نگاه کلی
کولیت یک بیماری گوارشی طولانی مدت است که با التهاب پوشش داخلی روده بزرگ مشخص می شود. عفونت، عدم خون رسانی در روده بزرگ، بیماری التهابی روده (IBD) و حمله گلبول های سفید کلاژن یا لنفوسیتی به دیواره روده بزرگ همه از علل احتمالی التهاب روده بزرگ هستند.
علائم
علائم کلی کولیت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- دل درد شدید
- درد و گرفتگی شکم
- افسردگی
- کاهش سریع وزن
- درد در مفاصل
- از دست دادن اشتها
- خستگی
- تغییر در عادات روده (افزایش دفعات)
- تب
- تورم بافت روده بزرگ
- اریتما (قرمزی) سطح روده بزرگ
- زخم های روده بزرگ (در کولیت اولسراتیو) که ممکن است باعث خونریزی شود
- مخاط و / یا خون در مدفوع و خونریزی مقعدی
اسهال که ممکن است رخ دهد، اگرچه برخی از انواع کولیت همراه یبوست است بنابراین مدفوع و حرکات روده ممکن است طبیعی به نظر برسند.
علائم دیگر ممکن است شامل باد روده، نفخ، سوء هاضمه، سوزش معده، ریفلاکس معده و مری، گرفتگی عضلات، بی اختیاری روده و بسیاری از دردهای ناراحت کننده دیگر در دستگاه گوارش باشد.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
- سوراخ شدن (پارگی) روده. هنگامی که التهاب شدید باعث ضعف دیواره روده و در نهایت ایجاد یک سوراخ می شود، پارگی روده رخ می دهد. در صورت ایجاد سوراخ در بافت روده، مقدار زیادی باکتری می تواند به داخل شکم وارد شده و باعث عفونت شود.
- کولیت فولمینانت. این بیماری شامل آسیب به ضخامت دیواره روده است. انقباضات طبیعی دیواره روده معمولاً به طور موقت متوقف می شوند. در نهایت، روده بزرگ قدرت عضله را از دست داده و شروع به انبساط می کند. با اسکن ساده از شکم می توان گاز محبوس شده در داخل قسمت های فلج شده روده را نشان داد.
- مگاکولون سمی. زمانی که روده بزرگ منبسط می شود توانایی انقباض منظم و حرکت گاز داخل روده از بین می رود. در نتیجه اتساع شکم می تواند شدید باشد و بیماران باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند. هدف از درمان این عارضه جلوگیری از پارگی روده است.
- افزایش خطر سرطان روده بزرگ. با طولانی شدن مدت زمان و شدت بیماری خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ نیز افزایش می یابد.
پیشگیری از بروز بیماری
بسیاری از افراد به این نتیجه دست یافتند که وجود یک یا چند ماده غذایی از موارد زیر می تواند باعث تحریک علائم آنها شود:
- الکل
- کافئین
- نوشیدنی های گازدار
- محصولات لبنی (در صورت عدم تحمل لاکتوز)
- لوبیای خشک، نخود فرنگی، حبوبات، میوه های خشک یا توت
- میوه هایی با تفاله یا دانه
- غذاهای حاوی گوگرد یا سولفات
- غذاهای سرشار از فیبر (از جمله محصولات غلات سبوس دار)
- سس های تند و غذاهای پرادویه
- گوشت ها
- آجیل و کره های دانه ها
- ذرت بو داده
- محصولات حاوی سوربیتول (آدامس و آب نبات بدون قند)
- سبزیجات خام
- شکر تصفیه شده
- بذرها
تشخیص
از آزمایش های متداول برای تشخیص کولیت می توان به اسکن ساده از روده بزرگ، آزمایش مدفوع برای بررسی خون و چرک، سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی اشاره کرد. همچنین آزمایش های تکمیلی شامل کشت مدفوع و آزمایش خون، از جمله آزمایش های شیمیایی خون است. بالا بودن میزان رسوب گلبول قرمز (ESR) (مقیاسی برای مدت زمان استقرار گلبولهای قرمز در نمونه خون) نشانه کولیت شدید است.
درمان
انتخاب مسیر درمان به علت ایجاد کولیت بستگی دارد. در بسیاری از موارد از جمله مصرف مایعات شفاف برای استراحت روده و داروهایی برای کنترل درد، بیمار به مراقبت های ویژه ای نیاز دارد. بیمارانی که نوع شدید بیماری مبتلا شده اند اغلب به مایعات داخل وریدی و سایر مداخلات دارویی احتیاج دارند.
- عفونت. عفونت هایی که باعث اسهال و کولیت می شوند، بسته به علت آن، ممکن است نیاز ضروری به آنتی بیوتیک داشته باشند. عفونت های ویروسی به مصرف مایعات و گذر زمان نیاز دارند. برخی از عفونت های باکتریایی، مانند سالمونلا، نیازی به آنتی بیوتیک درمانی ندارند. زیرا در این نوع، بدن می تواند به تنهایی عفونت را از بین ببرد. سایر عفونت های باکتریایی، مانند کلستریدیوم دیفیسیل نیز به درمان آنتی بیوتیکی نیاز دارند.
- بیماری التهابی روده (IBD). داروها اغلب برای کنترل IBD استفاده می شوند. در ابتدا ممکن است از داروهای ضد التهاب استفاده شود و در صورت لزوم داروهایی که باعث سرکوب سیستم ایمنی می شوند نیز ممکن است اضافه شوند. در موارد شدید، از جمله برداشتن بخشی یا کل روده بزرگ و یا روده کوچک، جراحی ممکن است یک گزینه درمانی باشد.
- کولیت ایسکمیک. درمان کولیت ایسکمیک با تزریق مایعات وریدی برای استراحت و بهبود روده و جلوگیری از کمبود آب بدن شروع می شود. اگر خون رسانی کافی وجود نداشته باشد، ممکن است لازم باشد جراحی برای برداشتن قسمت هایی از روده که خون رسانی در آن قطع شده انجام شود.
- اسهال و درد شکم. اسهال و شکم درد از علائم اولیه کولیت است. درمان اولیه در خانه ممکن است شامل یک رژیم غذایی که تنها به مصرف مایعات محدود شده به مدت 24 ساعت، استراحت و مصرف استامینوفن برای کاهش درد باشد. اگر علائم به سرعت برطرف شوند، دیگر نیازی به درمان دیگری نیست.