نگاه کلی
پوکی استخوان باعث ضعیف شدن و شکنندگی استخوان ها می شود ، به اندازه ای شکننده می شود که افتادن یا حتی فشارهای خفیف مانند خم شدن یا سرفه می تواند باعث شکستگی شود. شکستگی های مربوط به پوکی استخوان معمولاً در مفصل ران ، مچ دست یا ستون فقرات اتفاق می افتد.
استخوان بافت زنده ای است که دائماً در حال شکسته شدن و جایگزینی است. پوکی استخوان زمانی اتفاق می افتد که ایجاد استخوان جدید با از دست دادن استخوان قدیمی هماهنگ نشود.
پوکی استخوان مردان و زنان از هر نژاد را درگیر می کند. اما زنان سفیدپوست و آسیایی ، به ویژه زنان مسن که یائسه شده اند ، بیشتر در معرض خطر هستند. داروها ، رژیم غذایی سالم و ورزش های تحمل کننده وزن می توانند به جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان یا تقویت استخوان های ضعیف بدن کمک کنند.
علائم
به طور معمول هیچ علائمی در مراحل اولیه از دست دادن استخوان وجود ندارد. اما هنگامی که استخوان ها توسط پوکی استخوان ضعیف شوند ، ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشید که شامل موارد زیر می باشد :
• کمردرد ، ناشی از شکستگی یا ریزش مهره
• از دست دادن قد با گذشت زمان
• حالت خمیده
• استخوانی که خیلی راحتتر از حد انتظار می شکند
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر یائسگی زودرس را پشت سر گذاشتید یا چندین ماه کورتیکواستروئید مصرف کردید یا هر یک از والدینتان شکستگی مفصل ران را تجربه کرده بودند ، می توانید به پزشک خود در خصوص پوکی استخوان مراجعه کنید.
علل بیماری
استخوان های شما مدام خودشان را ترمیم می کنند و استخوان جدید می سازند و استخوان قدیمی شکسته می شود. هنگامی که جوان هستید ، بدن سریعتر از تجزیه استخوان قدیمی و افزایش توده استخوان ، استخوان جدید ایجاد می کند. اوایل دهه ۲۰ زندگی، این روند کند می شود و بیشتر افراد در سن ۳۰ سالگی به اوج توده استخوانی می رسند. با افزایش سن ، توده استخوانی با سرعت بیشتری از آنچه ایجاد شده از بین می رود.
احتمال ابتلا به پوکی استخوان تا حدودی به میزان توده استخوانی در جوانی فرد بستگی دارد. میزان توده ی استخوان تا حدودی به ارث می رسد و همچنین براساس گروه قومی متفاوت می باشد . هرچه توده استخوان شما بیشتر باشد ، استخوان بیشتری دارید و با افزایش سن احتمال پوکی استخوان کمتر می شود.
عوامل خطر ساز (ریسک فاکتورها)
تعدادی از عوامل می توانند احتمال پوکی استخوان را افزایش دهند ، از جمله سن ، نژاد ، انتخاب سبک زندگی و شرایط پزشکی و روش های درمانی.
عوامل غیرقابل تغییر
برخی از عوامل خطر پوکی استخوان از کنترل شما خارج هستند ، از جمله:
• جنسیت :زنان بیش از مردان به پوکی استخوان مبتلا می شوند.
• سن:هرچه سن شما بالاتر می رود ، خطر پوکی استخوان بیشتر می شود.
• نژاد: اگر سفید پوست یا از نژاد آسیایی باشید در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارید.
• سابقه خانوادگی: داشتن پدر و مادر یا خواهر یا برادر مبتلا به پوکی استخوان ، شما را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد ، به خصوص اگر مادر یا پدر شما از ناحیه ران دچار شکستگی شود.
• اندازه بدن: مردان و زنانی که قالب بدن اندکی دارند ، بیشتر در معرض خطر هستند زیرا ممکن است با افزایش سن ، استخوان کمتری داشته باشند.
سطح هورمون
پوکی استخوان بیشتر در افرادی دیده می شود که هورمون های خاصی در بدنشان زیاد یا خیلی کم باشد. این هورمون ها عبارتند از:
• هورمون های جنسی: کاهش سطح هورمون های جنسی باعث ضعیف شدن استخوان می شود. کاهش سطح استروژن در زنان در یائسگی یکی از قوی ترین عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان می باشد .
در مردان با افزایش سن به تدریج سطح تستوسترون را کاهش پیدا می کند. درمان های سرطان پروستات که باعث کاهش سطح تستوسترون در مردان می شود و درمان های سرطان پستان که میزان استروژن را در زنان کاهش می دهد ، احتمالاً باعث از بین رفتن استخوان می شود.
• مشکلات تیروئید: هورمون تیروئید بیش از حد باعث از دست رفتن استخوان می شود. اگر تیروئید بیش از حد فعال باشد یا اگر بیش از حد داروی هورمون تیروئید برای درمان تیروئید کم کار مصرف کنید ، این اتفاق می افتد.
• غدد دیگر. پوکی استخوان همچنین با بیش فعالی پاراتیروئید و غدد فوق کلیوی ارتباط دارد.
عوامل رژیم غذایی
پوکی استخوان بیشتر در افرادی با مشکلات زیر رخ می دهد که:
• مصرف کم کلسیم. کمبود کلسیم در طول زندگی در پیشرفت پوکی استخوان نقش دارد. مصرف کم کلسیم منجر به کاهش تراکم استخوان ، از بین رفتن زودهنگام استخوان و افزایش خطر شکستگی می شود.
• کاهش اشتها. نامناسب بودن نوع مصرف غذا و کمبود وزن باعث ضعیف شدن استخوان در مردان و زنان می شود
• جراحی دستگاه گوارش. جراحی برای کاهش اندازه معده یا برداشتن بخشی از روده ، میزان سطح موجود برای جذب مواد مغذی از جمله کلسیم را محدود می کند. این جراحی ها شامل مواردی است که به شما در کاهش وزن و سایر اختلالات دستگاه گوارش کمک می کند.
استروئیدها و سایر داروها
استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی ، مانند پردنیزون و کورتیزون ، در روند بازسازی استخوان تداخل ایجاد می کند. پوکی استخوان همچنین با داروهایی زیر که برای مقابله یا پیشگیری استفاده می شود در ارتباط است:
• تشنج
• ریفلاکس معده
• سرطان
• رد پیوند
بیماری های دیگر (شرایط پزشکی)
خطر پوکی استخوان در افرادی که مشکلات پزشکی خاصی دارند بیشتر است ، از جمله:
• بیماری سلیاک
• بیماری التهابی روده
• بیماری کلیه یا کبد
• سرطان
• لوپوس
• مولتیپل میلوما
• روماتیسم مفصلی
انتخاب های سبک زندگی
برخی از عادت های بد می توانند خطر پوکی استخوان را افزایش دهند. که عبارتند از:
• شیوه زندگی کم تحرک. خطر ابتلا به پوکی استخوان در افرادی که زمان زیادی را به نشستن می گذرانند بیشتر از افرادی است که تحرک بیشتری دارند. هرگونه ورزش تحمل کننده وزن و فعالیت هایی که باعث ایجاد تعادل و استقرار خوب بدن می شود برای استخوان های شما مفید است ، اما راه رفتن ، دویدن ، پریدن ، رقصیدن و وزنه برداری بسیار مفید تر به نظر می رسد.
• مصرف زیاد الکل. مصرف مداوم بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز خطر پوکی استخوان را افزایش می دهد.
• مصرف دخانیات. نقش دقیق توتون در پوکی استخوان مشخص نیست ، اما نشان داده شده است که استفاده از تنباکو بر ضعف استخوان ها اثر می گذارد .
عوارض بیماری
شکستگی استخوان ، به ویژه در ستون فقرات یا مفصل ران ، جدی ترین عوارض پوکی استخوان است. شکستگی لگن اغلب ناشی از زمین خوردن می باشد و می تواند منجر به ناتوانی و حتی افزایش خطر مرگ در اولین سال پس از آسیب شود.
در بعضی موارد ، حتی اگر زمین نخورده باشید ، شکستگی ستون فقرات نیز ممکن است رخ دهد. استخوان هایی که ستون فقرات شما را تشکیل می دهند می توانند تا حد بسیار زیادی ضعیف شوند ، که می تواند منجر به کمر درد ، از دست دادن قد و حالت خمیده به جلو شود.
پیشگیری از بروز بیماری
تغذیه مناسب و ورزش منظم برای سلامت استخوان ها در طول زندگی ضروری است.
پروتئین
پروتئین یکی از عناصر سازنده استخوان است. با این حال ، شواهد عکسی در مورد تأثیر مصرف پروتئین بر تراکم استخوان وجود دارد.
بیشتر افراد پروتئین کافی در رژیم های غذایی خود دارند اما برخی از آنها این پروتئین را دریافت نمی کنند. گیاهخواران اگر به دنبال منابع مناسب تامین کننده ی پروتئین مانند سویا ، آجیل ، حبوبات ، دانه های گیاهی و لبنیات و تخم مرغ باشند ، می توانند پروتئین کافی در رژیم غذایی دریافت کنند.
افراد مسن به دلایل مختلف ممکن است پروتئین کمتری مصرف کنند. اگر فکر می کنید پروتئین کافی دریافت نمی کنید ، از پزشک خود در صورت استفاده از مکمل ، در مورد آن سوال کنید.
وزن بدن
کمبود وزن احتمال از دست رفتن استخوان و شکستگی را افزایش می دهد. اضافه وزن شناخته شده ، خطر شکستگی در بازو و مچ دست شما را افزایش می دهد. به همین ترتیب ، حفظ وزن مناسب بدن همانطور که برای سلامتی به طور کلی مفید است برای استخوان ها نیز مفید است.
کلسیم
زنان و مردان بین ۱۸ تا ۵۰ سال روزانه به ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند. این مقدار روزانه با رسیدن ۵۰ سالگی زنان و ۷۰ سالگی به ۱۲۰۰ میلی گرم افزایش می یابد.
منابع خوب کلسیم می تواند موارد زیر باشد :
• محصولات لبنی کم چرب
• سبزیجات برگ سبز تیره
• ماهی قزل آلا یا ساردین کنسرو شده با استخوان
• محصولات سویا ، مانند توفو
• غلات و آب پرتقال غنی شده با کلسیم
اگر دریافت کلسیم کافی از رژیم غذایی برای شما سخت می باشد ، مصرف مکمل های کلسیم را در نظر بگیرید. با این حال ، کلسیم بیش از حد با سنگ کلیه در ارتباط است. با اينكه هنوز مشخص نیست ، برخی از متخصصان توصیه می کنند که کلسیم زیاد به ویژه در مکمل ها می تواند خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
بخش بهداشت و پزشکی آکادمی های ملی علوم ، مهندسی و پزشکی (پیش از این انستیتوی پزشکی) توصیه می کند کل دریافت کلسیم ، از مکمل ها و رژیم غذایی همراه ، برای افراد بالای ۵۰ سال نباید بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم در روز باشد.
ویتامین دی
ویتامین D توانایی جذب کلسیم در بدن را بهبود می بخشد وباعث سلامت استخوان ، از راه های دیگر می شود . افراد می توانند مقداری از ویتامین D خود را از نور آفتاب دریافت کنند ، اما اگر در یک عرض جغرافیایی زیاد زندگی کنید که نور کافی ندارد ، اگر شما در منزل مسکونی نیستید ، یا اگر به طور منظم از کرم ضد آفتاب استفاده می کنید یا از آفتاب به دلیل خطر سرطان پوست جلوگیری می کنید ، این منبع خوبی نخواهد بود. .
برای دریافت ویتامین D کافی برای حفظ سلامت استخوان ، توصیه می شود بزرگسالان ۵۱ تا ۷۰ ساله روزانه ۶۰۰ واحد بین المللی IU و ۸۰۰ واحد بین المللی IU روزانه بعد از ۷۰ سالگی از طریق غذا یا مکمل دریافت کنند.
افرادی که منابع دیگری از ویتامین D ندارند و به خصوص در معرض آفتاب محدود هستند ممکن است به مکمل نیاز داشته باشند. بیشتر محصولات مولتی ویتامین بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ IU ویتامین D دارند. حداکثر ۴۰۰۰ IU ویتامین D در روز برای اکثر افراد بی خطر است.
ورزش
ورزش می تواند به شما در ساختن استخوان های محکم و کندی از دست دادن استخوان کمک کند. ورزش مهم نیست که از چه زمانی شروع شود ، اما اگر در جوانی ورزش منظم را شروع کرده و در طول زندگی به ورزش ادامه دهید ، بیشترین سود را خواهید داشت.
تمرینات قدرتی را با ورزش های تحمل وزن و تعادل انجام دهید . تمرینات قدرتی به تقویت عضلات و استخوان های بازو و ستون فقرات فوقانی کمک می کند. تمرینات تحمل وزن ، مانند پیاده روی ، آهسته دویدن ، دویدن ، بالا رفتن از پله ، پرش از طناب ، اسکی عمدتا بر استخوانهای پاها ، باسن و پایین ستون فقرات شما تأثیر می گذارد. تمرینات تعادلی مانند تای چی می تواند خطر افتادن شما را، خصوصاً با افزایش سن، کاهش دهد .
شنا ، دوچرخه سواری و ورزش با ماشین های مخصوص می تواند بر عملکرد قلبی عروقی تاثیر خوبی بگدارد ، اما سلامت استخوان را بهبود نمی بخشد.
تشخیص
تراکم استخوان شما توسط دستگاهی اندازه گیری می شود که از اشعه ایکس برای تعیین نسبت ماده معدنی در استخوان های شما استفاده می کند. در طی این آزمایش بدون درد ، در حالی که اسکنر از بدن شما عبور می کند ، روی یک میز پر شده دراز می کشید. در بیشتر موارد ، فقط چند استخوان بررسی می شود که معمولاً در مفصل ران و ستون فقرات می باشد.
درمان
توصیه های درمانی اغلب براساس احتمال خطر شکستن استخوان در ۱۰ سال آینده با استفاده از اطلاعاتی مانند آزمایش تراکم استخوان می باشد. اگر خطر پوکی استخوان شما زیاد نباشد ، ممکن است درمان شامل دارو نباشد و بر تغییر عوامل خطر زا برای از دست دادن و افتادن استخوان متمرکز شود.
بیوفسفونات ها
برای مردان و زنان در معرض خطر شکستگی ، داروهای پوکی استخوان که به طور گسترده تجویز می شوند ، بیس فسفونات ها هستند. که عبارتند از:
آلندرونیت
ریزیدرونات
ایبادورونات آلن
اسید زولدرونیک
عوارض جانبی شامل حالت تهوع ، شکم درد و علائم دل درد مانند است. در صورت مصرف صحیح دارو احتمال بروز این موارد کمتر است.
اشکال وریدی بیس فسفوناتها باعث ناراحتی معده نمی شوند اما می توانند تا سه روز باعث تب ، سردرد و دردهای عضلانی شوند. زمانبندی تزریق سه ماهه یا سالانه ممکن است آسانتر از یادآوری مصرف قرص هفتگی یا ماهانه باشد ، اما انجام این کار هزینه بیشتری دارد.
داروهای آنتی بادی مونوکلونال
در مقایسه با بیس فسفونات ها ، دنوزوماب ، نتایج تراکم استخوان مشابه یا بهتری را ایجاد می کند و احتمال شکستگی در انواع مختلف را کاهش می دهد. دونوزوماب هر شش ماه زیر پوست داده می شود.
در صورت مصرف دنوزوماب ، ممکن است مجبور باشید این کار را به مدت نامحدود ادامه دهید. تحقیقات اخیر نشان می دهد پس از قطع دارو احتمال شکستگی ستون فقرات زیاد است.
عارضه بسیار نادر بیس فسفونات ها و دونوزوماب ، شکستگی یا ترک خوردن در وسط استخوان ران می باشد.
دومین عارضه نادر بهبود تاخیر استخوان فک (استئونکروز فک) می باشد که می تواند پس از یک عمل تهاجمی دندانپزشکی مانند برداشتن دندان رخ دهد.
قبل از شروع استفاده از این داروها باید معاینه دندانپزشکی داشته باشید و همچنان باید از دندان های خود مراقبت کافی داشته و به طور مرتب در حالی که دندانی روی دندان شما قرار می گیرد، به دندانپزشک مراجعه کنید. اطمینان حاصل کنید که دندانپزشک می داند که شما از این داروها استفاده می کنید.
درمان مرتبط با هورمون
استروژن ، به ویژه اگر بلافاصله پس از یائسگی شروع شود ، می تواند به حفظ تراکم استخوان کمک کند. با این حال ، استروژن درمانی می تواند خطر لخته شدن خون ، سرطان آندومتر ، سرطان پستان و احتمالاً بیماری قلبی را افزایش دهد. بنابراین ، استروژن برای سلامت استخوان در زنان جوان یا در زنانی که علائم یائسگی نیز نیاز به درمان دارند، به طور معمول استفاده می شود. رالوکسیفن برخلاف برخی از خطرات مرتبط با استروژن ، اثرات مفید استروژن بر تراکم استخوان در زنان یائسه را تکرار می کند. مصرف این دارو می تواند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان پستان را کاهش دهد. گرگرفتگی یک عارضه جانبی رایج است. رالوکسیفن همچنین ممکن است خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.
در مردان ، پوکی استخوان ممکن است با کاهش تدریجی سطح تستوسترون مربوط به سن مرتبط باشد. درمان جایگزینی تستوسترون می تواند به بهبود علائم تستوسترون پایین کمک کند ، اما داروهای پوکی استخوان در مردان برای درمان پوکی استخوان بهتر است مورد بررسی قرار گیرد .
اگر نمی توانید درمان های متداول پوکی استخوان را تحمل کنید ، یا اگر آنها به اندازه کافی خوب عمل نکنند ، ممکن است پزشک موارد زیر را توصیه کند:
• تری پاراتید : این داروی قدرتمند مشابه هورمون پاراتیروئید است و رشد استخوان جدید را تحریک می کند. با تزریق روزانه در زیر پوست انجام می شود. پس از دو سال درمان با تری پاراتید ، داروی پوکی استخوان دیگری برای حفظ رشد استخوان جدید مصرف می شود.
• آبالوپاروتید: داروی دیگری مشابه هورمون پاراتیروئید است. می توانید فقط برای دو سال آن را مصرف کنید ، و یک داروی پوکی استخوان دیگر جایگزین کنید.
• روموزوزوماب : این جدیدترین داروی استخوان سازی برای درمان پوکی استخوان است. این دارو هر ماه در مطب پزشک شما تزریق می شود. این دارو به یک سال درمان محدود می شود و به دنبال آن سایر داروهای پوکی استخوان نیزبرای شما تجویز می شود.
سبک زندگی و درمان های خانگی
این پیشنهادات ممکن است به شما در کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان یا شکستن استخوان کمک کند:
• سیگار نکشیدن. سیگار کشیدن میزان از دست دادن استخوان و احتمال شکستگی را افزایش می دهد.
• از مصرف زیاد الکل خودداری کنید. مصرف بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز ممکن است باعث کاهش استخوان سازی شود. تحت تأثیر الکل بودن نیز می تواند خطر افتادن شما را افزایش دهد.
• از افتادن جلوگیری کنید. کفش های پاشنه کوتاه با کف بدون لغزش بپوشید و خانه خود را از نظر سیم های برق ، فرش های و سطح لغزنده ای که ممکن است باعث زمین خوردن شما شود ، بررسی کنید. اتاق ها را به شدت روشن نگه دارید ، میله های چنگک را درست در داخل و خارج درب دوش خود نصب کنید و مطمئن شوید که می توانید به راحتی وارد تختخواب خود شوید و از آن خارج شوید.
درمان های جایگزین
شواهد محدودی وجود دارد که برخی مکمل ها مانند ویتامین K-2 و سویا می توانند به کاهش خطر شکستگی در پوکی استخوان کمک کنند ، اما برای اثبات فواید و مشخص کردن خطرات ناشی از آن به مطالعات بیشتری نیاز است.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
پزشک ممکن است آزمایش تراکم استخوان را توصیه کند. غربالگری پوکی استخوان برای همه زنان در سن ۶۵ سالگی توصیه می شود. برخی از دستورالعمل ها همچنین غربالگری مردان در سن ۷۰ سالگی را توصیه می کنند ، به خصوص اگر آنهایی که دارای مشکلات سلامتی هستند که ممکن است باعث پوکی استخوان شوند. اگر بعد از آسیب جزئی ، مانند افتادن ساده ، استخوان شکسته شود ، ممکن است تراکم استخوان برای ارزیابی خطر شکستگی بیشتر توصیه شود.
اگر آزمایش تراکم استخوان بسیار غیرطبیعی باشد یا بیماری های پیچیده دیگری نیز داشته باشید ، ممکن است شما را به پزشک متخصص در زمینه اختلالات متابولیک (متخصص غدد) یا پزشکی که متخصص بیماری های مفاصل ، عضلات یا استخوان ها است (متخصص روماتولوژی)ارجاع بدهند .
در اینجا برخی از اطلاعات برای کمک به شما برای آماده شدن جهت ملاقات با پزشک آورده شده است.
آن چه می توانید انجام دهید
• علائمی را که مشاهده کرده اید بنویسید ، اگرچه ممکن است علائمی نداشته باشید.
• اطلاعات شخصی اصلی ، از جمله استرس های عمده یا تغییرات اخیر زندگی را بنویسید.
• لیستی از تمام داروها ، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید یا مصرف کرده اید ، از جمله مقدار مصرفی آن را بنویسید. اگر نوع و دوز مکمل های کلسیم و ویتامین D را لیست کنید بسیار مفید است ، زیرا داروهای مختلفی در دسترس است. اگر مطمئن نیستید که پزشک به چه اطلاعاتی نیاز داشته باشد ، شیشه ی دارو را با خود ببرید یا با تلفن هوشمند خود از برچسب عکس بگیرید و آن را با پزشک خود به نشان دهید.
• سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را بنویسید.
در مورد پوکی استخوان ، سوالاتی که باید از پزشک بپرسید می تواند شامل موارد زیر است:
• آیا باید از نظر پوکی استخوان مورد غربالگری قرار بگیرم؟
• چه روش های درمانی موجود است و کدام یک را توصیه می کنید؟
• چه عوارض جانبی ممکن است از درمان انتظار داشته باشم؟
• آیا جایگزینی برای درمانی که پیشنهاد می کنید وجود دارد؟
• من بیماری دیگری دارم. چگونه می توانم آنها را هم مدیریت کنم؟
• آیا لازم است فعالیت های خود را محدود کنم؟
• آیا لازم است رژیم خود را تغییر دهم؟
• آیا لازم است مکمل مصرف کنم؟
• آیا برنامه ای برای فیزیوتراپی وجود دارد که به نفع من باشد؟
• برای جلوگیری از افتادن چه کاری می توانم انجام دهم؟
در پرسیدن سوالات دیگر دریغ نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک شما احتمالاً از شما سوالات زیر را می پرسد :
• آیا استخوانتان شکسته است؟
• کوتاهتر شده اید؟
• رژیم شما به ویژه مصرف لبنیات چگونه است؟ فکر می کنید کلسیم کافی دریافت می کنید؟ ویتامین دی؟
• چند بار ورزش می کنید؟ چه نوع تمرینی انجام می دهید؟
• تعادل شما چگونه است؟ آیا تابه حال افتاده اید؟
• آیا سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارید؟
• آیا والدینتان تا به حال شکستگی در ناحیه ران داشته اند؟
• آیا تاکنون جراحی معده یا روده انجام داده اید؟
• آیا از داروهای کورتون (پردنیزون ، کورتیزون) به عنوان قرص ، تزریق یا کرم استفاده کرده اید؟