند ادراری
- ابتلا به ایدز
- بیوپسی پروستات
عوارض بیماری
عارضه های ناشی از پروستاتیت به اشکال زیر رخ می دهد:
- عفونت باکتریایی خون (باکتریمی)
- التهاب مجاری اپیدیدیم (مجرای پیچ خورده متصل به پشت بیضه)(اپیدیدیمیت)
- آبسه در پروستات (ایجاد حفره های چرکی در پروستات)
- اختلال و ناباروری مایع منی که می تواند همراه با پروستاتیت مزمن رخ دهد.
شواهدی مبنی بر اینکه پروستاتیت می تواند منجر به سرطان پروستات شود وجود ندارد.
تشخیص
تشخیص پروستاتیت با رد سایر عوارض احتمالی به عنوان علت علائم و تعیین نوع آن انجام می شود. پزشک در مورد سابقه بیماری ها و علائم سوالاتی خواهد پرسیدو بیمار را معاینه خواهد کرد (در صورت لزوم معاینه پروستات از طریق مقعد انجام می شود).
آزمایش های اولیه تشخیصی عبارتند از:
- آزمایش ادرار. ممکن است پزشک برای بررسی احتمال عفونت ادراری، انجام آزمایش ادرار را توصیه می کند.
- آزمایش خون. گاهی پزشک برای بررسی علائم عفونت و سایر ناراحتی های پروستات؛ انجام آزمایش خون را تجویز می کند.
- ماساژ پروستات. در موارد نادری، پزشک پروستات را ماساژ داده و ترشحات را به آزمایشگاه می فرستد.
- آزمایش های تصویربرداری. در برخی موارد، پزشک توصیه می کند تا از پروستات، سی تی اسکن یا سونوگرافی گرفته شود. تصاویر سی تی اسکن اطلاعات دقیق تری نسبت به رادیوگرافی ساده ارائه می دهد. سونوگرام تصویری است که توسط سونوگرافی تولید می شود.
بر اساس علائم و نتایج آزمایش ها، پزشک نوع بیماری را تشخیص می دهد:
- پروستاتیت حاد باکتریایی. این نوع پروستاتیت که اغلب توسط سویه های شایع باکتری ایجاد می شود، به طور ناگهانی شروع شده و علائم و نشانه هایی مشابه با آنفولانزا مانند تب، لرز، حالت تهوع و استفراغ ایجاد می کند.
- پروستاتیت مزمن باکتریایی. اگر آنتی بیوتیک ها، باکتری های عامل پروستاتیت را از بین نبرند، احتمال عود مداوم عفونت یا دشوار شدن درمان وجود دارد. در پروستاتیت مزمن باکتریایی، مابین زمان های عود بیماری ممکن است علامتی بروز نکند یا بسیار جزئی باشد.
- پروستاتیت مزمن یا سندرم درد مزمن لگن. این نوع پروستاتیت شایع ترین نوع این بیماری بوده که توسط باکتری ایجاد نمی شود. غالباً علت آن قابل شناسایی نیست. در برخی افراد، ممکن است علائم با گذر زمان تغییری نکنند. در سایر افراد، علائم به صورت چرخه شدید و خفیفی بروز می کنند.
- پروستاتیت التهابی بدون علامت. این نوع پروستاتیت علامتی ایجاد نمی کند و معمولاً به طور اتفاقی تشخیص داده می شوند، در این حالت نیازی به درمان نمی باشد.
درمان
درمان های پروستاتیت به علت اصلی آن بستگی دارد و می توانند شامل موارد زیر باشند:
- آنتی بیوتیک ها. آنتی بیوتیک متداول ترین روش برای درمان پروستاتیت است. دارو براساس نوع باکتری عامل عفونت تجویز می شود.
گاهی در مواردی که علائم شدید باشد به آنتی بیوتیک های داخل وریدی (IV) نیاز می شود. طول درمان با آنتی بیوتیک خوراکی معمولاً برای مدت چهار تا شش هفته می باشد؛ اما در اکثر موارد مدت درمان پروستاتیت مزمن یا عود شونده طولانی تر می باشد.
- مسدود کننده های آلفا. این داروها باعث شل شدن گردن مثانه و فیبرهای عضلانی محل اتصال پروستات به مثانه می شوند. این درمان علائمی همچون دردناک بودن ادرار را کاهش می دهد.
- داروهای ضد التهاب. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) به تسکین علائم بیماری کمک می کنند.
روش زندگی و درمان های خانگی
موارد زیر می تواند برخی علائم پروستاتیت را کاهش دهد:
- حمام سیتز (نشستن در آب گرم) یا استفاده از پد گرمایشی.
- محدود کردن مصرف الکل، کافئین و غذاهای پرادویه یا اسیدی که می توانند باعث تحریک مثانه شوند.
- خودداری از فعالیت های تحریک کننده پروستات مانند نشستن طولانی مدت یا دوچرخه سواری.
- مصرف مقادیر زیاد نوشیدنی های بدون کافئین، چرا که این باعث بیشتر شدن دفعات و حجم ادرار می شود.
درمان های جایگزین
درمان های جایگزین که می توانند به کاهش علائم پروستاتیت کمک می کنند، عبارتند از:
- بیوفیدبک. یک متخصص بیوفیدبک با استفاده از سیگنال های موجود در تجهیزات مانیتورینگ، کنترل برخی عملکردها و پاسخ های بدن مثل شل کردن عضلات را به فرد می آموزد.
- طب سوزنی. این درمان به صورت استفاده از سوزن های بسیار نازک در نقاط خاصی از بدن می باشد.
- داروهای گیاهی و مکمل ها. شواهدی مبنی بر اثر بهبود دهنده ی داروهای گیاهی و مکمل ها بر این بیماری وحود ندارد، گرچه بسیاری از افراد از آنها استفاده می کنند. برخی از درمان های گیاهی پروستاتیت شامل لولیوم (سرنیلتون)، یک ماده شیمیایی در چای سبز، پیاز و گیاهان دیگر (کوئرستین) و عصاره گیاه درخت نخل اره ای می باشند.
در مورد استفاده از روش ها و مکمل های دارویی جایگزین با پزشک خود مشورت کنید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
در مواردی لازم است پس از پزشک عمومخی به یک متخصص اورولوژی مراجعه شود.
اقدامات زیر کمک می کند تا برای ملاقات با پزشک آماده شوید.
آن چه می توانید انجام دهید
فهرستی از این موارد تهیه کنید:
- علائم خود را بنویسید، حتی آن دسته که به نظر ربطی به بیماری ندارند.
- اطلاعات شخصی مهم ، از جمله استرس های شدید یا بیماری های اخیر
- نام و مقدار داروها، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که اخیراً مصرف کرده اید.
- سؤالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید
در صورت امکان، یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را به همراه داشته باشید تا به شما در یادآوری اطلاعات ارائه شده کمک کند.
برای پروستاتیت، سوالاتی که بهتر است از پزشک بپرسید عبارتند از:
- علت ایجاد این علائم چیست؟
- چه عارضه های دیگری می تواند باعث این درد شود؟
- چه آزمایش هایی باید انجام دهم؟
- چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
- آیا گزینه های درمانی دیگری وجود دارد؟
- چه مجله ها و بروشورهایی در دسترس هستند؟ چه وب سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می دهید؟
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
سوالاتی که ممکن است پزشک بپرسد عبارتند از:
- از چه زمانی علائم شروع شده است؟
- شدت علائم چقدر است؟
- علائم مداوم است یا گاه به گاه؟
- آیا اخیراً به عفونت ادراری مبتلا شده اید؟
- آیا در گذشته به طور مکرر دچار عفونت ادراری شده اید؟
- آیا اخیراً از ناحیه کشاله ران خود درد احساس کرده اید؟
- چه چیزی علائم را بهبود می بخشد؟