نگاه کلی
گرگرفتگی یک احساس گرمای ناگهانی در نیمه فوقانی بدن است که معمولاً در صورت، گردن و قفسه سینه به طور شدیدتری ظاهر می شود و ممکن است باعث قرمزی پوست، به طوری که انگار بدن در حال سرخ شدن است، شود. گرگرفتگی همچنین می تواند باعث بروز تعریق نیز شود. در صورتی که بدن گرمای زیادی را از دست بدهد، ممکن است بعد از آن سرما احساس شود. تعریق های شبانه، گرگرفتگی هایی هستند که در شب اتفاق می افتند و ممکن است خواب را مختل کنند.
گرگرفتگی اغلب به دلیل یائسگی معمولاً در زمانی که دوره های قاعدگی در آن نامنظم بوده و در نهایت متوقف شده اتفاق می افتد، اگرچه سایر شرایط پزشکی نیز می توانند در ایجاد آن دخیل باشند. در واقع، گرگرفتگی شایع ترین علامت یائسگی می باشد.
درمان های مختلفی برای درمان گرگرفتگی آزاردهنده وجود دارد.
علائم
در طول گرگرفتگی، ممکن است علائم زیر ایجاد شود:
- احساس گرمای ناگهانی در سینه، گردن و صورت ظاهر می شود
- ظاهر برافروخته با پوست قرمز و لکه دار
- ضربان سریع قلب
- تعریق، بیشتر در قسمت بالای بدن
- احساس خنکی در صورت تسکین گرگرفتگی
- احساس اضطراب
فراوانی و شدت گرگرفتگی در زنان متفاوت است. یک نوبه آن ممکن است در مدت یک یا دو دقیقه - یا حتی تا 5 دقیقه طول بکشد.
گرگرفتگی ممکن است آنقدر خفیف یا شدید باشد که در انجام فعالیت های روزانه اختلال ایجاد کند و نیز ممکن است در هر زمانی از شبانه روز اتفاق بیفتد. گرگرفتگی شبانه (تعریق شبانه) می تواند شما را از خواب بیدار کند و باعث اختلال خواب طولانی مدت شود.
فراوانی گرگرفتگی در بین زنان متفاوت است، اما بیشتر زنانی که گرگرفتگی را گزارش می دهند، معمولاً آن را روزانه تجربه می کنند. به طور متوسط، علائم گرگرفتگی بیش از هفت سال طول می کشد. اما در برخی زنان نیز ممکن است این علائم تا بیش از 10 سال طول بکشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر گرگرفتگی فعالیت‌های روزانه یا خواب شبانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، برای بحث در مورد گزینه‌های درمانی به پزشک خود مراجعه کنید.
علل بیماری
گرگرفتگی معمولاً در اثر تغییر سطح هورمون قبل، حین و بعد از یائسگی ایجاد می شود. اما هنوز، دقیقاً مشخص نیست که تغییرات هورمونی چگونه باعث بروز گرگرفتگی می شوند. اما بیشتر تحقیقات نشان می دهند که گرگرفتگی زمانی رخ می دهد که سطوح پایین استروژن باعث شود ترموستات بدن (هیپوتالاموس) نسبت به تغییرات جزئی دمای بدن حساس تر شود. هنگامی که هیپوتالاموس فکر می کند بدن شما خیلی گرم شده است، مجموعه ای از رویدادها (گرگرفتگی) را آغاز می‌کند تا بدن را خنک کند.
گرگرفتگی و تعریق شبانه به ندرت ممکن است ناشی از چیزی غیر از یائسگی باشد. همچنین سایر علل احتمالی بروز می تواند شامل عوارض جانبی برخی از داروها، مشکلات تیروئید، برخی سرطان ها و برخی از عوارض جانبی در اثر درمان سرطان باشد.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
معمولاً تمام زنانی که در دوران یائسگی قرار می گیرند، گرگرفتگی را تجربه نمی کنند و مشخص نیست که چرا در برخی از آنها این عارضه اتفاق می افتد. عواملی که ممکن است باعث افزایش این خطرات احتمالی شوند عبارتند از:
سیگار کشیدن. زنان سیگاری بیشتر در معرض گرگرفتگی هستند.
چاقی. شاخص توده بدنی بالا (BMI) با فرکانس بالاتری از گرگرفتگی همراه است.
نژاد. زنان سیاه‌پوست در طول یائسگی بیشتر از زنان سایر نژادها دچار گرگرفتگی می‌شوند. کمترین میزان گرگرفتگی در زنان آسیایی گزارش شده است.
عوارض بیماری
گرگرفتگی ممکن است بر فعالیت های روزانه و کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. گرگرفتگی شبانه (تعریق شبانه) می تواند شما را از خواب بیدار کند و به مرور زمان باعث اختلال طولانی مدت در خواب شود.
تحقیقات نشان می دهد که زنانی که گرگرفتگی را تجربه می کنند ممکن است در مقایسه با زنانی که گرگرفتگی ندارند، در معرض خطر بیماری قلبی و کاهش تراکم استخوان باشند.
تشخیص
پزشک معمولاً می تواند گرگرفتگی را بر اساس شرح علائم شما تشخیص دهد. همچنین ممکن است آزمایش خون را برای تشخیص یائسگی پیشنهاد دهد.
درمان
موثرترین راه برای تسکین ناراحتی ناشی از گرگرفتگی، مصرف استروژن است، اما مصرف این هورمون خطراتی را نیز به همراه دارد. اگر استروژن برای شما مناسب باشد و مصرف آن را در عرض 10 سال از آخرین دوره قاعدگی خود یا قبل از 60 سالگی شروع کنید، فواید آن می تواند بیشتر از خطرات باشد.
داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج نیز ممکن است به کاهش گرگرفتگی کمک کنند، اگرچه این داروها نسبت به هورمون ها مؤثر نمی باشند.
مزایا و معایب احتمالی درمان های مختلف را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر گرگرفتگی زندگی شما را تحت تأثیر قرار ندهد، احتمالاً نیازی به درمان ندارید. گرگرفتگی در اکثر زنان به تدریج و حتی بدون درمان بهبود می یابد، اما در برخی موارد ممکن است چندین سال طول بکشد تا عوارض آن متوقف شوند.
هورمون درمانی
استروژن، هورمون اولیه ای است که برای کاهش گرگرفتگی استفاده می شود. همچنین اکثر زنانی که هیسترکتومی کرده اند می توانند استروژن را به تنهایی مصرف کنند. اما اگر هنوز رحم داشته باشند، باید پروژسترون را همراه با استروژن مصرف کنید تا از سرطان پوشش داخلی رحم (سرطان آندومتر) محافظت کنید.
با هر دو این روش ها، درمان باید متناسب با نیازهای بدنی شما باشد. دستورالعمل ها معمولاً مصرف کمترین مقدار از دوز موثر را برای کنترل علائم پیشنهاد می کنند. طول مدت درمان بستگی به تعادل خطرات و مزایای هورمون درمانی دارد. هدف این کار بهبود کیفیت زندگی شماست.
برخی از زنانی که پروژسترون را همراه با استروژن درمانی مصرف می کنند، ممکن است عوارض جانبی مرتبط با مصرف پروژسترون را تجربه کنند. برای زنانی که نمی توانند پروژسترون خوراکی را تحمل کنند، مصرف داروی ترکیبی بازدوکسیفن به همراه استروژن کونژوگه (دواوی) نیز برای درمان علائم یائسگی تایید شده است. مانند پروژسترون، مصرف بازیدوکسیفن همراه با استروژن می تواند به تنهایی به شما جهت جلوگیری از افزایش خطر سرطان آندومتر ناشی از استروژن کمک کند. بازیدوکسیفن ممکن است بتواند از استخوان ها نیز محافظت کند.
همچنین در صورت ابتلا یا خطر ابتلا به به سرطان پستان، اندومتریوز، بیماری قلبی، سکته مغزی یا لخته شدن خون، با پزشک خود در مورد اینکه آیا استروژن درمانی برای شما می تواند مناسب باشد یا خیر صحبت کنید.
داروهای ضد افسردگی
پاروکستین با دوز پایین (بریسدل) تنها درمان غیر هورمونی برای گرگرفتگی است که توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تایید شده است. سایر داروهای ضد افسردگی که برای درمان گرگرفتگی استفاده می شوند عبارتند از:
- ونلافاکسین (Effexor XR)
- پاروکستین (پاکسیل، پکسوا)
- سیتالوپرام (سلکسا)
- اس سیتالوپرام (Lexapro)
این داروها به اندازه هورمون درمانی برای گرگرفتگی شدید موثر نیستند، اما می توانند برای زنانی که نمی توانند از هورمون ها استفاده کنند مفید باشند. عوارض جانبی احتمالی می تواند شامل حالت تهوع، مشکل در خواب یا خواب آلودگی، افزایش وزن، خشکی دهان یا اختلال عملکرد جنسی باشد.
سایر داروهای تجویزی
سایر داروهایی که می توانند این بیماری را در برخی از زنان تسکین دهند عبارتند از:
گاباپنتین (نورونتین، گرالیز، و غیره). گاباپنتین نوعی داروی ضد تشنج است که به نسبت کم در کاهش گرگرفتگی مؤثر است. عوارض جانبی آن می تواند شامل خواب آلودگی، سرگیجه، احتباس آب در اندام ها (ورم) و خستگی باشد.
پرگابالین (لایریکا). پرگابالین یکی دیگر از داروهای ضد تشنج است که می تواند در کاهش گرگرفتگی موثر باشد. عوارض جانبی آن می تواند شامل سرگیجه، خواب آلودگی، مشکل در تمرکز و افزایش وزن باشد.
اکسی بوتینین (دیتروپانXL، اکسی ترول). اکسی بوتینین یک قرص یا چسب است که اغلب برای درمان بیماری های ادراری مانند مثانه بیش فعال استفاده می شود. همچنین ممکن است به تسکین گرگرفتگی در برخی از زنان کمک کند. عوارض جانبی آن می تواند شامل خشکی دهان، خشکی چشم، یبوست، حالت تهوع و سرگیجه باشد.
کلونیدین (كاتاپريس، كابفاي و غیره). کلونیدین، قرص یا چسبی که معمولاً برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود، تا حدودی می تواند گرگرفتگی را تسکین دهد. عوارض جانبی آن شامل سرگیجه، خواب آلودگی، خشکی دهان و یبوست می باشد.
روش انسداد عصبی
روشی که به نام انسداد گانگلیون ستاره ای شناخته می شود، که معمولاً در درمان گرگرفتگی به میزان متوسط تا شدید امیدوارکننده است، اما تحقیقات بیشتری از اثربخشی آن مورد نیاز است. این روش شامل تزریق یک ماده بی حس کننده به یک گره عصبی در گردن است. این درمان برای مدیریت درد استفاده می شود. عوارض جانبی آن می تواند شامل درد و کبودی در محل تزریق باشد.
سبک زندگی و درمان های خانگی
اگر گرگرفتگی شما خفیف می باشد، سعی کنید با ایجاد تغییرات در سبک زندگی خود، آن را مدیریت کنید:
خنک ماندن. افزایش جزئی در دمای مرکزی بدن می تواند باعث گرگرفتگی شود. چند لایه لباس بپوشید تا وقتی احساس گرما کردید بتوانید لباس را درآورید.
پنجره ها را باز کنید یا از پنکه یا کولر استفاده کنید. اگر می توانید دمای اتاق را پایین بیاورید. اگر احساس کردید دچار گرگرفتگی شده اید، یک نوشیدنی سرد بنوشید.
به آنچه می خورید و می نوشید توجه کنید. غذاهای گرم و تند، نوشیدنی های کافئین دار و الکل می توانند باعث گرگرفتگی شوند. یاد بگیرید که محرک های خود را بشناسید و از آنها دوری کنید.
درمان های ذهن و بدن را تمرین کنید. اگرچه شواهد قطعی نیست، برخی از زنان با درمان‌های ذهن و بدن از گرگرفتگی خفیف تسکین می‌یابند. به عنوان مثال می توان به مدیتیشن اشاره کرد. تکنیک های مدیریت استرس، تنفس آهسته و عمیق و تصاویر هدایت شده، حتی اگر این روش‌ها به گرگرفتگی شما کمک نکنند، ممکن است مزایای دیگری مانند کاهش اختلالات خواب که معمولاً با یائسگی رخ می‌دهند، داشته باشند.
از کشیدن سیگار خودداری کنید. سیگار کشیدن با افزایش گرگرفتگی همراه است. با ترک سیگار، ممکن است گرگرفتگی و همچنین خطر ابتلا به بسیاری از بیماری های جدی مانند بیماری قلبی، سکته و سرطان را کاهش دهید.
کاهش وزن. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، کاهش وزن ممکن است به تسکین گرگرفتگی کمک کند.
درمان های جایگزین
بسیاری از زنان به داروهای جایگزین، از جمله تکنیک های ذهن و بدن و مکمل های غذایی برای کمک به مهار گرگرفتگی روی آورده اند.
رویکرد ذهنی – جسمی
تعداد فزاینده ای از شواهد وجود دارد که نشان می دهد تکنیک های خاصی از جمله موارد زیر می توانند به تسکین گرگرفتگی کمک کنند:
رفتار درمانی شناختی (CBT). CBT نوعی مشاوره فردی یا گروهی است که معمولاً به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد و توسط انجمن یائسگی آمریکای شمالی به عنوان یک درمان موثر برای گرگرفتگی و تعریق شبانه توصیه می شود. درمان شناختی رفتاری (CBT) معمولاً دفعات گرگرفتگی را کاهش نمی دهد، اما ممکن است میزان آزار شما را کاهش دهد.
هیپنوتیزم. انجمن یائسگی آمریکای شمالی هیپنوتیزم را برای درمان گرگرفتگی توصیه می کند. تحقیقات نشان می دهد که هیپنوتیزم ممکن است بتواند به کاهش دفعات و شدت گرگرفتگی کمک کند.
مدیتیشن آگاهی ذهن. این نوع مدیتیشن باعث می‌شود شما لحظه به لحظه روی آنچه در حال رخ دادن است تمرکز کنید. اگرچه برای تسکین گرگرفتگی تایید نشده است، اما ممکن است میزان آزار شما را کاهش دهد.
طب سوزنی. برخی از مطالعات نشان می دهد که طب سوزنی ممکن است دفعات و شدت گرگرفتگی را کاهش دهد.
مکمل های غذایی
مردم اغلب تصور می کنند که محصولات "طبیعی" هیچ ضرری ندارند. با این حال، همه مکمل‌ها ممکن است عوارض جانبی مضری داشته باشند و مکمل‌ها همچنین می‌توانند با داروهایی که برای سایر شرایط پزشکی مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند. همیشه آنچه مصرف می کنید را با پزشک خود مرور کنید.
مکمل های غذایی که معمولاً برای علائم یائسگی در نظر گرفته می شوند عبارتند از:
استروژن گیاهی. زنان آسیایی که به طور منظم سویا مصرف می کنند، معمولاً نسبت به زنان دیگر نقاط جهان کمتر احتمال دارد که گرگرفتگی و سایر علائم یائسگی را گزارش کنند. یکی از دلایل ممکن است مربوط به ترکیبات استروژن مانند موجود در سویا باشد.
با این حال، مطالعات به طور کلی فواید کمی از فیتواستروژن‌ها را نشان می‌دهند، اگرچه تحقیقات برای تعیین اینکه آیا برخی از اجزای سویا، مانند جنیستئین، به گرگرفتگی کمک می‌کنند یا خیر، ادامه دارد.
کوهوش سیاه. کوهوش سیاه در میان بسیاری از زنانی که علائم یائسگی را تجربه می کنند، محبوب بوده است. مطالعات در مورد اثربخشی کوهوش سیاه نتایج متفاوتی داشته است و این مکمل می تواند در شرایط نادر برای کبد مضر باشد.
جینسینگ. در حالی که جینسینگ ممکن است به درمان علائم خلق و خو و بی خوابی کمک کند، به نظر نمی رسد که گرگرفتگی را کاهش دهد.
دانگ کوای. نتایج مطالعه نشان می دهد که دونگ کوای برای گرگرفتگی موثر نمی باشد. این مکمل می تواند اثربخشی داروهای رقیق کننده خون را افزایش دهد که می تواند باعث مشکلات خونریزی شود.
ویتامین E. مصرف مکمل ویتامین E ممکن است مقداری از گرگرفتگی های خفیف را تسکین دهد. در دوزهای بالا می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
برای گرگرفتگی، احتمالاً با مراجعه به پزشک خانواده یا متخصص زنان شروع خواهید کرد.
آنچه می توانید انجام دهید
قبل از قرار ملاقات با پزشک، فهرستی از موارد زیر تهیه کنید:
- علائم، از جمله تعداد گرگرفتگی در روز و شدت آن
- داروها، گیاهان دارویی، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید، از جمله دوزها
- سوالاتی که می خواهید از پزشک خود بپرسید
در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه داشته باشید. بعضی اوقات یادآوری تمام اطلاعات ارائه شده در هنگام قرار ملاقات دشوار است. شخصی که شما را همراهی می کند، می تواند به شما در یادآوری توضیحات پزشک کمک کند. یک دفترچه یادداشت یا یک وسیله الکترونیکی با خود همراه داشته باشید تا از آن برای یادداشت اطلاعات مهم در طول ملاقات خود استفاده کنید.
برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- به چه آزمایشی نیاز دارم؟
- چه درمان هایی برای کمک به درمان علائم من وجود دارد؟
- برای تسکین علائم چه کار دیگری می توانم انجام دهم؟
- آیا درمان های جایگزینی وجود دارد که بتوانم امتحان کنم؟
- چه مجله ها و بروشورهایی در دسترس هستند؟ چه سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می دهید؟
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً سوالات زیر را از بیمار خواهد پرسید:
- آیا هنوز پریود می شوید؟
- آخرین قاعدگی شما چه زمانی بوده است؟
- هر چند وقت یکبار علائم شما را آزار می دهد؟
- علائم شما چقدر ناراحت کننده هستند؟
- آیا چیزی وجود که بتواند به شما کمک کند؟
- آیا چیزی وجود دارد که باعث تشدید علائم شود؟